27
Anga Romɨna sɨpɨyaꞌ Polɨmɨ makwawakeꞌnesɨ.
Gaꞌmaanɨya naangei nemɨnyɨna dɨna “Kwaaka Yɨtaalina sahwara wɨpɨka!” Dɨna yaka Julɨyaazarɨ Polɨmɨjɨ kalavuzaraavɨjɨ marɨmwangɨna neyaꞌ. Aꞌmwe Julɨyaazai Ohazɨtaazare Aawɨlasaraavɨ maremwaaidelyɨra. Wɨjaavɨna kaneyaꞌ sɨpɨyaꞌ Anga Athɨraamitɨyaamɨdaasavɨ yɨlamwaaina yo. Yɨlamwaaina kyo Kwaaka Ezɨya maangebaarɨne sɨpɨya saꞌ nemakwawoꞌ. Aꞌmwe pwai Arɨzɨtaakazai Kwaaka Maazathonɨya Anga Tezalonaaika mwaalyai nemɨjɨyalyɨ nemakwawoꞌ. Nemakwodaasɨ Anga Saaithonɨna yɨꞌmavaawɨna yo. Yɨꞌmavaawɨna kyo Julɨyaazai Polɨmɨna kale kwiaꞌ bwiwanna wɨdɨna yaꞌ “Dava mwaalyara gyaꞌmweraayawɨ angyɨrɨꞌmaata ja!” Kudaꞌ Polɨ kwawaꞌ gyaꞌmwera wapaayajɨ pɨnɨjɨ wɨjaavɨna yeꞌ. Wɨjaavɨna kyeꞌ dɨvi sabadaasɨ sɨpɨyaꞌ kaanna wɨna yaka Ahuꞌmanna Saaipɨraazɨ pimagɨ yɨhuta naangeꞌ yakeꞌna sɨna mwɨyɨ yaka Saaipɨraazɨ pimagɨ yɨhuta maalɨkeꞌ yakeba wavɨlaꞌna yaꞌ. Wavɨlaꞌna yaka Kwaaka Sɨlɨzɨya Kwaaka Paabɨlɨya saalaalyavɨ gaꞌmaꞌna yaka Kwaaka Lɨzɨya Anga Maaira mannɨkebanna makuna neyaꞌ. Makuna kaneyaꞌ aawɨlasaraavɨ maremwaaidei dara wanganakeꞌ “Ai, sɨpɨya pɨrɨꞌ Anga Alekɨzaadɨrɨyadaasaꞌ Kwaaka Yɨtaalineꞌ daaka!” Sara daka sɨpɨya savɨ yɨlawɨmwaaihɨna neyaꞌ.
Sawɨta pɨjaaꞌ yɨhutaꞌna sɨpɨya saꞌ kave kave makuna neyaka sɨpɨyavɨ wawɨnya yadɨvɨsara wawɨnya naanga yɨna yɨna kyeꞌ Anga Naaithaazɨ sabanna kave makuna neyaꞌ. Kave makuna neyaka sɨmagɨ yɨhuta naangaꞌna mamakwɨyɨ neyaka pimagɨ Ahuꞌmanna Kɨritɨna yɨhuta naanga maayaba makuna neyaka kwaaka maalɨka Saalɨmoni wavɨlaꞌna yaꞌ. Wavɨlaꞌna yaka saalaalyavɨ maangebaarɨ maalɨkeba wavɨlaꞌna kyaꞌ sɨpɨyavɨ wawɨnya yadɨvɨsara wawɨnya naanga yɨna yɨna kyeꞌ Sɨpɨya Wɨlaꞌde Nawɨꞌnyaangebanna kavena yɨꞌmaꞌna yaꞌ. Sɨpɨya Wɨlaꞌde Nawɨꞌnyaangeba Laazɨya aya kɨba warɨkebanyɨra.
Saba yemwaaina yemwaaina kyo Juyara wapaaya manyadɨvɨsagaaꞌ mena wavɨlaꞌna kaneyaꞌ yɨraaya wanangegaaꞌ yɨmaꞌnyɨna yaꞌ. Wanangegaaꞌ yɨmaꞌnyɨna kyaꞌ sɨpɨya yarai kayaakegaaꞌna Polɨ wɨdaꞌ 10 “Aꞌmweihi, dara wangamweꞌ ‘O, dahaasagaaꞌ sɨpɨya kayaaka yadehaaꞌ mena jɨwaka! Nabaai, nemɨre sɨpɨyasɨ sɨpɨyavɨ gɨlyɨvɨsa wɨlaꞌdɨꞌnyɨyajɨ sa gave kayaaka yade mɨꞌ. Aawa. Nemɨ aꞌmweinaavɨjɨ kayaaka neyadeꞌna daaka!’ Sara dena mwawaannera!” 11 Sara kudaꞌ kɨrɨꞌ aawɨlata maremwaaidei sɨpɨyaꞌ maremwaaide naangelyɨ sɨpɨyavɨ gyakwalyɨ saraai wɨdahɨlyaꞌ wɨꞌnyɨna yaꞌ. Polɨmɨre yagaalyaꞌ muꞌnyɨ yaꞌ. 12 Saba burɨkevɨjɨ yɨhusavɨjɨ sagaaꞌ sɨpɨyaꞌ waryaꞌ kayaaꞌnanyasɨra. Saꞌneꞌ sɨpɨyavɨyara naangevaakɨyara yawɨꞌna yeꞌ “Kayaaka naneyɨgaladɨka! Sɨpɨyaꞌ saalaalyavɨ wawaka anga nawɨꞌnyaꞌ Pinɨkɨzɨna nemakwona! Saba yɨhusagaaꞌ mwalaadeinera.” Anga saba yɨhusanna lɨka yulyarɨkebera. Nyɨla walakadimagɨ warɨkeba.
Saalaalyavɨ yɨhuta naangeꞌ kayaaꞌna yakeꞌnesɨ.
13 Dɨvi saalaalyavɨdaasɨ yɨhuta maalɨkeꞌ yadaaꞌnyɨ aꞌmwera yawɨꞌna “Tewaanyasɨ. Dɨmwoꞌna kaanyaana!” Yawɨꞌna yeva wɨla yaarɨna kyeꞌ Ahuꞌmanna Kɨritɨ maangebaarɨ sɨpɨyaꞌ makuna neyaꞌ. 14 Maalɨkegaaꞌ makuna neyadaaꞌnyɨ sagaaꞌ yɨhuꞌmaanaryaꞌ Notizɨta woꞌnɨkeꞌ ahuꞌmannyavɨdaasɨ yarai yɨna. 15 Yarai yɨna yaka sɨpɨyavɨ yɨtavamakuna kyaꞌ sɨpɨyaꞌ sɨna yɨna mwɨyɨ kyaꞌ nemɨ yawɨꞌna “Yɨhuta naangeꞌna sɨpɨyaꞌ yɨtavamakwawana!” Yawɨꞌna kyo yɨhusaꞌ yɨtavamakuna yaꞌ. 16 Yɨtavamakuna kyaꞌ Ahuꞌmanna maalɨka Kothaa yɨhuta kɨbaweyaba aꞌmwera “Botɨya maalɨkeꞌ kayaaka nyadɨka!” deva botɨya maalɨkeꞌ dusɨmagɨ warakeꞌna wawɨnya naangeꞌ yona yɨlamaarakɨna yo. 17 Nemɨjɨyara botɨya maalɨkeꞌ mwagiꞌnamaaꞌna yeva sɨpɨya naangevɨ yɨlamarakɨna yeꞌ. Yɨlamarakɨna yeva “Sɨpɨyaꞌ dɨragɨnya yɨvaimwagaana!” deva wɨlyajɨ yunebanna pwɨyɨna yeꞌ. Pwɨyɨna yeva “Weꞌ, siwekeyaba Kwaaka Lɨvya (Kwaaka Apɨrika) nemɨre sɨpɨyaꞌ kayaaka nyadɨka!” deva sɨpɨzelɨyaꞌ yɨvɨta naangevaꞌbɨsaꞌ marapwɨyɨna kyeꞌ yɨhuta saꞌ sɨpɨyaꞌ yɨtavamakuna yaꞌ. 18 Yɨtavamakuna yaka yɨrɨka pɨrɨkɨ yɨhuta naangeꞌ kuna kyaꞌ “Sɨpɨyaꞌ tewaanya waradeꞌnanyɨ,” deva saalaalyavɨna sɨpɨyavɨ wɨlaꞌdɨꞌnyɨya gaai marasɨꞌna marasɨꞌna yeva 19 yɨrɨka pɨrɨkɨ kunnya asajɨ sɨpɨyavɨre gɨlyɨvɨta taanga marasɨꞌna yeꞌ. 20 Marasɨꞌna kyeꞌ kayaaꞌnanyagaaꞌ yɨrɨka pɨnɨngɨ nyɨlyalyɨ sɨlɨngaamɨnyarɨkajɨ saraavɨ tɨnna mwanganyɨ mwanganyɨ kyo yuyagaaꞌ yɨhuta naangeꞌ kuna yɨna yɨna yaꞌ. Kuna yɨna yɨna kyaꞌ nemɨ yawɨꞌna “Weꞌ, yuyaina mwalaadeina mɨka! Balaadeinera nemɨ, weꞌ.”
21 Sawɨta pɨjaakuna aꞌmwera manyadaapɨjɨ kumɨnyɨ tɨnnyaba Polɨ daavɨna yaka wɨdɨna “Nyaꞌmweihi, yɨhɨthɨwɨjaꞌ wɨꞌnapɨjɨ kwajɨ Ahuꞌmanna Kɨritɨ myaꞌmayɨ kyɨpɨdɨka. Sara yɨpɨjɨ kwajɨ kayaaka kaneyadɨꞌ mɨꞌ. Sara yɨpɨjɨ kwajɨ sɨpɨyavɨya gɨlyɨvɨsa mamarasɨꞌnyɨ kyaadɨka! 22 Saꞌna kɨrɨꞌ naanga yɨhɨthɨma! Lɨka mipɨnera! Aꞌmwe yuyaina mabalyɨ yaadeinera. Sɨpɨya gaveꞌ kayaaka yɨnadesɨ. 23 Sareꞌ dareꞌnesɨ. Nɨmɨ Gotɨyareinyɨ Gotɨyarɨ yɨlaaya yadɨnyalyɨ. Sawɨsavɨ Gotɨyai sare ejelɨyai nɨmɨnyawɨnna baka 24 nyɨjawaalɨꞌ ‘Polɨgɨ, lɨka minna! Kayaaka gyatheigɨ mɨꞌ. Aꞌmwe naangei Sizaaryaba dɨthaaꞌdeigɨnyɨra. Nabaai, Gotɨyai gɨmɨnyɨna yangeꞌna yɨhɨgaimwamanɨkeꞌna sɨpɨyavɨ wɨlamwaaihata yuyarajɨ tewaanna dɨmwaalyideihɨlyɨra.’ 25 Sara nyɨjawaalɨkeꞌna lɨka mipɨnera! Sareꞌ dareꞌnesɨ. ‘Gotɨyai nyɨjawaalɨkeꞌ nebulyaꞌna yɨmaꞌnadesɨra,’ sara lɨmwagaꞌmanɨge. 26 Saꞌna kɨrɨꞌ ahuꞌmanna pɨrɨvɨ nemɨre sɨpɨyaꞌ kayaaka yɨnadesɨra,” wɨdaꞌ Polɨ.
27 Yɨhuꞌmaanaryaꞌ kuna yadaasɨ sawɨta kwalaalya (14) nevɨlavakegaaꞌ sawɨta savɨ saalaalya Methɨtɨranɨyanɨ sabanna yɨhusaꞌ nemɨre sɨpɨyaꞌ yɨtavamakuna yaꞌ. Yɨtavamakuna yadaaꞌnyɨ sawɨta kalawawegaaꞌ sɨpɨyavɨ wɨdaayadɨvɨsara sɨmunya dara yawɨresaꞌ “Ai, aya kɨba kwaakevaꞌ darɨka!” 28 Sara deva aalyavɨ wɨlyabaai taanginya pwɨyɨnɨkebaai makwaasɨna yeva yaamɨjɨ wanganeva aalya damwineba saamɨnaanga mitaaya 36 tɨnna wanganna yeꞌ. Tɨnna wanganna yeva dɨvi maalɨkegaaꞌ wɨlyabaai ayawɨ makwaasɨna yeva aalya damwineba saamɨnya kɨbawe mitaaya 27 tɨnna wanganna yeꞌ. 29 Tɨnna wanganna yeva lɨka yɨna yeva “Sɨlaangengɨ nemɨre sɨpɨyaꞌ kayaaka nyadɨka! Dava sɨpɨyaꞌ waradeꞌnanyɨ. Sɨpɨyaꞌ nawodɨka!” deva sɨpɨyavɨ dusɨmagɨ kwaariꞌmayagɨnya nadɨya dawaai dawaalyangɨ makwaasɨna yeꞌ. Makwaasɨna yeva “Weꞌ, yɨrɨkeꞌ yarai purana!” deva tɨbarɨyagaala dɨna dɨna yeꞌ. 30 Tɨbarɨyagaala dɨna dɨna yeva sɨpɨyavɨ wawɨnya yadɨvɨsara dɨnyɨna yeꞌ “Nabalaadɨka! Davɨdaasɨ kaanyaana!” Dɨnyɨna yeva pwaraavɨ kwaasɨ wɨdɨna “Sɨpɨya sɨnnyɨmagɨ kwaariꞌmayagɨnya nadɨyangɨ wakaana!” Kwaasɨ wɨdɨna yeva aalyavɨ botɨyavɨ lɨka yulyaꞌna walakɨna yadɨvɨꞌ yadaapɨjɨ 31 Polɨ tɨnna wanganaka aawɨlasaraavɨ maremwaaidelyɨ aawɨlasarajɨ saraavɨ wɨdɨna yaꞌ “Sɨpɨyavɨ wawɨnya yadɨvɨta dara milamwaalyɨpɨjaꞌ tewaanya myɨvainyɨ jideihɨlyɨra.” 32 Sara wɨdɨna kyaꞌ aawɨlasara botɨyaꞌ pwɨyɨnɨke wɨlyangɨ yarai yesɨwɨꞌna kyeꞌ aalyavɨna gamɨ saꞌ wɨna yaꞌ botɨyaꞌ.
33 Yɨrɨkunyagaaꞌ wapaaya tɨka nyaꞌna Polɨ yuyaraavɨ naanga widaanganaꞌ “Yɨrɨka atɨraai sɨvɨla purɨdaasɨ dawaai dawaai nevɨlaꞌdaasɨ sɨmunya kwalaalya yawɨꞌdɨvɨꞌ wapaaya manyadɨvɨꞌ mwaaimanɨgasaihɨlyɨra. 34 Naangeꞌnanyabwi yɨhɨthɨma! Wapaaya dɨnyɨla! Sareꞌ dareꞌnesɨ. Napɨjɨ dɨragɨnya dɨmwaalyidera. Yuyaihi, kayaaka jɨnyideihi mɨꞌ. Sareꞌ dareꞌnesɨ. Sarɨmɨre mɨjata aane pɨrɨꞌ kɨrɨꞌ kayaaka yadeꞌ mɨꞌ.” 35 Wɨdɨna yaka Polɨ gɨrɨkula maarɨna yaka kumɨnyaba Gotɨyarɨ “Su! Su!” wɨdɨna yaka gɨrɨkula gunyɨna yaka nyɨna yaꞌ. 36 Nyɨna yadaasɨ yuyara pwara Polɨ yakabaaibɨꞌ dɨragɨnna yɨna yeva wapaaya nyɨna yeꞌ. 37 Sɨpɨyavɨ nemɨ yuyaina aꞌmwe 276 mwaaloinera. 38 Yuyara wapaaya mena neva “Sɨpɨya taanginyaꞌ daaka!” dɨneva aalyavɨ witɨzɨla yuya marasɨꞌna marasɨꞌna yeꞌ.
Sɨpɨyaꞌ kayaaka yɨgalakeꞌnesɨ.
39 Yɨrɨka mena purɨna kyaꞌ sɨpɨyavɨ wawɨnya yadɨvɨsara kwaakevaꞌ tɨnna wanganeva dɨnyɨna “Kwaaka be kwaakavakaka?” Dɨnyɨna yeva dara wanganesaꞌ “Keiba tewaanyaba daaka! Siweka gaveba daaka!” Deva “Maangebaarɨ nawɨꞌnyabanna sɨpɨyaꞌ wɨlaawana!” dɨnyɨna yeꞌ. 40 Dɨnyɨna yeva kwaariꞌmayagɨnya nadɨya pwɨyɨnɨkebara yesɨwɨꞌna kyeꞌ aalyavɨ waꞌdɨꞌnyɨ palaanɨya saamɨnyawaai sɨpɨyaꞌ gɨnyɨwannakewaai pwɨyɨnɨkebaraavɨ yaarɨna. Mena yaarɨna yeva “Yɨhusaꞌ nemakwawana!” dɨna yeva sɨnnyɨmagɨ selɨya maalɨkeꞌ tɨmudaakuna kyeꞌ maangebaarɨna sɨpɨyaꞌ wɨna yaꞌ. 41 Wɨna yadaasɨ aalya amwinevɨ ahuꞌmanna wekejɨkɨ tamaka pɨbanna mwɨyɨ yɨna yaꞌ. Sɨpɨya sɨnnyaꞌ dɨragɨnna warɨna yadɨꞌnyɨ dusɨmagɨnyaꞌ aalyasɨ yɨhusasɨ dɨragɨnna dɨragɨnna tamɨna yɨna kyaꞌ sɨpɨya dusɨmagɨnyaꞌ kayaaka yɨnyɨna yaka warɨna yaꞌ.
42 Aawɨlasara yawɨꞌna “Maangebaarɨna kalavuzara lɨꞌnapɨjɨ lɨkaanya nupɨdɨka! Tamakaana!” 43 Yawɨꞌna kyeꞌ kɨrɨꞌ aawɨlasaraavɨ maremwaaidei yawɨꞌna “Polɨmɨ yɨvainɨma!” Yawɨꞌna yaka “Saraavɨ maramakɨpɨnera!” Wɨdaka yuyainaavɨ nedaꞌ “Aꞌmwe pwaihi lɨꞌnadɨvɨsaihi, aalyavɨ dɨkwosɨꞌnapɨjɨ maangebaarɨna dɨlɨꞌnɨgulaawila! 44 Pwaihi, palaanɨyajɨ yɨsajɨ kalɨmwagapɨjɨ maangebaarɨna yɨhusaꞌ yɨhitawaasadera.” Sara wɨdɨna kyaꞌ sara yona maangebaarɨna yuyaina tewaanna yɨꞌmaꞌna yo.