Uruunu ambaiŋana ki Yesu Krisi ta Markus ibeede
1
Yoan, tomtom ki yok kamŋana iurpe zaala pa Yesu Krisi
(Mt 3:1-12; Lu 3:1-18; Yo 1:19-28)
Iŋgi aruunu ambaiŋana ki Anutu Lutuunu Yesu Krisi. Uraata kini imaŋga ta kembei.
Muŋgu Anutu kwoono Yesaya ibeede ka sua ma iso ta kembei:
Nio ko aŋgo tomtom tasa be iwe kwoŋ.
Mi ni ko imuuŋgu ma iurpe zaala pu. Mal 3:1; Mt 11:10; Lu 7:27
Kalŋaana ta iboboobo su lele bilimŋana.
Iso: ‘Kuurpe zaala pa Merere!
Kapazal zaala pini.’ Yesa 40:3, 57:14; Yo 1:23
Sua tana iur ŋonoono se ki Yoan ta ikamam yok pizin tomtom. Pa ni ila pa lele bilimŋana, mi ikamam sua pizin tomtom be titooro lelen mi tikam yok. Naso Anutu ireege sanaana kizin. Ŋgo 13:24, 19:4 Mi wal ta boozomen ki lele pakaana ki Yudea, ziŋan zin Yerusalem kan timap ma tilala kini isu yok Yordan. Mi tizzwe sanaana kizin ila kini, mi ni ikamam yok pizin isu tana.
Yoan, ni izebzeebi pa mburu ta tiurpe pa kamel rumuunu na, mi ipezekat lwoono pa pus. Mi siizi ta iwe ka kini, mi bigil suruunu ta iwe ka yok. Mi ni ikamam sua pizin tomtom ta kembei: “Tomtom tabe imar kaimer pio i, ni mburaana ilip pio. Tana aŋre ituŋ kembei aŋrao pini risa som kat. Uraata sorokŋana kembei aŋtuundu mi aŋputke kumbu keteene ka wooro, ina tomini, aŋrao aŋkam pini na som. Ŋgo 13:25 Pa nio aŋkam yok men piom. Mi ni, nako ikam Bubuŋana Potomŋana ma isalakaala yom.” Ŋgo 2:4, 11:16
Yoan ikam yok pa Yesu
(Mt 3:13-17; Lu 3:21-22)
Yoan ikamam uraata kini, mi Yesu izem kar Nasaret ki Galilea, mi ipa ma ila ipet ki Yoan isu yok Yordan. To Yoan ikam yok pini su tana. 10 Beso Yesu ise pa yok, mi mataana isala na, ire saamba imapaala mi kwoono ikaaga, to Bubuŋana isu kembei mbalmbal mi imbot sala ŋwaana. Yesa 64:1 11 To tileŋ kalŋaana ta imbot saamba mi isu ma iso ta kembei: “Nu na, nio lutuŋ ŋonoono. Nio leleŋ ambai pu mi leleŋ pu ilip.” Mbo 2:7; Yesa 42:1; Mt 12:18; Mk 9:7
Sadan itoombo Yesu
(Mt 4:1-11; Lu 4:1-13)
12 Tona loŋa men mi Bubuŋana imaŋga pa Yesu ma izem yok Yordan, mi ila ipet lele bilimŋana. 13 Ni imbotmbot lele tana pa aigule tomtooru. Mi Sadan ila ma iwedet kini be itomtoombi. Mi ni imbotmbot raama zin buzur saŋsaŋŋan, mi zin aŋela timbesmbeeze pini. Un 2:19–3:7; Mbo 91:11+; 1Kor 15:47
Yesu ikam uraata isu Galilea mi iboobo zin naŋgaŋ paŋ
(Mt 4:12-22; Lu 4:14-15, 5:1-11; Yo 1:35-42)
14 Yoan ikamam uraata kini, mi tikiskisi ma tizeebi lela ruumu sanaana. Tona Yesu ila ipet lele pakaana ki Galilea, mi imaŋga be izzoyaryaara uruunu ambaiŋana ki Anutu. 15 Ikamam sua pizin tomtom ta kembei: “Keleŋ! Nol ki Anutu tabe iswe peeze kini ma ipet mat, ta imar igarau kek. Tana kezem mbulu tiom sananŋana, kotooro leleyom, mi kuurla uruunu ambaiŋana!” Mt 3:2; Ga 4:4
16 Aigule ta na, Yesu ipiyalyaala pa tai Galilea ka peende ma ila. Mi ire toŋmatiziŋ ru, Simon ma Andreas, tiwaswaaza ma timbotmbot. Pa ziru na, tomtom ye kan. 17 Ire zin, to iso pizin. Iso: “Ai, niomru tina, kamar koto yo. Nio ko aŋpaute yom be kakam zin tomtom.” 18 To loŋa men mi tizem pu kizin, mi tito i ma ziŋan tila.
19 Tiwwa ma tilae ri to, Yesu mataana ila na, ire Zebedi lutuunu bizin ru, Yems ziru tiziini Yoan, timbotmbot se wooŋgo mi tiurpewe pu kizin. 20 Ire zin na, loŋa men mi iboobo zin be timar tito i. Tana ziru tizem taman ziŋan uraata kan kizin pakan ma timbotmbot wooŋgo, mi timar tito Yesu ma ziŋan tila.
Yesu iziiri bubuŋana sananŋana pa tomtom ta
(Lu 4:31-37)
21 Tiwwa ma tila tipet kar Kapenaum. Mi timbot ma ila aigule potomŋana, to Yesu ilela lupŋana muriini mi ikamam sua pizin tomtom. 22 Zin iwal tileŋ sua kini ma kwon itaanda pa. Pa ni ikamam sua kembei ta zin ŋgarŋan ki tutu na som. Izzo katkat sua raama mburaana, kembei tomtom ta zaana pa uraata kini. Mt 7:28+ 23 Lupŋana muriini kizin leleene na, tomtom ta imbotmbot. Ni, bubuŋana sananŋana izeebi. Indeeŋe ta Yesu ikamam sua pizin tomtom na, tomtom tana iboobi ma kalŋaana biibi mi iso: 24 “Aii, Yesu ki Nasaret, nu sombe kam parei piam? Iŋgi mar be pambiriizi yam? Nio aŋkilaalu kek. Nu Anutu tomtom kini potomŋana.” Mt 25:41; Mk 15:39; Yems 2:19
25 Tamen Yesu iŋasaari ma iso: “Hait, mane mi yooto pini!” 26 Tabe bubuŋana sananŋana tina iyelkatkat tomtom tina, mi iyak ma kalŋaana biibi, to iyooto ma ila ne. Mk 9:26 27 Zin iwal tana tire mbulu tina ma timorsop pa Anutu mburaana. Mi tiparwwi zin ma tiso: “Wai, mbulu ti, pareiŋana? Iŋgi sua popoŋana ta mburaanaŋana kat. Pa ni iurur sua pizin bubuŋana sananŋan, mi zin tomini tileŋleŋ la kalŋaana.” 28 Tabe loŋa men mi Yesu uruunu irak ma irao pa kar ta boozomen ki lele pakaana ki Galilea.
Yesu iziiri mete pizin wal boozomen
(Mt 8:14-17; Lu 4:38-41)
29 Tiyooto pa lupŋana muriini, to loŋa men mi tila pa ruumu ki Petrus ziru Andreas. Mi Yoan ziru Yems, ta tigaaba zin ma ziŋan tila. 30 Simon rwoono mooribi, ni kuliini ibayou kat ma ikenne. Tabe loŋa men mi tisotaara Yesu pini. 31 To Yesu ila kini ma iteege namaana, mi iwiti ma imaŋga. Tana mete iko pini mi niini ambai mini, to ila ma iurpe kan kini.
32 Rou ma zoŋ isula na, zin iwal tiyyo meteŋan kizin ta boozomen ziŋan zin wal ta bubuŋana sananŋan tizeebe zin na ma tila ki Yesu. 33 Zin kar kan timap ma timar tilup zin su ruumu kwoono. 34 Mi Yesu iurpe tomtom boozomen pa mete matakiŋa ma nin ambai, mi iziiri bubuŋana sananŋan boozomen pizin tomtom tomini. Mi bubuŋana sananŋan na, tikilaali kek. Tana ni ipeteke zin be tiso ka sua pepe. Mk 1:24, 3:11+; Lu 4:41
Yesu izzoyaryaara sua isu Galilea
(Lu 4:42-44)
35 Aigule toro mbeŋbeŋŋana na, Yesu imaŋga mi izem kar, mi ila pa lele ta ka tomtom somŋana i bekena itutamen imbot mi isuŋ. Mbo 5:3; Mt 14:23; Mk 6:46 36 Mi Simon ziŋan waene bizin tila be tiru i. 37 Tila ma tindeeŋi, to tiso pini ma tiso: “Wai, nu mar lele ti paso! Iwal biibi ta tirru u a.” 38 Yesu ipekel kwon ma iso: “E-e, pa iŋgi be tala pa kar pakan ta koloulouŋan i, bekena aŋkam sua ki Anutu pizin tomini. Pa nio aŋmar pa uraata ta kembei.” 39 Tana imaŋga mini, mi ipa pa kar ta boozomen ki Galilea ma ila. Mi ikamam Anutu sua kini pizin tomtom lela lupŋana murin kizin, mi izirziiri bubuŋana sananŋan pizin tomtom.
Yesu iurpe tomtom ta mbetmbeete sananŋana ikami
(Mt 8:1-4; Lu 5:12-16)
40 Tomtom ta, ni mbetmbeete sananŋana ikami. Imar ki Yesu mi iŋgun kumbu mbukuunu su kereene uunu, mi itaŋroro i ma iso: “O yae, sombe lelem isaana pio, na nu rao ziiri mete tio ti ma kuliŋ iŋgeeze mini.” 41 Tana Yesu leleene isaana pini, mi iteegi ma iso: “E, nio leleŋ be aŋuulu u. Kulim ambai lak.” 42 Mi loŋa men mi mete tana iko pini ma kuliini iŋgeeze mini. 43-44 To Yesu iur sua mbolŋana pini ta kembei. Iso: “Leŋ kat! Sombe la, na so tomtom sa pa mbulu ti pepe. Kaŋkaŋ ma la, mi pamaala itum pa patoronŋana ka tomtom sa muŋgu. Mi kam patoronŋana pa Anutu mi pakuri pa kulim ta iŋgeeze na, kembei ta tutu ki Mose iso. Naso ipombol zin patoronŋana kan be tiurla tio.” Wkp 14:1+ 45 Tamen tomtom tina, ni ito sua ki Yesu som. Ila na, loŋa men mi isoyaara uraata tana uruunu pizin tomtom boozomen ma ila. Tabe Yesu, ni irao ilela kar sa leleene mini som. Ni imbotmbot lele bilimŋana men. Tamen zin karkari tikoŋuru i ma tilala kini.

1:2: Mal 3:1; Mt 11:10; Lu 7:27

1:3: Yesa 40:3, 57:14; Yo 1:23

1:4: Ŋgo 13:24, 19:4

1:7: Ŋgo 13:25

1:8: Ŋgo 2:4, 11:16

1:10: Yesa 64:1

1:11: Mbo 2:7; Yesa 42:1; Mt 12:18; Mk 9:7

1:13: Un 2:193:7; Mbo 91:11+; 1Kor 15:47

1:15: Mt 3:2; Ga 4:4

1:22: Mt 7:28+

1:24: Mt 25:41; Mk 15:39; Yems 2:19

1:26: Mk 9:26

1:34: Mk 1:24, 3:11+; Lu 4:41

1:35: Mbo 5:3; Mt 14:23; Mk 6:46

1:43-44: Wkp 14:1+