14
Kɨma Pɨwɨma Jisaasihoai Aŋɨ Awaindɨhandamɨ Mɨtɨhiya Tiwɨtaatɨwɨ Pɨwɨha Katohɨtɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:1-5; Rukɨho 22:1-2; Jonɨho 11:45-53)
Asisɨha yatairɨ ahondaise amɨ Asisɨha awaisɨha Pasopaahandunɨ amɨ kimbapɨho nandapa bɨretɨhandɨ nipitandɨhandɨ yisɨhandɨ owehandɨ nandaatɨwɨha noaipaitando.* Pasopaahandɨ sandɨ Judaahiyaamɨ asisɨha sa kimbapɨho awaisɨhaare. Aihɨ kiya sandɨ Pasopaahandɨ kɨnaungwɨha nahatewetɨ nehɨ naasaaraahɨ mmonɨwɨhiyaare. Sandɨ jɨhura asisɨha wetɨ Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho jɨtɨpatɨ aŋaaŋamɨ maasomwaaŋɨ jaahohɨpatɨ mmonataatɨ Isɨraherɨhiyaamɨ manyinya bwandɨpɨhiya jɨhiyai tɨmaawatɨ nehɨ nusatipasɨtɨhandapɨ gwɨnyaapɨ mmonɨwɨhaare. Sa asisa noaipasɨhura kiya nandapa bɨretɨhandɨ nipitandɨhandɨ yisɨhandɨ owehaunɨ maasapɨho sipɨsipɨhandunɨ nanawaayopo. Aiwɨhaasɨ ka asisɨha noaipaitandɨ nehɨ asisɨha yatairɨ ahotihɨ pɨrisihiya awaisawɨhiyaunɨ Siya pɨrisihiya isɨhiyaapɨ kiyaamɨ aunahɨpatɨ nepɨ kohasɨpɨho nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai waamaindumwapɨ dɨpumanɨwɨ nunyohiyɨhiyaamɨ mɨtɨhiya jɨhiyaare. amɨ wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiyaunɨ ahoyanɨwɨ pɨwɨha kanawaayopo. Aiwɨ kiya Jisaasihoai daihɨra wɨraapɨ nanɨhundɨwɨ jaiwaiwɨhɨretapɨ isɨwatawaawɨ sohoai tiwɨtaatɨwɨ kanawaatopo. Aiwɨ amɨ kiya sanawaatopo: “Nyahɨ asisɨha awaisɨha Pasopaahandetɨ sandɨ isɨhiyaamɨ ndɨhetɨ wɨndɨ kamaitɨhaawo, amɨ kiya wiwa maatɨmaatiwɨ pwɨsɨpatɨ noaipaitaiso. Isɨ gaasɨ namɨhaitɨhaawo,” nɨwɨ kanawaatopo.
Kɨma Pɨwɨma Apopaatɨ Waatɨ Atɨpatɨ Waamainjotahatɨ Gaahatɨ Jisaasihomɨ Mɨtɨhaatɨhɨ Nɨwindɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:6-13; Jonɨho 12:1-8)
Jisaasiho aunahɨpa Betanihanda niyatɨ utaaho wo jɨhɨ asaaha pisapɨpa neho komɨ ambɨpatɨ Saimonɨhomɨ aŋɨpɨpɨhɨ nandaatɨ bindataise. Bindata ganɨhoaasɨnɨ taatɨ nandapa nainjɨhɨ apopaatɨ waatɨ onɨha wa atɨpatɨ apɨpaahɨ waamainjotahatɨ windaha nesi nasataise. Atɨpatɨ satɨ nawɨho awaindɨhandisahate. Onɨha atɨpatɨ windisɨha nupwɨ napuwɨtɨhandɨ owehaasɨ namatɨ nehɨ awɨha napuhohininapɨ maipɨhinjaapɨhapɨ tɨwɨtatosatɨ Jisaasihomɨ mɨtɨhaatɨhɨ nɨwisataise. Aihɨ kapɨhɨ isɨhiya usa bimohiyɨhiya kaatɨ siya nɨwihɨ kiya mmonawaawɨ mɨmaipaiwɨ gwɨnyapenawaayopo. Kiya saiwɨ mɨmaipaiwɨ gwɨnyapenɨwɨ satɨwɨ kanawaatopo. “Ese kɨmaatɨ apomaatɨ atɨpatɨ kɨmatɨ apɨpaahɨ nga waamainjotatɨ gaamatɨ napaapɨ nyahowatɨ nuhoaase? O satɨ atɨpitɨ isɨhiya usai nawɨhopɨ nunyaatɨ nawɨho ikihɨ murɨmo Nawɨho ikihɨ murɨmo so jɨhɨ suraahiya nawɨhopɨ otɨpɨpatɨ kiyohiyɨhiya kɨnaungwɨha naasaapɨ nehotɨhore. nga naito. Newaatɨ isɨhiya ikɨpɨpa owehiyai nga numwɨto,” nnawaatopo. Sanɨhauhɨ Jisaasiho kiyai saundataase. “Sahɨ kɨmaatɨ apomaati munyaipundɨwɨ itɨhɨmundɨwɨ bɨpi namɨhaapɨse. Sahɨ saiwa napaapundopo. Kaatɨ maipɨhatɨ kiyataamaise. Owe. Nɨngi apɨpaahɨ gaahatɨ kanisataise. Nahatewetɨ isɨhiya ikɨpɨpa owehiya sangisawɨ maasɨ nasisoaarɨ bimɨtaapo. Isɨ sahɨ kiyai wura wura iwɨtatamanɨtaapo. O amɨ nɨnɨhɨ sangisatɨ maasɨ nahatewetɨ wɨndɨ bɨmimɨto. Apopaatɨ kɨmaatɨ wapa nga kaatɨ kaitandɨhapa aimɨ kiyataise. Kɨmaatɨ atɨpatɨ waamainjotɨhatɨ nisɨ ambɨpatetɨ nanuhoaasɨtɨmandɨ nɨnɨ anɨmwaahɨpatopɨ yamwaatɨtandɨhandapɨ nisɨ ambɨpatɨ netɨ apɨpaahɨ nɨmanatɨ kanisataise. Nɨnɨ sangi akɨtɨnɨhɨ kasatataato. Yapɨhɨ nahatewaara isɨhiya Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha gaaha wanɨha ausaawaawɨ kɨmaatɨ apomaatamɨ kɨmandɨ gaamandɨ kaindɨmandapɨ pɨwɨhaatɨhɨ ahoyawɨ ausaapɨ katɨtaapo. Ausaapɨ katisaihɨ isɨhiya kaatapɨ gɨwunyapendaapo,” undatɨ Jisaasiho kiyai kaundataase.
Kɨma Pɨwɨha Judaasiho Noaipatɨ Jisaasihomɨ Tiworɨhoemainjɨtɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:14-16; Rukɨho 22:3-6)
10 Aihɨ sura Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨhiya ikwɨmaindɨmwɨtihɨ auhɨramɨ yahurɨtisawɨhiya aposerɨhiyaamɨ wo komɨ ambɨpatɨ Judaasiho aunahɨpa Kariyotɨhandaahapɨho tiworisai nusepaatɨ mwɨtɨpɨwitandɨ notaise. Notɨ pɨrisihiya mɨtɨhiya jɨhiya (isɨhiya isɨhiyaapɨ nandapa kohasɨpɨho tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨwɨ nunyohiyɨhiyaamɨ) awaisawɨhiyai Jisaasihoai kiyaamɨ ikwɨraatɨhɨmahonɨhɨ kiya tiwɨtaatɨwɨ mwɨtɨpɨwisatɨ nusepaataise. Nusepaatɨ, “Nɨnɨ koai saindɨ samɨ ikwɨraatɨhɨmatɨ nasamɨto,” undataase. 11 Satatɨ ko mwɨtɨpɨwisatɨ kaundihɨ kiya pɨrisihiya atisawaawɨ gaaso tɨwɨ waatɨ maaritawaapo. Aiwɨ kiya Judaasihoai nawɨho wo numwɨtaatɨwɨ watɨpɨtɨwɨ katawaatopo. Aihɨ Judaasiho Jisaasihoai kiyaamɨ ikwɨraatɨhɨmaitandɨhɨra daihɨraapunɨ asisɨha tɨtɨhɨ gaahetɨ numwɨtandɨhaapunɨ gwɨnyaatɨ jatata tɨmanataise.
Kɨma Pɨwɨma Jisaasiho Komɨ Otɨpɨpatɨhiyaisatɨ Asisɨha Awaisɨha Kimbapɨho Pasopaahandetɨ Nandapa Ipotɨhapa Nainjɨtɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:17-25; Rukɨho 22:7-14, 22:21-23; Jonɨho 13:21-30)
12 Nandapa bɨretɨhandɨ nipitandɨhandɨ owehapa sipɨsipɨho tipɨ tɨhɨwɨ gaarehandɨ Autaahaatɨhoai nunyawɨ komɨ gwɨtɨtɨhoaisawɨ nandaatɨwɨhaiwaamɨ asisɨha jɨhapɨha noaipataise. Iyataatɨ asisɨha sa awaisɨha kimbapɨho Pasopaahandamɨ jɨha noaipataise.§ Asisa setɨ Judaahiya gaarehandɨ (Autaahaatɨhoai) nunyawɨ nandaatɨwɨ sipɨsipɨhandɨ tipɨhiyaare. Sandɨ sipɨsipɨhandɨ tiwotɨmandɨ jɨhɨ aimehura Isɨraherɨhiyaamɨ manyinya jɨhiya bwandɨpɨhiyai Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho tɨmaawatɨ kiyai nehɨ nusatipatɨ Isipɨhiyaamɨ manyinya usɨhiya bwandɨpɨhiyai tiwindɨhandapɨ gwɨnyaapɨ bindawaawɨ bɨretɨhandɨ nipitandɨhandɨ yisɨhandɨ owehandisawɨ tɨhɨwɨ nandaatɨwɨ so sipɨsipɨho tiwawaapo. Aihɨ kura asisɨha ketɨ Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨhiya Jisaasihoai satɨwɨ nunjenawaapo. “Pasopaahandapɨ Sipɨsipɨhomɨ gwɨtɨtɨho nandapa bɨretɨhandɨ nandaapɨhapa nyahɨ newa maahapɨhɨ tɨhaatɨ tɨngɨmanɨtɨhaawɨ gwɨnyaapaise,” undɨwɨ nunjenawaayopo. 13 Aihɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨhurɨ yahuri kapa Pasopaahandapɨ sipɨsipɨho tipɨ gwɨtɨtɨho bɨretɨhandɨ nandapa nandaatɨwɨhapa nepɨ tɨhɨmɨ tɨmanɨtaatɨmɨ pɨwɨha sata kaundatɨ natausaasataise. Iyatɨ ko kuri saundataase, “Sahuraahɨ aunahɨpata awaipatɨ sitihanda numwɨse. Numwɨ noaipasaihɨ utaaho wo onɨhaara waapoho niwatesiho daihɨra taatɨ niyonɨhɨ sɨhoaahɨ koaisamɨ nutandaise. Nutanɨwɨ ko nasɨtipa jɨhɨ niyonɨhɨ amɨ sahuraahɨ koai nɨwipinjai ipotɨ numwɨse. 14 Ko notɨ aŋɨhandɨ wɨndaatɨhɨ nandaitaise. Ko aŋɨndɨ nandaasɨtɨndamɨ satɨhoai satɨmɨ nunjepɨ kaundɨmɨse. ‘Nyangi katanyasisɨho sanyatihe. Asisɨha kɨma awaisɨmetɨ nɨnɨ nisɨ otɨpɨpatɨhiyaisatɨ nandapa bɨretɨhandɨ sipɨsipɨhomɨ gwɨtɨtɨho Pasopaahandapɨ nandapa Autaahaatɨho Isɨraherɨhiyai Nehɨ Iwinjasɨhɨ Nga Bimohɨtɨhandapɨ Gwɨnyaawaatɨ nandandɨhapɨhɨ aŋɨpɨpɨhɨ maahɨpɨpɨhe? Nyatihe,’ undɨmise. 15 Satɨmɨ kaundisaihɨ ko aŋɨhandamɨ satɨho autaahɨ wɨrɨ awairɨhɨrotɨ kahapaamapɨpa ganɨho gwɨtɨho aimɨ tɨmanɨnda ahotahɨrotɨ netɨ nasisɨtaise. Nasisonɨhɨ kɨrotɨ nyahɨ Pasopaahandapɨ nandapa nandɨhaahapa nepɨ nyamanɨmɨse,” undatɨ kuri natausaasataise. 16 Aihɨ kurɨ komɨ otɨpɨpatɨhurɨ atimɨ nomaise. Numwɨ aunahɨpatɨ awaipatɨ Jerusaremɨhanda noaipapɨ Jisaasiho kaundimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ kaiwa tɨtɨhɨ noaipasɨhɨ mmonɨmɨ kiyamaise. Aimɨ asisɨha Pasopaahandetɨ nandapa Jisaasihoaisawɨ kiya nandaatɨwɨhapa nepɨ tɨmanamaise.
17 Aihɨ asahataahura aimɨ napwɨhihɨ asɨhananaataatɨhɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨhiya 12 kaiwɨhiyaisatɨ niyatɨ sapɨhɨ aŋɨpɨpɨhɨ nandaataise. 18 Aihɨ kiya ganɨhomɨhinɨ nausanɨwɨ yaataatɨ bindawaawɨ nandapa taawɨ nanawaawɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨhiyai saundataase. “Nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ sangisɨ sandɨ kasatataato. Sahɨ kɨmiyaatamɨ otɨhatɨhapɨ wo nisɨ tiworɨhoŋimatɨpɨ nɨngisɨ isɨhiya nɨwɨtaatɨwɨhiya tiworisaamɨ ikwɨraatɨhɨnɨmaitaise. Wanɨ kɨmbɨhɨ ganɨmoaasɨnɨ nandapa maasɨ nɨngisatɨ maasɨ supwɨhandɨ waapohoaatɨhɨ bɨretɨhandɨ tɨmandaatɨ nainjɨmopɨto,” undataase. 19 Aihɨ komɨ otɨpɨpatɨhiya pɨwɨha sa atisawaawɨ maarɨho naaŋawisataise. Naaŋawihɨ namasawɨ nɨnaasohɨ saundɨwɨ, “Akɨtɨnɨhɨ nɨnɨ nisapɨno,” undɨwɨ Jisaasihoai nunjenawaapo. 20 Aihɨ Jisaasihomɨha kiyai saundataase. “Usaapɨmaato owe. Sahɨ kɨmiyaatɨ 12 kaiwɨmiyaatamɨ woŋɨ nɨngisapɨ maasɨ nandapa bɨretɨhandɨ waapoho supwɨhandɨ disihandaatɨhɨ nimandisɨhoaatɨhɨ tɨmandaatɨ nainjɨmopɨto. 21 Ye, kɨmandɨ nɨngi nanoaipaitandaindɨmandɨhɨ akɨtɨ tɨtɨhe. Autaahaatɨho komɨ pɨwɨhaatɨhapɨ nisapɨ napwɨtaise tatɨ katimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ Nɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonɨnɨ japepihɨrɨtɨ napwɨto. Iyataahandɨ kandɨ kɨmo utamo isɨhiya nɨwɨtaatɨwɨhiyaamɨ ikwɨraatɨhɨnɨmaitandaisɨmoai yaawatɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ Autaahaatɨho numwɨtaise. Isɨ amɨ koaisɨ sanaatɨ namaamotaataahɨ ngaatɨtaihe. Koai sanaatɨ napaapɨ namotaihɨhotindɨho?” undatɨ kiyaisɨ kaundataase.
Kaatɨha Bɨretɨhandunɨ Waapoho Wainɨhandunɨ Jisaasiho Komɨ Otɨpɨpatɨhiyai Numwindɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:26-30; Rukɨho 22:14-23; 1 Korindɨhiya 11:23-25)
22 Saiwɨ kiya taawɨ nandapa nanɨwɨ bindawaawɨ Jisaasiho nandapa bɨretɨhandɨ wɨndɨ netaise. Netɨ isɨwatataatɨ Autaahaatɨhoai, “kɨnyɨ gaahoŋe gaare,” undatɨ gaapundataise. Gaapundatɨ naumbotɨ komɨ otɨpɨpatɨhiyai nunyataise. Nunyataatɨ saundataase. “Kɨmatɨ nisɨ ambɨpatisɨ sahɨ nepɨse,” undataase. 23 Iyatosatɨ amɨ wipatɨ kapɨhopɨ waapoho wainɨhandɨ netɨ gaapundatɨ Autaahaatɨhoai “kɨnyɨ gaahoŋe gaare,” undatosatɨ komɨ otɨpɨpatɨhiyai numwihɨ nepɨ nahatiya kapɨhombɨ nanawaayopo. 24 Kiya aimɨ nanɨhauhɨ Jisaasiho kiyai saundataase. “Kɨmandɨ wainɨmandɨ kapɨmopɨ windindɨmandɨ nisɨ jɨtɨpate. Nɨnɨ nisɨ jɨtɨpatɨ katɨ nuhoaataayo. Nuhaahonɨhɨ Autaahaatɨho katɨ netɨ komɨ isɨhiyaisatɨ kataahɨ pɨwɨha katatɨ wɨsasataise. Iyatɨ ka pɨwɨha wɨsasatɨ ahaisɨha wanɨ kɨmura netɨ watɨpɨmatɨ akaahe tatɨ nisɨ jɨtɨpatɨ nuhaamaitandiyohɨpataahɨ (Autaahaatɨho) komɨ isɨhiyai netɨ sawɨhoaisatɨ tɨmaamahɨwataise. Isɨ kɨmatɨ nisɨ jɨtɨmatɨ nuhaamaitandiyohɨmataahɨ isɨhiya tɨtaahiyɨhiyai (kiyaamɨ maipɨhaiwa nemwatɨ) iwɨtatamanɨtaise. 25 Nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ sangi sandɨ kasatataato. Wɨrɨhɨrɨ wainɨhandamɨ waapomo kɨmo nɨnɨ japɨhɨ wɨndɨ namandɨ bimaamɨ nundɨ Apɨhounɨ nɨnunɨ isɨhiyai iwinjaaha bindɨhaahuraahɨ wainɨhandɨ asɨtɨhandɨ yandɨpɨhomɨ waapoho asoho nando,” undataase.
26 Sata kaunda owetihɨ aunɨhɨhɨrɨ wɨrɨ katɨwɨmapaahɨ Jerusaremɨhanda namasi Sisɨho Oripɨhoaasɨnapɨ niyawaayopo.
Kɨma Pɨwɨma Jisaasiho Pitaahoai Saundatɨ Kɨnyɨ Nɨngi Nanoaasapɨ Wɨndɨ Mausotɨhonɨne Tɨpɨ Katɨtaise Undindɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:31-35; Rukɨho 22:31-34; Jonɨho 13:36-38)
27 Naiwɨ noaipapɨ Sisɨho Oripɨhoaasɨnɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨhiyai saundataase. “Sahɨ nahatiyaatɨ nɨngi nanɨmasi yanɨhɨmaitaapo amɨ sandapɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨhaatɨhɨsangi satatɨ jɨpatɨpindiso:
‘Sipɨsipɨhandi jaatɨ bitosɨhoai nɨnɨ tiwisanɨhɨ sipɨsipɨhandɨ yanɨhɨmatɨ kɨhɨra kɨhɨra nandairaitaise,’ tatɨ aimɨ jɨpatɨpindiso 28 Isɨ nɨnɨ napotatɨ japɨhɨ nepasi nɨnɨ jɨhɨ taatɨ Garirihandaahapɨ naito,” undataase. 29 Aihɨ Pitaaho Jisaasihoai saundataase. “Nisaahoyaahɨ gi nangɨmasi yanɨhɨmaisaihɨhandɨ kandɨ nɨnɨhɨ gi nangɨmasi yamaanɨhɨmaito. Owetɨtaise,” undataase. 30 Aihɨ Jisaasiho koai saundataase. “Nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ gisɨ sandɨ kahɨtataato, kɨnyɨ atɨnime. Wanɨ kɨmura apɨmatɨhɨ otɨpwɨsɨpaatɨ sapɨho yataira sangɨ gaatonɨhɨ kɨnyɨ nisapɨ satɨpɨ, ‘Nɨnɨ koai wɨndɨ mausotɨ gɨmunyaatɨhonɨne,’ tɨpɨ mairɨmaara isɨhiyai kaundɨtaise,” undataase. 31 Sata kaundihɨhandɨ kandɨ Pitaaho mwɨtetatɨ watɨpɨtatɨ saundataase. “Nɨnɨ gisatɨ maasɨ napwɨtandɨ kinyapɨ wɨndɨ mausotɨhonɨne mundɨto. Apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ owetɨtaise,” undataase. Aihɨ amɨ otɨpɨpatɨhiya nahatiyaisangi nehɨ naasɨka katawaatopo.
Kɨma Pɨwɨma Jisaasiho Getɨsemanihanda Gaapundindɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:36-46; Rukɨho 22:39-46)
32 Aihɨ kiya nuwɨ wapɨhɨ kapɨhamɨ ambɨpatɨ Getɨsemanihanda noaipawaayopo. Noaipapɨ Jisaasiho komɨ otɨpɨpatɨhiyai saundataase. “Sahɨ kɨmbɨhɨ bimaawɨse, nɨnɨ yambɨhɨ nundɨ gaapundɨtaano,” undataase. 33 Undatɨ nehɨ Pitaahoaisunɨ Jemɨsihoaisunɨ Jonɨhoaisunɨ singwaasisaahɨhɨ numwaasi naihɨ nowaayopo. Aihɨ komɨ ambɨpatɨ nahato naaŋawisatɨ maipɨwimataho notaise. 34 Aihɨ kingwaasi saundataase, “Nɨnɨ nisɨ maarɨho ambɨpatɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ naaŋanisatɨ yaasatɨ daahɨ nɨpatisatɨ mɨmaipɨnimainjɨhiyo. Sanimainjɨhɨ amɨ nɨngi apɨpaahɨ napwɨtaahɨnyihiyo. Isɨ sahɨ kɨmbɨhɨ bindawa baiwɨ jatɨwɨse,” undataase. 35 Saundamapɨ notɨ onɨhɨ masɨwonjaapɨhɨ yapɨpatetɨ tɨmahiyatɨ ahondaatɨ gaapundataase. Iyatɨ siyatɨ gaapundataase sa asisɨha maipɨha ko yaawɨhandɨ naitandɨma amɨ gaatanaahɨ ka koai nehɨ nusatipatɨ sanutando. 36 Iyatɨ ko Autaahaatɨhopɨ satatɨ gaapundataase. “Apa,* Metɨhonjɨ konjamɨ sapɨhoai ambɨhundirɨhɨretɨ ambɨpatɨ kandaase. nisɨ Apo. Apore nahatewa kɨnyɨ nga kaitaise. Isɨ Apore, nɨngisɨ yaasamaiwa kɨmaiwa waapoho ipɨho yahotɨ ikonatɨ maipɨho nanɨhohɨpatamataindɨ nɨnɨ naitandiyohɨwɨmaiwa nepɨnɨmapehɨtataato. Amɨ nehɨ kinyɨ maaritɨpɨ gwɨnyahingɨrɨhɨretɨ japepihɨre. Nɨnɨ maaritɨtɨ gwɨnyaahohɨrɨhɨretɨ kɨnyɨ wɨndɨ minjapepihɨrɨme. Owetane,” undatɨ Sapɨhoai kaundatɨ gaapundataase.
37 Siyatɨ gaapundamapɨ Jisaasiho nasatɨ mmonata komɨ otɨpɨpatɨhingwaasɨ nanoposauhɨ Pitaahoai saundataase. “Saimonɨhoŋe, nɨngisapɨ wonjɨ maipɨhonjɨ minjatɨpɨ napaapɨ nanɨhaimbɨ nanopotise? 38 Sangi nasisendandɨhaiwa sangisaapɨhɨ namwaipaitandɨ sahɨ baiwɨ jatawa andɨtitɨwɨ gaapundɨwɨse. Maarɨhohɨ Autaahaatɨhomɨ gwɨnyaasɨrɨhɨretɨ kaitandɨ maaritihɨhandɨ kandɨ ambɨpatɨhɨ saiwa kaitandɨ wɨndɨ andɨtɨminje,” undataase.
39 Saundamapɨ japɨhɨ notɨ gaapɨpatɨ jɨhɨ notɨ gaapundipatɨ katɨ jɨhara gaapundataase. 40 Gaapundamapɨ komɨ otɨpɨpatɨhiyenda japɨhɨ nasataise. Nasatɨ usonata kiyai naapɨpa apɨpaahɨ tiwamasɨhɨ nanomɨhauhɨ ahowimasɨhɨ nepapɨ pɨwɨha kaundɨtɨha owetihɨ kiya Jisaasihoai wihoaaŋɨha wɨndɨ kamundopo.
41 Aihɨ Jisaasiho jɨhara niyatɨ mairɨ manda gaapundataase. Gaapundamapɨ japɨhɨ nasatɨ komɨ otɨpɨpatɨhingwaasi saundataase. “Saingwaasaatɨ daahɨ ikɨnɨwɨ nanopotawaayopo. Naapɨpa nga nanopɨ nepawaawaahɨ nutɨhaawɨ dopise. Nɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonɨhi isɨhiya maipɨhiyaamɨ ikwɨraatɨhɨnɨmaitaatɨwɨhura wanɨ kɨmuraare. 42 Isɨ saingwaasaatɨ dopise nutɨhaawo. Iwinjasawɨse utaaho nisɨ tiworɨho nɨngi nanɨmaatɨ isɨhiyaamɨ ikwɨraatɨhɨnɨmaitandɨho aimɨ kɨmo koaipataiso,” undataase.
Judaasiho Jisaasihoai Isɨhiya Maipɨhiyaamɨ Ikwɨraatɨhɨmasɨtɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:47-56; Rukɨho 22:47-53; Jonɨho 18:3-12)
43 Jisaasiho satatɨ taatɨ kaundihɨ Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨhiya ikwɨmaindɨmwɨtihɨ auhɨramɨ yahurɨtisawɨhiyaamɨ wo komɨ ambɨpatɨ Judaasiho ketɨ kuraanɨhɨ noaipataise. Ko Judaasihoaisawɨ isɨhiya taahɨtɨhandɨ pwɨsɨpɨ yaipa irɨhɨrɨ gupwatɨ namatanaatɨ bainatɨhɨrɨ isɨndihɨ nasawaayopo. Siya saiwa isɨpɨ nasohiyɨmiya pɨrisihiya awaisawɨhiya isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ Autaahaatɨhoai nandapa maahoaipatɨ kohasɨpɨho tɨhɨwɨ dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ mɨtɨhiyaunɨ amɨ wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiyaunɨ amɨ gwɨnyaahiya usaunɨ siyai nepɨ natɨwusaasauhɨ napɨwɨhiyaare. 44 Iyataatɨ utaaho Jisaasihoai netɨ isɨhiyaamɨ ikwɨraatɨhɨmaitandɨho pɨwɨha wa sata isɨhiyai kaundamapɨhore. “Nɨnɨ nundɨ utaaho woai naahipauma gerundisanaahɨ so Jisaasihosɨ ko naahipauma gerundohoai tɨtɨhɨ isɨpɨse. Isɨpɨ baiwɨ iwinjaawɨtopɨ numwaasi nutaatɨwe,” undatɨ kaundamapɨhore.
45 Isɨ ko ketɨ noaipatɨ detɨ Jisaasihoaapɨhɨ tɨtɨhɨ notɨ saundataase. “Katɨpɨnyasingɨhonye,” undatɨ naahipauma gerundataase. 46 Aihɨ kiya sotihɨso tɨwɨ Jisaasihoai ikwɨra isɨpɨ wɨrawaayopo.
47 Aihɨ kapɨhɨ otɨhatɨhapɨ koai nɨwipinjohiyɨhiya bitohohiyɨhiyaamɨ wo komɨ namatɨnaatɨ bainatɨhɨrɨ napatatɨ pɨrisiho isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ Autaahaatɨhoai nandapa kohasɨpɨho tɨhɨwɨ dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ mɨtɨhomɨ otɨpɨpatɨhoai amɨtetetɨ mɨtɨhoaatɨhɨ tiwɨto tatɨ tɨmasɨhɨ ko nawisainjɨhɨ komɨ atihɨrɨ oturamasɨhɨ mɨhaapɨ yapɨpatetɨ tɨmahiyataise. 48 Aihɨ Jisaasiho kiyai sata kaundatase. “Sahɨ nɨngi nipɨ nanɨmaita nasohiyɨmiyaatɨ pwɨsɨpɨ yaipa irɨhɨrɨ gupwatɨ namatanaatɨ bainatɨhɨrɨ isɨpɨ nasohɨtɨmandɨ utaaho wo maatɨmaatisa tunnatɨ ikopaisahoai nimbɨpupwɨ isɨwɨtaatɨwɨhandamataiwɨ sahɨ nasawaayopo. 49 Nɨnɨ asisɨha nahatewetɨ Autaahaatɨhomɨ Aŋɨ Awaindɨhandaatɨhɨ samɨ ndɨhetɨ bindata pɨwɨha kandɨsasonɨhɨ sahɨ wɨndɨ kura nɨngisɨ maanipɨhiyaatiso. Iyataahandɨ kandɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha jɨpatɨpindirɨhɨrɨ kɨretɨ tɨtɨhɨ noaipaitandɨ gaasɨ sɨkiyatɨ noaipane,” undataase. 50 Aihɨ Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨhiya nahatiya koai namapɨ usesi kɨhɨra kɨhɨra yanɨhɨmapɨ nandɨwirawaayopo.
Kɨma Pɨwɨma Utaaho Wo Waimwaaho Yanɨhɨmasɨtɨhandapɨhaare
51 Aihɨ utaaho wo waimwaaho apotɨhɨrɨ nehɨ naasairɨhɨ kɨhoepɨhɨrɨ niyoho Jisaasihoai nɨwipinjai maasɨ sura niyataise. Nɨwipinjai naihɨ isɨhiya koai pɨnuwɨ namaŋɨndɨwɨ isɨwawaapo. 52 Saiwɨ ko waimwaasoai pɨwuwɨ isɨwauhɨhandɨ kandɨ komɨ apotɨhɨrɨ naasairɨhɨ niyosɨrɨhɨrɨ nesɨpandɨwihɨ kɨrɨ kiyai nesɨpaunyamɨ somaahɨho yanɨhɨmataise.
Kɨma Pɨwɨma Jisaasihoai Awaisawɨhiya Kaunjorɨhiyaapɨhɨ Tipɨtapaapɨ Usohotɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:57-68; Rukɨho 22:54-55, 22:63-71; Jonɨho 18:13-14, 18:19-24)
53 Saiwɨ isɨpɨ Jisaasihoai numwaasi pɨrisiho wo isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ mɨtɨho awaisɨhomɨ aŋɨpɨpɨhɨ numwaasi nowaayopo. Numwaasi niyauhɨ pɨrisihiya isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ Autaahaatɨhoai nandapa tɨhɨwɨ dɨpumanɨhohiyɨhiyaunɨ amɨ isɨhiya usa gwɨnyaahiyaunɨ amɨ isɨhiya usa wɨnɨhapɨpa katɨwunjohiyɨhiyaunɨ siya nahatiya kapɨhɨ ahoyanɨwɨ bimauhɨhapɨhɨ Jisaasihoai numwaasi nuwɨ noaipawaayopo. 54 Aihɨ Jisaasihoai numwaasi niyauhɨ sura Pitaaho Jisaasihomɨ ipotɨ koai yandɨhɨ kaanɨhɨ notaise. Notɨ pɨrisiho isɨhiya isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ maahoaipatɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ mɨtɨhomɨ matambɨpotɨ nandaataise. Nandaatɨ masapɨpɨhɨ tingaatɨhaisahiyai bumasɨhɨ sisɨha tɨhoaahauhɨ kiyaisatɨ maasɨ bindata sisɨhainɨ tɨhwindataise.
55 Aihɨ isɨhiya isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaunɨ amɨ usa Judaahiyaamɨ awaisawɨhiya nahatiyaunɨ isɨhiya usaapɨ gaatawaayopo kiya napɨwɨ Jisaasihopɨ, “Ko siyahoe satahoe,” tɨtaatɨwo. Sandɨ Jisaasiho wɨndɨ maipɨhandɨ kiyonɨhɨ atiwɨ newaawaahɨ koai sohoai tiwɨtaatɨwe. Saiwɨ kiyawaahandɨ kandɨ kaunjorɨhiya nahatiya ko maipɨhandɨ kaindɨhandɨ wɨndɨ mohopo. Owetise. 56 Isɨhiya taahiyɨhiya napɨwɨ pɨwɨha kɨha kɨha yiyandɨhɨ nesuwɨ katauhɨ kiyaamɨ pɨwɨha wa noaipatɨ tɨtɨhɨ wɨndɨ akaahaamimainje. Owetise. 57 Aihɨ amɨ isɨhiya usa bitotawa pɨwɨha wa jaipɨtɨha nepɨ Jisaasihoai yawutaapɨ satɨwɨ kaundawaatopo. 58 “Jisaasimo kɨmo satahore. ‘Autaahaatɨhomɨ Aŋɨ Awaindɨhandɨ isɨhiya ikwɨra aŋɨmatotɨhandɨ nupwɨsasɨtɨma japɨhɨ asisɨha mairɨmanya saniyonɨhɨ ipotɨ aŋɨmatɨto. Isɨhiyaamɨ aŋɨmatohɨmumwaaŋɨ wɨndɨ aŋɨmaamatɨto. Owe. Nehɨ kandi wamwaaŋɨ noaipa aŋɨmatɨndɨtaise,’ tahoe,” taawaatopo. 59 Amɨ pɨwɨha saiwaisangi isɨhiya siya katowiwa noaipatɨ wɨndɨ akɨtɨ akaahaamimainje. Owetise.
60 Aihɨ pɨrisiho awaisɨho Kaiyapaasiho isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ mɨtɨho awaisawɨhiya kaunjorɨhiya nahatiyaamɨ ndɨhetɨ dotɨ bitonda Jisaasihoai sata nunjenataise. “Isɨmiya kɨmiya kinyapɨ pɨwɨma kɨmaiwa kahɨtohɨwɨmaiwaapɨ kɨnyɨ wihoaaŋɨha kamundɨtaahɨmaasihaino? Kɨnyɨ kiya pɨwɨha kinyɨhetemapɨ katohɨwɨmaiwaapɨ wihoaaŋɨhapa kaundɨtaapɨhapa owetiso?” undatɨ ko Jisaasihoai nunjenataise. 61 Siyatɨ ko nunjesɨhandɨ kandɨ Jisaasihohɨ pɨwɨha wihoaaŋɨha koai kamunda nehɨ apɨhɨmaata bitondaise. Aihɨ awaisɨho mɨtɨho pɨrisiho jɨhaatɨ Jisaasihoai sata nunjenataise. “Kɨnyɨ Kɨraisihoŋɨ Pɨwɨha Ipɨruhaara Mesaiyahoe tawaatopo. Sandamɨ tanyaaha satɨwɨ Komɨ Isɨhiyai Japɨhɨ Numwaitandɨ Autaahaatɨho Namɨhainjɨhore tawaatopo. Autaahaatɨho nyahɨ apɨpaahɨ gaahoe taatɨ mepɨ autaahewaumwahohɨhomɨ Mwaahoŋo e woŋo?” unda nunjenataise. 62 Aihɨ Jisaasiho komɨha koai saundataase. “Ye, kɨmɨkonɨne. Nɨnɨ Isɨhiyaamɨ Saahonɨnɨ Jɨhonɨnɨ Autaahaatɨho nahatewaamɨ Awaisɨho Watɨpɨhomɨ ikwɨrɨ gaatɨhɨraihoaaŋɨ bindataatɨ autaahɨ mɨhotɨ yamɨhapataatɨhapɨ tɨwipatisatɨ taatɨ napisanɨhɨ sahɨ nɨngi ninjaitaapo,” undataase. 63 Sata Jisaasiho kaundihɨ ko pɨrisiho isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ mɨtɨho sa pɨwa atisataatɨ apowihɨ komɨ apotɨhɨrɨ nipaatirɨhɨrɨ napwɨramatosatɨ sandaase. “Isɨhiya kɨmopɨ, ‘ko siya siya kiyahoe katahoe,’ tɨwɨ katɨtaatɨwɨhiya usaapɨ jɨhaatɨ gamaatɨtɨhaawo. Owe. 64 Sahɨ sawanaatɨ aimɨ Autaahaatɨhopɨ komɨ sisɨpɨtindɨhandɨ atiwɨ newaapo. Amɨ ko komɨ pɨwɨhaara nɨnɨ Autaahaatɨhonɨne ndaasɨ sahɨ napitaiwɨ gwɨnyapenawaayopo?” undataase. Aihɨ kiya satawaatopo. “So maipɨhandɨ kandaasɨ napone,” tɨwɨ katawaatopo.
65 Aihɨ isɨhiya usa sapɨhɨ bitohohiyɨhiya namasawɨ maahoaipurɨpwɨ amɨ apotɨhɨrɨ nepɨ ndɨmaahomwaaŋɨ namaasaposawɨ kiya saundawaatopo. “Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atindɨ netɨ ausaatɨhonɨne tɨpɨhoŋisɨ wanɨ aho aho nɨngi nɨwataise tɨpɨ kanyate,” undɨwɨ nanipɨ maahɨpɨwaihɨrawaayopo.
Kɨma Pɨwɨma Pitaaho Jisaasihopɨ Koai Nɨnɨ Wɨndɨ Mausotɨhonɨne Tindɨhandapɨhaare
(Matiyuho 26:69-75; Rukɨho 22:56-62; Jonɨho 18:15-18, 25-27)
66 Isɨhiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai dɨpumanɨhohiyɨhiyaamɨ pɨrisihiyaamɨ awaisɨho mɨtɨho pɨrisihomɨ aŋaaŋamɨ masapɨpɨhɨ yatɨhɨ Pitaaho bindataise. Bimihɨ ko pɨrisiho awaisɨho mɨtɨhomɨ otɨpɨpatɨhaatɨ waatɨ nasataise. 67 Nasatɨ Pitaahoai usonata ko taatɨ sisɨhainɨ tɨhwimihɨ kaatɨ biyatɨ koai mwɨtɨpisa iwinjatataise. Iwinjatataatɨ Pitaahoai saundataase. “Kɨnyo, gimaawɨ yapɨpatɨ Garirihandaahapɨhoŋisɨ amɨ aunahɨpatɨ Nasaretɨhandaahapɨhoai nuwipinjohiyɨhiyaamɨ woŋe,” undataase. 68 Aihɨ ko Pitaaho kaati owe undatɨ sata kaundataase. “Nɨnɨ utaaho soaisatɨ wɨndɨ dahomaindɨhonɨne. Kɨnyɨ pɨwɨma kɨma kandingɨmaapɨ wɨndɨ gɨmaanunyaatatɨ amɨ wɨndɨ nɨngi namaanesɨpainje,” undataase. Saundamapɨ ko Pitaaho matambɨpaamɨ onepataapɨhɨ naihɨhura koho otɨpwɨsɨpaatɨ sapɨho waatɨ gandaase. 69 Aihɨ apopaatɨ kaatɨ jɨhara Pitaahoai usonataatɨ kapɨhɨ isɨhiya bitohohiyɨhiyai sata kaundataase. “Kɨmo utaamo isɨhiya Jisaasihomɨhiyaamɨhore,” undataase.
70 Sata kaundihɨhandɨ kandɨ Pitaaho owetatɨ satatɨ kaundataase “Nɨnɨ Jisaasihoaisatɨ maasɨ wɨndɨ apɨpaahɨ dahomaindɨhonɨne,” undataase. Aihɨ otɨhɨtihɨ kapɨhɨ isɨhiya bitohoyɨhiya Pitaahoai japɨhɨ saundawaatopo. “Akɨte, kɨnyɨ Jisaasihomɨhiyaamɨhoŋe. Kɨnyɨ tɨtɨhɨ Garirihandaahapɨhoŋe,” undawaatopo. 71 Aihɨ Pitaaho watɨpɨta andɨtita sata kaundataase. “Utaaho so nɨnɨ wɨndɨ mausotɨhopɨ sahɨ katawaatopo. Isɨ nɨnɨ tɨtɨhɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ kandaatonɨ nɨnɨ jaipɨndɨ katisanaahɨ Autaahaatɨho nisɨ jaipɨndɨ katotɨhandapɨ yaasatɨ naaŋɨhandɨ naninyane,” undataase. 72 Sata taatɨ kaundihɨ ketɨ kuraanɨhɨ otɨpwɨsɨpaatɨ kasɨnɨhaatɨ gandaase. Aihɨ Pitaaho Jisaasihomɨ pɨwɨha jɨhɨ sata kaundisɨhaapɨ gwɨnyaataise. “Otɨpwɨsɨpaatɨ yataira sangɨ gaatonɨhɨ kɨnyɨ mairɨmaara nisapɨ koai wɨndɨ mausotɨhonɨne undɨtaise,” undatɨ Jisaasiho jɨhɨ kaundisɨhaapɨ gwɨnyapenataatɨ namatɨ waatɨ gotaise.

*14:1: Pasopaahandɨ sandɨ Judaahiyaamɨ asisɨha sa kimbapɨho awaisɨhaare. Aihɨ kiya sandɨ Pasopaahandɨ kɨnaungwɨha nahatewetɨ nehɨ naasaaraahɨ mmonɨwɨhiyaare.

14:1: Siya pɨrisihiya isɨhiyaapɨ kiyaamɨ aunahɨpatɨ nepɨ kohasɨpɨho nandapa tɨhɨwɨ Autaahaatɨhoai waamaindumwapɨ dɨpumanɨwɨ nunyohiyɨhiyaamɨ mɨtɨhiya jɨhiyaare.

14:5: Nawɨho ikihɨ murɨmo so jɨhɨ suraahiya nawɨhopɨ otɨpɨpatɨ kiyohiyɨhiya kɨnaungwɨha naasaapɨ nehotɨhore.

§14:12: Asisa setɨ Judaahiya gaarehandɨ (Autaahaatɨhoai) nunyawɨ nandaatɨwɨ sipɨsipɨhandɨ tipɨhiyaare. Sandɨ sipɨsipɨhandɨ tiwotɨmandɨ jɨhɨ aimehura Isɨraherɨhiyaamɨ manyinya jɨhiya bwandɨpɨhiyai Autaahaatɨhomɨ enjerɨho otɨpɨpatɨho yamɨhapataatɨhɨ bimisɨho tɨmaawatɨ kiyai nehɨ nusatipatɨ Isipɨhiyaamɨ manyinya usɨhiya bwandɨpɨhiyai tiwindɨhandapɨ gwɨnyaapɨ bindawaawɨ bɨretɨhandɨ nipitandɨhandɨ yisɨhandɨ owehandisawɨ tɨhɨwɨ nandaatɨwɨ so sipɨsipɨho tiwawaapo.

*14:36: Metɨhonjɨ konjamɨ sapɨhoai ambɨhundirɨhɨretɨ ambɨpatɨ kandaase.

14:61: Pɨwɨha Ipɨruhaara Mesaiyahoe tawaatopo. Sandamɨ tanyaaha satɨwɨ Komɨ Isɨhiyai Japɨhɨ Numwaitandɨ Autaahaatɨho Namɨhainjɨhore tawaatopo.