15
Kristus kueram ale aking barasam
Ario, aga singsang, aitak mu ani den gilalong nengete apurem se nina ikiman ale aitak te sanamiwasan mu ko ningamin kiti paoga iwita ninga manikko. Nina den gilalong ani ninga manem umu ilukuawural agi mu, nu borta te ninga sangaru taukko. Bare uwuta me beteral mu, nenenga nengemang ningi nunguning mu mel yam.
Ani den ikiem ale taem uwutatala ani ningarem, umu mel gira nunguningkiri. Se mu iwita: Kristus anananga memek ko kueram, batoga te aniram uwutata.* Den sang giram aniram: Isaiah 53, Psalm 22, se den suen biya agotala. Se nu mutim tuguman se day ilagala suan mu nu te barasam, batoga te aniram uwutata. Den sang giram aniram: Psalm 16:8-11 se Acts 2:24-32; Jonah 1:17 se Matthew 12:40; se den suen biya agotala. Se nu Peter kote aratam, ale udagi olekem 12 mu nongote aratam se arigiman. Ale udagi te mu, Kris alo 500 se ilu kia kam bagaman se nongote aratam se ari gilingiman. Se Kris alo umu suen biya aitak am marak bagasan, bare sang mu kua gilingiman. Se udagi tala ko uria James kote aratam. Ale aking apostle alo suen la nongote aratam. Ale nukum kitira mu, ani aga balsan, “kuriang ko tom aitak wore bilangaram” ko aga balsan mu agate aratam. Paul Jesus arigam: Acts 9:3-6; 1 Corinthians 9:1.
Mu awuk, ani mu apostle suen la nunga ningi mu am kituwura nukum te biya, se apostle bo ko iwita aga balmonko me terong tala, mu awuk, ani Kaem ko sios ninguru tala bita maguwu lagerem. 10 Bare Kaem gomang aisam ale aga aru tam, se aitak ani noko ura kari iwita bagasam. Se noko gomang aisam ko munan mu yam me ipi dagulu namaram, mena. Ani apostle alo suen la nunga kiarem ale ura sokel ago taem, bare ani umu ko aimi me patawusam, mena. Mu Kaem ko gomang aisam ale agarak bagakaso se te ura bitakasam. 11 Se ani ura beterem agi, nuna ura beteman agi, wore ana suen la Kristus ko den gilalong apukasan, se den umu aitak nina ko nengemang ningi nunguning aram.
Kuera kuenakko, bare aking marak barasanakko
12 Ana den apusan ale balsan, Kristus kueram bare aking barasam, masan. Se nenenga ningi mu, awuk se sang balsan kariimet kueman mu me barasamonko masan? 13 E kariimet kueman mu me barasamonko manak agi mu, Kristus kueram mu me barasam tala manakko. 14 Se Kristus kueram ale me barasam manak agi mu, ana den gilalong apusan mu den kawel ko manak, ale nina den umu te ira sanamasan mu nenenga sanamara sumu am kawel tala manakko. 15 Se mel bo biya tala mu, ana apostle alo den Kaem ko balsan mu den kawel la manakko. Mu awuk, ana Kaem ko balsan mu, nu Kristus kueram bare aking maraguwuram se barasam, masan. Bare nu me Kristus maraguwuram le mu, nunguningta kariimet kueman mu betela me barasamonko, manakko. 16 Se ana balnak kariimet kueman mu me barasamonko iwita manak agi mu, ana agotala balnak, Kristus me maraguwuram se barasam, manakko. 17 Se Kristus kueram mu me barasam manak agi mu, nenenga nengemang ningi nunguning mu me ninga sangukko, mena. Se nina ninga memek ningi yam bagasan, manakko. 18 Se betela, kariimet Kristus ko nongomang ningi nunguning aram se kueman, mu karogo tala sarenga namamonko, manakko. 19 Ikialko. Ana marak bagara ko munan mu suanta eta imitang manak ale Kristus kote nanga ikia loagara bita se, marak bo bo me aniso manak agi mu, nunguningta, kariimet sinar mu nanga kawel mu ko am nongomang batagukko. Mu awuk, ana kariimet suen la nunga ningi ana memek biya bagasan.
20 Bare mu uwuta mena! Mu nunguningta Kristus kueram, bare aking maraguwuram se barasam. Kariimet kueman mu suen la nunga ningi nu giram marak barasam, uwutatala, kariimet kuesan mu tom nukum te suen la barasamonko. 21 Kuera mateng ko munan mu, kari suanta te nanga ningi utu naguram; uwutatala, marak barasa ko munan mu, kari suanta tala te nanga ningi utu naguram. 22 Mu awuk, ana suen la Adam ko gue te taira, wore te se ana kuesan; uwutatala, ana Kristus ningi mu suen la aking barasanak ale marak baganakko. 23 Bare ana suen la mu ko tom te diram barasanakko. Kristus nu giram barasam. Ale udagi peleruk tairukko mu te, ana noko kariimet mu barasanakko.§ Kris alo barasamon Jesus koma te biguwumonko: 1 Thessalonians 4:15-17. Adam: Romans 5:12,18. 24 Ale umutang buring ko mu tom nukum taiso. Nu supuling duap duap sor taman ale ali sor se taiti lilim la bitaruwaman mu nunga nosokel menawu maguwu saparuk ale, kingdom lilim la gurugu Kaem nanga Nainet mu kuting te bitirukko. 25 Bare aitak mu nu ali sor taiti lilim la bituok karogo nama, kager memek nu ilak barimawasan mu nunga menawu suwik duap ningi nunga awurokko. 26 Ale nukum kitira mu, kager memek kuera mateng mu menawurokko. 27 Mu awuk, aitak mu Kaem “mel suen la mu nu bituokko suwik bowa ningi awuram”.* Kristus mel suen la bitaruwoso: Psalm 8:6; Matthew 28:18; Hebrews 2:5-9. Bare bala, “Kaem mel suen la mu nu bituokko suwik bowa ningi awuram,” mu ikinak ale Kaem mel suen la se kota numi ago la nu bituokko suwik bowa ningi beteram iwita me ikinakko, mena. 28 Se tom Kaem mel suen la Kristus bowa ningi awu saparuk, mu asele Kristus, ko Nuet mel suen la nu bowa ningi awuram mu, kota numi nu bowa ningi bitiruk, se Kaem mel suen la mu bitaru saparukko.
29 Nina saki balsan, kariimet kuesan mu me aking barasamonko masan. Se kariimet saki nunga sikisaki kueman mu nunga sangarmonko nongoma tasan ale anuwa marak tasan mu, ana awuk nunga balnakko? Mu awuk ta nunga sangukko? 30 Se ana apostle alo mu betela, kariimet kueman mu me barasamonko agi mu, ana anape ko ura imi ko ikup memek hour suan suan te nanga maguwurokko taiso wore ura imi ko am nasupuling diruwu lagasan? Kris alo mu ikup gimonko: Romans 8:36. Apostle alo ikup gikasan: 2 Corinthians 4:8-11; 11:23-28. 31 Aga singsang, nina ta, ana ta, ana suen la nanga Kari Biya Jesus Kristus ningi bagasan, se ani nego ko amilmilasam ale den imi wetang te balsam: Nunguningta, ani day suan suan te mu ani memek te kuerem iwita aimi ikisam. 32 Ani Ephesus ko kariimet mu mel daong bibiya iwita nongorak kagerakasam. Bare ani ali kari aga ningo ko kagererem le mu, ani anape mel ningo ningi arigem? Nina balsan kariimet kuesan mu me barasamonko masan agi mu, terong,
“Ana am no gi se amilmilanakko,
mu awuk, ana ukuruk se kuenakko.” Isaiah 22:13. Paul Ephesus wonong te: Acts 19:1-2,8-10.
33 Kawel kari ninga kulurmon bore ko sinar talko! Mu awuk, “Kari memek nongorak nimi gia mu ka ningo nuam maguwurko.” 34 Buta se nina ikia ngualara saparal ale, udagi kilek memek me beteralko! Nenenga ningi saki Kaem ko me ikisan, umu ko dolaralko!
Marak barasa ko nangimik ariga
35 Se kari bo isok, “Kari kueman mu awuk ta barasamonko? Nunga nungumik nongoma mu ko ariga awuk ta ko?” 36 Bare mu kari ngualara ko isa ngualara! Tam muguri ni agusam, mu kueso iwiso ale asele gurek iru pagoso ale tarigiso. 37 Ni wheat agi anapeya tam muguri agusam mu, ni tam iwita ari se me agusam, mena. Mu ni yam ta mel muguri bo iwita agusam. 38 Bare mel muguri umu aragoso ale tam, Kaem ko te iki se nungam wore te diram koma taso, ale luan, kower, gawa se nunguning beteso. 39 Melmasak suen la nunga nungumik mu koma suanta mena: Kariimet nunga mu duap bo, giarum ko melmasak mu duap bo, inangnang mu duap bo, se wal nunga nungumik mu duap bo. 40 Se taiti kuali ko mel ago, se ali ko mel ago. Taiti kuali ko mel nunga nungumik bala mu kigilik, se ali imi ko mel nunga nungumik ariga mu kigilik tala. 41 Worem ko nikitang ko ariga mu kigilik, se sige ko nikitang ariga mu kigilik, se baras nikitang ko ariga mu kigilik. Se baras nongota nongota nunga nikitang ariga mu kirker tala.
42 Se kariimet kuera mu barasamon mu koma suanta tala ko. Nungumik ago kueman mu maga iwi namara ko mel. Se nungumik ago barasamonko mu, duap bo, me udagi maga namarukko wore ago barasamonko. 43 Kariimet kueso mu ko kumik ariga memek se sokel mena mutim tugusan, bare marak barasa te mu nikim ago se sokel ago barasukko. 44 Kam mutim tuguman mu, ali ewere ko kumik ago mutim tuguman. Bare barasa te mu, kualala ko kumik ago barasukko.
Ana ali imi ko nangimik ago iwitata, kualala ko nangimik mu karogo tala. 45 Se batoga te baluwoso iwita: “Kari gira Adam, mu nungam ale marak tuam se kari ko barasu sanamaram.” Bare Adam udagi mu nuguta kari marak tuso se barasu sanamoso. 46 Kualala ko mu me giram, mena. Ali imi ko mu giram, asele kualala ko mu kowom kaoram. 47 Se kari motam motam nunguningkiri mu, ali ewere ko gege te nungam. Bare kari kowom kaora mu duruk wonong ko kari. 48 Ali imi ko kariimet mu, nunga kari gira umu toroman tala; se duruk wonong ko kariimet mu, duruk wonong ko kari umu toroman tala. 49 Se aitak ana nangimik ariga ali imi ko kari Adam ko kumik ariga iwita ana karogo bagasan. Bare udagi mu, ana nanga nangimik ariga kari duruk wonong te tairam wore ko kumik ariga iwita mu tanakko.
50 Aga saki alo, ani ninga manorsam, ali imi ko nangimik lilim ago Kaem ko kingdom ningi me kasu nagunakko. Uwutatala, ali imi ko mel, magara kuenera ago, mu sor magara kuenera mena umu ningi me kasu nagurokko. 51-52 Iwita ikialko. Ani den bo yumura la aniram wore ninga manikko, mu iwita: ana suen la me kua sapanakko, sang am marak baganak, se tom nukum te biugel niaruk se pure bilik ma kam agi, namotam kui parang ma kam, nangimik lilim ko ariga geragukko. Mu awuk, tom biugel niaso mu, kariimet kueman mu nungumik lilim, ariga iru, udagi me maga namarukko, mu ago barasamon, se ana suen la nanga nangimik ariga iru la ko.§ Kaem nangimik lilim iru nangarukko: Matthew 24:31; Romans 8:23; 2 Corinthians 5:1-4; Philippians 3:20-21; 1 Thessalonians 4:15-17. 53 Mu iwita: nangimik maga yumu namarukko mu betenak ale, nangimik me maga yumu namarukko mu tanakko. Nangimik kua iwi namarukko imi betenak ale, nangimik me kua iwi namarukko mu tanakko. 54 Se tom umu te munan umu suen la nangimik te aratuk mu, batoga bo te aniso mu nunguning kaparukko, mu iwita baluwoso: “Kaem kua iwi namara ko sokelel menawuram, ale am menawu saparam!”* Isaiah 25:8.
55 “Se kuera mateng, nika sokel apoko ya? Kuera mateng, nika gatu apoko ya? Aitak mena.” Hosea 13:14.
56 Kuera mateng ko gatu mu munan memek. Se munan memek mu law te sokel taso. Munan memek mu law te sokel taso: Romans 7:7-11. Law se munan memek: Romans 5:13; 6:23; 7:13. Kristus nunga sokel menawuram: Romans 7:24-25. 57 Bare ana Kaem amilmil tunakko! Nu nanga Kari Biya Jesus Kristus te sokel nangarso, se ana kager menawusan ale sokel ago sanamasan.
58 Bore te se, aga singsang yawara, nina sokel ago sanamaralko, me ira peleralko. Tom suen biya Kari Biya ko ura ninguru iluwalko. Mu awuk, nina ikisan, nina Kari Biya ko ura kowar towasan mu yam ipi me namarukko, mena.

*15:3: Den sang giram aniram: Isaiah 53, Psalm 22, se den suen biya agotala.

15:4: Den sang giram aniram: Psalm 16:8-11 se Acts 2:24-32; Jonah 1:17 se Matthew 12:40; se den suen biya agotala.

15:8: Paul Jesus arigam: Acts 9:3-6; 1 Corinthians 9:1.

§15:23: Kris alo barasamon Jesus koma te biguwumonko: 1 Thessalonians 4:15-17. Adam: Romans 5:12,18.

*15:27: Kristus mel suen la bitaruwoso: Psalm 8:6; Matthew 28:18; Hebrews 2:5-9.

15:30: Kris alo mu ikup gimonko: Romans 8:36. Apostle alo ikup gikasan: 2 Corinthians 4:8-11; 11:23-28.

15:32: Isaiah 22:13. Paul Ephesus wonong te: Acts 19:1-2,8-10.

§15:51-52: Kaem nangimik lilim iru nangarukko: Matthew 24:31; Romans 8:23; 2 Corinthians 5:1-4; Philippians 3:20-21; 1 Thessalonians 4:15-17.

*15:54: Isaiah 25:8.

15:55: Hosea 13:14.

15:56: Munan memek mu law te sokel taso: Romans 7:7-11. Law se munan memek: Romans 5:13; 6:23; 7:13. Kristus nunga sokel menawuram: Romans 7:24-25.