13
Barnabas Naatu Saul Hirubinih Hiyafarih
Ekaleisia Antioch wanawananamaim orot afa i dinab oro’orot naatu afa i bai’obaiyenayah, naatu orot wabih i iti: Barnabas, Simeon, wabin ta i Niger, Lucius Sairini matuwan, Manaen, Herod hairi bay ta’imon hi’aan hirara’at naatu Saul. Act 9.15Veya ta hiyohar Regah hikwakwafir wanawanan, Anun Kakafiyin iuwih eo, “Barnabas, Saul hairi kwayasairih ayu isou, anayabin bowabow ta isan a’afih hinabowamih.” Act 6.6Naatu hiyohar hiyoyoyoban ufunamaim, umah tafah hiyara’aten fair hitih imaibo hiyafarih hitit hin.
Cyprus Wanawanan
Barnabas Saul hairi Anun Kakafiyin ana bonawiyenamaim hina Seleucia hitit naatu wa hibai hirabon hin Cyprus imaim hitit Act 12.12; 15.39Naatu hina Salamis hititit ana maramain Jew hai Kou’ay baremaim God ana tur hibinan, John Mark i iti bowabow wanawananamaim baibaisih isan hibai bairi hin.
Nuw ana fofonin na’atube hiremor hin au waraunane bar merar wabin Pafos hitit, nati’imaim Jew orot kwerayan ma’am koun hiyen, wabin Bar-Jesus, iti i orot taiyuwin isan dinab orot erouw eo’o. Naatu iti orot i gawan orot wabin Sergius Paulus ana of ta. Sergius i orot not wairafin, nati nuw ana gawan orot. Barnabas, Saul hairi e’af hina nanamaim hitit God ana tur nowar isan ifefeyanih. Baise kwerayan wabin Elimas (wabin Greekamain) eotanih men kok gawan orot tur tanowar baitumatum tab. Imaibo Saul wabin ta Paul, Anun Kakafiyin iwanasum ma’am mutufor nuw kwerayan orot itinkikin 10 naatu eo, “O i Demon natun! Sawar gewasih etei hai rakit wairafin i o. O i baifuwen kakafih yumatah ta ta biya awan karatan, o i mar etei Regah ana turobe kubotabiren baifuwen temamatar! 11  Act 9.8Imih Regah uman boun boro tafamaim nare mata nifim naatu marakaw boro mar kafai men ina’itin.”
Mar ta’imonamo Elimas matan matakis bai matan gugum naatu misir eof tobotobon sabuw uman bai nawiyin na isan ifefeyanih. 12 Gawan orot abisa matar i’itin i itumatum, anayabin Regah ana bai’obaiyen tur nonowar i ifofofor men kafaita.
Antioch Pisidia Wanawanan
13  Act 15.38Paul ana ofonah bairi Pafos imaim wa hibai hirabon hina Perga hitit tafaram Pamfilia wanawanan. John Mark nati’imaim ihamiyih, naatu matabir maiye in Jerusalem tit. 14 Baise Barnabas Paul hairi hikofan maiye hin Pisidia Antioch hitit tafaram Pisidia wanawanan. Naatu Baiyarir Ana Veya Kou’ay Bar hirun himare. 15 Buk Atamaninamaim Moses ana ofafar kikirum naatu dinab hai buk hibiyab ufunamaim. Kou’ay Bar ana ukwarih isah tur hiyafar hio, “Taitu kwa aur koufair tur ta nama’am na’at aki akokok iti sabuw kwanao hinanowar.”
16 Paul misir umanamaim rutanih naatu busuruf eo, “Israel orot baibin naatu kwa Ufun Sabuw iyab iti’imaim kwama God kwakwafir, anao kwananowar! 17  Exo 1.7; 6.6; 12.51Israel Sabuw ata God uwatanah rubinih naatu nah toumanih na’atube Egypt hima’am ana veya iwa’an wabih ra’at, naatu ana fairamaim nawiyih hitit. 18  Num 14.34; Deu 1.31-32Naatu arar yanamaim kwamur etei 40 na’atube ba’afuwih bairi hima. 19  Deu 7.1; Jos 14.1Tafaram seven Canaan wanawanan gurusih naatu me bai ana sabuw nowahimih itih. 20  Jdg 2.16; 1Sa 3.20Sawar iti himamatar i kwamur etei 450 na’atube wanawananamaim himatar.
Iti ufunamaim imaibo yamutufurenayan oro’orot gagamih ya hima hikaifih hina dinab orot Samuel ana veya’amaim hitit. 21  1Sa 8.5, 19; 10.20-24Naatu sabuw aiwob isan hifefeyan, God Saul bai itih orot Kish natun, Benjamin wawawan, Saul i’aiwob ma kwamur etei 40 na’atube. 22  1Sa 13.14; 16.12; Psa 89.20Naatu God Saul bobosair ufunamaim David bai Saul efanin yai. God iti na’atube eo, ‘David o Jesse natun, orot o na’atube isa i ayu au yasisir gagamin na’in, ayu abisa sinafumih akokok etei boro i nasinaf.’
23  2Sa 7.12-16Ana’omatanen eo na’atube, orot David ana rara’ane Israel Sabuw hai baiyawasinayan God bai na. 24  Mat 3.1-2Jesu nanamaim John mat na bowabow kakafih baihamiyen dogor baikitabiren bapataito bain isan busuruf eorerereb Israel sabuw tutufin etei isah. 25  Jn 1.20, 27Naatu John ana bowabow bisawar auman sabuw iuwih eo, ‘Kwa anot ayu isou mi’itube kwanotanot? Kwanotanot ayu’uban i nati orot? En, baise orot ta ayu ufu’umaim enan, ayu men karam boro ana kwafure an ana sumasum anarufam.’
26 Taitu, Abraham ana niburune kwana warar kwatatain, naatu kwa Ufun Sabuw iyab God kwabiruw kwakakafiy, it isat yawas ana tur i hiyafar na tit. 27 Anayabin Jerusalem bar merar sabuw hai ukwarih bairi Jesu ana bowabow men hi’inan, naatu dinab oro’orot hai tur mar etei Baiyarir Ana Veya hibiyab men naniyan hibaib, imih abisa hisisinaf i tur hio inu’in na iturobe. 28  Mat 27.22-23Basit morob isan ana ef men hitita’ur, Pilate asabunin morob isan hifefeyan naatu easabun morob. 29  Mat 27.59-60Bukamaim abisa i isan eo na’atube hikirum inu’in hisisinaf ufunamaim, onaf afe’enane hibai hire hub wanawanan hiyai. 30 Baise morobone God bora’ah misir maiye. 31  Act 1.3, 8Naatu veya moumurih na’in sabuw iyab Galilee’ine hi’ufunun bairi hina Jerusalem hititit isah irerereb, naatu nati sabuw i boun hitit sabuw afa isah sif tirurubon.
32 Naatu iti tur gewasin i abisa God ata’a’agir eo’omatanih abai kwa isa anan. 33  Psa 2.7Iti tur i bai it isat ebiturobe, it i ata’a’agir natunatuh, Jesu morobone mimisiramaim. Psalm bairu’abin eo na’atube,
‘O i ayu natu,
boun ayu ana o Tamat.’
34  Isa 55.3Naatu ana’an aisim God morobone bora’ah maiye mimisir, naatu boro men nihamiy maiye na’in namasamih. Nati isan ana tur iti na’atube eo,
‘Ayu yawas kakafiyin naatu baigegewasin David ao’omatan boro baigegewasin anit.’
35  Psa 16.10Buk efan ta’ane eo maiye,
‘God boro men ana orot kakafiyin nihamiy na’in namas ni’akiramih.’
36 Anayabin David ana veya’amaim God ana kok bow bisawar ufunamaim morob uwahinah sisibihimaim hiyai mas i’akir 37 Baise orot yait God morobone iyawas mimisir i men mas i’akir.
38 Isan imih taitu kwananowar, iti orot Jesu wabinamaim bowabow kakafih notawiyen isan ana tur i ao’orerereb, 39  Rom 10.4iti Jesu wabinamaim sabuw iyab tibitumatum hai bowabow kakafihine i rufamih titit anayabin Moses ana ofafaramaim boro men karam narufami. 40 Imih kwanakaifi gewas, saise abisa dinab hio men isa hinamatar.
41  Hab 1.5 * ‘Okwanekwaneyah Kwana’itin!
Boro kwana’oror naatu kwanamorob!
Anayabin kwa a veya’amaim ayu boro
bowabow ta ana sisinaf,
kwa boro men kwanitumatum,
basit sabuw afa hina hikurereb hio
kwanonowar auman boro men kwanitumatum!’
42 Paul, Banabas hairi Kou’ay Bar hibihamiy auman sabuw hifefeyanih fur ta Baiyarir ana veya’amaim iban hitan maiye iti sawar isah hitidudur hitanowar. 43 Kou’ay Bar ana rou’ay hibihamiy ufunamaim, Jew sabuw maumurih na’in naatu sabuw iyab Jew hai kwafiren ana kakafemaim hima’am, Paul Barnabas hibi’ufununih koufair hitih God ana manaw ana kabeberamaim ma’amih hifefeyanih.
44 Baiyarir Ana Veya bairou’abin sabuw nati bar merar tutufin etei Regah ana tur nowaramih hina. 45 Baise Jew sabuw rou’ay gagamin hi’i’itin ana veya hibobowen naatu baigigimen tur hibow hitit, Paul abisa eo isan hibas.
46  Act 3.26; 18.6Imaibo Paul, Barnabas hairi hiofok hio, “God ana tur i wantoro’ot kwa ao kwanowar, baise kwa tur i kwakwahir, taiyuw kwanunutitiy ma’ama wanatowan kwa isa men karam, isan imih abihamiy aki anan Ufun Sabuw isah. 47  Isa 49.6Anayabin Regah ana obaiyunen tur biti iti na’atube eo,
‘Ayu kwa ayasairi Ufun Sabuw hai marakaw isan,
saise kwa i boro yawas kwanab kwanatit kwanan
tafaram yomanin kwanatit.’
48 Ufun Sabuw iti tur hinonowar ana maramaim hiyasisir Regah ana tur hibora’ara’ah. Naatu sabuw moumurih na’in ma’ama wanatowan isan hirubinih hima’am hina baitumatumayah himatar.
49 Naatu Regah ana tur ra’at tasasar tit nati bar merar ana fofonin etei hinowar. 50 Baise Jew hai ukwarih himisir bar merar orot gagamih naatu God ana bowayah baibin gagamih yah hi’ora’ah Paul, Barnabas hairi isah hiwosai, naatu hinunih hitit nati bar merar ufunane hire. 51  Mat 10.14; Act 18.6Basit Paul Barnabas hairi ah fofob hiru’uh re i hin Ikonium hitit. 52 Naatu bai’ufununayah Antioch hima’am yasisir yah awan karatan naatu Anun Kakafiyin iwansumih.

13.2: Act 9.15

13.3: Act 6.6

13.5: Act 12.12; 15.39

13.11: Act 9.8

13.13: Act 15.38

13.17: Exo 1.7; 6.6; 12.51

13.18: Num 14.34; Deu 1.31-32

13.19: Deu 7.1; Jos 14.1

13.20: Jdg 2.16; 1Sa 3.20

13.21: 1Sa 8.5, 19; 10.20-24

13.22: 1Sa 13.14; 16.12; Psa 89.20

13.23: 2Sa 7.12-16

13.24: Mat 3.1-2

13.25: Jn 1.20, 27

13.28: Mat 27.22-23

13.29: Mat 27.59-60

13.31: Act 1.3, 8

13.33: Psa 2.7

13.34: Isa 55.3

13.35: Psa 16.10

13.39: Rom 10.4

13.41: Hab 1.5

*13.41:

13.46: Act 3.26; 18.6

13.47: Isa 49.6

13.51: Mat 10.14; Act 18.6