12
Basef waminif atina amam awami mugumafi aofi
(Mt 21:33-46; Lu 20:9-19)
Jisas nandaꞌ anif basef waminif atina esis naꞌi, “Anona aman nandaꞌ anof aof nagawa waina nahefagomaf. Aof afamba nomon nandaꞌ anona tang notawa ma sogafaꞌasa saꞌutip ipimba wainip. Anen nalaꞌ anota ipat lautai totawa ma sope sugumafiagon. Eaꞌ nakwahomam aof afamba anom amam maꞌi mondaꞌ maolanaf. Anen nafeꞌ napani anambel wambel lauguni.* Ais 5:1-2 Ama nogota saꞌutip pagailatai, anen kofagonama aof afambai nasapaꞌ anona nandaꞌ maoli nafeꞌ ma amom mandaꞌ maol aof ananifi. Eaꞌ naꞌi amom mosoꞌana anip saꞌutip gwaꞌaipi ma aof afamba. Owaꞌ mombaloꞌana mahana maliꞌamonana notanima nafeꞌ dowaf. Eaꞌ anen kofagonama aofi nasapaꞌ anona daiana nafeꞌ wapani ma mogasoꞌana anip saꞌutip. Owaꞌ mombaloꞌana wapani mahana mawala balagana mandaꞌana kwapeteꞌana. Eaꞌ kofagonama aofi nasapaꞌ anona daiana nafeꞌ wapani owaꞌ, aꞌ mahana afuna, kofagonama aofi nasapaꞌ anom hiami mafeꞌ. Owaꞌ, mahami atin anom afum.* Mt 3:17 Aꞌi owaꞌ nagiꞌ nasapaꞌ atotona nagapani wapani. Anamba nogamana ananinai. Nomonas ananisi sohafel sagasagailanai aꞌowaꞌi. Eaꞌ nasapaꞌana nafeꞌma amom mandaꞌ maol aofi. Anen kofagonama aofi naꞌias naꞌi, ‘Atiasi ila, amom aꞌ memeꞌ malogol nogame aeꞌanai. Owaꞌ amom mati anen nafiꞌi mandaꞌipama atin maꞌi, ‘Aman nanumba maꞌuna owagama nogofaꞌ hiahaom hiami ahamanai. Awi aꞌ ohana afuna, ma afaꞌ atofa ogofaꞌ aof afaꞌe.’* Hi 13:12
Eaꞌ mombaloꞌana mahana afuna makwaha alop ananinai nawis naꞌoh aof andoꞌ. Eaꞌ atiasi anen kofagonama aof afambai nondaꞌ maina amom? Atiasi nifiꞌi aꞌ noham aꞌ afum hiꞌilam, nosoꞌasa aof afamba fefeꞌma anis epes daias.* Sam 118:22-23 10 Ipaꞌ patalifa basef Godi pegawef eaꞌ. Basef Baibeli fagaꞌi naꞌamba faꞌi, ‘Otam amamba magalaꞌ ifagwi mogelefatami deiꞌ mataga mape otam banagami mape magaliꞌi mogombaloꞌ ipati. 11 Dembinai nandaꞌ amamba mataga, apaꞌ matolom fasifasim aꞌowaꞌ agogolalasapa.’ ”
12 Eaꞌ amom agufumi esis Judai mogawa anen naꞌi basef ifimba waminif atini nondolaꞌwaifa amom. Eaꞌ maꞌi aꞌ mombaloꞌana. Owaꞌ, ombel mahama esis amam nematawa hiasi. Eaꞌ makwahona mafeꞌ.* Mk 3:6
Amom mahaliꞌ Jisasa esis sogasoꞌana takis Sisar dembinai gavman nagaliꞌma esis Romi
(Mt 22:15-22; Lu 20:20-26)
13 Eaꞌ amom agufumi Judai masapaꞌ anom Farisi maloma anom daiam miniꞌap Heroti mafeꞌma Jisas maꞌi memeꞌ anif basef ananifi owaꞌ andeandeꞌia ma mondaꞌmana basef mogowaꞌana siꞌi sogapaloꞌ agof anembeh. 14 Amom mafiꞌi makikipana maꞌi, “Dembinai Tisa, afaꞌ ogawena inaꞌ aman nagaꞌi endilisii. Owaꞌ nigaꞌipasa anif basef isimba anis agof luꞌwagufisia a anif basef daifa isimba agof akasi falafisia, owaꞌatin. Inaꞌ nagaꞌipasa basef endilisifi atif Godi amam nematawa hiasi dondoꞌ atin hiꞌagalafi. 15 Muꞌuli apeꞌini naꞌi andeandeꞌma apaꞌ mogasoꞌana takis Sisar gavman dembinai esis Romi, aꞌa owaꞌ?”
Owaꞌ Jisas aꞌ nogawa basoꞌam amamini naꞌipam naꞌi, “Deiꞌ maina ipaꞌ pagagwamba aeꞌ? Faꞌmai anin moni atitina ataꞌ itilin.”
16 Eaꞌ mofaꞌmanani ma natilin nahaliꞌam naꞌi, “Ambal laloma agol isimba sagaili amisi?”
Maꞌi, “Isimba Sisari gavman dembinai.”* Ro 13:7
17 Eaꞌ magwamam naꞌipam naꞌi, “Daoꞌ hiahawes isimba dembinai Sisari peseꞌanas Sisar. Apaꞌ hiahawes Godi, peseꞌanas God.”
Eaꞌ amom gogolalasom nomonas hiahawesa anen.* Ap 23:8
Amom mahaliꞌ Jisasa sagagaꞌi aꞌ sogosafel wapani
(Mt 22:23-33; Lu 20:27-40)
18 Anom amam anep miniꞌap Sadyusi amom miniꞌap apamba maꞌi sagagaꞌi ina atiasi sotanima sosafel wapani, owaꞌatin. Eaꞌ mafiꞌmai Jisas mahaliꞌana maꞌi,* Diu 25:5 19 “Dembinai Tisa, fowaꞌ Moses nandaꞌ anif basef fagail buki ma apaꞌi faꞌi, ‘Iꞌi anona aman nogaꞌ, ma anen awasi akana, wauluꞌmana ataꞌ kope, owamana ananinai aꞌ nosoꞌakw nola anis awasi ma sogahaꞌofana.’ 20 Eaꞌ amom wambota atotota 7-pelaim mape. Nagaliꞌi sahomam nasoꞌakw awani akaꞌw nagaꞌ nakwahoꞌw kwape. 21-22 Eaꞌ owamana nagiꞌ nasoꞌakw, nagaꞌ nakwahoꞌw kwape awani akaꞌw. Eaꞌ owapam mandatuꞌumi mandaꞌas naꞌamba atin, masoꞌ nemataꞌw akwamba magaꞌ atin hiꞌalam mafeꞌ mafeꞌma matagama owagufunai akutainai. Amom amamba ambipim ina mola anis awasi, owaꞌ. Mandagaꞌ atin. Ama main, wauluꞌmam kwagiꞌ kwagaꞌ kwagiꞌmam. 23 Eaꞌ anaf esis sagagaꞌi sogosafel wapani, nemataꞌw akwamba kopoma mamahonama? Amom 7-pelaim aꞌ masoꞌakw atin hiꞌalam kwape wauluꞌmam amamuꞌwi.”
24 Eaꞌ Jisas nagwamam basef amom naꞌi, “Ipaꞌ owaꞌ pegawa basef Baibel nagaꞌiefia, eaꞌ owaꞌ pegawa banagami Godia. Ipaꞌ deiꞌ ina paꞌi basef andeandeꞌ, owaꞌatin. 25 Nemaf afamba sagagaꞌi sokwaha wandelef sogosafel wapani, amam nematawa ina ataꞌ sondasoꞌama wapani, aꞌ owaꞌatin. Sope dowaf siꞌi ensel magape heveni.* Eks 3:2,6 26 Basef ifimba ma sagagaꞌi sotanima sogosafel wapani, ipaꞌ patalifa basef fagail buk Baibeli, fowaꞌ God nagaꞌipanaef Mosesi. Basef ifimba faꞌi nif ileliwa wagataga ma lawag saꞌugai fagandogai. Basef ifimba God naꞌipa Moses naꞌi, ‘Aeꞌ God Abrahami, Aisaki, a Jekopi.’ 27 Basef ifimba fagaꞌi Dembinaii, anen ina God epes sagagaꞌii, owaꞌatin. Anen God epes isimba ambal lapais sagape namisi. Eaꞌ basef ipeꞌifi ina endilisifi. Ipaꞌ ina pegawef andeandeꞌ, owaꞌatin.”* Lu 10:25-28
Muꞌuli Godi nikilaꞌ muꞌuli hiani apaꞌ magahapifani
(Mt 22:34-40)
28 Anona aman dembinai nagawalipasa muꞌuli Godi nafiꞌi, nameꞌ amom maꞌi maloma Jisas mandahihianama basef. Eaꞌ nameꞌ Jisas nagwamam basef buꞌwafi atif.
Eaꞌ nahaliꞌana naꞌi, “Muꞌuli Godi apaꞌ magahapifani hiani. Apaꞌ muꞌuli mamahina luꞌwin nikilaꞌ muꞌuli daian hiani nape nagaliꞌi?”* Diu 6:4-5
29 Jisas nagwamana basef naꞌi, “Muꞌuli nagaliꞌi inimba. Ipaꞌ Israel, ipaꞌ pemeꞌ! Dembinai God apeꞌinai, anen atona Dembinai. 30 Nomonas ipeꞌisi sohafela dembinai God ipeꞌinai sisilana naꞌamba. Ukup ipeꞌipi pipilana hiꞌindalep, peseꞌana ambagufi nelelemb soloma pepel ipeꞌisi pendasoꞌanas hiꞌindalasa Dembinai God atona.* Lev 19:18 31 Eaꞌ muꞌuli nagafeꞌma bifi inimba. Ipaꞌ ukup pipila anis epes sagape felefeleꞌma ipeꞌi siꞌi ukup pagapagaila ipaꞌ atipa. Owaꞌ anin muꞌuli nikilaꞌ muꞌuli inimba biafina, owaꞌatin.”
32 Eaꞌ aman anamba naꞌipa Jisas naꞌi, “Dembinai, inaꞌ naꞌias andeandeꞌ. Ahoꞌ God atona anen Dembinai, anen atona nape. Owaꞌ anona aman nope dembinai siꞌi anona.* Diu 4:35; Ais 45:21; 1 Sml 15:22; Hos 6:6 33 Ahoꞌ, muꞌuli luꞌwani nagaliꞌi inimba. Nomonas ipeꞌisi sohafela anen sisilana naꞌamba. Ukup ipeꞌipi pipilana hiꞌindalep, peseꞌana nelelembi gawa soloma pepel ipeꞌisi hiꞌindalas. Naꞌambai andeandeꞌ. Eaꞌ muꞌuli nagagiꞌi inimba. Ipaꞌ piti uwahipis nomonas sisila epes ami sagape felefeleꞌma ipeꞌi siꞌi ipaꞌ nomonas sagaila ipaꞌ atipa. Naꞌambai andeandeꞌ. Iꞌi apaꞌ mugaila muꞌuli inimba biafin, waf afambai buꞌwafi fikilaꞌ gwaꞌaisi mafis main mogasoꞌanas Godi ataꞌ beꞌes kwasakwasala.”
34 Jisas nameꞌ aman anamba nagwa basef siꞌi aman gawa buꞌwaninai. Eaꞌ naꞌipana naꞌi, “Inaꞌ ataꞌ nogota laota ma nigawis nomona maol Godi nope Dembinai mugumafina, owaꞌ.”
Eaꞌ amom hiami ombel mahama mogahaliꞌ Jisasa anif basef wapani.
Jisas nahaliꞌ esisa Krais
(Mt 22:41-46; Lu 20:41-44)
35 Jisas nape ipat luꞌunai Godi nasoꞌasa basef esis amam nematawa naꞌi, “Amom magawalipasa muꞌuli Godi maꞌi, ‘Krais, aman anamba God nandandepana nogafiꞌii, Devit akunamana. Eaꞌ maꞌi Krais aman atona dowaf itapanai. Deiꞌ maina magaꞌias naꞌamba ma Krais?* Sam 110:1 36 Ambal buꞌunai Godi nasaꞌma Devit naꞌi, ‘Dembinai God naꞌipa Dembinai aeꞌanai naꞌi, “Inaꞌ nepe lagol kwahisigili aeꞌagili atapina nefeꞌ netagama aeꞌ endaꞌ bousi ineꞌisi sogafeꞌ lafela boꞌwagah ineꞌigahi.” ’ 37 Aman anamba king Devit fowaꞌ nofala Krais naꞌi Dembinai. Isimba atis deiꞌ Krais ina aman atona falafunai, owaꞌ. Anen dembinai.”
Eaꞌ amam nematawa hiasi sonahasa sagameꞌ basef ananifi.
Amom magawalipasa muꞌuli Godi waf amamifi awasif
(Mt 23:1-36; Lu 11:37-54, 20:45-47)
38 Jisas nawalipas naꞌipas naꞌi, “Ipaꞌ solawaipa ma amom dembami magawalipasa muꞌuli Godi. Amom maꞌi mowahoꞌ luwaguf laumi atom mondafeꞌma esis sotoloma sigaꞌi amom dembami mandaꞌ waf fasifii. Amom maꞌi mope anamba esis hiasi sandatama sagapoma ma sotoloma sondalalamam soganifelom. 39 Amam amamba ukup paꞌi mondape siaifah isimba sotawa sagaliꞌi atis, dembami atom magapoma nomon ifagw esis Juda sandakolasugwi aꞌa anamba hiasi sandakolas nimaguf ifimba sandaꞌ gwaꞌaimi luꞌwami ma hiasi sogatolom. 40 Amom magawis ifagw agwamba nematawa alifiwaii, mawis mandaꞌ wala hiahawes awousi. Eaꞌ mosafel malutu mandabeten launai dowadowafa esis sotolom sigaꞌi amom buꞌwami. Anaf God nowaloga epes hiasi. Anis epes daias owaꞌ sondaꞌ waf awafi naꞌambaia anaf sofaꞌ akafimi kwasakwasala, apaꞌ amom aꞌ mofaꞌ nimanimi aꞌowaꞌ luꞌwami endilisi.”* 2 Kin 12:9
Nemataꞌw kwahuꞌwi kwasoꞌana moni saꞌwini biafin God kwandaꞌ ofa
(Lu 21:1-4)
41 Jisas nape nomon ipat luꞌunai Godi, nape felefeleꞌma bokis moni nagalasi. Anen nape nati amam nematawa safiꞌi sagala moni negewala bokis. Amam nematawa isimba moni hianaisi sala moni hiani. 42 Apaꞌ anoꞌw nemataꞌw alifiꞌwi kwafiꞌi kwala moni saꞌwisaꞌwini biafin siꞌi 10 toea newala bokis isimba.* 2 Ko 8:12
43 Eaꞌ nofala alipumi ananimi mafiꞌi naꞌipam naꞌi, “Aeꞌ aꞌipipa endilisi, nemataꞌw akwamba alifiꞌwi kwaꞌwaha moni luꞌwani nikilaꞌ moni hiani amam nematawa hiasi sagalani. 44 Epes isimba hiasi moni hianai naꞌomas, sala duꞌwanin atin newala bokis. Apaꞌ nemataꞌw akwamba, moni akaꞌw endilisi, akoꞌw kwala moni akoꞌuni hiꞌalan. Eaꞌ owaꞌ anin neꞌeha kogatala gwaꞌaisia, aꞌ owaꞌatin. Eaꞌ moni akoꞌwini biafin saꞌwini aꞌ nikilaꞌ moni hiani esis sagalani hiꞌalan.”

*12:1: Ais 5:1-2

*12:5: Mt 3:17

*12:7: Hi 13:12

*12:9: Sam 118:22-23

*12:12: Mk 3:6

*12:16: Ro 13:7

*12:17: Ap 23:8

*12:18: Diu 25:5

*12:25: Eks 3:2,6

*12:27: Lu 10:25-28

*12:28: Diu 6:4-5

*12:30: Lev 19:18

*12:32: Diu 4:35; Ais 45:21; 1 Sml 15:22; Hos 6:6

*12:35: Sam 110:1

*12:40: 2 Kin 12:9

*12:42: 2 Ko 8:12