Jon Kakara
Ená buka enembo oruaruabeda reisi-nundubutua, aná Iesu da ambo nimbi Jon na gefirie. Jon 13:23; 19:26; 20:2; 21:7 kotú 21:20 anava, ená buka gefiria embó, umó undufako kivu urota,
Iesu unda ambo nimbi avonu neno buta uria …
nu rirota gefirie. Kotú 21:25 anava umó undufako iruguturota isaghava gefirie. Jon ená buka gefiria feferava, enembo buka gefirota, totofo númanda ragaro kivu egegeta urie. Aghá-gea, Jon unda gaga gefirota, amó doa, umó gembuta urie. Tago, namonde amó oreki jo aghá ambi egegeta rosore. Namonde gaga rirota, tofo iruguturota amó, námane kotú namonde amó rirota, aghá gembuta rosore. Amindu, ená gaga námane Baruga gaami kaveruturota, Jon na undufako ená gaga gefiria-nu nundubuturota, Jon nu isagha urota, amó, námane kotú namonde amó aghá gefirere.
Matyu, Mak kotú Luk de númanda gaga aná sei gefirieta jiruturie. Númanda gaga gegembuguturia, oruabe aná bee dabako re. Iesu niavo iru-furu uria-da gaga oruabe, Iesu umó enembo oruaruabe urieta jejebuguturia-da gaga oruabe, kotú umó kasia nanjogo riria-da gaga oruabede dano númanena gegembuguturie. O Jon mo, unda gagada mendó donu iruguturota gefiria, aná evere: Iesu, umó Gaa Beeda ruru re, God da Unana umó re, God Afadava yari da emboro umó re, namonde anda sifi kaifa kato taubana umó re. Kotú Jon dodu unda gaga gefiria, undufako isuri uria, aná evere: God na embó eini gategea ninengota furaita rouvia, riria, aná Iesu umó-gea, umonu gaabee egegari-du gefirie. Ená buka, Jon aghajora ghaeko* 85-95 da gorotova gefirie.
Jon Unda Gagada Mendó Mane, Aná Evere:
1:1-18 Iesu, umó niavoreta furia eve siroruturia re.
1:19-51 Jon Bafutaito ari kato buro urota irieta, Iesu unda ambo nimbi dumeni ghogho riria re.
2:1-12:50 Natofo jededa dibeva, Iesu buro eta uria re.
13:1-19:42 Iesu Unda Ambo Nimbide Serigea Yarida Banau* urota, gaga dumeni riria re. Kotú gitofomi umó nandia ifatarava dedeguturia re.
20:1-31 Iesu amburari vareta jebugea eroruria-da ambova, unda natofodava isagha eaveta gigigeta uria re.
21:1-25 Fefera eini, Galili Frovensiva Iesu undufa isagha urieta, unda ambo nimbi gigiguturia re.
1
1:1-18 God da Gaga Tumanadu Vitiria-mi, Vorea Enembo Nindia Endava Siroruturie.
Uutude endade jo sirorambi tutunova, God da Gagami vitirie. God da Gaga, umó God gha danode vitirie. Kotú umó beago God re. Tutunova, umó God gha danode vitirie.
Eini-eini vitia, jo einimi undufa unda anova sirorambi re, eini-eini dano God da Gagami urieta siroruturie. Aná Gaga rera, umó jebugada ruru re. Umó jebuga bua furia mo, enemboda unana aghago janimbeta urie. Unda unanami bingoi rova janimbeta rouvie. Tago bingoimi jo afuregari inono irambi re.
Mat 3:1; Mak 1:4; Luk 3:1-2Avore, God unda aghi embó, ragaro Jon, ninenguturieta furie. God umó ninenguturieta furia-da bee mo, unanada minono rata, enembo niningigea gaabee egegari-du rea, umonu ninenguturieta furie. Jon jo aná unana irambi re. Tago, unona unanada gaganu enembodu rata niningigari-du rea, furie. Aná unana mo, unana bee re. Unona furia, endava enembo nanjogodava janimbeta rouvie.
10 Ená Gaga seibe furia, endava enembode, eini-einide dano urieta siroruturie. Tago, umó avouvi, enembomi jo gia tanana egegambi re. 11 Unda natofo Jiusi enembodava furie-tago, númane umó jo bubugambi egeguturie. 12 Aghá egeguturie-tago, avona umó jamono gatiturota gaabee egeguturadua mo, unona númandava aná God da sasingu ari-du ano ututa rouvie. 13 God da sasingu rera, jo númanda anomi o aya afada anomi, kotú enembo dumenida anomi rata sirorambi re. Númane God da anomi unda sasingu ea vitie.
14 Ená Gaga embó bee nindia sirorea, namonde anda gorotova vitirie. Umó namonde anda rorova irirota, gaa bee nuenembo rirota, namonde amó sonembeta urie. Unda duroghagha namonde gigiguturere. Afa uutuva vitia-da Mendi dabako duroghagha furia irieta, undava gigiguturere. 15 Jon umó Iesu nu nundubuturota, eghá ririe, “ ‘Embó eini anda ambova reifia,’ ritara, umó aná jojabe re. Amó ijoko re.
Anada bee mo, amó jo sirorambi iria-da dibeva, umó aná vitirie.”
Jon umó Iesu du aghá ririe.
16 Unda sonembaride, taubanade ea simbugeaveta, namonde amó bubugeta rosore. Kotú etova-etova namonde amó ea simbugeta rouvie. 17 Moses dava God Afa na unda Agho Dari ututurieta bua, enembodu ututurie. Kotú Iesu Keriso na, enembodu neno mema ea sonembarida aitode kotú gaa beede bua furie. 18 Enembo eini dibemi God jo gambi re. Tago, God da Mendi dabako, Numamogha danode irita uria-mi furia, God da irari daiyaghago aná ririeta, enembo niningiguturie.
1:19-28 Jon Bafutaito Ari Katoda Minono Reta Uria Re.
(Matyu 3:1-12; Mak 1:1-8; Luk 3:1-18)
19 Jiusi enemboda babarigarimi Jon uriga ari-du rea, fristi* mane kotú Levi undi Jerusalem reta ninenguturieta, umó avouvi ananu uriga aita igiguturie. 20 Aria bubua, uriga egeguturieta, umó jo kivu ambi, isaghava eghá ririe, “Enemboda Sonemba kato God da utaita riria, aná jo amó irambi re.” 21  Mal 4:5; Deut 18:15, 18Aghá riria-du, númane uriga egeguturie, “Atá rege niningigore! Feroveta Elaija rekago kaverea furasua, gefiria mo, indú gefiria, aĩ?” regeguturieta, Jon ririe, “Tefo, amó jo umó irambi re,” Aghá ririeta, númane rekago uriga egeguturie, “Imó aná Feroveta ra?” regeguturieta, Jon ririe, “Tefo, amó jo umó irambi re,” ririe. 22 Umó aghá ririeta, númanena ririe, “Atá imó avouvi, rege niningigore! Námane gaga mino bua kaverea ya enembo avona ninengetueta etera-du regegaita rosore. Imó indufako daiyagha reta ro?” 23  Is 40:3Regeguturieta, Jon undufa iruguturota, eghá ririe, “Aisaia da gefiria aghago rere,
‘Uvu tefo kotú enembo irambi kambesiva avo irirota,
amó ghogho rere,
“Jojabeeda emboro ea simbuge, dambu ae!” ’ ”.
24-25 Moses da Gaga Kaifa kakato* dumeni ninenguturieta fufuguturia-mi, númanena Jon dava uriga eghá egeguturie, “God na enembo eini ninengota furari gaa reta rousua, jo imó irambi, kotú imó jo Elaija o aná Feroveta irambi rera mo, imó dodu enembo bafutaito eta ro?”
26-27 Aghá regeguturieta, Jon na mino númandu eghá ririe, “Amó tefo uvumi bafutaito eta rore. Tago, embó eini reifia, enada ambova isagha aita rouvie-tago, umó seibe nímanda rorova vitie. Tago, nímane jo gigigambi viteravore. Anode duroghade anda jo undago irambi re.”
28 Aná eini-eini dano Betani, Jordan Uvu beina fefera vitari kenava, Jon da bafutaito eta uria kambesiva siroruturie.
1:29-34 Sifi Da Mendi God Na Utaita Riria, Aná Iesu Umó Re.
29 Rifo atiturieta, Iesu Jon dava furueta gerurie-gea, natofodu eghá ririe, “Gigige! God Sifi da Mendi enemboda ari-bari akokogo bua fugiturota amburari-du riria, onanu reifie. 30 Amó ená embónu nundubuturota eghá ritare, ‘Embó eini anda ambova reifia, aná jojabe re. Amó ijoko re.’ Anada bee mo, amó jo sirorambi iria-da dibeva, umó vitirie. 31 Umó avouvi, amó andufako jo tanana ambi re. Tago amó uvumi bafutaito urota, umó karigota, Israel enembo isaghava gigigea, tanana egegari-du rea futare,” Jon aghá ririe.
32 Anada ambova Jon na gaga eini eghá ririe, “God da Asisi Kakarami uutuvareta dii uku nindia, isaghava voretia undava asumbetueta, amó gere. 33 Amó jo umó tanana ea goghó ambi re. Tago, God amó uvumi bafutaito ari-du ninenguturieta furera, unona andú eghá ririe, ‘Asisi Kakara vorea, embó avodava asumbota gadora, aná umó re. Unona Asisi Kakarami enembo bafutaito aita rouvie,’ 34 Ená andú riria, kotú isagha urieta gerurera-nu nímandu rere, ‘Ená umó God da Mendi re.’ ”
1:35-42 Iesu Da Ambo Nimbi Tutunova Rururia Re.
35 Rifo atiturieta, Jon unda ambo nimbi ungaghade rekago kambesi dabako avo vitirie. 36 Aghade Iesu furia serigutueta, Jon na gia, eghá ririe, “Gigige! God Sifi da Mendi ninenguturieta furia, aná overe!”
37 Jon na aghá ririeta, unda ambo nimbi ungagha niningiguturie-gea, ungá Iesu da ambova igiguturie. 38 Igigutueta, Iesu kaverea gerurie-gea, númandu uriga urie, “Nímane dodu uno roso?” ririeta, númane regegeturie, “Rabbi (anada bee mo, aná Irugari Kato re.), imó niavo vite?”
39 Regeguturieta, Iesu na mino ririe, “Fufuge, gigigadi!”
Aghá ririeta, númane nemonde aria, unda irari kambesiva nemonde dano iririgutueta, fefera aria, jama ea, 4 koroki urie.
40 Jon da gaga niningigea, Iesu da ambova igiguturia embobo ungagha eini, Andru re. Ená Andru rera aná, Saimon (o Pita reta rousua) unda ikoko re. 41 Andru tatavami aria, unda kaka Saimon tambua eghá ririe, “God embó eini utaita riria, aná tatambugetore.” (God da utaita riria Embódu Grik gaami Keriso regegeta rosore.)
42 Aghá rea, Andru na unda kaka unumbea bua aria, Iesu dava bububuguturieta, Iesu na Saimon tatasegea gerurota eghá ririe, “Imó Jon da mendi Saimon re-tago, inda ragaro reka, Sifas o Pita rei-ririkore!” (Gaa Sifas kotú Pita rera-da bee mo, aná “singoi” re.)
1:43-51 Iesu Na Filip Ungá Nataniel Gha Unda Ambo Nimbi Ari-du Gateguturia Re.
43 Rifo atiturieta, Iesu Galili Frovensiva yaita nundubuturie-gea, irurota, Filip tambua ririe, “Fu angá yare!”
44 Filip de Andru de Saimon Pita de dano Betsaida naava embobo re. 45 Filip aria, Nataniel tambua ririe, “God da Agho Dari buka, Moses da gefiria-va, embó eini riria, kotú dabako undú feroveta maneda gegembuguturia embó, umó reta tatambugetore. Nasaret embó, Josep da mendi Iesu du rere.”
46 Aghá ririeta, Nataniel na besiga urota, Filip du uriga urie, “Taubana eini donu Nasaret reta furadu?” ririeta, Filip na mino ririe, “Avoreta, fu gadi!”
47 Aghá riria-du, Nataniel erea aria, Iesu dava buburitueta, umó dibe fugia gerurota ririe, “Israel embó bee evere, undava gavera eini tefo re.”
48 Aghá ririeta, Nataniel na uriga urie, “Imó daiyagha amó ge?” ririeta, Iesu na mino undú eghá ririe, “Filip jo ya, indava bubambi da dibeva, imó ika baga ruruva asumbea irieta amó gere.”
49 Aghá ririeta, Nataniel mino eghá ririe, “Irugari Kato, imó God da Mendi, Israel enemboda kini re!”
50 Ririeta, Iesu na mino ririe, “Imó ika baga ruruva asumbea irota gari gaa retora-du, gaabee rora? Aná avore-tago, enada ambova eini-eini dumeni jojabebei gaita roravore.” 51  Gen 28:12Aghá rea, rekago númandu ririe, “Amó nímandu gaabee rere. Ambova uutu ifegota, God da anera mane enemboda Jojabee davareta, vorea vitia egeguturota gigigaita rosoravore.”

1:6 Mat 3:1; Mak 1:4; Luk 3:1-2

1:21 Mal 4:5; Deut 18:15, 18

1:23 Is 40:3

1:51 Gen 28:12