13
Baanavaazalyɨ Solɨjɨ saraarɨ dahɨlakeva yaasesaꞌnesɨ.
Aadɨyokɨ mwaalyara Kɨraazɨtɨyare kusɨlaanyavɨya pwara Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakadɨvɨsara. Pwara Gotɨyare yagaala wɨjɨwaakadɨvɨsarera. Sahwara pwai Baanavaazai, pwai Sɨmɨyonɨ Dɨkwaagɨlyai, pwai Luzɨyaazai Anga Saairini mwaalyai, pwai Maanayanɨ maalɨkelyɨyagaaꞌ Naanga Erotɨyalyɨ mwaalagɨlyai, pwai Solɨ. Sahwara kamwaaleꞌ Kɨraazɨtɨyarera yɨkabeva wapaaya manyara Gotɨyarɨ yagaala wɨdadaapɨjɨ Kuryai Tewaanyai wɨdaꞌ “ ‘Wawɨnya mudɨkeꞌ saraai yɨka!’ dena yɨhɨthɨvanɨge. Nɨmɨnyɨne Baanavaazalyɨ Solɨjɨ saraarɨ kadahɨlakapɨjɨ yɨkaderaalyɨ.” Sara kudaꞌ wapaaya kuna manyeva Gotɨyarɨ wɨdeva “Sahwaraai yɨkadesɨra,” deva saraare mɨnyagɨnyawaarɨ ata dathɨwanna yeva wɨdaasɨna yeꞌ.
Ahuꞌmanna Saaipɨraazɨ sawɨnnesɨ.
Sarevɨdaaꞌnyɨ Gotɨyare Kuryai wɨdaasɨna kyaꞌ Baanavaazalyɨ Solɨjɨ saraai Anga Seluzɨyana kaanna walyuna yagɨla sɨpɨyavɨ yɨlamwaaina kyagi Ahuꞌmanna Saaipɨraazɨna sɨpɨyaꞌ makuna yaꞌ. Makuna kyaꞌ Anga Saalamɨzɨna yɨꞌmavaawɨna yagɨla Juyaraavɨre lotuangengɨ Gotɨyare yagaala wɨjɨwaakɨna yagi. Saraare wɨdaayadei Maakɨyai Jonɨ wɨgaimwagakelyɨ saraalyɨ kaanya yamaryeꞌ.
Ahuꞌmanna savɨ yuneba wɨjalotaveva Anga Paipozɨna yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Saba Juyai mwaalɨna. Baajizaazai woꞌnɨkei mwaalɨna yakelyɨ. Aꞌmwe sai gɨriꞌnyajɨ kwalyajɨ yunebanna lɨmwagarɨkelyɨra. “Nɨmɨ Gotɨyarɨ wɨꞌnaꞌmujɨ yagaala tewaanna yɨhɨzɨwaakadɨnyainyɨ,” kwaasɨ dadei mwaalɨna yakelyɨra. Ahuꞌmanna savɨ maremwaaidei Gaꞌmaanɨyaryaba Baajizaazai mwaalɨna. Maremwaaidei Sezɨyaazai Polaazai woꞌnɨkei sɨduꞌnakelyɨra. Sɨduꞌnakei “Gotɨyare yagaalyaꞌ kadɨka wɨꞌnɨma!” daka Baanavaazalyɨ Solɨjɨ saraarɨna wɨdasaabɨna yaꞌ. Wɨdasaabɨna kyaꞌ saraai wɨlamwaaina kyagi Kulakei Baajizaazai saraarɨ bɨrala yɨna yaka aꞌmwe naangerɨ wɨdaꞌ “Jizaazareburɨne yagaalyaꞌ muꞌnɨnna!” Kulaka sai Gɨrikɨyagaala yayaꞌ Elimaazai woꞌnɨkelyɨ. Gɨrikɨyagaala Solɨmɨna yayaꞌ Polɨ woꞌnɨkelyɨ. Elimaazai kayaaꞌna kudaꞌ Kurya Tewaanyai Polɨmɨ yunebanna wɨlamwaaida gannya dɨragɨnyasɨ yawɨta tewaanyasɨ sahwarɨ wɨjaavɨna kyaꞌ Polɨ kulakerɨ baihanaꞌna yaka 10 wɨdaꞌ “Kotɨya Maryadere kaimɨraayaigɨ, yuya yɨdaꞌmaraangebwina yɨkamaangeigɨnyɨ. Kwaasɨ yagaalyasɨ kayaaꞌnanaangebulyɨ sazangɨ gyakwalaangeigɨnyɨ. ‘Naangere yagaala tewaanyavɨna kwaasɨ yagaala yɨmaꞌnana!’ dadɨ kayaaꞌnanyabwina mamarasɨꞌnyɨ beꞌna jɨtheigɨnaka? 11 Yɨthaa, dahaasagaaꞌ Gotɨyare asaꞌ dɨragɨnna gɨramana! Tɨbɨnyaigɨ yɨmaꞌnaꞌgɨzɨ nyɨlyarɨ tɨnna mwanganyɨ jɨtheigɨnyɨ. Dɨvidaasɨ dangadeigɨnyɨ.” Sara wɨdɨna kyaꞌ Elimaazare tɨnnyaraarɨ yɨraayasɨ jɨhɨnyasɨ jaahwasaꞌbɨꞌ bwalaraawɨna kyaꞌ tɨnna mwanganyɨ yaꞌ. Tɨnna mwanganyɨ yaka “Pwai nɨmɨre asɨrɨ nyɨlɨmwagozɨ nyɨbwaramakwona!” daka kaanna kaanna yamarina yaꞌ. 12 Kaanna kaanna yamaryɨna yadaaꞌnyɨ maremwaaidei dɨragɨnyaꞌ tɨnna wanganna yaka Polɨ Naangere yagaala wɨjɨwaakakeꞌna nɨꞌnɨka yaka Kɨraazɨtɨyarɨ lɨmwanna yaꞌ.
Kwaaka Pɨzɨthɨya Anga Aadɨyokɨ sawɨnnesɨ.
13 Polɨjɨ gamɨjɨyaraalyɨ Anga Paipozɨ yaꞌmaꞌna yeva sɨpɨyavɨ kaanna waweva kwaaka pɨvaꞌ Paabɨlɨya Anga Pehaana yɨꞌmavaawɨna yeꞌ. Yɨꞌmavaawɨna kyeꞌ Maakɨyai Jonɨ kɨrɨmɨnyɨ yagalyaꞌmavaka Jeruzaalemɨna ayɨna wɨna yaꞌ. 14 Ayɨna wɨna kyaꞌ pwaraai Pehaadaasɨ Anga Aadɨyokɨ Kwaaka Pɨzɨthɨya mannɨkebanna kaanna wɨna yagɨla Kwazaakegaaꞌ Juyaraavɨre lotuangevɨ wɨlɨna yagɨla walamwaaina yagi. 15 Walamwaaina kyagi Kɨwɨnya Ne Mozɨzai yavɨkarinɨkevɨjɨ Pɨropetɨyara Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaasara yavɨkarinɨkevɨjɨ tɨnna wanganna yadɨvɨꞌ yagaala sa wɨdɨna yeꞌ. Wɨdɨna kyeꞌ lotuangevɨ maremwaaidɨvɨta naangera Polɨmɨjɨ yagaala wɨdaaseꞌ “Neyaꞌmweraaihi nemɨnyɨne yagaala yɨvaimwagyaꞌneꞌ warajaꞌ aꞌmweraavɨ dujɨwaakyɨla!” 16 Sara kudaaseꞌ Polɨ daavaka asaꞌ makɨlaka wɨdaꞌ “Nyaꞌmweihi, Yɨzɨrelɨyaihɨlyɨ Menyaihi Gotɨyarɨ yɨlaaya maryadɨvɨsaihɨlyɨ saihi dɨnyuꞌnyɨla! Gotɨyai Yɨzɨrelɨyainaavɨre Gotɨyalyɨra. 17 Gotɨyai nemɨre Ne sɨnnawɨnyaraavɨ dahɨlaka Kwaaka Yɨzɨpɨ Mwaalyaraavɨreba Menyaraavɨreba mwalyaata Yɨzɨrelɨyara kwala naanga wɨmwaihyaaꞌ Gotɨyai. Dɨragɨnna yaka Yɨzɨpɨdaasɨ Gotɨyai Ne sɨnnawɨnyaraavɨ makabɨna kyaꞌ 18 aꞌmwamaayaba kwarame aꞌmweraare atɨzɨvɨlɨraalya wavɨlaꞌdaaꞌnyɨ kumɨ sara kayaaꞌna yadaapɨjɨ Gotɨyarɨ kale wiaꞌ. 19 Kale kwiaꞌ Kwaaka Kenaanɨ anga naanga pimagɨnya atina ata purɨdaasɨ pwaraalya yɨrawaasɨna yaka kumɨre kwaaka yanga wɨjaavɨna kyaꞌ kwaakevɨ kwɨyakwara kwarame naanga naanga 450 mwaaleꞌ. 20 Sagaaꞌ aꞌmweraavɨna sɨduꞌnakera yagaala yawɨbwaꞌdɨvɨsaraavɨ dahɨlakaka dahɨlakaka kadahɨlakaꞌ Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakadei Saamyɨwelɨ mwaalɨna yaꞌ. 21 Mwaalɨna yadɨꞌnyɨ aꞌmwera Gotɨyarɨ wɨdeꞌ ‘Nemɨnyɨne Kingɨyai nemaremwaaladerɨ dɨnejaama!’ Sara kudeꞌ Gotɨyai Kɨzɨyare gawaalɨvaangei, Ne sɨnnawɨnya Bejaminɨmɨrei, Solɨmɨ wɨjaavɨna kyaꞌ kwarame 40 wavɨlaꞌdaaꞌnyɨ Solɨ kingɨyai maremwaaina. 22 Maremwaaina kyaꞌ dɨvi Gotɨyai sarɨ wasɨꞌnyɨna yaka Kingɨyai Devitɨmɨ wɨmwaaihɨna yaꞌ. Sahwarɨna Gotɨyai wɨdaꞌ ‘Devitɨ, nɨmɨre sɨmunyavɨnei Jeziyare gawaalɨvɨ yɨlaaya wɨmariwelyɨra. Nɨmɨ sɨmunyavɨ wɨdadaari gamɨzai yadelyɨra.’ 23 Sara wɨdaka pɨgaaꞌ Devitɨmɨ wɨdaꞌ ‘Dɨvi Dɨragɨnyai Yɨzɨrelɨyaihɨre kayaaꞌnanya marasɨꞌnadelyɨra.’ Yune naanga nebulyaꞌna wɨdaka savɨneꞌna Naanga Devitɨmɨrei Jizaazai nevadaihasamaaꞌderɨ Yɨzɨrelɨyainaavɨna dɨragɨnna wɨmwaaihɨna yaꞌ Gotɨyai. 24 Sɨnnawɨ Jizaazai mabyahaaꞌ Jonɨ Bavɨtaazɨya Yadei Yɨzɨrelɨyaraavɨ wɨjɨwaakaꞌ ‘Gɨnnya kayaaꞌnanya minnera! Gotɨyarɨnajɨ gamɨreburɨnajɨ sɨmunya mudɨkebwi nayaa kyawɨramaaraꞌgɨzɨ bavɨtaazɨya gyɨdeigɨnyɨra.’ 25 Jonɨ gannya wawɨnyaꞌ aaya yakegaaꞌ aꞌmweraavɨ wɨdaꞌ ‘Sarɨmɨre yawɨsaꞌna bewainyaka? Yemwaaihata sainyɨ sahwainyɨ mɨka! Aawa. Yɨthaanyi, sahwai yarai bathelyɨ. Nɨmɨ aꞌmwe maalɨkeinyɨna gamɨre kwaabɨzɨvɨlyawaarɨ myaari yɨdeinyɨ. Savɨna maalɨkeinyɨ balɨdeinyɨ dɨngaka?’ wɨdaꞌ Jonɨ.
26 Nɨmɨreihi, Evɨraamɨjɨyaihɨlyɨ Menyaihi Gotɨyarɨ yɨlaaya maryadɨvɨsaihɨlyɨ saihi, nemɨnyɨna Gotɨyai wɨjaakeꞌ, aꞌmwe pwai nevadaihasamaaraderɨne yagaalyaꞌ nemɨnyɨnesɨ. 27 Sare dareꞌnesɨ. Aꞌmwe sarɨna Jeruzaalemɨ mwaalyarajɨ kumɨre naangerajɨ myawɨri yeꞌ. ‘Sahwai pwainaavɨre kayaaꞌnanyanna nevadaihasamaaradelyɨ,’ myawɨri yeva, nabaai, Kwazaakegaaꞌ yuyagaaꞌ Gotɨyarɨ wɨꞌnawɨjɨwaakadɨvɨsaraavɨre yagaaipɨkarya tɨnna wanganeva kɨrɨꞌ myawɨri yeꞌ. Yagaala saꞌ yɨdaꞌnɨkeꞌna myawɨryesara sahwarɨ jɨdaꞌna kyeꞌ yunebanna nebulyaꞌna yɨmaꞌnaka Pɨropetɨyaraavɨre yagaala saꞌ. 28 Kumɨre yawɨta ‘Gamɨre kayaaꞌnanyabwi bɨramarawaajɨ tamakaana!’ yawɨreva bɨrɨna bɨrɨna yeva aawa. Mabɨramaari yeva Paailatɨmɨ yaasɨwaꞌna wɨdeꞌ ‘Yɨsavɨri tamakyaꞌna sahwarɨ nilɨya dɨrama!’
29 Sahwarɨna Gotɨyare bukuyaꞌ yuya yɨdaꞌnɨke sara wina kyeꞌ sai balɨna kyaꞌ yɨsavɨdaasɨ makwalaabeva simaangevɨ wakɨna yeꞌ. 30 Sara wakɨna kyeꞌ bainɨkeraayabadaaꞌnyɨ Gotɨyai ayɨna yɨdɨkaavaꞌ baryarɨ. 31 Yɨdɨkaaꞌna kyaꞌ yɨrɨka kwalaalya Galɨlidaasara sahwalyɨ Jeruzaalemɨna yɨlaawɨna yesara sahwarɨ nayaa tɨnna wanganna yeꞌ. Nayaa tɨnna wanganna yesara dahaaꞌ sarɨna aꞌmweraavɨ wɨjalɨkurakadɨvɨsare. 32-33 Nabaai, naarɨmɨ yagaala tewaanyaꞌ yɨhɨthɨvanɨgoi. Gotɨyai Ne sɨnnawɨnyaraavɨ yune naanga nebulyaꞌna wɨjaakeꞌ Jizaazarɨ yɨdɨkaavakeꞌ dahaasagaaꞌ nemɨnyɨna, sɨnnawɨnyaraavɨreinaavɨna yaꞌ Gotɨyai. Savɨneꞌna Gotɨyare bukuyavɨ Saamɨya daraarɨ Gotɨyai yɨdaꞌnɨkabaaibɨsasɨ.
Gɨmɨ nyɨbwaalɨvaangeigɨ
Dahaaꞌ dɨragɨnyaꞌ gɨzaaweigɨ
Aꞌmwera yawɨꞌna gyɨpɨꞌdeigɨ
Gotɨyainyɨ gɨmaamaangeinyɨ.
34 Bainɨkeraayawɨ sahwarɨ yɨdɨkaavakeꞌna yuyagaaꞌ ayɨna mabalyɨ yojɨ bwia maburi yaderɨna Gotɨyai wɨdaꞌ
‘Devitɨ lɨmwagaꞌderɨ dɨragɨnna wɨdahe
Yuya tewaanya gɨrɨꞌmaaya gɨzaavɨma!’
35 Sarevɨ nabaai, Saamɨya pɨrɨvɨ yɨdaꞌnɨꞌ ‘Wɨdaayade nawɨꞌnyarɨ gɨrɨꞌmaayarɨ tewaanna kamaremwaalaꞌgɨzɨ sai bwia maburi yadelyɨra.’ 36 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Devitɨmɨna yawɨꞌmwo. Mwalyaakegaaꞌ Gotɨyare sɨmunya yawɨsaburɨ mɨdɨnaka kabalaꞌ sɨnnawɨnyaraavɨre wakyaba kwakeꞌ gamɨre kɨlaakejɨꞌ bwia burakeꞌ sara yawɨꞌmwo. 37 Devitɨ bwia kaburaꞌ kɨrɨꞌ Gotɨyai yɨdɨkaavakei dɨkaavaka Naangei bwia maburyaꞌ. 38 Sarevɨdaaꞌnyɨ nyaꞌmweihi, dara jawɨryideꞌ ‘ “O, aꞌmwe dai nemɨre kayaaꞌnanyabwi marasɨꞌnakelyɨ,” saraai danedɨvanɨgɨla! Jizaazai dɨragɨnyai wɨdasɨwaabɨkei daaka!’ 39 Ne Mozɨzare kɨwɨnya gɨmɨre kayaaꞌnanya mamarasɨꞌnyɨ yɨnɨkeꞌ kɨrɨꞌ gazaigɨzaigɨ aꞌmwe darɨ kuꞌnalɨmwagaꞌgɨzɨ yuya marasɨꞌnadelyɨra. Aꞌmwe yɨdaꞌmaraangeigɨnyɨ gɨmwaaihadelyɨra. 40 Sarevɨdaaꞌnyɨ mala nayaa jɨwannana! Gotɨyare bukuyavɨ wɨꞌnawɨjɨwakyaasaꞌ gɨmɨnyɨna nyɨmaꞌnadɨka! Dara wɨjaaꞌ
41 ‘Yɨthaanyi, bɨrala yadɨvɨsaihi wanganapi dɨvalyide
Mwaaidapɨjɨyagaaꞌ nɨmɨre wawɨnya naangeꞌ yɨvanɨgeꞌnanyɨ.
Kwai nayaa yɨhɨzɨwaakajaꞌ kɨrɨꞌ muꞌnalɨmwagi jideihɨlyɨ.’ ”
Polɨ sara wɨdɨna yaꞌ.
42 Lotuangevɨdaasɨ Polɨjɨ Baanavaazalyɨ walyuna yadaakɨlyɨ aꞌmwera wɨdeꞌ “Kwazaakegaaꞌ pɨgaaꞌ yagalaawakɨlyɨ nedɨwaala yagaala pɨnɨjɨ dɨnejideihɨlyɨra.” 43 Wɨdɨna kyeꞌ mwasawɨnna aꞌmwera walyaabɨna kyeꞌ Juya pwarajɨ Menyara Juyaraavɨrebwi yadɨvɨta pwarajɨ sara “Polɨmɨre yagaalyaꞌ tewaanyasɨ,” deva Polɨmɨjɨ Baanavaazarɨjɨ kaanna mɨdɨnna yeꞌ. Apozelɨyaraai “Dɨragɨnna mwaaibɨka!” dahɨla dɨragɨnya yɨvaimwangeꞌna wɨdɨna yagi “Gotɨyarɨ lɨmwamanɨgasaihi dara jawɨrila ‘Gotɨyai gannya yanga gaimwangeburɨ tewaanna kuna nemaremwaaladelyɨra.’ ”
44 Dɨvi Kwazaaka pɨrɨvɨ angeba mwaalyara kwala bwaꞌnaanya naangevaakɨyara “Polɨ Gotɨyare yagaala nedadaawori kadɨka wɨꞌnaana!” deva Lotuangevɨ yɨkabɨna yɨna yeꞌ. 45 Yɨkabɨna yɨna kyeꞌ Juyara pwara kwala bwaꞌnaanyangɨ tɨnna wanganna kyeꞌ jɨkurya yɨna yeva wɨdeꞌ “Polɨ nedɨvanɨkeꞌ kayaaꞌnanaangesɨ.” Wɨdeva Polɨmɨ bɨrala yɨna yeꞌ. 46 Bɨrala yɨna kyeꞌ Polɨjɨ Baanavaazalyɨ lɨka myagɨla dɨragɨnna wɨdahi “Juyaihi, Gotɨyai nehɨthaꞌ ‘Sɨnnawɨ Juyaraavɨ yagaala daꞌ duzɨwaakyi!’ Sara kanehɨthaꞌ sɨnnawɨ Gotɨyare yagaalyaꞌ kyɨhɨthɨwaꞌdoi ‘Aalo,’ dɨneva ‘Yuyagaaꞌ nemɨre kuryara tewaanna mamwaaibɨnera!’ navɨka kyawɨꞌmwaaꞌ sarɨmɨnyɨ yagalyaꞌmaꞌna yakwoihɨjɨ ajɨmya yuyangɨyaraavɨ wɨdakadeinaalyɨra. 47 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Gotɨyai kɨwɨnya nejaaꞌ
‘Ajɨmya yuyangɨyaraavɨne baakeigɨ gɨmwaaihɨwa.
Kwaaka yunewɨnyaraavɨne padaihasamaasabwi dɨmakwona!’
Yuyara gɨmɨnyɨna tewaanna mwaaibɨꞌdera.’ ”
48 Sara wɨdɨna kyaꞌ ajɨmya yuyangɨyara yɨlaaya yeva “Naangere yagaala saꞌ tewaanyasɨ,” dɨnyɨna kyeꞌ Gotɨyai “Sahwara tewaanyara yɨmaꞌnɨpɨka!” dahɨlakyaakera Naangerɨ lɨmwanna yeꞌ.
49 Kwaaka saba yunebanna Naangere yagaalyaꞌ dɨwɨna yeꞌ. 50 Dɨwɨna kyeꞌ kɨrɨꞌ Juyara Menya naange Lotuangevɨ wodɨvɨsangɨjɨ Anga mwaalyara naangeraavɨjɨ wɨjɨwaakɨna kyeꞌ Polɨmɨjɨ Baanavaazarɨjɨ kayaaꞌna yeva kunnya kwaakevɨdaasɨ wɨdaasɨna yeꞌ. 51 Wɨdaasɨna kyeꞌ Apozelɨyaraai aꞌmweraavɨ kumɨre kayaaꞌnanyabwi wɨjɨwaainyaꞌna tɨrya sɨvɨlyangɨ waꞌdɨꞌnyɨya purakɨrasɨꞌnagɨla Anga Aadɨyokɨdaasɨ Anga Aaikonɨyaamɨna wɨna yagi. 52 Aadɨyokɨ mwaalyara Naangerɨ mɨdɨdɨvɨsara Gotɨyare yagaala nayaa lɨmwanna yadɨvɨꞌ yɨlaaya yadɨvɨꞌ kumɨre munyɨkaavɨ Kuryai Tewaanyai wɨlamwaaidera dɨragɨnna mwaalɨna yeꞌ.