Daniyela
Baaba Houwan
Isileli wali kin houwan heiya Sol, enaa Deibid, iya wali kin alana bwabwatana. Deibid enaa kin hi gewi al. Enuna Yehoba wana kamwasa hi toulil, yaa hi gewi hi tapwalolo yabowaine getogal elal ge wali pagan i nak. Inoke lahena Yehoba i ba Babiloni abwe nihi nem ge wali panuwa nihi apanak ge Isileli nihi yowanil nihi enil nihi na panuwa Babiloni elana. Inoke i ola baliman sikis handeled mulaa abwe Keliso i masal (600 M.K.) ana labiya, Babiloni wali kin Nebukanesa alonau wana tolohaveyan hi na avaliyau Yelusalema hi lohaveyan, yaka hi pakokovel ge enuna hi yowanil. He saugena o heiya te Daniyela liwanina i gana.
Awalehina 1 ana siga 6 i liwanan Daniyela ge wana heliyamwau wali abulilek ge wali ginol panuwa Babiloni elana. Awalehina 7 ana siga 12 Daniyela ana pankite esopali liwaniliya. Pankite esopali o Yehoba Daniyela i pankite ge ni atena hauna abwe ni masal sauga i nenem.
Nuwatu bwabwatana buki ya elana te Yehoba iya panayawi ana tologugui, ge iya wana abalogugui abalogugui mihomihotina.
Daniyela ge Alonau Liwaniliya
1
(Awalehina 1–6)
Daniyela I Vavasili Babiloni
2Kin 24:1; 2Liw 36:5-7 Yehoyakim Yuda wali kin, wana logugui ana baliman etonina gamwanaa,* Yehoyakim wana logugui ana baliman etonina te 605 M.K. inoke Nebukanesa, Babiloni wali kin, alonau wana tolohaveyan hi na Yelusalema ana abatagil gegewena hi mikaus ge avaliyau hi haveyan. 2Kin 20:17-18; 24:10-16; 2Liw 36:10; Ais 39:7-8 Inoke Babala Yuda wali kin Yehoyakim i teli nimaliyaa, ge Yabowaine wana Limi Bwabwalena bugubugulina enuna hi bugulan. Bugubugul o hi pwatanik wali yabowaineyau wali limi tapwalolowa labi Babiloniya, ge hi teliya wali gogomwau ana abateliya. I ola al gamagal enuna hi yowanil ge hi ahel hi na Babiloni.
Yaka kin i ba wana totuwalali wali tohouwa Aspenas Isileli enuna ni hilel bolo hi yowanil gamwaliyaa ge ni pwatanik kin wana limiya. Hilihili ni noek te hevalau bolo kin o ebo wasawasa natuliyau elal. Bahi tuwaliya etega ni nanak, ali awa ni waisi, nuwaliya ni sapu, nihi vavasili bubun, ge wali aatena ni mweyaha, inoke bosowailiya nihi tuwalali kin wana limiya. Yaka Aspenas pana Babiloni ana leleli ge ana vavasili ni pankitel. Ali logugui kin i teli lan maisena ge maisena aliya ge ali oine ni neem iya wana limi enowana elana. Aspenas ni pavavasilel baliman eton, yaka abwe nihi tabwa kin wana totuwalali.
Bolo hi hilel gamwaliyaa enuna te Daniyela, Hananaya, Miseil ge Asalaiya, heliya ali un Yuda. Yaka alaliya vavaluna Aspenas i tun. Daniyela alana i tun Beltesesa, Hananaya alana i tun Setaleki, Miseil alana i tun Mesake ge Asalaiya alana i tun Abedenigo.
Daniyela ge Alonau Yehoba wana Logugui Hi Henapuan
Yaa Daniyela i nuwatu bahi aanan ge oine toto i neem kin elana ni aan, kaiwena Yehoba wana logugui i ba ebo aanan ololana o nihi an, he nasi ni pabikel. Inoke i awanun tohouwa Aspenas elana ge bahi ni pepek. He Yabowaine tohouwa Aspenas atena i pameimei, inoke Aspenas nuwana Daniyela ni labe. 10 Yaa i baek Daniyela elana i ba, “No tonowak kin ya lovakunan. Kaiwena ami logugui iyaka i baunan hauna nuku an ge nuku im. Ebo aanan o nige na pepewa ge tuwamiu ana awa nige ni wawaisi ni oola wami pan hevalau gegewel, nasi kin ni tagapaaligau.”
11 Inoke Daniyela i na tomatahikan elana, toto Aspenas i teli hevalau ali gewi esopali ni matahikagil, 12 ge i ba, “U labosema lan ali gewi elulutega. Eyowa enona awawana nu pem naha an ge wewel awawana nu pem naha im. 13 Yaka alomeyau ge wama pan hevalau bolo hi anana kin wana limi enowana elana, nu kite hilihili-agima henalau tuwaliya ana awa i waisi. Inoke nu ginol ni ola wam kite pwawa.” 14 Yaka i talam ge i labosel lan ali gewi elulutega.
15 Lan elulutega i mowasi, he heliya tuwaliya ana awa i waisi hot, ge avaliyau bolo hi anana kin wana limi enowana elana, hi gasisi lakel. 16 Yaka tomatahikan aanan amnana waiwaisana ge oine toto i neem kin elana nige al i pepek, yaa aanan toto eyowa enona i pekpek elal.
17 Yabowaine leleli ge vavasili tomaha tomaha ali aatena i talamwan hevalau bolo esopali elal. I ola al i talamwan Daniyela bosowaina kenonou ge pankite tomaha tomaha ali sapu ni atena.
18 Sauga ali pavavasili ana baliman eton i mowasi i ola toto kin Nebukanesa i baunan, inoke totuwalali wali tohouwa Aspenas hevalau gegewel i ahel hi na kin elana. 19-20 Yaka kin alonau hi liwaliwan ge i pwawa nige etega wana aatena i oola Daniyela, Hananaya, Miseil ge Asalaiya wali aatena. Bwagana hauna kaba nel i nelian elal o hauna pulowan i pamasal elal, i pwawa hevalau ali toto esopali ya wali siba i bwata nabiyan hot, tosiba ge tokukula gegewel wana abalogugui gamwanaa wali siba i lake. Inoke kin i ahel hi tabwa wana totuwalali.
21 He Daniyela i tuwalali papanet kin ona elal ana siga kin Sailusa, gagama Pesiya, wana logugui ana baliman houwan Babiloni elana.

1:1: 2Kin 24:1; 2Liw 36:5-7

*1:1: Yehoyakim wana logugui ana baliman etonina te 605 M.K.

1:2: 2Kin 20:17-18; 24:10-16; 2Liw 36:10; Ais 39:7-8