17
Pol tuso Tesalonika
Io, nang idu toxo wan saxit kaluluonin Ampipolis me Apolonia idu toxo wanot Tesalonika. Ma a gunon ne sineseng ke idi abo Judeia nangen niang. Pol ixo laxa xö gunon ne sineseng xarnang ine ibo bibie. Ma kölöme xö narun ne bung Sabat ine ixo rengrengen ödöxömen idi ma tinenge re God. Ine ixo palas ömaras a unine tinenge re God i tengen bira, ina Mesaia irabo uruoxe a kinadik ma irabo taru baling kalik a minet. Ixo tengen, “Ina tödi na, e Jisas, e rengrengen te mum, ine a Mesaia.” Dauleng mere idi abo Judeia, idi toxo dödöm köba xö tinenge re Pol ma toxo nunu bara i turunon, io, toxo muu idu me Sailas. Ma oleleng ne balixilik tataxin arixe mabo Grik, nang idi toxobo lolotu re God, toxo pet bölök bira.
Inexalik, bara abo Judeia toxo bala kadik sik ke Pol me Sailas, io, toxo lamus lo abo duöng saban möxö xönö möxö misik. Idi toxo lamus etok idi ma toxo pet ot a angat taxin kina lagunon taxin. Idi toxo ulo laxa xö gunon te Jeson ta winara rue Pol me Sailas sua lalamus ösu idu urungan kö limine a marakörö. Inexalik, bara kaim idi xo werwere lo idu, toxo ösat lo e Jeson mabo Kristien kabise uruso xöbo sisila möxö lagunon taxin, me idi toxo xukup bira, “Inabo duöng na nang toxobo wewet a sasaban ta xö öxöno lagunon kirip, idi ia tere wanot. Me Jeson ixo öga ölaxa idi urungan kö gunon te ine. Idi takara muu eörin a warkurai te Kaisar, a king taxin mee Rom. Idi tobo rengrengen bara önga king kabise angen, a esene e Jisas.” Ma nang idi abo sisila möxö lagunon taxin ma marakörö toxo ölangen ina tinenge bira, idi toxo bala kadik köba. Io, idi toxo tengen te Jeson ma önga uleng ka wewet te kunubus bara kaim pe bala kadik bira irabo ot baling. Io, idi toxo ölanglanga rewe idi.
Pol tuso Beria
10 Nang iat mon ixo dömön, abo Kristien toxo uguran tewe e Pol me Sailas uruso Beria. Xö inot tuso, idu toxo wan uruso xö gunon ne sineseng köbo Judeia. 11 Abo Beria idi a lak deek xöba idi xöbo Tesalonika xö dinödöm pe idi. Idi toxo kip a tinenge re God ma mamaa raxin ma axanan, ma toxobo werwere abo tinenge re God köbo bungbung kirip pua werwere bere Pol i rengrengen a turunon. 12 Ma oleleng köbo Judeia toxo nunu. Ma bie bölök kö oleleng ne körö ma balixilik tataxin mee Grik, toxo ölangen ma toxo nunu.
13 Io, abo Judeia nuso Tesalonika toxo ölangen bere Pol ixo etöngösen ma tinenge re God tuso Beria, idi toxo wan bölök urungan ma toxo ögarin a dinödöm kö marakörö ma toxo öraru a tiip kö balana idi. 14 Io, abo Kristien toxo tile wasaxirin e Pol uri xö löxön, inexalik bere Sailas me Timoti toxo xisixis baling Beria. 15 Abo duöng nang toxo wan arixe me Pol, me idi toxo wan arixe me ine uruso Aten. Idi toxo tawuxus baling ma tinenge rua rengrengen te Sailas me Timoti bara idu tabo pasaxit ot urungan tine.
Pol tuso Aten
16 Io, nang e Pol ixo xixiset lamun idu ruso Aten, ine ixo tapunuk köba nang ixo pere bara a lagunon taxin ixo wöwö mabo perewuo. 17 Io, ma nang kölöme xö gunon ne sineseng köbo Judeia ine ixo tengen ödöxömen abo Judeia arixe mabo Grik nang tobo lolotu re God. Ma xöbo bungbung kirip kö xönö möxö misik, ma ixobo rengrenge rö idi nang toxobo önan ot ma toxobo xisixis singan ee. 18 A uleng ne tene ausu ewe nang tobo mumuu a dödöxömen möxö Epikurian me idi nang kö Stoik, toxo urulo a agot ma tinenge arixe me ine. Uleng ke idi toxo eose bira, “Ina baulang na i rengrengen a sa?” Ma uleng kabise toxo tengen, “I wawara bara ine i rengrengen ot abo god möxö boxönö xabise.” Idi toxo tengen bira, möxösa, e Pol ixo rengrengen ot a tinenge maras lamun e Jisas ma ina tinaru baling kalik a minet. 19 Io, toxo lamus ine lamun a kinis etok köbo kansel, tobo rengrengen ma Ariopagas. Ma toxo ose ine bira, “I eöt bara mem marabo ösöxö a lasanene ina ausu maxat na u wewet? 20 Nöngön u isik ot önga bo lalaa maxat nang i xabise xö ölöngö re mem, io, mem me mamaa ra ösöxö a unine.” 21 (Nangadi xirip mee Aten ma duöng möxöbo lagunon kabise nang toxobo xisixis singan, tokoxobo wewet tebo lalaa. Inexalik idi te balan ma tinenge nana ma ra ölangen nanin abo mangana inausu maxat.)
22 Io, Pol ixo tuu lömö xö kinis etok möxöbo Ariopagas ma ixo tengen, “Nangadi mee Aten! E pere bara xöbo ngas kirip mum mo muu eörin abo tatalien ne lotu re mum. 23 E tengen bira, möxösa, nang e xo önan nana, e xo pere muu ödeek abo lalaa möxö lotu. E xo pere wösöt a alta ma öxöno tinenge toxo geet bira, ‘Urungan kö önga god nang ire tekobo ösöxö ine.’ Io, ina laa na nang mum kobo ösöxö ine me mum mo lolotu tataun wösöt ine, na im e rabo tengen te mum.
24 “A God nang ixo pet a öxöno lagunon mabo lalaa xirip könan, ine a Orong möxö balana kubu ma öxöno lagunon. Me ine i kara kis kö gunon lotu nang a tödi mon i pet. 25 Ine i kara sasaxan bara irabo to xö limine a nangadi lamun te laa, möxösa, ine iat ibo tabaa a nangadi xirip ma to ma xiki ra xikip mamas mabo lalaa xirip. 26 Kö önga tödi xalik mon, God ixo pet ot a bung marapun kirip kö öxöno lagunon. Ma ixo uxis idi xö boxönö xirip möxö öxöno lagunon. Me ine iat ixo pingit sik a axana bung ke idi ra kinis ma xönö idi tabo kis könan. 27 God ixo pet bira, bara a nangadi tabo wawara siwin ine ma nagut tabo sasanga rö ine ma tabo pere wösöt gut ine, ma lamun ine i kobo kis kö palaa sik kalik a öngöng ke ire. 28 I xarnang a öng i tengen, ‘Kölöme re ine, ire te kip a to, ma te mamagi nana me ire te kis.’ I xarnang bölök a uleng ke mum iat a nangadi nanase toxo geet ma toxo tengen, ‘Ire abo baroxorok ke ine.’
29 “Io nang, ire abo baroxorok ke God ire takarabo döxömen bara God ine i eöt ma perewuo ma gol bara siliwa bara a warawat, nang a nangadi te tön ma nanase re idi. 30 Mesila God ixo pere tataunin inabo tatalien ne baulang, inexalik bara na ine i tengen kö nangadi xö boxönö xirip pua dinödöm puxus. 31 Ine ixo tengen bira, möxösa, ine iri kubus a bung nang ine irabo kure a öxöno lagunon ma tatalien töxödös, ma irabo isik a tinörön na xö tödi ine iat ixo pere kos lo bara irabo pet. Me God ixo öturunon urungan kö marakörö bara irabo pet bira, nang ixo öraru ina tödi xalik a minet.”
32 Ma nang idi toxo ölangen a tinenge lamun a tinaru xalik a minet, dauleng ke idi toxo eösaxit, ma lamun a uleng toxo tengen, “Mem me mamaa rua ölangen öbaling a tinenge re nöngön kö inabo lalaa niang.” 33 Io, Pol ixo wan lo meringan kalik idi. 34 Inexalik a uleng ne duöng toxo muu e Pol toxo kip a tinenge ma toxo nunu. Kaluluonin idi e Daionisias, a öng möxöbo Ariopagas kansel, ma kölöme ridi bölök a önga une esene e Damaris ma önga bo nangadi bölök.