A Ginigeet te Pol urungan köbo
ROM
Xö sese önarun ne nuan te Pol uruso xö xönö mee Gris, ixo geet ina ginigeet na urungan köbo Kristien tingan Rom (pere e Aposol 20:2-3). Me Rom ixo lagunon taxin kö öxöno lagunon kirip kö ina axana bung, me Pol ixo mamaa rua nuan urungan te idi rua rorop idi (pere e Rom 1:11-15). Ma lamun ixo eka nuan bang uruso Jerusalem pua isik arabaa xöbo Kristien tingan (15:25-28). Io niang, ixo tile ina ginigeet na urungan köbo Kristien tingan Rom bara idi tabo ösöxö bara ine irabo wan urungan te idi xö inuan te ine urungan Spein (15:23-24). E Pol i koxobola pere bang abo Kristien tingan Rom, io nang, ixo mamaa bölök bara irabo töngösen idi ulamun a ineöro xö God. A oleleng ne Kristien tingan Rom idi kaim bara abo Judeia, inexalik kaluluonin idi a dauleng ne Judeia bölök. Me Pol ixo mamaa bara irabo etöngösen maras bara a xuxubus kö God ine nang tar köbo Judeia i koxobo subu. Kaim. God a töxödösine ine ma iri pet eörin a xuxubus se ine. Me God iri osen bara ine i töxödös bira, nang irabo kure bara öng i töxödös kö wawara re ine nang i nunu re Krais (1:16-17). Ina na a unine ina tinenge na. Ma bara e God irabo kure bara öng i töxödös, io, irabo öro ine. Me Pol ixo etöngösen bara a nangadi xirip, abo Judeia me idi nang kaim bara abo Judeia, idi abo tene saban (1:18-3:20), me idi takarabo eöt tunon iat tua mumuu abo warkurai te God niang e God irabo kure bara te töxödös kö mamaran te ine. Kaim. Inexalik bara öng irabo nunu mon te Jisas Krais, io, God irabo marse ine ma irabo kure bara i töxödös, möxösa, e Krais ixoro kip tewe abo magingin saban te ire (3:21-26). Ma bara God irabo öro ire bira, i osen bara ine i töxödös ma iri pet eörin a xuxubus se ine nang ixo tengen bara irabo isik a ineöro (3:21, 26). Ma lamun kaim bara re öng i eöt tua mumuu a tatalien deek köbo warkurai te Moses sua xikip ina ineöro. Kaim. Tabo mana nunu mon te Krais xarnang e Abaram bölök ixo nunu xö God (3:27-4:25). Ma nang bara e God iri kure bara ire te töxödös kölöme re Krais, i karabo laie re ire. Kaim. A malum i kis se ire me God, möxösa, e Krais iri lamus puxus ire urungan te God xarnang abo ais se ine (5:1-11). Ma turunon bere ire xirip toxo kis kö minet, möxösa, ire abo tene saban, inexalik a arabaa tataun te God i taxin saxit köbo magingin saban te ire, io niang, God i isik a to ulorexe urungan te ire (5:12-21). Ma bara iri ölanglanga rewe ire xalik a lölös möxö magingin saban, ire tebele tultul baling köbo sasaban, inexalik ire ta tultul te Krais ma xöbo tatalien töxödös (6:1-23). Ma turunon bara a nangadi tobo wewet abo sasaban (7:7-25), ma lamun ire tokobo kis köbo ene warkurai baling (7:1-6). Kaim. Ire tere langlanga im me ire te to xö lölös möxö Töxödös ne Tanono (8:1-39). Ma ruasa bara abo Judeia tokobo kip lo ina ineöro? I kobo unine bara a xuxubus se God ixoro subu. Kaim. Inexalik möxösa idi tokobo nunu (9:1-11:36). Io, ma bere God iri kure bara ire te töxödös, ire tabo mana muu abo tatalien töxödös (12:1-15:13).
1
E, e Pol, önga tene tinam möxö tinörön te Krais Jisas. Me God ixoro kuwe lo e bere e rabo önga aposol, ma ixo bulus kabisin e rua tinenge ma a atöngösen deek ke ine. Ma ina atöngösen deek nang e God ixoro xuxubus ulamunon mesila ruso kölöme xö tinenge re ine nang abo propet toxo geet ösu. Ma ina atöngösen deek na, i wöwörö ulamun a Barok kine, ma toxo kip ine kölöme xö marapun te Dewit, io nang, a tödi ine. Ma lamun a Töxödös ne Tanono ixo uxileng ine bara a Barok lölös kö God bölök ine nang ixo öraru ine xalik a minet. Me ine im, e Jisas Krais, a Orong ke ire. Ma xö kinis se e kölöme re Krais, God ixo tabaa tataunin e ma abalamu re ine bara arabo önga aposol tua silien idi nang kaim bara abo Judeia bere idi tabo rarame ine xö tatalien ne nunu rua ii öraxin a esene. Mum bölök kaluluonin idi. God ixoro kuwe lo e mum bölök bere mum morobo nangadi mere Jisas Krais.
Io, e gegeet urungan te mum a nangadi niang Rom, mum ewe nang e God i mamaa xöba re mum ma ixoro kuwe lo e mum bara a nangadi tunon iat te ine.
A abalamu ma malum urungan te mum meruso re God a Tamana ire, ma meruso re Jisas Krais, a Orong.
Pol ixo mamaa rua unan urso Rom
Io, ma a sisila ne laa bara xö kinis se ire kölöme re Jisas Krais e tengen deek uruso re God ulamun e mum kirip, möxösa, a nangadi xö öxöno lagunon kirip te wöwörö ma a nunu re mum. Me e isik a kat te e xirip pua tinörön te God nang e wöwörö ma a atöngösen deek ulamun a Barok ke ine. Me God ine ewe nang i eöt tua rengrengen ömaras ulamun a laa ine i ösöxö sik bara i turunon ma i bira, bara xöbo bung kirip e kara mamas sua rengrengen e mum kölöme xöbo sineseng ke e. 10 E bo seseseng bara arabo eöt tua nuan urungan te mum nang bara Orong i mamaa bie. Axana bung ixo ömat köba e xo mamaa rua werwere e mum, ma lamun e bo seseseng söxsöxö bara arabo eöt gut im pua nuan ot ta. 11 E mamaa xöba bara arabo pere e mum pua ratabaa e mum merebo mangana arabaa nang i eöt tua rorop abo tanono e mum rue mum morobo eöt tua tinuu lölös. 12 Ma nang e tengen bira, a unine bara e mamaa bere ire tabo eöxaxat kaluluonin ire xöbo nunu re ire. 13 Abo töke kölöme re Krais, e mamaa bere mum morobo maras bere e xo pingit a oleleng ne axana bung bara arabo pere e mum, inexalik a uleng ne lalaa angen i tuu wi sik e ot iat nixinen. Me e xo wingwingit biringan bara arabo kip pebo inone meringan kaluluonin e mum xarnang e xoro kip lo meringan kaluluonin idi xabise ewe nang kaim bölök bara abo Judeia. 14 Ma a tinörön iat te e bara arabo wan uruso re idi nang te laxa xöbo tatalien ma mangana dinödöm pe idi abo Grik me idi bölök nang tokobo muu inabo tatalien. A tinörön te e bölök bara arabo wan urungan köbo tene nanase me idi nang tokoxobo kip pe ausu raxin. 15 Ma ina na a unine bara e mamaa xöba rua tinenge ma a atöngösen deek bölök urungan tö mum pingan Rom.
A atöngösen deek ine a lölös kö God
16 E kobo menge ulamun a atöngösen deek, möxösa, a lölös kö God i kis kölöme xönan tua öro idi xirip nang te nunu. Abo Judeia idi toxo araun ma melamu im i öro idi nang kaim bara abo Judeia. 17 Ma ina niang i turunon, möxösa, a atöngösen deek i osen bere God i töxödös ma irabo kure bara öng bölök irabo töxödös. Me God irabo kure bara öng irabo töxödös kö tatalien ne nunu xalik mon. Ma i xarnang a tinenge xö God i tengen bira, “A tödi töxödös irabo to xö nunu re ine.”* I eöt bölök bara tabo puxus ina rina bira: Ma ina niang i turunon, möxösa, a atöngösen deek i osen bere God i töxödös ma irabo kure bara öng bölök irabo töxödös. Ruasa, möxösa, God ibo pet eörin abo tinenge re ine, ma irabo kure idi bara te töxödös nang bara tabo nunu. Ma i xarnang a tinenge xö God i tengen bira, “A tödi töxödös irabo to xö nunu re ine.”
God i laie xöbo tene saban
18 Ma lamun God i osen ömaras meruso xö watmaep bara i laie xöbo tatalien ne tinuu talu ine ma abo magingin saban möxö nangadi, idi ewe tobo umungen abo lalaa nang i turunon ulamun e God nang tobo wewet abo sasaban, 19 möxösa, abo lalaa i eöt bere idi tabo ösöxö ulamun e God, idi te maras sik ulamunon, möxösa, e God iri ömaras idi ulamun. 20 Urulo xö uxuxis möxö öxöno lagunon idi toxoro maras sik ulamun abo tatalien te ine, abo mangana tatalien nang i kobo eöt bara re öng irabo pere. Toxoro maras sik ulamun a mangana lölös se ine nang i karabo kawam ma bara ine a God. Me idi te maras bira, möxö idi tere pere im abo lalaa nang ixoro uxis. Io nang, idi tekebeöt bara tabo tengen bara idi tokobo ösöxö ine. 21 A turunon idi toxo ösöxö sik e God, ma lamun idi tokoxobo ölelet ine ma tokoxobo tengen deek urungan te ine. Kaim. Abo dinödöm pe idi ixo laa tataun me idi toxo ot xarnang abo onwat, möxö abo baladi a lak ködö. 22 A turunon idi toxo tengen bara idi abo tene nanase ma lamun idi toxo ot xarnang abo onwat. 23 Idi toxo mölök kua lotu wösöt a God ewe nang a lak mariris ma i kebeöt tua minet. Idi toxo kulas a lotu ridi ma toxo lotu wösöt belek abo perewuo xarnang a tödi nang i eöt ta minet, mabo pun, mabo wawaguai, mabo mangana lalaa nang ibo xaxabo.
24 Möxö ina na, God ixo gan tewe im idi bere idi tabo wewet abo magingin biling eöt mabo mamaa möxöbo kat te idi, ma toxo mumuu abo tatalien möxö minenge möxö lewene aine idi. 25 Ma a turunon ulamun e God nang toxo maras ulamunon, idi toxo kulas belek kö magingin ne röxröxö möxö lotu wösöt abo lalaa nang God ixo uxis, ma toxo bulus ösu idi iat kö ene inabo lalaa, ma kawaim bere God, ine ewe nang ire tabo ölet ine ulorexe. Ma i turunon saxit.
26 Ina na a unine bara God ixo ganim tewe im idi bere idi tabo mumuu abo mamaa saban nang a lak minenge. Ma xarna na, a balixilik toxo mölök tewe a tatalien eöt ma niang e God ixo uxis sik biringan te idi me idi toxo muu belek a öng kabise. 27 Ma i xarnang bölök bira xöbo körö. Idi toxo mölök bara tabo kis arixe ma balixilik eöt ma niang e God ixo uxis sik ke idi bie, ma abo mamaa xöbo körö ixo lelewi xöbo körö xabise. Abo körö toxo muu abo tatalien minenge kaluluonin idi iat ma toxo kip lo a ömokorot eöt iat ma nang idi toxo wan saban könan.
28 Me idi tokoxobo döxömen bara a laa raxin bara idi tabo ösöxö e God bere ewe ine. Io nang, e God ixo ganim tewe idi bara tabo muu xalik mon abo dinödöm baulang kidi rua wewet inabo tatalien nang i kobo töxödös sua wewet. 29 Idi tere wöwö im mabo mangana tatalien nang i kobo töxödös, abo sasaban, abo tatalien ne pere neek laa, mabo tatalien biling. Me idi tere wöwö ma tatalien möxö mamaa lamun a kinis se idi xabise, ma tatalien ne arsexomet ma bala kadik bölök, ma tatalien ne lamus öröxröxö nangadi, ma a mamaa möxö ögarin idi xabise. Idi tobo etengen suxume 30 ma tobo tengen ögarin idi xabise. Idi tobo melmelentexin e God me idi abo onwat. Idi tobo öbulubun a dauleng kabise me idi abo tene aölolot. Idi tobo öraru abo mangana sasaban maxat. Idi tobo tabuno tame abo nago mabo tata re idi. 31 Kaim pe nanase runon iat te idi. Idi tekara pet eörin a nang idi tobo tengen. Idi tekara mamaa iat ulamun a öng kabise, me idi tekara marse a nangadi. 32 A turunon, idi te ösöxö ödeek a töxödösine warkurai te God nang i tengen bara idi nang te pet inabo lalaa na, i töxödös bere idi tabo met. Inexalik idi te wewet sösöxöin belek inabo magingin iat. Ma kaim bara ine xalik mon. Kaim. Idi tobo sixaut lo bölök idi nang te wewet bira.

*1:17 I eöt bölök bara tabo puxus ina rina bira: Ma ina niang i turunon, möxösa, a atöngösen deek i osen bere God i töxödös ma irabo kure bara öng bölök irabo töxödös. Ruasa, möxösa, God ibo pet eörin abo tinenge re ine, ma irabo kure idi bara te töxödös nang bara tabo nunu. Ma i xarnang a tinenge xö God i tengen bira, “A tödi töxödös irabo to xö nunu re ine.”