A BO NA VARVAI LUKA I GA TUMU IA
1
A tinata lua
1 Tago mangoro dia tar tumu ra varvai ure ra lavur magit di kapupi ia pire dat, 2 da diat dia ga gigira papa ra vunapaina ma dia ga tultul ta ra tinata, dia ga tul tar diat ta vevet, 3 damana iau ga nuk ia ba i boina ba iau bula ina tumu mal tar ia tam, Teopilo ra luluai, tago iau ga vakilang vanavana ra nga i ra lavur magit par papa amana, 4 Upi una nunure ra dovotina ure ra lavur magit di ga tovo u tana.
Di vaarike ba Elisabet na kava Ioanes
5 Ta ra kilala kai Erodes, a King kai ra Iudaia, tika na tena tinabar i ki abara a iangina Sakaria, a vuna tena tinabar Abia; ma kana taulai a iangina Elisabet, a bul mur tai Aron. 6 Dir a ura tena takodo ta ra mata i God, dir murmur bulu ra lavur vartuluai par ma ra lavur varkurai bula, kai ra Luluai. 7 Ma pa ta natu i dir, tago Elisabet i biu, ma dir a ura patuana.
8 Io, ba i papait boko ra papalum kai ra tena tinabar ta ra mata i God, ta ra e na papalum kai kana vuna tarai, 9 ma varogop ma ra mangamangana iat ta ra papalum kai ra tena tinabar, kana ra tiniba pi na ruk ta ra pal na vartabar kai ra Luluai upi na tun ra magit i ang na katkat. 10 Ma ra kor na tarai par dia araring ra pia ta ra pakana bung di tuntun ra magit i ang na katkat tana. 11 Ma tika na angelo kai ra Luluai i tur pa pirana ta ra papar a lima tuna ta ra uguugu na magit i ang na katkat. 12 Ba Sakaria i gire, i lavur nuknuk tana, ma i burut muka. 13 Ma ra angelo i tatike tana: Sakaria, koko una burut, di tar valongore kaum niaring, ma kaum taulai, Elisabet, na kava natum, ma una tar ra iangina ba Ioanes. 14 Una ga ma una gugu boko; ma mangoro bula diat a gugu tago da kava. 15 Tago na ngala ta ra mata i ra Luluai, pa na mome ra vain ba ra tava i dekdek, ma na buka ma ra Takodo na Tulungen papa ta ra bala i nana. 16 Ma na ben vatalil mangoro na natu i Israel tadav ra Luluai kadia God. 17 Na lua tana ma ra mangamangana kai Elias, ma ta ra dekdekina bula; na vamaram tar ra bala i ra umana patuana tadav ra umana natu i diat; ma na ben ra lavur tena niol tadap ra kabinana kai ra lavur tena takodo, upi na mal pa ra tarai kai ra Luluai. 18 Sakaria i tir ra angelo: Ava laka ra magit ina nunure go tana? Tago iau a patuana, ma i manga muka ra kilala kai kaugu taulai. 19 Ma ra angelo i tatike tana: Iau Gabriel, iau vala turtur ta ra mata i God; di ga tulue iau upi ina ve u, ma upi ina kap go ra bo na varvai piram. 20 Io, pa una tata muka, una papaua ka tuk ta nam ra bung da pait ot pa go ra lavur magit tana, tago pa u nurnur ta kaugu tinata, nina da pait ot pa ia boko ta kana kilala. 21 Ma ra tarai dia ungung pa Sakaria, dia kakaian tago i ki vailik ta ra pal na vartabar. 22 Ba i tar irop, i mama tata pa diat; dia nunure ba i tar gire ra ninana ta ra pal na vartabar; ma i tututu ka ta diat, ma i bombom uka. 23 Ba i tar par kana e na balaguan, i talil mulai ra kubana.
24 Ta nam ra e, Elisabet, kana taulai, i lalau pa ra bul, ma i paraparau ra ilima na gai, i tatike: 25 Ra Luluai i tar pait ra dari tagu ta nam ra e i gire ung iau tana, upi na tak vue kan iau nam ra magit iau kaina tana pire ra tarai.
Di vaarike ba Maria na kava Iesu
26 Ba i tar laptikai kana gai God i tulue ra angelo Gabriel ta ra pia na pal Galilaia, a iangina Nasaret, 27 tadav ra inip na vavina, nina Iosep, a bul mur tai David, i ga vapopoe bat ia; a iang i nam ra inip na vavina Maria. 28 I ruk pirana, ma i tatike: Una gugu, u ti doan muka, ra Luluai i ki piram. 29 Ma i manga lavur nuknuk ta go ra tinata, ma i nuknuk ra balana ba ra varvagai ava go? 30 Ma ra angelo i tatike tana: Maria, koko una burut, tago God i gugu muka tam. 31 Valongore! Una lalau pa ra bul, una kava natum, a tutana, ma una tar ra iangina ba Iesu. 32 Ma na rararang, ma da vatang ia ba Natu i ra Ngala Muka; ma ra Luluai God na tul tar tana ra kiki na king kai tamana David; 33 na kure vatikene ra kuba i Iakob; kana varkurai pa na ga mutu. 34 Maria i biti tai ra angelo: Na dave go, tago pa amir la ma ta tutana? 35 A angelo i tatike tana: A Takodo na Tulungen na ki tam, ma ra dekdek i ra Ngala Muka na vamalur u, ma da vatang nam ba una kava boko ba ra tena gomgom, Natu i God. 36 Ma gire, niurum Elisabet, ia ra tubuan na vavina, ma di ga vatang ia ma ra biu, ma go i tar lalau pa bula ra bul, a tutana, ma i tar laptikai kana gai. 37 Tago pa ta tinata kai God ba na bilua. 38 Maria i tatike: Iau go kari iau a tultul kai ra Luluai, da pait ia tagi da kaum tinata. Ma ra angelo i vana kan ia.
Maria i vage pa Elisabet
39 Ta nam ra e, Maria i tut, ma i vana lulut ta ra gunan i lualuana ta ra pia na pal kai Iuda; 40 ma i ruk ta ra kuba i Sakaria ma i vage pa Elisabet. 41 Ba Elisabet i valongore ra tinata na varvagai kai Maria, a bul i ruarua ra balana; ma Elisabet i buka ma ra Takodo na Tulungen; 42 ma i manga tatike dari: U kaka, u ti doan ta diat ra vaden par, ma na doan bula nam una kava boko. 43 Ma ia laka iau, upi na i kaugu Luluai na vana piragu? 44 Ba iau valongore ra nilaim ta ra varvagai, a bul i gugu, ma i ruarua ra balagu. 45 Ma nina i tar nurnur, i ti doan, tago da pait ot pa nam ra lavur magit ra Luluai i ga tatike tana.
46 Ma Maria i tatike:
A tulungeagu i pite pa ra Luluai.
47 A tulungeagu i gugu tai God, kaugu Tena Valaun.
48 Tago i tar gire ung kana tultul na vavina vakuku; tago papa gori ra lavur taun tarai diat a vatang iau ba iau doan.
49 Tago nina i dekdek muka, i tar pait kapi ra umana ngala na magit i tagu; ma i gomgom ra iangina.
50 Ma kana varmari i tadav ra lavur taun tarai mutu, dia ru ia.
51 I ga ve tar ra ongor ma ra limana; i tar re varbaiane diat dia kolakolo ma ra nuknuk i ra bala i diat.
52 I tar vairop vue ra umana king, ma i tar vangala ra umana luveana.
53 I tar tabar vamaur pa diat dia mulmulum ma ta bo na magit; ma i tar tul vamulmulum vue ra umana tadar.
54 I tar maravut kana tultul Israel, upi na kodop ra varmari,
55 (Da i ga tatike tai kada tarai lualua) tadav Abaraam, ma ra lavur bul mur vatikai tana.
56 Ma Maria i ki pirana da ra utul a gai, ma i talil mulai ta ra kubana.
Elisabet i kava Ioanes ra Tena Baptaiso
57 Ma ra bung kai Elisabet i vut ba na kakava tana, ma i kava ra bul tutana. 58 Ma ra lavur talaina ma ra umana niuruna dia valongore ba ra Luluai i tar manga mari ia, ma dia gugu varurung me. 59 Ba i tar lavutul kana bung, dia vaninara ba diat a poko kikil ra bul, ma dia mainge upi diat a tar ra iang i tamana tana ba Sakaria. 60 Ma nana i pue, i biti: Koko; a iangina ka Ioanes. 61 Dia biti tana: Pa ta niurum i kap nam ra iang. 62 Ma dia tir tamana, dia tutu ia ka, ba ava i mainge da vatang ia. 63 Ma i tutu upi ta pal a davai, ma i tumu ia tana dari: A iangina Ioanes. Ma dia kaian par tana. 64 Ma i tak vuavue ra ngiene, ma i tapala ra karameana, ma i tata muka, i pite pa God. 65 Ma diat par dia ki maravai, dia burut muka; ma go ra lavur tinata i po vanavana ta ra gunagunan par Iudaia, nina i lualuana. 66 Ma diat par dia valongore, dia nuknuk vake ta ra bala i diat, dia biti: A mangamangana bul ava go? Tago ra lima i ra Luluai i ga maravut ia.
Sakaria i varvai na propet
67 Ma tamana, Sakaria, i buka ma ra Takodo na Tulungen, ma i varvai na propet dari:
68 Da pite pa ra Luluai, ra God kai Israel; tago i tar tadap ra taraina, ma i tar pait kapi kadia varvalaun.
69 Ma i tar vatur ra dekdek i kada varvalaun ta ra kuba i kana tultul David,
70 (Da i ga tatike ma ra ngie i kana lavur propet papa ra vunapai ra rakarakan a gunagunan),
71 A varvalaun kan kada lavur ebar, ma kan ra lima i diat bula dia milmilikuane dat;
72 Upi na vaarike ra varmari tadav kada lavur lualua, ma upi na nuk pa kana gomgom na kunubu;
73 Ma kana tinata bula i ga vavalima me tai tama i dat Abaraam.
74 Ba na valaun dat kan ra lima i kada lavur ebar, upi dat a toratorom tana, ma koko dat a burut;
75 Dat a torom ta ra luaina matana ma ra gomgom, ma ra mangamangana takodo ta kada nilaun par.
76 Ma da vatang u natugu, ba u a propet kai ra Ngala Muka;
Tago una lualua ta ra Luluai, una mal are kana lavur nga;
77 Upi da vamototone kana tarai ta ra varvalaun, ma ta ra punpun vue ai kadia lavur varpiam,
78 Ta go ra ngala na varmari kai kada God, a lar marama na vana rikai ta dat i tana.
79 Na rarao taun diat dia kiki ta ra bobotoi, ma ta ra malur na minat bula, upi na vateten ra kau i dat ta ra nga na malmal.
80 Ma ra bul i taiak ra pakana, ma i dekdek vanavana ra tulungeana, ma i kiki ra pupui tuk ta nam ra bung ba na tur rikai tana pire ra tarai Israel.