13
De wadaka Banabas bét Sol bét yék kulé jébaa yaké
Antiokba rate Jisasna jébaaba yaalan du las de Gotna yéba kudi wakwek. Las de du taakwat yakwatnyék Jisasna jébaaké. Wani duna yé kéga: Banabas, Sol, Simion déku nak yé Gélé, Sairiniba yaan du Lusias, némaan ban Yerotna naawi du Maneyen. *Ap 9:15Nak apu Antiokba rate Jisasna jébaaba yaalan du taakwa Némaan Banké sanévéknwute kadému kamarék yate Némaan Banét waatadaka dé Gotna Yaamabi derét wak, “Guné wagunu bét Banabas bét Sol wawurén jébaa yaké bét yo.” *Ap 6:6Naate wadéka de kadému kamarék yate rate Gorét waatatakne bétku maaknaba kutte de wak, “Béné yéké béné yo, Gotna Yaamabi wadén jébaa yaké.” Naate de wak.
Banabas bét Sol bét Jisaské kudi wakwek Saiprasna képmaaba
Gotna Yaamabi wadéka bét Banabas bét Sol Selusiat yék. Ye sipba waare bét Saiprasna képmaat yék. Saipras kus viyaatéknénba dé tu. *Ap 12:12Ye bét Salamis saabak. Saabe bét Gotna kudi wakwek, Judana kudi buldakwa gaba. Jon Mak bét wale dé Jisasna jébaa yak.
Banabas bét Sol képmaaba yéte bét Saiprasna gege gayét yéte bét Pepos saabak. Ye saabe bét vék kus mayéra yakwa dut nak déku yé Ba-Jisas. Wan Judana du. Dé wak, “Wuné Gotna kudi wuné wakweyo.” Naate wate dé yénaa yak. Dé Saiprasna némaan ban wale dé rak. Wani némaan banna yé Sesias Polas. Dé yéknwun mawulé pukaakwa du. Dé wadéka bét Banabas bét Sol yaabétka dé bérét wak, “Wuné Gotna kudi véknwuké wuné. Béné wunat mé wakwe wani kudi.” Naate wadéka dé wani kus mayéra yakwa du, Saiprasna némaan ban dé Jisaské miték sanévéknwumuké kélik yate, dé wak, “Kaapuk. Bét ménat wakwemarék yaké bét yo.” Wani du Gérikna kudiba déku yé kéga de wak, “Elimas.” 9-10 *Ap 4:8*Jo 8:44Naate Elimas wadéka dé Gotna Yaamabi Solna mawuléba wulae apa ye dé ték. Tédéka dé Sol déku nak yé Pol Elimasnyét vésék naate dé wak, “Méné Setenna du. Kutakwana némaan ban Seten ména mawuléba dé tu. Méné akwi yéknwun muké méné kélik yo. Méné yénaa kudi male méné wakweyo. Méné kapéredi mawulé méné yasaaku. Apuba apuba méné Némaan Banna kudi méné yaalébaanu. 11 Mé véknwu. Bulaa Némaan Ban ménat viyaaké dé yo. Viyaadu ména méni kiyaaké dé yo. Kiyaadu wupmalemu nyaa re méné vémarék yaké méné yo.” Naate Pol wadéka dé gélé buwi pulak mu giyae déku méni kuttépédéka Elimasna méni dé kiyaak. Kiyaadéka yeyé yeyate dé du taakwat wak, déku taababa kure yédoké. 12 Yadéka dé Saiprasna némaan ban Sesias Polas véte Némaan Ban Jisasna kudi véknwute kwagénte dé Jisaské miték sanévéknwute déku kudiké dé “Adél” naak.
Pol bét Banabas bét kudi wakwek Pisidiaba tékwa gayé Antiokba
13 *Ap 15:38Pol béré sipba waare Pepos kulaknyénytakne de Pega saabak. Wani gayé Pampiliana képmaaba dé tu. Saabe dé Jon Mak bérét kulaknyénytakne dé Jerusalemét gwaamale yék. 14 Gwaamale yédéka Pol bét Banabas Pega kulaknyénytakne bét képmaaba Antioknét yék. Wani gayé Pisidiana képmaaba dé tu. Ye waba rate yaap ra nyaa bét Juda kudi buldakwa gat wulaak. Wulae bét rak. 15 Rabétka dé wani gana némaan du Gotna nyégaba véte Moses déknyényba kavin apa kudi las véte némaanba wak. Watakne dé Gotna kudi wakwen du déknyényba kavin kudi las véte dé némaanba wak. Wadéka de némaan du las dut nak wadaka dé Pol bét Banabaské yae dé deku kudi kéga wakwek, “Naana du, béné du taakwat yéknwun kudi wakweké mawulé yabénéran bulaa wakweké béné yo. Wakwebénu véknwudo deku mawulé yéknwun yaké dé yo.” 16 Naate wadéka dé Pol raapme téte taaba kusawuréte dé kéni kudi wakwek: “Guno, Isrelna du, kéba rate Gorét waatakwa nak gena akwi du wawo, mé véknwu. 17 Déknyényba Isrelna duna némaan ban Got dé naana képmawaarat wak, déku kudi véknwudoké. Watakne apa yadéka de naana képmawaara Isrelna du taakwa deku gayé déknyényba kulaknyénytakne nak get ye Isipba rate de wupmalemu yak. Yadaka dé Got apa yate dé derét kure gwaadék Isipba. 18 Derét kure gwaade wupmalemu (40) kwaaré dé de wale ték, du ramarék taaléba. De nak apu nak apu déku kudi véknwumuké kélik yadaka dé Got de wale tésaakuk. 19 Tésaakute wadéka de Kenanna képmaaba tén némaa gayé nak taaba sékét nak taababa kayék vétik wani gayéba wupmalemu du taakwa radaka de viyaak. Viyaatakne de Isrelna du ye de deku képmaa kérae waba rak. 20 Wupmalemu (450) kwaaré de waba rak. Radaka kukba Got wadéka de némaan du Isrelna du taakwaké de téte miték vék. Védaka kukba Gotna yéba kudi wakwen du Samyuel dé wawo némaan du rate dé Isrelna du taakwaké téte miték vék.
21 “Kukba de Isrelna du Gorét wak, ‘Méné waménu dé némaan ban dé kapmu naanéké miték véké dé yo.’ Naate wadaka Got wadéka dé Kisna nyaan Sol dé deku némaan ban rak. Dé Bensaminna kém. Wupmalemu (40) kwaaré dé deku némaan ban rak. 22 Re Gotna kudi véknwumarék yadéka Got wadéka dé Devit deku némaan ban rak. Got dé Devitké kéga wak, ‘Jesina nyaan Devitké wuné mawulat kapére yo. Dé wuna kudi véknwuké dé yo.’ 23 Naate Got watakne kukba dé tépa wak, ‘Wawuru Isrelna du taakwat kutkalé yaran du yaaké dé yo. Yae derét Setenna taababa kéraaké dé yo. Adél wuné yo.’ Naate watakne kukba wadéka dé Devitna képmawaara Jisas dé yaak.
24 *Mt 3:1-2“Taale gu yaakutaknan du Jon dé Isrelna akwi du taakwat kéga kudi wakwek, ‘Guné guna kapéredi mawulé kulaknyénygunu wuné Gotna yéba gunat gu yaakutaknaké wuné yo.’ 25 *Jo 1:20, 27Naate watakne déku jébaa yabutiké yate dé wak, ‘Guné yaga guné wo wunéké? Wuné kiyadé? Wuné némaan ban kaapuk. Nak banké guné raségu. Wunéké kaapuk raségégunékwa. Mé véknwu. Wuna kukba dé yaaké dé yo. Dé némaan du. Wuné bakna du. Déku jébaa yaga pulak yaké wuné yo, wuné bakna du rawurékwa bege?’ Naate Jon wadéka kukba Jisas dé yaak.” Naate dé Pol wak.
26 Watakne dé kéga wakwek, “Wuna du, Ebrayamna képmawaara, kéba rate Gorét waatakwa nak gena akwi du wawo, mé véknwu. Got dé naanat kutkalé yadéran kudi dé naanat débu wakwek. 27 *Jo 16:3Wakwedéka dé Jisas derét kutkalé yaké nae yaadéka de Jerusalemba rakwa du taakwa deku némaan du wawo déké kaapuk kutdéngdan. Akwi yaap ra nyaa de véknwuk némaan du las Gotna nyégaba véte Gotna yéba kudi wakwen du kavin kudi véte némaanba wadaka. Véknwute de wani kudiké kaapuk kutdéngdan. Yate de wak, Jisasnyét viyaapérekdoké. Waga wadaka Gotna yéba kudi wakwen duna kudi adél dé yak. 28 *Mt 27:22-23Jisas kapéredi mu las kaapuk yadén. Yadéka de dérét viyaapérekgé wate de yénaa yak. Yénaa yate de némaan du Pailarét wak, déku du de Jisasnyét viyaapérekdoké. 29 *Mt 27:59-60Gotna yéba kudi wakwen du déknyényba de Jisasnyét kapéredi mu yadaranké de kavik. Kavidaka kukba de Jerusalemba rakwa du wani akwi mu de Jisasnyét yak. Yatakne de déku gaaba ségwi miba lépmwénye kure ye de waaguba rémék. 30 *Ap 2:24Rémtaknadaka Got wadéka dé tépa nébéle raapmék. 31 *Ap 1:3, 8Raapdéka kukba dé wale Galilina képmaa kulaknyénytakne Jerusalemét yén du taakwa de wupmalemu nyaa de dérét vék. Vétakne bulaa de Isrelna du taakwat kudi wakweyo déké.
32-33 *Sam 2:7“Kéni yéknwun kudi gunat wakweké anébu yaak, guna gayét. Déknyényba Got dé naana képmawaarat derét kutkalé yadéran kudi wakwek. Wakwetakne bulaa dé naané deku képmawaarat débu kutkalé yak. Dé wadéka Jisas nébéle raapdéka dé Got waga naanat débu kutkalé yak. Déknyényba de Gotké waadakwa gwaaré, deké naané wo ‘Sam’ de kavik Gotna nyégaba. Gwaaré nak Samna nyégaba dé du nak kéga kavik Jisaské:
Got dé wak, ‘Méné wuna nyaan. Wuné wawurék bulaa méné wuna nyaan rate némaan ban méné ro.’
Naate Got wadéka dé waga kavik.
34 *Ais 55:3“Nak apu Got wadu Jisas nébéle raapdu déku gaaba ségwi biyaapmarék yadéranké, dé kudi wakwek. Wakwedéka dé du nak Gotna nyégaba kéga kavik:
Déknyényba Devirét wuné wak, wuné dérét kutkalé yawuru dé miték radéranké.
Gunat wawo kutkalé yaké wuné yo. Adél wuné wo.
35 *Sam 16:10Naate Got wadéka kavidéka nak kudi kéga dé kwao:
Méné Got, méné waménu ména yéknwun duna gaaba ségwi biyaapmarék yaké dé yo.
36 *Ap 2:29“Wani kudi dé nak duké wakweyo. Devitké kaapuk wakwedékwa. Devit rate dé Gotna jébaa miték yak. Yatakne kiyaadéka déku képmawaara wale dérét rémdaka déku gaaba ségwi dé biyaapmék. 37 Got wadéka dé kiyaan ban nak nébéle raapdéka déku gaaba ségwi kaapuk biyaapdén. 38-39 *Ap 10:43; Ro 10:4Wuna du, mé véknwu. Wani ban wan Jisas. Got Jisasna jébaat vétakne guna kapéredi mawulé dé yatnyéputiyu. Wani kudi gunat ané wakweyo. Guné ana kudi véknwute wani muké miték kutdéngké guné yo. Guné Jisaské miték sanévéknwugunéran dé guna kapéredi mawulé kutnébulké dé yo. Kutnébuldu guné miték raké guné yo. Guné Mosesna apa kudi véknwugunéran guna kapéredi mawulé raké dé yo. Radu miték ramarék yaké guné yo. 40 *Aba 1:5Wani muké guné miték kutdéngké guné yo. Guné jérawu yaké guné yo, Gotna yéba kudi wakwen du kavin mu gunat yaamuké. Got wadéka de déku kudi kéga kavik:
41 Guné wasélékgwa du, mé véknwu. Wuna jébaaké sanévéknwu wanévéknwute guné yalakgé guné yo.
Ragunékwa tulé wuné apakélé jébaa wuné yo.
Du nak dé wuna jébaaké gunat wadéran guné wuna jébaaké miték sanévéknwumarék yaké guné yo.
Waga de Gotna kudi kavik.” Waga dé Pol wak.
42 Wani kudi watakne Pol bét Banabas gwaadéké yabétka de du taakwa bérét kéga wak, “Nak wik re yaap ra nyaa yaadu tépa gwaamale yae béné wani kudi las wawo naanat tépa wakweké béné yo.” 43 Naate watkne de Gotna kudi buldakwa ga kulaknyénytakne de gwaadék. Gwaade de wupmalemu Judana du taakwa, wupmalemu Judana jébaaba yaalan nak gena du taakwa wawo, waga de Pol bét Banabas wale yék. Yéte bét derét kudi wakwek, Gotna kudi miték véknwute kulaknyénymarék yado deku mawulé yéknwun ye apa ye téduké. Waga yado Got derét kutkalé yaké dé yo.
44 Yaap ra nyaa yaadéka wani gayéba rakwa du taakwa wupmalemu Némaan Banna kudi véknwuké de yae jawe rak. 45 *Ap 17:5Radaka de Judana du las wupmalemu du taakwa jawe radaka véte kélik yate de rékaréka yak. Yate de Pol déku kudiké wawo de waséléknék. 46 *Ap 18:6Wasélékte dérét waatidaka bét Pol bét Banabas apa yate wup yamarék yate kéga wakwek, “Taale ané guné Judana du taakwat ané Gotna kudi wakwek. Wan yéknwun. Guné wani kudiké guné kuk kwayu. Kuk kwayéte guné kulé mawulé kérae miték rasaakumuké kélik guné yo. Bulaa ané gunat kulaknyénytakne nak gena du taakwat Gotna kudi wakweké yéké ané yo. 47 *Ais 49:6Némaan Ban anat débu wakwek, ané nak gena du taakwaké yétéranké. Déknyényba wadéka de déku nyégaba kudi kavik. Kavite deku mawuléba de wak, ‘Gaan téwayé yaandu du taakwa miték véké de yo.’ Waga wate de Gotna kudi kéga kavik:
Déknyényba wuné ménat wak, méné yaankwa téwayé pulak raménuké.
Rate wuna kudi nak gena du taakwat wakweménu de kutdéngké de yo.
Méné wakweménu akwi képmaaba rakwa du taakwat wuné Setenna taababa kéraaké wuné yo.
Naate Got wadéka de kavik.”
48 Pol bét Banabas waga wabétka de waba rakwa nak gena du taakwa yéknwun mawulé yate dusék takwasék de yak. Yate de wak, “Némaan Banna kudi wan yéknwun kudi.” Naate de wak. Déknyényba Got dé wak, nak gena du taakwa las kulé mawulé kérae miték rasaakudoké. Wani du taakwa de Jisaské miték sanévéknwute de déku kudiké “Adél” naak.
49 Wani képmaaba de wupmalemu du taakwat de Némaan Banna kudi wakwekéreyék. 50 Wakwekéreyédaka de Judana du las wani muké kélik yate de Pol bét Banabaské kapéredi kudi bulék. Bulte de wani gayéna némaan du Gorét waatakwa nak gena némaa taakwat wawo de wakwek wani muké. Wakwedaka de bétké kélik yate de bérét batnyé yaalébaanék. Yaalébaante de bérét waatik, deku képmaa kulaknyénytakne yébéruké. 51 Waatidaka bét kéga bétku mawuléba wak, “Wani gayéna du taakwa anat kapéredi mu yadan Got yadan kapéredi mu derét yakataké dé yo.” Waga wate wani du taakwa véte wani muké kutdéngdoké bét bétku maanba kwaan bawusa yatputék. Yatputétakne bét wani képmaa kulaknyénytakne bét Aikoniamét yék. 52 Antiokba rakwa Jisasna du taakwa de yéknwun mawulé yak. Yadaka dé Gotna Yaamabi deku mawuléba wulae apa ye tédéka de miték rak.

*13:2: Ap 9:15

*13:3: Ap 6:6

*13:5: Ap 12:12

*13:9-10: Ap 4:8

*13:9-10: Jo 8:44

*13:13: Ap 15:38

*13:24: Mt 3:1-2

*13:25: Jo 1:20, 27

*13:27: Jo 16:3

*13:28: Mt 27:22-23

*13:29: Mt 27:59-60

*13:30: Ap 2:24

*13:31: Ap 1:3, 8

*13:32-33: Sam 2:7

*13:34: Ais 55:3

*13:35: Sam 16:10

*13:36: Ap 2:29

*13:38-39: Ap 10:43; Ro 10:4

*13:40: Aba 1:5

*13:45: Ap 17:5

*13:46: Ap 18:6

*13:47: Ais 49:6