1 KOLIN
Pol Mɨj Ned Ak Kolin Binɨb Kɨlop Tɨkak
1
Yad Pol. God nɨŋɨd yɨp aglek, bɨ Klays Jisas takaw nop dad ameb ak mɨdebin. Mɨñɨl mam chɨn Sostenes ayɨp mɨdɨl, Apo 9.14, 18.1, 18.17, Lom 1.7, 10.12, 1 Ko 6.11, 2 Ti 1.9 chɨl mɨj anɨb ak ñu kɨl tɨkobul. Tɨkɨl, nɨbi God binɨb ne taun Kolin pelpel apnan gɨpɨm ak nɨbop ñobun. God ne ke nɨbop binɨb suŋtep yad yelaŋ agɨl dɨnɨg nɨm, Klays Jisas nop agyokek apɨl gek, binɨb suŋtep ne mɨdebɨm. Nɨbop ayɨp, binɨb man okok mɨdupsek kɨli Bɨawl chɨn Jisas Klays nop agnɨŋɨd yɨb nop dad aplanebal okok ayɨp, nɨbop binɨb yad aglak. Jisas Klays, ne Bɨawl kɨli ak mɨdɨl, Bɨawl chɨn ak abe mɨdeb.
Lom 1.7, 2 Ko 1.2 Bapi God chɨn ayɨp Bɨawl Jisas Klays ayɨp, bɨ apɨlmɨŋal anɨb ak nɨbop yɨmug nɨŋɨd gɨtep gel mɨdtep gɨnɨmɨb.
Pol God nop tep agup
Pen God ne nɨbop gek, Klays Jisas chɨgɨl mɨdem nɨbop yɨmug nɨŋɨd gɨtep gup. Anɨb ak nɨŋɨd, yad God nop pel tep apin. 5-6  1 Ko 2.1-2, 12.8, 2 Ko 8.7, 2 Ti 1.8, Lep 1.2 Nɨbop Klays takaw nop ak agñɨlɨg agonok nepek tek gup. Anɨb ak nɨbi Klays nop chɨgɨl mɨdem, God ne nɨbop dɨtep yɨbɨl gup. Gek, takaw ne mɨdupsek agñɨ tep gɨl, gos ne mɨdupsek nɨgtep gɨpɨm. Anɨb ak nɨŋɨd, yad God nop pel tep apin. Luk 17.30, Plp 3.20, 2 Te 1.7, Tat 2.13, 2 Pi 3.12 Anɨb ak tek nɨbi Bɨawl chɨn Jisas Klays tep adɨkɨd mɨseŋ ownɨgab agɨl kod mɨdebɨm ñɨn awl, God Kawnan ne ak nɨbop dɨtep yɨbɨl gaknɨŋ, tap ne olap ma tek dup. Plp 1.6, Kol 1.22, 1 Te 3.13, 5.23 Jisas ne nɨbop kɨles ne ak ñek kɨles yɨbɨl yenɨgabɨm. Kɨles mɨdɨl, mɨd dad amɨl, ñɨn kɨdek ak ownɨgab ak nɨm, Bɨawl chɨn Jisas Klays ñɨn awl ne ak apek takaw ogɨnap ma dɨnɨgabɨm. Ais 49.7, Jon 17.21, 1 Ko 10.13, 1 Te 5.24, 1 Jo 1.3 God ne nɨbop suk agɨl, ñɨne Bɨawl chɨn Jisas Klays ayɨp dɨ jɨmñɨl lak. Pen chɨn nopun, God agak tek mɨdupsek gɨnɨgab.
Kolin binɨb Klays yɨl yelak okok, kɨli asɨk keke mɨdebal
10  Lom 12.16, 2 Ko 13.11, Plp 2.2, 3.16, 1 Pi 3.8 Mam ay sɨkop, kɨles gɨl agnɨŋɨd agebin. Bɨawl chɨn Jisas Klays yɨl mɨdebɨm ak, nɨbi mɨdupsek takaw nokom olap gos nɨŋɨd agɨnɨmɨb. Takaw ogɨnap agɨl asɨk keke ma lɨnɨmɨb. Jɨmñɨl mɨdɨl, gos nokom nɨŋɨd chɨn ayɨp tap nokom gɨnɨgun agɨl gos nɨgɨnɨmɨb. 11 Mam ay yad okok, bin Klowes binɨb ne okok apɨl yɨp nɨŋɨd anɨb apal, Penpen agɨl mɨdebɨm apal. 12  Jon 1.42, Apo 18.24-28, 19.1, 1 Ko 3.4 Pen yad agebin ak, anɨb agebin. Nɨbi ogɨnap apɨm, Pol bɨne mɨdebin apɨm. Pen ogɨnap apɨm, Apolos bɨne mɨdebin apɨm. Pen ogɨnap apɨm, Pita bɨne mɨdebin apɨm. Pen ogɨnap apɨm, Klays bɨne mɨdebin apɨm.
13 Tɨtay dup? Apɨm anɨb ak Klays nop tɨg asɨk keke lɨpɨm tek lup. Yad Pol mab bak alaŋ chɨpɨl pak tɨbɨk lel nɨbop nen agɨl kumnek akaŋ, yɨb yɨp Pol agɨl ñɨg pakñɨbek? Mel yɨbɨl. 14  Apo 18.8, 19.29, Lom 16.23 Pen am nɨb ayɨp yenek ñɨn ak, Klispus ayɨp, Gayus ayɨp kɨlop nep ñɨg pakñɨnek. Nɨbop olap ma ñɨg pakñɨnek. Anɨb ak God nop tep apin. 15 Nɨbop ma ñɨg pakñɨnek anɨb ak tek, yokɨp ak nɨbi olap Pol yɨb nop agɨl ñɨg pakɨnok apɨkep tek lup. 16  1 Ko 16.15 Pen sawl gɨpin. Stepanas binɨb ne okok kɨlop abe ñɨg pakñɨnek. Binɨb ogɨnap sek ñɨg pakñɨnek akaŋ, yad ma nepin. 17  Mat 28.19, Jon 4.2, 1 Ko 2.1, 2.4, 2.13, 2 Pi 1.16 Nɨŋɨd apin. Klays yɨp agyokɨl, binɨb okok kɨlop ñɨg pakñɨnɨmɨn agɨl ma agak. Agyokɨl, kɨlop takaw teplep ak agñɨnɨmɨn agak. Pen agñɨlɨg, bɨ ogɨnap chɨn nep gos tɨpagɨl nopun agɨl apal tek ma apin. Takaw anɨb ak anɨgɨl agen, Klays mab bak alaŋ kumak takaw ak, takaw yokɨp olap tek lek, binɨb okok ma dɨpɨlap tek lup.
Klays ne God kɨles ak sek mɨdeb, ne God gos nɨgtep gup ak sek mɨdeb
18  Apo 17.18, Lom 1.16, 1 Ko 2.14, 15.2, 2 Ko 4.3 Nɨŋɨd apun, binɨb mab ke yɨneb amnɨg gɨ mɨdebal okok, kɨli Klays mab bak alaŋ kumak takaw ak nɨŋɨd, sawl takaw agebal agɨl kelɨgɨpal. Pen chɨnop binɨb God tɨg asɨk dɨ mɨdeb okok, chɨn takaw anɨb ak nɨŋɨd, ne ke yɨbɨl nɨŋɨd gup agɨl nopun. 19  Ais 29.14, Jer 8.9 Adek anɨb ak buk Baybol ak tɨkɨl agak, Binɨb gos tɨpagɨl nopun apal okok, gos kɨlop gen kul gɨnɨgab agɨl tɨkak. Binɨb gos nɨgep mɨdebal okok, gos kɨli ak kelɨgɨl ma dɨnɨgayn agɨl tɨkak.
20  Jop 12.17, Ais 19.12, 33.18, 44.25, Mat 11.25, Luk 10.21, Lom 1.20-21, 1.28 Anɨb ak bɨ gos nɨgep okok nɨŋɨd, tay agobun? Bɨ kɨli Mosis takaw ñu kɨl tɨkak ak nɨgtep gep okok nɨŋɨd, tay agobun? Bɨ lum awl takaw tɨtay ag amɨl apɨl gɨpal okok nɨŋɨd, tay agobun? Gos teplep kɨli nepal ak lum awl, God ne nɨŋɨd gek, sawl takaw tek lek, pɨsnep apyap pakup. 21  Mat 11.25, Luk 10.21, Lom 1.20-21, 1.28 God ne ke gos nɨgtep gup tek, ne nɨgup, binɨb lum awl gos chɨn ke okok nɨgɨnɨgun agɨl ke nep pɨyow nepal okok, ne bɨ tay tek agɨl ma nɨgɨnɨgel tek lup. Anɨb ak tek ne ke gɨnɨg nɨg lak tek, binɨb kɨli takaw ne agñɨbun ak nɨŋɨd, anɨb apal, Takaw sawl sek apal. Pen takaw anɨb ak agñon, binɨb okok kɨli nɨŋɨd nop gos lɨnɨgel, kɨlop tɨk asɨk dup. 22  Mat 12.38, Mak 8.11, Jon 4.48, Apo 17.18, 17.32 Juda binɨb okok kɨli tap mageptek nɨgɨnɨgun agɨl gos nepal, binɨb Juda mel okok kɨli gos teplep adek ak nɨgɨnɨgun agɨl pel pɨyow nepal. 23  Ais 8.14, Mat 11.6, Jon 6.60, 6.66, Lom 9.32, 1 Ko 2.14, Gal 5.11 Chɨn pen Klays mab bak alaŋ chɨpɨl pak tɨbɨk lel kumak takaw ak agñɨbun. Agñon, Juda binɨb okok nɨŋɨd, takaw yɨlɨk gup ak chɨn nɨŋɨd apyap pakɨnɨgun agɨl gos nepal. Pen binɨb Juda mel okok nɨŋɨd, takaw sawl ak ma nɨgɨnɨgun agɨl gos nepal. 24  Lom 1.4, 1.16, 1 Ko 1.18, Kol 2.3 Binɨb pen God kɨlop suk agɨl dak okok, Juda binɨb ayɨp binɨb Juda mel ayɨp, kɨli nɨŋɨd anɨgɨl nepal, Klays ne God kɨles ak sek mɨdeb, ne God gos nɨgtep gup ak sek mɨdeb. 25  2 Ko 13.4 Binɨb lum awl mɨdebal okok, kɨli anɨgɨl gos nepal, God gos ne ogɨnap sawl sek mɨdeb. Pen gos ne ak mɨdupsek awl yɨbɨl teplep yɨbɨl mɨdeb, binɨb gos nɨgep kɨli ak sɨkol yɨbɨl gup. Pen kɨli abe gos nepal, God tɨtay gup okok, ogɨnap nɨŋɨd chɨn nopun, God kɨles ma mɨdeb. Pen kɨles ne ak mɨdupsek awl yɨbɨl mɨdeb, binɨb kɨles kɨli ak sɨkol yɨbɨl gup.
26  Mat 11.25, Jon 7.48, Jem 2.1-5 Mam ay sɨkop, ned God nɨbop suk agɨl dak ñɨn ak, gos nɨgtep gɨnɨmɨb. Ñɨn anɨb ak, nɨbi kuŋay yɨbɨl, binɨb gos lum awl nɨgtep yɨbɨl gɨpal okok ma yelɨgɨpɨm. Nɨbi kuŋay yɨbɨl binɨb kɨles mɨdɨl yɨb yek okok ma yelɨgɨpɨm. Nɨbi kuŋay yɨbɨl nonɨm nap yɨb awl yolɨgup okok ma yelɨgɨpɨm. 27  Mat 11.25, Jem 2.5 God pen anɨgɨl gos nɨgak, binɨb gos lum awl nɨgtep yɨbɨl gɨpal okok kɨlop gek nebeŋ dɨnɨgel. Anɨb ak tek binɨb sawl sek apal okok kɨlop aglɨl dak. Pen anɨgɨl gos nɨgak, binɨb kɨles mɨdɨl lum awl yɨb yek mɨdebal okok kɨlop gek nebeŋ dɨnɨgel. Anɨb ak tek binɨb kɨles ma mɨdeb apal okok kɨlop aglɨl dak. 28 Pen anɨgɨl gos nɨgak, binɨb awl yɨb yek mɨdebal okok, kɨlop gek yokɨp yɨbɨl yenɨgel. Anɨb ak tek binɨb lum awl tam okok yɨb ma mɨdeb apal okok kɨlop aglɨl dak. 29  Lom 3.27, Epe 2.9 Anɨgup ak nɨm, binɨb olap God wɨdɨn mɨdup adek ak, yɨb ke dad aplanɨgel tek ma lup. 30  Jer 23.5-6, Jon 17.19, 2 Ko 5.21 God ne ke nɨbop gek, Klays Jisas ayɨp chɨgɨl mɨdebɨm. Pen Klays nop gek, ne gos nɨgtep gep chɨn ak jɨj mɨdeb. God Klays nop agek chɨnop gek, agak tek kɨdek gɨl binɨb suŋtep ne mɨdɨl, chɨnop pɨsnep dek kɨm amobun. 31  Jer 9.23-24, 2 Ko 10.17 Takaw adek anɨb ak, buk Baybol ak tɨkɨl agak, Binɨb mɨñmɨñ gɨnɨgun agɨl, God gup tek nɨŋɨd, mɨñmɨñ gɨl God yɨb nop dad aplanɨgel agɨl tɨkak.

1:2 Apo 9.14, 18.1, 18.17, Lom 1.7, 10.12, 1 Ko 6.11, 2 Ti 1.9

1:3 Lom 1.7, 2 Ko 1.2

1:5-6 1 Ko 2.1-2, 12.8, 2 Ko 8.7, 2 Ti 1.8, Lep 1.2

1:7 Luk 17.30, Plp 3.20, 2 Te 1.7, Tat 2.13, 2 Pi 3.12

1:8 Plp 1.6, Kol 1.22, 1 Te 3.13, 5.23

1:9 Ais 49.7, Jon 17.21, 1 Ko 10.13, 1 Te 5.24, 1 Jo 1.3

1:10 Lom 12.16, 2 Ko 13.11, Plp 2.2, 3.16, 1 Pi 3.8

1:12 Jon 1.42, Apo 18.24-28, 19.1, 1 Ko 3.4

1:14 Apo 18.8, 19.29, Lom 16.23

1:16 1 Ko 16.15

1:17 Mat 28.19, Jon 4.2, 1 Ko 2.1, 2.4, 2.13, 2 Pi 1.16

1:18 Apo 17.18, Lom 1.16, 1 Ko 2.14, 15.2, 2 Ko 4.3

1:19 Ais 29.14, Jer 8.9

1:20 Jop 12.17, Ais 19.12, 33.18, 44.25, Mat 11.25, Luk 10.21, Lom 1.20-21, 1.28

1:21 Mat 11.25, Luk 10.21, Lom 1.20-21, 1.28

1:22 Mat 12.38, Mak 8.11, Jon 4.48, Apo 17.18, 17.32

1:23 Ais 8.14, Mat 11.6, Jon 6.60, 6.66, Lom 9.32, 1 Ko 2.14, Gal 5.11

1:24 Lom 1.4, 1.16, 1 Ko 1.18, Kol 2.3

1:25 2 Ko 13.4

1:26 Mat 11.25, Jon 7.48, Jem 2.1-5

1:27 Mat 11.25, Jem 2.5

1:29 Lom 3.27, Epe 2.9

1:30 Jer 23.5-6, Jon 17.19, 2 Ko 5.21

1:31 Jer 9.23-24, 2 Ko 10.17