24
E Isak e Rebeka
1 Ngane e Abraham i gare i tahoka a pida i kupo. E BAKOVI DAGI i gamaia na maka maki i rata. 2 Lakea i takia a matakari na vora na ruma vona, ra viri i matakari a maka mahala vona, “O ru polotanoa na labugu a limamu. 3 A vuhuna a ngaru ioe go ta muholi ne BAKOVI DAGI a Vure na hunu a malala. I uka ma go habikaria e girihine tugu ne huriki a ngatavine na kabu ne Kenan, re huriki a made turane ria. 4 O hamule lakea na robo a vuhuna vona, ne huriki a viri nau, o habikaria vonga e girihine tugu, e Isak.”
5 Lakea a vora i nanea, “Pali a ngatavine ge koi ni valai vona a robo iea, ga marata navai? E tumu, ga bole lokovongea na robo o vuhuna vona, o ge uka?”
6 E Abraham i koli mule, i ta maea, “Naha ni bole lokovongea na robo a vuhuna vona. 7 E BAKOVI DAGI, a Vure na hunu, ra i bole tala iau na tabeke ne tata, i rata a ngava dagi i ta maea, ‘Ga habia ne huriki a hamomu a robo iea.’ Bara i rudu mugea a agelo vona, ge habikaria vonga e girihine tugu. 8 Pali a ngatavine ge koi ni hamule turamu, ra ngava dagi o ta muholi vona nau, naha ni loho paepae vona. E tugu kunana naha ni bole lokovongea.”
9 Lakea a vora i ru polotanoa na labuna bakovi dagi vona, e Abraham, a limana, i ta muholi ge ramai a ngava ni taki vona.
10 Muri a vora iea i lalu a kamel i ravulu na bakovi dagi vona, i vakarike a maka mahala vona, i vano. I havai maia a tanga dagi e Nahor na robo e Mesapotamia, a rana tara e Aram Naharaim. 11 Na malunga i vakapasike tabukoi na lomu a kamel vona polovavo na tanga dagi, i dava e huriki a ngatavine ri gi kiru.
12 Muri i vasileki maea, “BAKOVI DAGI, ioe a Vure na matakari nau e Abraham, o habi a mulangia nau mona, o vakasiri a naro kamumu vomu na matakari nau e Abraham. 13 Iau a pepesi na dahana lomu iea, e huriki a ngatavine na tanga dagi ri gi valai, ri gi kiru a naru. 14 Pali iau ga takia tara ngatavine, ‘O habi nau a naru na ulo ga ninu.’ Pali ia ge ta maea, ‘O ninu. A kamel vomu ranga ga vakaninu ria.’ Ra ngatavine iea kunana a viri o vulakia na vora vomu, e Isak. Na naro iea kunana bara lohoka, ioe o rata a naro kamumu na matakari nau.”
15 I uka ma i vakaloboa ma a nivasileki vona, e Rebeka i kube vilia a ulo. E Rebeka, e tamana e Betuel. E Betuel ia e tune Milka rua e Nahor. E Nahor e turane Abraham. 16 Re Rebeka, ia a sirula, i mata kamumu hateka. I uka tara bakovi ge mahita turana ma. E Rebeka i puru na naru, i kirua a ulo vona, i sike valai tabu.
17 Lakea a vora i laho malaviriri lakea vona, i taguia, i ta maea, “O habi nau a naru popote vomu na ulo, ga ninu.”
18 Lakea e Rebeka i ta maea, “Bakovi dagi, o ninu.” Lakea i malaviriri kunana i bole purua a ulo i habia vona, i ninu.
19 I habi lobo a naru vona i ninu, lakea i ta maea, “Ga habi na kamel vomu ranga naru, ri gi ninu, ri gi maru.”
20 I malaviriri kunana, i liki vuroki na gaga a lingena naru, i nunu hamule na lomu i kiru tabu a naru, i vakaninu a maka kamel, ri maru. 21 A vora, i uka ma i takia tara ngava, i matanono kunanea, ge matakilalea, e BAKOVI DAGI i habi a mulangia vona, o i uka.
22 A maka kamel ri ninu lobo, lakea a vora i valiki talea a malau haluilui, ni rata na gol turana a bio i rua, ngi ranga ni rata na gol. A nimavana a malau haluilui i 5.5 gram. A nimavana bio i 110 gram. 23 Muri i nana, “Ioe e tune rei? A ruma e tamamu, i tahoka a hini mi gi mahita taro vona na rodo?”
24 Lakea e Rebeka i koli mulea i ta maea, “Iau e tune Betuel. E sisi bakovi e Nahor. E sisi ngatavine e Milka. 25 Mi tahoka a varili i kupo a maka kamel vomu bara ri kani. A ruma ne tata tara i ngavaka, i tahoka a hini bara mu mahita vona na rodo.”
26 Lakea a vora i lolu puru i kavurikea e BAKOVI DAGI, 27 i ta maea, “Iau a kavurike e BAKOVI DAGI, a Vure na matakari nau e Abraham, i uka ma i vakatoku a naro kamumu vona, a niluhoi kamumu na matakari nau. Pali iau, a nilaho nau iea, e BAKOVI DAGI i vakasiri iau vona a tabeke na kabu na matakari nau.”
28 Lakea a koma ngatavine i nunu i vakalongo e huriki na tabeke ne kinana, na maka maki i bele. 29 E Leban e kurabana e Rebeka, i laho hari lakea na naru. 30 Na tahuna i matai a malau haluilui, a bio na limane kurabana, i longo a ngava i taki vona e Rebeka na nita i taki vona a bakovi. Lakea i vano i pugaia tabukoi na naru, i pesi turana a maka kamel.
31 Lakea e Leban i ta maea, “O valai, e BAKOVI DAGI i gamai ioe pali. I navai a hini o pepesi koea? Iau a kado purua pali a roho, a tabeke na kamel ranga a kado puru.”
32 Muri a bakovi i vano i lakea na roho, lakea ri bole puru na kamel a maka mahala. Ri vakani a maka kamel, a naru ni bole lakea vona ge vahilolo a vahana turana e huriki a bakovi ri havai turana. 33 Ri bole a maka maki ni kani ri ru na ngalana, lakea a bakovi i ta maea, “Ga taki taro mua vona a ngava a laho vona, muri si gi kani.”
Lakea e Leban i koli mule i ta maea, “O vakalongo mia taro.”
34 Lakea a vora i ta maea, “Iau a vora ne Abraham. 35 E BAKOVI DAGI i gamai kamumua a matakari nau. Ia a viri na mahala. I habi vona a maka sipsip, a bulmakau, a silva, a gol, a vora bakovi, a vora ngatavine, a kamel, a donki. 36 E girihina matakari nau, e Sara, i gare liu, pali i podea a koma bakovi, lakea e tamana i habi lobo vona a maka mahala vona. 37 Lakea a matakari nau i taki iau ga ta muholi vona, i ta maea, ‘Naha ni bolea e girihine tugu ne huriki a ngatavine na kabu ne Kenan, ra malala ne ria a made vona. 38 O hamule lakea na kabu ne tata, na kabu nau, o bole ne ria e girihine tugu.’
39 “Muri a nanea a matakari nau, ‘Pali a ngatavine ge koi ni hamule turagu?’
40 “Lakea i ta maea, ‘Iau a laho turane BAKOVI DAGI. Ia bara i rudua a agelo vona ge laho turamu, ge ratea a nihavai vomu ge mulangi, bara o bolea e girihine tugu na kabu ne tata. 41 O lakea na kabu nau, pali ria ri gi koi ni habia vomu a ngatavine, ra ngava dagi a taki ioe vona, naha ni luhoi hatekea.’
42 “Na tahuna a valai na naru mona, a vasileki maea, ‘BAKOVI DAGI, a Vure na matakari nau e Abraham. O habi a mulangia vona a ngava ra a havai maia. 43 Iau a pepesi na dahana naru. A ngatavine tara ge valai ge kiru, ga takia, “Kamumu, o bole valai a naru popote na ulo vomu, ga ninu.” 44 A ngatavine ge kolia a ngava, ge ta maea, “O ninu. A kamel vomu ranga ga vakaninu ria.” ra ngatavine iea kunana e BAKOVI DAGI i vulakia ne vona e tuna matakari nau, ge parangi vona.’
45 “Iau i uka ma a vakaloboa ma na hategu a nivasileki, lakea e Rebeka i kube valai a ulo. I puru na naru i kiru, lakea a takia, ‘O habi nau a naru ga ninu.’
46 “Lakea e Rebeka i bole purua na gina a ulo, i ta maea, ‘O ninu, a kamel vomu ranga ga vakaninu.’ A ninu lobo, muri i vakaninu a maka kamel.
47 “Lakea a nanea, ‘Ioe e tune rei?’
“Lakea i ta maea, ‘Iau e tune Betuel. E sisi bakovi e Nahor. E sisi ngatavine e Milka.’
“Muri a vakarodoa na ruperena a malau haluilui, a vakarodoa na limana a bio. 48 A lolu puru a kavurikea e BAKOVI DAGI, a Vure na matakari nau e Abraham, a vuhuna i vakasiri iau vona a dala kamumu, a bolea vona a ngatavine na kabu na matakari nau, ge girihine tuna. 49 Ioe ngane o vakasiri a naro kamumu, a naro kiripiripi na matakari nau. O taki iau ngane. Ge uka o taki iau, bara ramaia a dala tara.”
50 Muri e Leban rua e Betuel ru koli mulea, ru ta maea, “E BAKOVI DAGI i vakasiria ra naro iea. Maria i uka ma miri gi takia tara ngava. 51 E Rebeka, ia koea. O tulia, o vano turana, ge parangi e tune bakovi dagi vomu, ge muri maia a ngavane BAKOVI DAGI.”
52 Na tahuna a vora i longo a hini ru taki, i lolu puru na malala, i kavurikea e BAKOVI DAGI. 53 Muri i bole tala a maka gogo ni rata na silva, a gol, a maka varakia mata legelege, i habi ne Rebeka. I bole a mahala ranga i habi ne kurabana, rua e kinana. 54 I habi pali a maki, lakea a vora turana e huriki a bakovi ri havai turana ri kani, ri ninu, ri mahita vonga.
Na hatelanga a vora i hadongo, i ta maea, “Iau ga hamule lakea na matakari nau.”
55 Pali e kurabana e kinana ru koli ru ta maea, “I uka, a ngatavine ge made taro turane mia na parava ge ravulu, muri ge vano.”
56 Lakea a vora i taki rua, “Naha ni vakapae iau, e BAKOVI DAGI i habi a mulangia pali, na nihavai nau. Iau ga vano, ga hamule lakea na matakari nau.”
57 Muri ru ta maea, “Te ge galea a ngatavine, te ge nanea.”
58 Lakea ru galea e Rebeka, ru nanea, “Ioe go vano turana a bakovi iea?”
I koli mule, i ta maea, “Ga vano”.
59 Lakea ru talo e Rebeka turana a vora ngatavine vona, ru vano turana a vora ne Abraham, turana e huriki a bakovi vona. 60 Ru gamaia e Rebeka, ru takia,
“Rebeka, bara ioe e kinane huriki ala kupo.
E huriki a hamomu bara ri puka ri bole a maka tanga dagi ne huriki a pile ne ria.”
61 Muri e Rebeka rua a vora ngatavine vona, ru rike na kamel, ru vano turana a vora ne Abraham turana e huriki a bakovi vona. Ngane a vora i tulia e Rebeka ru vano.
62 *Vuh 16:14E Isak i pea pali a tabeke ne Bia Lahai Roi, ngane i made na robo e Negev. 63 Na malunga i laho na hania. I mata rike, i matai a kamel ri laho valai. 64 E Rebeka tara i mata muga, i masia e Isak. I raga na kamel, 65 i nanea a vora, “E rei ra bakovi na hania i laho valai, ge tagui hita?”
A vora i koli mule, i ta maea, “A bakovi dagi nau.”
Lakea e Rebeka i bolea a hineva, i kavitagua a matana.
66 Lakea a vora i taki e Isak vona a maki lobo i rata. 67 Muri e Isak i bolea e Rebeka, i lakea na kape ne kinana, i parangi vona. E Isak i ngarua e girihina, i kamumu ngane a niluhoi vona, i uka ma i luhoi tabua e kinana i mate.