MAK
A meh ëhnaneah voh e Mak ivëh, e Jon, eꞌ a teꞌ to kiun vovoh voh pa Soe Vih. E Mak to hikta teꞌ non pan, eꞌ a paeh va pa havun me ra poa vamomhë pe Ieesuꞌ. Ivëh, no a ma pah teꞌ nat to sosoe suk va voh ne manih pan, ‘e Mak to kon taneꞌ voh a soe va pe Ieesuꞌ manih po vavaasis pe Pitaꞌ, pareꞌ kiun suk en peꞌ’. Ivëhkëk, e Mak to apuh voh manih Jerusalëm, ivëh, ke eꞌ koman to ep voh e non pa kiu pe Ieesuꞌ. Ea se keh ëh o Puk pe Mak 14:51-52, ea se pöꞌ ep va ee manih pan, e Mak to vavaato suk koman hah a non. Vasuksuk neꞌ to tavus a teꞌ to kiu vaꞌaus non e Pöl pen Banabas manih pa kiu pee.
E Mak to iu non pan a napan va Room, ee a napan poë varih to matop voh ne a ma muhin peo, pan ee se nat o vavaasis pe Ieesuꞌ. Ivëhkëk, manih pa napan poë varih no a ma moeh tah kikis me a ma tah peo va po oeh vëh, to sunpip e non pa ma kokoman pee. Ivëh ka manih po puk peꞌ neꞌ to soe pan, ‘e Ieesuꞌ varoe kuru to teꞌ me non o kikis me a tasun apuh, ivëh, ke ea kurus a napan va Jiutiaꞌ, me a napan va Room, ea se nat va no manih pan, eꞌ vamaman e koaꞌ pe Sosoenën’. E Mak to vavaato vakis suk rakah non a ma vu tah vatoksean ne Ieesuꞌ to nonok voh non. Ivëhkëk, manih po vavaasis peꞌ, neꞌ to hikta vavaato itoeꞌ suk non a tah pamëh. Eꞌ to vavaato suk non pan, e Ieesuꞌ to kikis oah e non pe susun po oraꞌ hat, me eꞌ A Teꞌ Va Pa Hehe A Ra a ma napan.
1
E Jon Tövapupui To Vavatvus Non A Soe
Matiu 3:1-12, me Luk 3:1-9; 3:15-17, me Jon 1:19-28
Ivaꞌih a soe man pe Ieesuꞌ Kristo, e koaꞌ pe Sosoenën. A soe man pamëh to taneo vavoh manih pa ö ne Aisaëaꞌ a teꞌ vanënën soe to kiun vavoh, pareꞌ soe vamanih pan,
“Pënton ah,
eöꞌ se vanö nös a teꞌ vëh se teꞌ vovoh nös a soe peöꞌ manem pën,
eꞌ se vovoh ka oah,
pareꞌ vamatop a hanan pën.” Mal 3:1
“Manih pa moeh upin a pah teꞌ to vavaoe no maꞌ pan,
‘Vamatop öm a hanan pe Sunön,
paröm vatotoopin a ma hanan peꞌ.’ ” Ais 40:3
E Jon Tövapupui to teꞌ non pa moeh upin, pareꞌ vavatvus non a soe pe Sosoenën, pan a ma napan se pënton, ko panih a ma taateꞌ hat pee, pare pupui rea, ke Sosoenën se ihan anoe a ma hat pee. A ma napan va pa muhin va Jiutiaꞌ, me ra napan va Jerusalëm to nö kurus ee maꞌ pa tënan a soe pe Jon, pare soe tavus ee pa ma hat pee, ke Jon pupui en pee manih pa ruen Jödën.
E Jon to ohop non o ohop nee to nok voh pa uvin këmol, pareꞌ voh non o voh to tavi non a vuvuhuneah, pareꞌ ënëën non sih o kokaꞌ, pareꞌ kakaak non o hun tankekvö va muhin. E Jon to vavatvus non a ma soe peꞌ manih pa napan, pareꞌ soe pan, “A teꞌ vëh se suk a maꞌ neoꞌ, no o kikis peꞌ to teꞌ oah e non po teꞌ kikis peöꞌ. Eöꞌ hikta vih onöt noꞌ a vatokon, paröꞌ ihan këh eah o uris vëh pa poa suꞌ peꞌ. Eöꞌ to pupui a noꞌ neöm pa ruen, ivëhkëk eꞌ se pupui a neöm pa Tuvuh Vasioꞌ.”
E Jon To Pupui E Ieesuꞌ
Matiu 3:13-17, me Luk 3:21-22
A ma siꞌ poen to oah ee, ke Ieesuꞌ këh maꞌ a vöön va Nasarët manuh pa muhin va Galiliꞌ, eꞌ to nö maꞌ ke Jon pupui poan manih pa ruen Jödën. 10 E Ieesuꞌ to tatakin nö këh ko non maꞌ a ruen, pareꞌ ep in a akis to nö vakëh. Ka Tuvuh Vasioꞌ kunah maꞌ manih peꞌ vamanih pa panuh. 11 Ka to taneꞌ maꞌ manuh pa vöön va kin pe Sosoenën, to soe va non manih pan,
“Eën e koaꞌ rakah peöꞌ,
eöꞌ to iu oah vi ka nom oah,
paröꞌ vaeö me noꞌ oah.”
E Susun Po Oraꞌ Hat To Punöꞌ E Ieesuꞌ
Matiu 4:1-11, me Luk 4:1-13
12 Ka Tuvuh Vasioꞌ vanö vëvëhöꞌ en pe Ieesuꞌ manuh pa moeh upin. 13 E Ieesuꞌ to teꞌ o 40 poen nën, ke susun po oraꞌ hat punöꞌ poan. Eꞌ to teꞌ vaꞌpeh me non o tah poa va pa moeh upin, ko ankeroꞌ matop e ne peꞌ.
E Ieesuꞌ To Taneo En Po Vavaasis Peꞌ
Matiu 4:12-17, me Luk 4:14-15
14 E Ieesuꞌ to öök pa muhin va Galiliꞌ murin in a ö nee to vahoꞌ ee pe Jon Tövapupui pa nohnoh nën, suk eꞌ to rës e non pa taateꞌ hat ne sunön va Galiliꞌ to nonok non. Manih po poen pamëh ne Ieesuꞌ to taneo en pa vavaasis a soe man pe Sosoenën manuh Galiliꞌ. 15 E Ieesuꞌ to soe ke ra napan pan, “O poen vih ne Sosoenën to vateꞌ voh to tavus en, a Matop Vih pe Sosoenën to öök vatët en maꞌ, söm panih a ma kokoman peöm, paröm vaman a soe man peꞌ.”
E Ieesuꞌ To Vaoe A Taanaꞌ Teꞌ Se Suk Poë
Matiu 4:18-22, me Luk 5:1-11
16 E Ieesuꞌ to hëhë nö non pa sinten tonon va Galiliꞌ, pareꞌ ep in e Saëmon, pen e kea peꞌ Ëndruꞌ to tatanaꞌ iian ne pa kë pee, ee pon to tatanaꞌ iian ne sih pa kë pee manih pa tonon va Galiliꞌ, ov in a vavoen. 17 Ke Ieesuꞌ soe ke rapoë pan, “Suk a maꞌ neoꞌ öm pom, köꞌ sih vavaasis a neöm pa vaon a napan, kee hop maꞌ manih pa Matop Vih pe Sosoenën.” 18 Ka varuꞌ rakah vakomanih ne ee pon to këh ee maꞌ pa kë pee, pare vatet ee pe Ieesuꞌ.
19 Keꞌ hë a sih ö hat, pareꞌ ep in e Jëmis pen e kea peꞌ Jon, a poa koaꞌ oeteꞌ pe Sëbëdiꞌ to tok ne po paröꞌ, pare vunvun hah ne a kë pee to tökrus. 20 Ke Ieesuꞌ vaoe vëvëhöꞌ rakah en na pee, kee këh ee maꞌ pe tamëëre Sëbëdiꞌ, me ra nap kiu peꞌ to tok ne po paröꞌ, ke Jëmis pen Jon vatet ee pe Ieesuꞌ.
E Ieesuꞌ To Veo Taneꞌ A Oraꞌ Hat Manih Pa Pah Teꞌ
Luk 4:31-37
21 E Ieesuꞌ me ra taanaꞌ vamomhë peꞌ to vos ee manuh Kapaneam. Po Poen Apaapo ne Ieesuꞌ to ho en pa iuun hinhin soneꞌ po Jiuꞌ, pareꞌ taneo en po vavaasis peꞌ. 22 A napan to pënton a ma vavaasis pe Ieesuꞌ, pare pah töhkak vahat ee. Eꞌ to hikta teꞌ va non manih po teꞌ vavaasis to nat i ne o Vavaasis pe Mosës,* [... o Vavaasis pe Mosës] E Sosoenën to heꞌ koe a ma Vavaasis varih pe Mosës manih pa napan va Israël. Ep na pa tonun o Puk to teꞌ non a Kölösöriꞌ pa maaka vavih a tah no o Vavaasis pe Mosës to soe non. ahik, eꞌ to vavaasis me non o kikis.
23 Manih po poen pamëh a pah teꞌ to teꞌ non koman iuun hinhin soneꞌ, no a pah oraꞌ hat to teꞌ non peꞌ, eꞌ to pah kokoeꞌ suntan en pareꞌ soe pan, 24 “Koe ka möm ah, ataeah nën to iu nom manih pemöm, Ieesuꞌ va Nasarët, eën nö maꞌ pa miröꞌ a möm öh? Eöꞌ to nat e noꞌ pën a Teꞌ Vivihan pe Sosoenën.” 25 E Ieesuꞌ to siröꞌ a oraꞌ pamëh, ko soe pan, “Vatotomin ah! Parën këh tavus maꞌ a teꞌ manem.” 26 Ka oraꞌ hat pah kö suntan en pa teꞌ pamëh, pareꞌ pah kokoeꞌ suntan en, ko këh tavus en peꞌ. 27 Ka napan vatötöhkak rakah ee, pare taneo ee pa vaiihi koman hah pan, “Ataeah rakah ivaꞌih? Eꞌ a ma vavaasis voon, to teꞌ me non o kikis o pöh apuh rakah, eꞌ se taꞌ o oraꞌ hat, kee tënan e pa soe peꞌ.” 28 Ivëh, ko vahutët va pa ma tah apaꞌpuh ne Ieesuꞌ to nok voh nö vëhöꞌ rakah en pa ma ö kurus va pa muhin va Galiliꞌ.
E Ieesuꞌ To Vatoꞌ Hah E Noan E Pitaꞌ
Matiu 8:14-15, me Luk 4:38-39
29 O poen nee to këh tavus maꞌ a iuun hinhin soneꞌ po Jiuꞌ, pare nö totoopin rakah ee manuh pa iuun pe Saëmon pen Ëndruꞌ, e Jëmis pen Jon to nö vaꞌpeh me raoe. 30 E noan e Saëmon to koroh non tevan to haraꞌ non a hiinana, ka napan soe vëvëhöꞌ kee pe Ieesuꞌ pe noan e Saëmon. 31 Ke Ieesuꞌ öök en manuh peꞌ, pareꞌ öt en pa koreneah, ko kë vasun en peꞌ, ka hiinana hik këh en peꞌ, keꞌ sun ko vamatop en pa taëën pee.
E Ieesuꞌ To Vavatoꞌ Hah A Ma Nap Peo To Haraꞌ Ne A Ma Vu Mët
Matiu 8:16-17, me Luk 4:40-41
32 Pa matanpoen no a potan to kunah en, ka napan teꞌteꞌ ee maꞌ pa napan varih to haraꞌ ne a ma mët, me ro teꞌ varih no a ma oraꞌ hat to teꞌ hop ne manih pee. 33 Ka napan va pa vöön apuh pamëh tönun ee maꞌ manih pa matan in a iuun pamëh. 34 Ke Ieesuꞌ vavatoꞌ hah en pa ma napan to teꞌ me ne a ma vu mët, pareꞌ veo vavah en po oraꞌ hat, ko oraꞌ hat poë varih nat e ne peꞌ e Ieesuꞌ, e koaꞌ pe Sosoenën, ivëh keꞌ soepip en po oraꞌ pa vaato.
E Ieesuꞌ To Nönö Vah Kov E Non Manih Galiliꞌ
Luk 4:42-44
35 Pa pöstakah rakah ne Ieesuꞌ to sun, pareꞌ këh tavus en pa iuun, ko këh en pa vöön, ko nö en pa ö totomin no ahikta teꞌ to teꞌ non, pareꞌ hinhin e non nën. 36 E Saëmon me ra ma upöm peꞌ to nö ee pa vaiu poë. 37 Ee to taum poë, pare soe ke poë pan, “A nap peo rakah to vavaiu vah ka nom oah.” 38 Ke Ieesuꞌ piun va in a soe pee manih pan, “Koe voh öm, ka nö voh pa ta ma meh vöön vatët manih, eöꞌ se vatvus pet a Soe Vih manih pee, suk ataeah, eꞌ a tah ne eöꞌ to nö suk voh maꞌ.” 39 Keꞌ nö vavah en manih pa ma ö muhin va Galiliꞌ, pareꞌ vavaasis non a ma napan manih koman a ma iuun hinhin soneꞌ, pareꞌ veo këh en po teꞌ po oraꞌ hat.
E Ieesuꞌ To Vatoꞌ Hah A Pah Teꞌ To Teꞌ Me Non A Mët Töpaꞌ
Matiu 8:1-4, me Luk 5:12-16
40 Ka pah teꞌ to teꞌ me non a mët töpaꞌ nö maꞌ manih pe Ieesuꞌ, pareꞌ vatokon, ko ook marën e Ieesuꞌ se vaꞌaus poan, pareꞌ soe pan, “Eën se keh iu nom kën vatoꞌ hah eom peöꞌ.” 41 E Ieesuꞌ to uruan vörep a teꞌ pamëh, ko vaket poan, pareꞌ soe pan, “Eöꞌ to iu e noꞌ pa ö nën se voon hah. Voon ah.” 42 Ka varuꞌ rakah vakomanih no a mët töpaꞌ to hik këh en peꞌ, keꞌ vih hah en. 43-44 Ke Ieesuꞌ vuhvuh vakis poan, pareꞌ soe pan, “Matop nom ah. Eën se nat nom vavatët a tah vaꞌih to tanok pa sioniumah pa ta ma meh teꞌ. Ivëhkëk, eën se nö totoopin na manuh po teꞌ ësës heꞌ, ko vataare a sioniumah me o heꞌ pën. Ka teꞌ ësës heꞌ ës ke na e Sosoenën vamanih pa ö no Vavaasis pe Mosës to soe vavoh non. Ivëh, ka napan se nat ne a mët pën to hik en, kën voon hah eom.” 45 Ivëhkëk, a teꞌ pamëh to këh e Ieesuꞌ, pareꞌ taneo en pa vahutët vavah a ö ne Ieesuꞌ to vatoꞌ hah poan manih pa ma ö kurus. Ivëh, ke Ieesuꞌ hikta onöt rakah non a vos vavah pa ma vöön pa matëëra napan. Ivëh, keꞌ teꞌ e non pa ö totomin no ahikta teꞌ to teꞌ non, ka napan nönö e ne maꞌ manih peꞌ.

*1:22: [... o Vavaasis pe Mosës] E Sosoenën to heꞌ koe a ma Vavaasis varih pe Mosës manih pa napan va Israël. Ep na pa tonun o Puk to teꞌ non a Kölösöriꞌ pa maaka vavih a tah no o Vavaasis pe Mosës to soe non.