1 Ye kene atu ngan Yesu ikiu di aposol ki tina yo sangaul be ru nga man tigaua, motong la ikap gurana pang di, inbe imalum pang di bet tila la tiyei urata nga, ngan ole gurana kidi ke bet tinganga di so sidi ye di tooltool, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga le tinidi dook mata mulu. 2 Inbe iwanga di bet tila la tiraia bingi dook mata pang di tooltool ye dada yo Maro bet matan kala di tooltool ye i, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga le tinidi dook mata mulu. 3 Motong la Yesu iwete pang di nen, “Ken kakap so sa ye panga kiang be. Le so ben toto ke panga le depe, inbe porong le pat, ngan ken kakap be. Inbe kakap sorok lonloningi kiang san mulu be. 4 Ngan kapa le lo pombe ye malala atu le soo rumu tikauu pang bet kanepe ye nga, ngan kanepe ye rumu tani in leu, le lo lal yo bet kamadit a kagege malala mai tani in. 5 Bong kumata bet kala ye malala atu le di tooltool ki lodi bet tikau ang tiap nga, ngan ye kene yo bet kagege malala tani in nga, ngan kataurai gauru ke kemu sila ikino, a bet nen ngan iyei ben tarkilanga pang di ye dada dook tiap kidi yo tiyeii pang i.” 6 Motong la di aposol tina ngan tipa a tila ye malala in le ngan tila ye malala san a tiraia bingi dook mata pang di tooltool, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga, le tinidi dook mata mulu.

7 Ngan Erot, tool kuto mai yo matan kala tana mai Galili i, in ilongo bingi ke so tina le imot yo Yesu iyei nga, ngan le lon sakarungu, yesoo di tooltool kapala ngan tiwete bet Yowan ke rriungu di tooltool tani yo imata koot i, in la o imadit mulu a inepe i. 8 Ngan di kapala tiwete bet o Ilia la pombe mulu i, inbe di kapala ngan tiwete bet o Maro koonoo yo ke mukot nga, ngan atu la imadit mulu i. 9 Bong ngan Erot iparu longono betanga yo tiwete ye Yesu nen nga, le nga iyei ne, “Tiap, Yowan tani, in akurutu gurini oo. Bong i sei tool alongo bingi ki nen i?” Ngan Erot lono bet le ikamata Yesu matana pa a nen ngan ikilla.

10 Di aposol ke Yesu yo iwanga di a tila nga, ngan timulumulu a timan pompombe pang ye, le nga tigasa urata kidi yo la tiyei, ngan pang Yesu. Motong la Yesu ikap di a tigege di tooltool kapala, inbe iye di leu tila pang ye malala mai atu yo ene Betsaida i. 11 Bong ngan di tooltool malala mai tina ngan lodi galanga yo bet Yesu ila pang ye malala tani in nga, le nga titoo lapau a tila. Tila pompombe a Yesu ikamata di, ngan le lon ponana, motong la iwetewete pang di ye dada yo Maro bet matan kala di tooltool ye i, inbe ikarata di tooltool kapala yo matamatenge ikap di nga, le tinidi dook mata mulu.

12 Yesu ipatomonai di tooltool malala mai tina le le du rrai. Motong la di aposol ki tina yo sangaul be ru nga, ngan timan pang ye man tiyei ne, “Tool Mai, ni yo tanepe ye i, i ni balim sa. Le kuwete pang di tooltool nga a tila pang ye ni kapala, too ye malala kapala yo iken potai nga, a bet nen ngan la tisere kaningi le rumu ke kenongo ye nga.”

13 Bong ngan Yesu iraua betanga kidi nen, “Tiap! Ole ang tapmu kakap so pang di a tikan.”

Ngan di galiunu tiraua betanga ki nen, “Ona tiap! Di tooltool nga alunu san. Inbe porong kiam nga dukumu limi, inbe i paranga kiam nga ru leu. Bong lom balai, bet la amyimi kaningi sa mulu pang di tooltool malala mai nga man tikan, too?”

14 (Ngan di tooltool tina, ngan tikinkat di tamoto leu ngan ben 5,000). Motong la Yesu iwete pang di galiunu bet tipatar di tooltool tina ye budanga atu atu le di tooltool sangaul limi ngan tinepe ye budanga atu. 15 Le nga di galiunu tina tipatar di tooltool tina le tiwur ben tina yo Yesu iwete nga. 16 Motong la Yesu ikap porong dukumu limi ipa ye i ru tina, inbe itada a matan lo pang ye malala ke Maro, inbe iwete lo ponana ki pang Maro ye. Motong la itepalapala a isuket pang di galiunu bet timalimi di tooltool tina ye a tikan. 17 Ngan di tooltool tina ngan di le imot tikan tikan le lo kapodi sung dook. Motong la di galiunu tiwinnoko kaningi naunu naunu tina yo tiwulai nga, ngan le tipadid ye karei sangaul be ru le lo ipon.

18 Ye kene atu in Yesu yetaleu inepe a ipatarau nga, ngan di galiunu tina ngan tinepe lapau. Le nga itor di nen, “Ai, di tooltool malala mai nga tiwete bet au i sei?”

19 Ngan di galiunu tiyei ne, “Di tooltool kapala tiwete bet ong in Yowan yo irriu di tooltool i, inbe kapala tiwete bet ong in Ilia. Inbe di tooltool kapala tiwete bet ong in Maro koonoo atu yo ke mukot nga, ngan atu la o imadit mulu i.”

20 Motong la Yesu itor di mulu nen, “Ngan ang tapmu nga, kawete bet au i sei?”

Ngan Pita iraua betanga ki nen, “Ong in Kirisi, tool tani yo Maro ipootoo bet si ipamulu di tooltool ki ye so dook tiap tani yo bet igarung di i.”

21 Motong la Yesu iwete betanga medana pang di galiunu tina a iso lodi bet ken tigasagasa pang di tooltool kapala be.

22 Motong la Yesu iwete pang di galiunu mulu nen, “Tool Moolmool ke Maro ole isolo moonoo le masngana alunu kaiye. Inbe di tooltool maimai kidi Yuda tiye di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, inbe di pannoongoo ke wer ke Maro, ngan ole tiwala muridi panga, inbe tiraumate le imata. Bong ole iken ye ke ru, lo ngan bet ye ke tol ki ngan ole imadit mulu ye ni ke matenge.”

23 Motong la iwete pang di galiunu tina le imot nen, “Kumata tool atu lono bet man itoo au nga, ngan ye taunu irautoo le du inepe lopo, inbe kanakana ngan isolo kai palasingi ki a itoo au. 24 Yesoo, sei tool yo lono mai san ye nepongo ki ke tana i mai mata a iparama i, in ole ilene. Bong sei tool yo lono mai san ye nepongo ki ke tana i tiap, inbe iraia tinini le imot bet iyei urata kiau i, in ole ikaua nepongo dook mata yo taukan motingi i. 25 Le kakamata, tool bet iyau balingi matana matana le imot ke tana i panga, lo ngan bet imata a ila nga, ngan ole balingi tina ngan iloni balai? 26 Inbe kumata sei tool bet moomoonoo yau, inbe moomoonoo ye betanga kiau le ipataukala ye di tooltool tina ngan matadi nga, ngan ye kene yo bet Tool Moolmool ke Maro imulu a isi ye i, in ole moomoonoo ye tool tani lapau. Ye in ole ipa ye lulngana, inbe ye Tamana iye di bangabangana ke Maro yo ipootoo di panga ye taunu ngan lulngadi lapau a isi nga, bong ye kene tani ole moomoonoo ye di tooltool yo mugu ngan moomoodi ye nga. 27 Awete pang moolmool nen, di tooltool kapala yo dookoot taye di takododo ni nga, ngan ole timmata tiao, inbe tikamata dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye i, in ole pombe mallangana.”

28 Tinepe le lo so ben ke limi be tol iman a ila, motong la ikaua Pita iye Yowan inbe Yemis a iye di tilo pang kawal bet lo di leu tinepe nango, a nen ngan ipatarau. 29 Le nga ye kene yo Yesu ipatarau ye in nga, ngan matan palele, inbe sousoungu le mala ki nga ikoko le ikoko belebele dawa ben kili itai nga. 30 Inbe mooloo tiap bet di Maro koonoo ru yo Mose iye Ilia nga, ngan pombe pang ye Yesu a tiye tiwetewete. 31 Di ngan tipa ye Maro lulngana la tisi bet si tiye Yesu tiwetewete ye betanga yo Maro ikarata bet Yesu ole imata Yerusalem, lo ngan bet igege tana i a bet ilo nga. 32 Ngan Pita iye di diene ru nga, ngan matadi ge dook tiap le nga titure. Bong yeiso bet kene yo di tol titakrai a timadit ye in nga, ngan tikamata Yesu lulngana, inbe suru tina yo tiye tikododo nga. 33 Le nga ye kene yo Mose ye Ilia tina ngan bet tigege Yesu a tilo, motong la Pita iwete panga nen, “Tool Mai, nga dook mata ke bet idi nga tanepe nanga. Le kumalum pam, a bet nen ngan amre badabada tol; atu pong, san pang Mose, inbe san pang Ilia.” (Ngan Pita isere betanga yo bet iweta i, ngan la le iwete sorok nen nga.)

34 Pita iwetewete pang Yesu go, inbe eng tene isi le si rur ki iloko la podi, le di galiunu tina ngan titattadai ye yo eng tene isi le si iloko la podi nga. 35 Inbe tool atu kalngana pombe eng tene tani lono in iwete nen, “Tool in au natuk yo apootoo bet iyei urata kiau i. Le kalongo betanga yo bet iwete pang nga!”

36 Ngan tool tani in kalngana iwete nen a imot, motong la di galiunu tina bet matadi sarai ngan tikamata Yesu ataleu la ikododo i. Le nga ye kene yo bet timulu ke kawal a tidu ye in nga, ngan di galiunu di tapdi tipataukala betanga le tigasagasa pang tool sa ye so tina yo tikamata, ngan tiap.

37 Yesu iye di galiunu tol tina tinepe le mongmongini ki, motong la tipa ke kawal a tisi, ngan le di tooltool malala mai tipa a timan titauarai di dada. 38 Ngan tool atu yo ipa kataunu ye di tooltool malala mai tina i, in koonoo pang Yesu nen, “Atoo, Pannoongoo, atorong bet kulonau a kumata natuk tamoto ni ngan, yesoo bong ni natuk ataleu tani nani. 39 Ngan kanakana nga bet so sidi idiwidiwoo nga, ngan ole palbe leu be isulukat a ikatte du tana, inbe isodangadanga a ngoonoo sian du. Ngan nen le so sidi tani in igarungu tinini le ke bet ikoo ye pitiap yege. 40 Ngan la aman bet man ator di galium nga bet tinganga so sidi ye, bong ngan ke bet tiloni tiap.”

41 Motong la Yesu iyei ne, “Ona tiap! Ang di tooltool yo dookoot kanepe nga, ngan katara lomu le imede ye Maro tiap, bong lomu kap dada dook tiap alunu san. Nga ole ke pi mulu bet nen ngan ayang tanepe inbe awete a kayei dada yo nen ngan mulu ye nga?” Motong la iwete pang tool tani nen, “Oo, kouo natum in a iman yau me e ni.”

42 Motong la bet ikaua kase tani a iman pang ye Yesu, ngan so sidi tani in idiwidiwoo a ikatte du tana le isodangadanga, inbe ngoonoo sian du. Bong ngan Yesu ipasak pang so sidi tani a inganga, inbe ikarata kase tani in le tinini dook mata mulu. Motong la ipamule pang ye tamana mulu. 43 Ngan nen le di tooltool malala mai tina yo tinepe nga, ngan titakrai, yesoo bong tikamata ben gurana ke Maro in mai san ye yo ikarata kase tamoto tani in nga.

Ye kene tani yo di malala mai tina ngan tikamata so le imot yo Yesu iyei nga le nga titakrai a lodi kaua urata ye go nga, ngan Yesu iwete pang di galiunu nen, 44 “Katar talngamu dook ye betanga kiau a kalongo. Ole titara Tool Moolmool ke Maro la di koi ki bedi.” 45 Bong betanga ke Yesu yo iwete nga, ngan di galiunu lodi galanga ye tiap. Inbe betanga tina ngan punu iken mallangana pang di ke bet lodi galanga ye tiap lapau. Bong ngan di galiunu tina ngan titattadai bet titoru ye soo so yo iwetewete ye nga.

46 Motong ye kene atu in Yesu di galiunu tina ngan di tapdi tiwetewete a tiparsu ye sei tool bet iyei kuto mai a imugu pang di i. 47 Ngan Yesu lon galanga ye betanga tina yo tiparsu ye a ikenen lodi ngan oo. Le nga ikaua tool kase mai tiap atu a iman ipatokode gigini. 48 Inbe iwete pang di nen, “Kumata sei tool bet lon tutau le ikaua kase maitiap yo nen in a iloni nga, ngan ye in ikau au a ilonau lapau. Inbe kumata sei tool bet ikau au a ilonau nga, ngan ye in ilono Tamak yo iwangau a asi i, in lapau. Yesoo, sei tool yo ye taunu irautoo le idu lopo ye di diene kapala nga le imot i, in ye la bet Maro ikamata ben ene mai i.”

49 Yowan ilongo tina yo Yesu iwete nen nga, motong la iyei ne, “Tool mai, amkamata tool atu in ipootoo em, inbe inganga di so sidi ye. Le amkapge bet amwete panga a amlele, yesoo ye in inepe ye budanga kiidi tiap.”

50 Ngan Yesu iwete pang Yowan nen, “Tiap, ken kalele be! Yesoo, tool yo iyei koi pang tiap i, in ben tool kiang.”

51 Ngan lal tani yo Maro itaru bet ikaua Yesu a ilo pang ye malala ki i, in iman potai oo. Le nga Yesu igaua lono le atu bet ole ilo pang malala mai Yerusalem. 52 Motong la iwanga di tooltool pattu yo bet timugu a lo tipare so panga nga, ngan a tilo pang ye malala atu kidi Samaria. 53 Bong ngan di tooltool ke malala tani in lodi bet tikaua Yesu a ilo rumu kidi tiap, yesoo lodi galanga nen nga bet ilo pang Yerusalem. 54 Le nga di galiunu ru tina yo Yemis ye Yowan nga, ngan tikamata dada dook tiap yo di Samaria tiyeii pang Yesu i, motong la yeru tiwete panga nen, “Tool mai, nga lom balai, bet koomam a ei ipa ke malala ke Maro a isi si igarung di tooltool nga, too?” 55 Bong ngan Yesu idalele a ipasak pang di yeru.*Di tooltool kapala yo lodi galanga ye Rau ke Maro nga, ngan lodi tar bet betanga damono kasin mulu la iken ye arono 55 le 56 nga. Ngan betanga tani in nen: Ang nga lomu galanga ye dada ke Maro Amunu yo bet katoo i, in tiap, yesoo bong Tool Moolmool ke Maro isi bet si igarung di tooltool ye nepongo kidi tiap, bong isi bet si ipamulu di ye so dook tiap yo bet igarung di i. 56 Motong la tipa mulu a tila pang ye malala san nga.

57 Yesu iye di galiunu tipa dada go, inbe tool atu iwete panga nen, “Au i ole atoo ong ye ni nangai yo bet kupa pang ye nga.”

58 Motong la Yesu iwete panga nen, “Di gaunu gok ngan agoro kidi ke kenongo, inbe di man ngan giniu kidi ke kenongo lapau, bong Tool Moolmool ke Maro, in taukan ni yo bet iken a imaryoo ye i.”

59 Motong la Yesu iwete pang tool san mulu nen, “Ai, kuman kutoo au.”

Bong ngan tool tani iwete pang Yesu nen, “Tool Mai, nga dook mata, bong ole kumalum pau a la akelmaia tamak mugu ngan, lo ngan bet man atoo ong.”

60 Ngan Yesu iwete panga nen, “Di tooltool yo titoo Maro tiap le tinepe dawa ben di tooltool matedi nga, ngan ole di tapdi tikelmai di diedi yo timmata koot nga. Bong ong in kula a la kuraia bingi dook mata ke dada yo Maro bet matan kala di tooltool ki ye i.”

61 Motong la tool san mulu iwete pang Yesu nen, “Tool Mai, au i lok bet atoo ong. Bong kulkulunu ngan ole kumalum pau a amulu la akamata di sogak, inbe aye di amwetewete a atoko bedi ngan.”

62 Motong la Yesu iwete panga nen, “Tool atu bet itoko poi ye ookoo ki, bong kanakana ngan idalele pang mur nga, ngan o iyei urata dook tiap. Ngan gaongo leu, kumata le tool atu bet itoo au, bong kanakana ngan lono mulumulu ye so ki ke tana i nga, ngan ye in tool dook mata ke bet lo igaua ye di tooltool yo Maro bet matan kala di, ngan tiap lapau.”