10
Solomon ko proverb sang
Imi Solomon ko ikia sinar ko den:* Solomon ko ikia sinar ko den mu chapter 10:1 nama 22:16 mu te aniso.
 
Kuriang ikia sinar karogo mu, nuet gomang motam amilmil tuso;
bare supuling lagara ko kuriang mu, nuam gomang motam batagarso.
 
Munan memek te mel ningo ningo gia
mu kumik ningo bo mena;
bare munan ningo diram mu memek ko lage te ka bataguru taukko.
 
Yawe kariimet ningo diram mu
nungarkiwoso se inang ko me kuesan;
bare memek betera ko kariimet mu nu
nongoma siruwuso se mel ko kuesan mu me gisan.
 
Gagor ko munan te kimik mel mena lagerko;
bare ura kowar ko munan te mu mel ago lagerko.
 
Kari sinar mu inang gia kam te na inang gi bolala awuso;
bare awiriya na inang gia kam te ani
geraga lagoso mu kota numi dolara tuso.
 
Kariimet munan diram karo lagasan,
mu marak ningo tuwik musiring
kapakoyam nungumik kuali kaposo;
bare kariimet memek nuguring te mu kager ko den aratu lagoso.
 
Kariimet ningo diram mu kuesan
mu nunga munan ningo mu mel yawara bo iwita ani lagoso;
bare kariimet memek alo kuesan
mu nunga nunup mena namoso.
 
Kariimet ikia sinar ago, mu amilmil te iki karo tusan;
bare awiriya munak ngualara kuring te aratu lagoso mu maga namoso.
 
Kari ko ikia, ko gomang motam se
aolak ko sinar to lagoso, mu sokel ago la lagoso;
bare awiriya ikia memek karo lagoso, mu me yumuso.
 
10 Awiriya memek ereso ale te
kaluwurokko motam kui parang maso, mu ikup tagiso;
bare kari mel memek wetang saposo, mu bagara ningo lila sokel tuso. Bala bo mu iwita: “Bare awiriya munak ngualara kuring te aratu lagoso mu maga namoso.”
 
11 Kariimet ningo diram mu ko kuring mu
tam bo marak nangarso wore turan;
bare kariimet memek nuguring te mu, kager ko den aratu lagoso.
 
12 Nanimi ko me kuera ko munan mu ikup duap duap tagiso;
bare nanimi ko kuera ko munan mu
memek suen la ko sokel karogo kaposo.
 
13 Kariimet sinar mu nuguring te ikia
sinar ko den arataso;
bare awiriya sinar mena mu bu taukko.
 
14 Kari ikia sinar ago, mu ikia ningo ningo ilu biguwuso;
bare awiriya sinar mena mu munak te ikup tagiso. James 3:13-18 ago arikko.
 
15 Kari kumik mel ago mu ko mel ningo ningo mu nu bituokko;§ Nangimik mel ago bagara ko munan: Proverbs 10:15; 13:7-8,11; 14:20-21,31; 18:11,23; 19:4,7,17; 21:13,17; 22:1-2,7,16,22-23; 23:4-5; 28:6,11,20,22; 30:8-9.
bare kari kumik mel mena mu awuk saonga taukko?
 
16 Kari ningo diram, ko bagara aolak
ningo mu ko koma, bagara ningo arigiso;
bare kari memek, ko kilek memek mu ko koma, ikup memek arigiso.
 
17 Awiriya ko memek ko kausa den ningo
ilukuawuso, mu bagara ningo ko lage arigiso;
bare awiriya ko memek ko kausa den
buring tuso, mu lage memek karoso.
 
18 Awiriya gomang ningi la bo ko me
kueso bare kuring guang te den ningo ilak balso, mu kawel kari;
se awiriya saki alo nubiring ko balu balu
geragoso, mu nu kari borara.
 
19 Munak tawun biya bala ningi mu memek arataso;
bare awiriya ko munak ko sinar taso, mu nu sinar kari.
 
20 Kari ningo diram ko munak mu silver ningo iwita;
bare kari memek ko gomang motam mu ningi mel ningo bo me aniso.
 
21 Kari ningo diram ko den mu inang
ningo iwita, kariimet suen biya nunga sangarso;
bare kari supuling aora biya mu kumik
ikia ningo bo mena se kua namoso.
 
22 Yawe ko marak mu yawarakala se mel ningo ningo nangarso;
se memek bo ningi nanga maguwurokko me aniso, mena.
 
23 Kari ngualara mu memek bitirukko mu amilmil te la beteso;
bare kari sinar mu ikia sinar ko munan bitirukko ninguru amilmiloso.
 
24 Kari memek mu mel memek nu me ko
kueso ale nguangawoso mu tairuk maguwurokko;
bare kari ningo diram mu mel ningo
gomang motam te aniso mu taukko.
 
25 Tuwik lom kaparuk mu kariimet
memek nunga sarumu warukko;
bare kariimet ningo diram mu aora biya bagamonko.
 
26 We barare nasam se kere birigiso,
se tama bur motam kaiso se motam yu kaposo iwita,
kari gagor ura te bitar mu, nu uwutata gemang yaman tuokko.
 
27 Yawe kuring bowa ningi bagara ko
munan te, ali imi te tom maiya biya bagasan;
bare kari memek alo mu, nunga ali imi
te bagara ko tom mu batagam, tukunangta.
 
28 Kariimet ningo diram mu, mel ko kimi
bitawasan mu arigimon ale ago amilmilamonko;
bare kariimet memek alo mu, mel ningo
nuam me arigimonko, am ipi kimi bita lagamonko.
 
29 Kariimet ningo diram mu, Yawe ko
munan bowa ningi baga se te ningo la lagasan;
bare kariimet memek alo mu, noko
munan ningo umu bowa ningi memek arigimonko.
 
30 Kariimet ningo diram mu nukuri yager
ago se nunga baruka ko me terong;
bare kariimet memek alo mu ali te me bagamonko.
 
31 Kari ningo diram kuring te ikia sinar ko den arataso;
bare awiriya kuring ningi den memek
arataso mu memek tauk ale kuring sisirokko.
 
32 Kariimet ningo diram mu anapeya
balukko mu ko iki se balso;
bare kariimet memek nunga den mu am
kawel la se kariimet nunga maguwuso.

*10:1: Solomon ko ikia sinar ko den mu chapter 10:1 nama 22:16 mu te aniso.

10:10: Bala bo mu iwita: “Bare awiriya munak ngualara kuring te aratu lagoso mu maga namoso.”

10:14: James 3:13-18 ago arikko.

§10:15: Nangimik mel ago bagara ko munan: Proverbs 10:15; 13:7-8,11; 14:20-21,31; 18:11,23; 19:4,7,17; 21:13,17; 22:1-2,7,16,22-23; 23:4-5; 28:6,11,20,22; 30:8-9.