1  Metiu 16:6; Mak 8:15Aunbiing ifuun e arip na fanu ri tapiek turim ma ri ka famam fasisit fis tom ini ri, Iesu ka fas famu ta berberat na fafausum kia aragii, “Gamen tumarang isi is ken foron Farasi, i e sinangun garan. 2  Mak 4:22; Luk 8:17Foron tier tikii ae ri kum tah, rin tapiek malal, ke foron tier ae i mumun tah, fanu rin usum tikii lo. 3 Sani ae gam use ta u na kubunor, namih, rin ongen u na siat. Sani ae gam orek siksikau ta ini na balbalun tikas na palgan fel, nami rin ti na olon fel ke rik perek ini.

4 “Foron talang, ia fas gam, gong gam soke fanu ae ifasi rin siimete pununfo gam sau ma namih, biil mang ifasi rin tel ti tier. 5 Isau le ian fas gam ini se ae gamen soke u. Gamen soke ier ae ifasi in siimete pununfo gam ke imel sabin e rakrakai kia una lin gam una tara yiif ae biil i met la. Iuu, ia fas gam, gamen soke u sau. 6 Fanu ri fiil ilim e tomsiksik la ini iwu sau e siliin. Isau le God biil i ruu ufu tikas la lo ri. 7 Ma i tekentu kanaka, temtem tikii na olmi ae na paklu gam, God i usum tikii na wewes lo. Pesu, gong gam sokeh, liu kimi i temin tier lon ifuun e tomsiksik.

8 “Ia fas gam, se i famalal iau na matan fanu, ke Kalalik ken Kaltu sabin in famalal u na matan foron angelo ke God. 9 Isau le se i fakawe ufu iau na matan fanu, ian fakawe ufu sabin na matan foron angelo ke God. 10  Mak 3:29Se i use ti orek laulau ulon Kalalik ken Kaltu, God ifasi in pa ufu. Isau le se i orek laulau ulon Tanwa Kalkaluu, God biil in to pa ufu sinang laulau kia.

11  Mak 13:11; Luk 21:14,15“Aunbiing ri fasoti gam na nagogon na foron felun lotu, le na matan foron tom nagogon turan foron famfamu na matanfuntih, gong gam lala wol arafa gamen orek kale gam arae ke sani gamen use u. 12 Wara le na aunbiing ae, Tanwa Kalkaluu tom in fausum gam ini sani gamen use u.”

13 Nenge kaltu tinawii na palgan gur ae ka fas Iesu aragii, “Tom fafausum, fas tuaklik isi ik tem foron minmara teumah lo kamah.”

14 Ke Iesu ka kiliis u aragii, “Ier, se i luun ta iau isi ian tapiek arae tom nagogon ke iak tempaek foron minmara teumuh lo kamuh?” 15 Ka fas gur na fanu ae aragii, “Tumarang! Gamen tumarang isi marmarsan sinangun akalemok. Wara le liu ken nenge kaltu, biil i wara na ifuun e minmara, biil.”

16 Ka fas ri sabin ini orek fatoftof igii, “Nenge kaltu ae ifuun e minsik kia, mok kia i tapiek rokap. 17 Ke kaltu ae ka tara sing i tom aragii, ‘Sani ian tel u? Biil mang ti mua na papah una siing turim foron inen kiak.’

18 “Nami ka tarah, ‘Ian tel u aragii: Ian rabat ufu foron papah kiak ke iak tel pes ti fal in laumet, isi ifasi iak siing tikii foron inen na mok kiak turan foron minmarang. 19 Ke iak tara sing iau tom aragii: Ifuun e rokap na tier kiak ia ka pakne ta u, ae in fasi na in fuun e bet. Liu kiak in malmuh, ian ien, iak yin ke iak laes.’

20 “Isau le God ka tara sing i aragii, ‘O talos! Igii sau na wor liu kiam in mangmangal koseng o. Ke se mang ik kep foron tier ae o ka fageges turim ta u le kiam tom?’

21 “In fasi sabin arae usuf se ae i luun turim foron minsik kia tom, isau le na mata God, i lauu.”

22 Namih, Iesu ka fas berberat na fafausum kia aragii, “Pesu, ia ka fas gam, gong gam lala wol isi liu kimi le sani gamen ien u, ke isi pununfo gam le sani gamen kilkiliis ini. 23 Liu kimi i laumet na inen, ke pununfo gam i laumet na kilkiliis. 24 Par foron kauko, biil ri soso la ke biil ri il turim inen la ke biil ti papah kiri, isau le God i fen ri la. Gamen usum tom le gam rokap kanaka lon foron man. 25 Se lo gam ifasi in bunuut pes ti aunbiing sabin na olon liu kia, aunbiing i lala wol na liu kia? 26 Male biil ifasi gamen tel fabiro tier igii, ke isi sani gam ka lala wol na fale tier sabin?

27  1King 10:4-7; 2Stori 9:3-6“Gam par foron purpur arafa ri kuum la arae. Biil ri foim la ke biil ri tel kilkiliis la kiri, isau le ia fas gam, king Solomon na foron memeh tikii kia ae i ges la ini, biil i par rokap arae tikas lon foron purpur igii. 28 God i me foron fifih na topormok ae ri liu igii ke lumen ri ka lin ri una yiif. Male i arae, ke God in fakilkiliis fakasi gam tom. Unune kimi i fabiro kanaka. 29 Gong gam muduung na im isi sani gamen ien u ke sani gamen umin u. Gong gam lala wol isi. 30 Fanu na piklinbat ae biil ri usum lo God, ri lala im la isi foron tier arae, isau le gam, Tama gam ka usum ta le gam dar foron tier ae. 31 Isau le, gamen im isi matanfuntih kia, ke foron tier tikii igii, ik ta u sabin usuf gam.

32 “Fabiro uh na sipsip, gong gam sokeh! Wara le Tama gam ka laes ta le in ta matanfuntih sing gam. 33 Sufii foron minmara gam ma pitkalang lo, gamek ta u usuf foron lauu. Gam tel ti pauus kimi ae biil ifasi in mutmut, i e minsik kimi buuii na kukulii, ae biil in to rop, ma foron tom sisii biil ifasi rin la fatat u ke fitfit biil ifasi in ngutngut u. 34 Wara le falifu sa ae minsik kimi i kiis lo, balmi sabin in kiis lo.

35  Metiu 25:1-13“Fitliu gamen kilkiliis geges isi tel foim ma lam kimi in soksok la tom, 36  Mak 13:34-36arae fanu ae ri nene laulaumet kiri in fis tina inen ken fakekel fuuh. Aunbiing in fis ma ka pispisih na matanfel, ke fanpil rin sapeng pes u. 37 Ri kalok e foron fafauun ae laulaumet kiri i tapiek ma ka par u le ri geges ta tom ma ri ka nene u. Tekentu kanaka ia fas gam, laulaumet ae in kilkiliis isi tel foim, ik fakiis ri na luuf ma ik sosok ari. 38 Ri kalok e foron fafauun ae laulaumet kiri i tapiek, taftawa le na fapot le na piklin ien ma ka par u le ae tom ri nene u la. 39  Metiu 24:43,44Isau le gamen malal na tier igii: Male taman fel in usum na aunbiing sa ae tom sisii in tapiek lo, ke biil ifasi in wol fofoes ufu tom sisii ik suksukuum na fel kia. 40 Gam sabin gamen geges, wara le Kalalik ken Kaltu in tapiek na aunbiing ae biil gam wol le in tapiek lo.”

41 Ke Pita ka diik u aragii, “Kumguui, o use orek fatoftof igii usuf kemem sau, le usuf fanu tikii?”

42 Kumguui ka kiliis u aragii, “Tom foim sa ae i tel fakasi foim ma imel sabin e rokap na wolwol kia? Matngan tom foim arae, laulaumet kia in luun u isi ik famfamu ken foron fafauun kia ma ik fen ri na aunbiing tom una ien. 43 In kalok e fafauun ae, aunbiing laulaumet kia in tapiek ma ik par u le i tel fasuut foim kia tom. 44 Tekentu kanaka ia fas gam, laulaumet ae in ta ufu foron minmara tikii isi tom foim ae ik fofonoi lo. 45 Isau male fafauun ae ka wol le, laulaumet kia biil in to fis sape ke ka tipes paket foron tikiin foim kia, fanu tamat turan kelefin ke ka ien, ka umin dan rakrakai ma ka talos. 46 Laulaumet kia ka tapiek bin na nenge biing ae biil i wol le in tapiek lo, ma na aunbiing ae biil i usum lo. Ke laulaumet kia ik tingting burburngi u ma ik luun u turan foron tabun unune.

47 “Male fafauun ae ka usum ta na sani ae laulaumet kia i ier le in tel u, isau le biil i geges ke biil i tel fasuut foron foim arae na wolwol ken laulaumet kia, ke rin fatakal falaulau u. 48 Isau male biil i usum na sani ae laulaumet kia i ier le in tel u ma ka tel nenge tier ae ifasi in kep fangungut isi, ke rin mamlik pis u sau. Se ae ri ta ta ifuun e tier sing i, rin kep in fuun sabin e tier sing i. Ke se ae ri unune ufu ta ifuun e tier usuf i, rin sising u isi in fuun tom e tier.

49 “Ia la ta uga isi fasok piklinbat ma ia lala ier le aga mang ik soksok la. 50  Mak 10:38Isau le imel e bapitaiso biitom ae ian kep u. Igii ia kalsakai tara tatawin papang na aunbiing in rop. 51 Arafah, gam wol le ia tapiek ta isi ta siaroh na piklinbat? Biil. Ia fas gam, ia la uga isi tempaek fanu. 52 Tipes u igii, male in lim e kaltu na nenge matanfel, ke rin tampaek: In tuul koseng iwu ke in u koseng ituul. 53  Maika 7:6Ke nenge tamankak in tampaek koseng ke kalalik ke nenge kalalik koseng tama, nenge finsus koseng ke keleflik ke nenge keleflik koseng tina, nenge fifin koseng awa ke awa koseng u.”

54 Iesu ka fas gur na fanu aragii, “Aunbiing gam par laukaf i fenfen la ubase na falifu ae pisiih i sup la wah, fanpil gam ka tara le, ‘Us in luut,’ ke ka tekentu tom. 55 Ke aunbiing gam par taubar i tapiek, gamek use u le, ‘In pisiih,’ ke ka tekentu tom. 56 Foron tom gargaranmet! Gam par foron fakileng la na piklinbat ke na bat, ke gam ka usum le aunbiing arafa in tapiek. Arafah, biil ifasi gamen iliim foron fakileng na aunbiing igii?

57 “Isi sani gam tom, biil gam par failiim foron sinang ae i tortores? 58 Aunbiing kamu e tuui kiam kamu la isi ti na nagogon, on totof rakrakai tom isi kamun fatala fis aunbiing kamu toltole sal la biitom, tarama ka dat o usuf tom nagogon, ke tom nagogon ka ta ufu wo una liman tom parpar kale felun kamkabet isi ik fakau wo una felun kamkabet. 59 Ia fas o, biil ifasi on suuh, papang na aunbiing on ta tikii ifis e pitkalang ae on fiil u.”