LUK
Né Uŕa Koptak
Lukri Né ge danah wénih Luk qe yan. Nug ge dokta am Grikrer. Nug danah nusgur am danah lawaŕdi Tiwur pi dosi qe ole olag meŕe mérigri né ene yan. Tiwurdi Né os ge wénih Aposel qe ole Luk nug yan. Lukri Né e owa ge Luk Yesus keŕdi wan ewa uŕiyan qeri yan: Nug oun os gattu owa de qe mariko peko buliko ow Tiwurdi uhŕibak éŕurdigri uŕiyan (19:10). Yesus danahas kunum asilag kug owari buliko diardigri uŕiyan (2:10; 2:30-32; 3:6; 24:47). Né Kena enewa, ig Yesusri o mousak hipunin danahas dilag nie qe ewqétu (6:20; 7:22; 14:11-13; 21:1-4). Ig nug o mousak as dilag qe ewqétu (né ene sillah 7:11-17; 8:2-3; 10:38-42; 13:10-13; 21:1-4; 23:27-31). Am nug o mousak nir nounu dilag qe ole ewqétu (né ene sillah 8:41-42; 54-55; 9:38-42; 9:46-48; 18:15-17).
Lukri Né Watiak
1. Né digumak (1:1-4)
2. Le Luarak danah Yon memnak am Yesus ole (1:5—3:20)
3. Yesus kekuak diguman (3:21—4:13)
4. Yesus Galili kekuan (4:14—9:50)
5. Yesus kekolle Yerusalem atan (9:51—19:27)
6. Kuha usih qe owa Yerusalem keŕ ban (19:28—23:56)
7. Yesus buliko fou meko asko am bégur gumarko wanan (sapta 24)
1
Né Digumak
O danah naŕi Tiofilus, danah kuŕum la os ag tatam keŕ keŕ ig gamnigwa beko atan qeri né ene yeg. Ag né qe danahas ig mariweg duet qe sillah ole yeg. Danahas qe digumakwa Yesus keŕ keŕ sew amlagwa peg qe, dimba ag Tiwurdi Néri kuak danah beg. Da Luk da né qe digumakwa arereg ban qe peko kepaŕko kouturin. Qeri da ole né ene keŕ keŕ kunum ban qe dimlamurko yarildi kena elle qe yin. Danah naŕi Tiofilus, na né ismireg qe, né meŕe qe doka ot mourdig.
Le Luarak Danah Yon Memnakri Né
Sén qewa Herod* 1:5 Herod ene Herod king dewew Yesus katleg ole qe memeg. nug king delle Yudia gumewew, pris 1:5 Tiwur am danahas ole gamlagwa Tiwurdi ofa mak danah os wénih Sakaraia daré. Nug pris ameg Abiya qewari, am nug waw Elisabet ole a olele pris Aron fuŕuh. A olele Naŕinahri Ŕo am Né ole kunum dimlamurdap, qeri ge Tiwur a danahas mangunah qere piatan. Gam a keinmanah am a nir kawa, keŕdi Elisabet nug owa nir kawa. Sén os pris ameg Sakaraia nug daré ole qe asilag sén kekuakri dewew ge, deŕ os pris Sakaraia nug Tiwur nohwa kekuan. Pris ag koulagwa wenlag ker masawa yeksi touŕweg ge, Sakaraia wénih ban. Wénih bew ge, nug kepŕurweg Tiwur Lougwa noko ker ahu os kew kas muŕdig kena ole Tiwurdi mandigri nuan. 10 Ker ahu os kew kas muŕdig kena be ole qe nug manewew ge, danahas kunum dimdim qagleksi unuqoreg. 11 Sén qewa Tiwurdi doup Sakaraia gumurko doko, qaŕéw ker ahu os muŕdig kena ole aŕelle dian qe séku kenariwa sirko dian. 12 Dewew ge, Sakaraia aminko doup qe peko ge, nug wawtuŕko ole faŕan. 13 Gam Tiwurdi doup amegwa anan. “Sakaraia, na aw faŕwen. Tiwur unuqorak nasip duan. Na wat Elisabet nug nir danah memanko mirdig, am na nir qe wénih Yon kataŕ. 14 Geisah nug dow, na ot gamag naŕi asdig. Am nug durig qeri danahas la kuŕum ole olag gamag asdig. 15 Keŕdi nug Tiwur nohwa danah wénih ole darig. Nug wain am le gagrag la qe ole ospi lew, am nug anig owa niewew, sén qewa ole Koulli Gun nug ole wittew dessa omaldig. 16 Nug anuqko Israel danahas kuŕum omlarew ag olag buliew asilag Naŕinah Tiwur gumdeksi dolag. 17 Profet 1:17 Tiwurdi né oko mariak danah Elaisa gagragsak morew kekuan qe sillah Yon Naŕinah noh oko anuqko attig. Atewew ge, nug sew nir memelgar ole ag olag usih nirig. Am nug danahas Tiwur nohwa tapewnak sési qe omlarew olag buliew Tiwur o nie sillah diakri dahmelag. Qewa ge, nug sew Naŕinah uŕirigri qeri danahas olag bawressi dalag,” eko anan. 18 Sakaraia Tiwurdi doup koŕmoran, “Da qe areg ol meŕe mérig? Keŕdi da wal ole i keinmanah am i nir ole makri sén eŕtan.” 19 Tiwurdi doup nug koŕewa oko anan, “Da doup Gebrel. Da Tiwur nohwa deina ole. Nug da meŕilew nasip né kena ene oko na amenwa andildi uŕiyém. 20 Na doka koutor. Gei ole na né kaŕdew né ospi mariwen, keŕdi na dasil né ot meŕe pi mé. Na dawe atew nir nasip dow am bulika né maririp. Da keŕ aném qe sén nusig morakwa bérig.” 21 Sén qewa danahas Sakaraia dimdim bérigri ameg méksi dessi dahmak kuŕum og. “Aregri Tiwur Lougwa gun awen owa wagamnah de?” 22 Sén nug dimdim ban ge, nug né mariakri olele kawa. Ag nug Tiwur Lougwa kowol os pian ge, nug ewegwa ih sew peksi olag mouran, keŕdi nug né kaŕdan. 23 Nug pris kuakri sén nusig qe malako ge, buliko lougwa atan. 24 Qe dimba ge, waw Elisabet o ole meko, nug kalam tanig ole qe louw ih daré. 25 Elisabet anan, “Naŕinah dasil o niew, nug sew da nir ole mein. Géri danahas nolagwa uŕa nak dorém ge, nug sew kawa man.”
Yesus Memnakri Né
26 Kalam 6 qere Elisabet nirdi weiewew, Tiwur doup nusig wénih Gebrel qe meŕorew taun nagur wénih Nasaret qewa atan. Taun qe Galili atu owa de. 27 Tiwurdi doup nug Tiwurdi né oko as magun os danah ole ospi weiyes ole qe dowa atan. Nug danah os wénih Yosep king Dewit fuŕuhwari qeri fég oŕweg. As magun qe wénih Maria. 28 Tiwurdi doup nug gumurko atko amegwa anan, “Maria, na kena te dana? Tiwur nasip o naŕi nie. Tiwur na ole dasa.” 29 Maria doupri né qe doko wawtuŕko katat qew ge dahman, “Keŕ digurinah né ene ané.” 30 Gam Tiwurdi doup anan, “Maria, na aw faŕwen. Tiwur nasip o nie. 31 Geisah na ot ole meka nir danah os memanka am nug wénih Yesus kataŕ. 32 Tiwur sew nug binag naŕi ole bérig am nug wénih Tiwur Karannah Bega éksi anlag. Naŕinah Tiwur sew nug king beko alag dugiah Dewit king daré sillah darig. 33 Nug Yakop fuŕuh gumarelle king sansan darig. Kingdom nusig ge ospi kawa mew,” eko anan. 34 Maria Tiwurdi doup amegwa anan, “Da danah ole ospi weiyeŕ gam, aregnah kowol qere dagnéwa bérig?” 35 Tiwurdi doup koŕewa oko anan, “Koulli Gun neko na tonirew gagragsak Tiwur Karannahri na qanŕirdig. Qeri nir gunnah na memandip qe wénih Tiwur Bega éksi anlag. 36 Na doka koutor. Na liap Elisabet ole nug keinmanah, nug owa nir kawa éksi andéw, gam gei nug kalam 6 qere nirdi weiye, géri nug nir ole darig. 37 Keŕdi Tiwur nug keŕ os sakri ane ge, qe mou bérig.” 38 Maria Tiwurdi doup koŕewa oko anan, “Da Naŕinahri kuak as, na né anam qe sillah bar.” Qere anew ge, Tiwurdi doup nug munurko atan.
Maria Elisabet Perig Atan
39 Qe dimba wagam ole kawa, Maria bawarko usihri teko Yudia atu owa taun os qoukuwa, Sakaraia Elisabet ole des qewa atan. 40 Atko Sakaraia lougwa wanew Elisabet peko sumdew ge, Maria ole Elisabet sumdan. 41 Sumdewew ge, nir Elisabet owa nian qe ole kawqan. Koulli Gun Elisabet wittew dessa dahmak moran. 42 Elisabet qalko Mariari anan, “Tiwur na as la kunum eŕarak wittak kena miran, am Tiwur nir na otwa nie qe wittak kena moran. 43 Da ol gamagnah ase, keŕdi Naŕinah dasil anig peiŕdigri uŕiyé. 44 Na sumŕam qe dueppi ole nir da olwa ene gamag asew kawqé. 45 Tiwur na wittak miran, keŕdi na nug anan qe beko mou murdigri ot meŕe man,” eko Elisabet Maria anoran.
Mariari Kasi
46 Maria anan, “Da ol dahmak ole kunum Naŕinah morko binag meina. 47 Da Tiwurdi ol gamag naŕi ase, keŕdi nug da hipunin dasil noh uwindi seko buliko wiŕan. 48 Da Tiwurdi kekuak as sam, gam nug da dahmiŕko koutoran. Qeri gei digumak am dimba dimba ole danahas anlag, ‘Tiwur as qe wittak kena moran,’ éksi anlag. 49 Keŕdi Tiwur Gagragsak Digu, nug dagrowa kowol danah sakri kawa qe sew ban. Nug wénih gunnah. 50 Nug sew danahas nug faŕursi ole qe ag alalgar dugialgar ole ag nusig o duak owa dalag. 51 Nusig gagragsakwa kowol danah sakri kawa qe san. Nug sew danah ag agégé binlag meg qe kum qétieg. 52 Nug king binlagri seréw qe dilag gagragsak sew kawa meweg, am danah binlag kawa sam daréw qe sew ag nug nohwa naŕi beg. 53 Nug danahas ke kawa qe ke kena nusigwa begaran am sew danahas kehlag ole qe ewlag sam qere ateg. 54-55 Nug kuak nir nusgur Israel danahas kehnaran. Keŕdi nug Abraham am algur dugiahur ole o duak nusig owa sansan diakri né fagqan qe dahmorko, ig alangar dugiangar agop ole qere sérig,” eko Maria Tiwur binag man. 56 Maria nug Elisabet ole kalam kiam sillah dessa, am buliko kawagwa Nasaret atan. 57 Elisabetri nir memnak sén dow ge, nug nir danah memnan. 58 Nug gému ole asilaswari am leilti ag Elisabet nug Naŕinahri o duak naŕi owa dian qe dueksi, uŕiweg nug ole aŕié olag gamag asan. 59 Deŕ 8wa ge nir féŕu gone kotŕakri sén dew, ag uŕiyeg. Ag memeg Sakaraia wélqorlagri seg. 60 Gam nir anig anaran, “Kawa, nir wénih Yon kataŕnig,” eko anan. 61 Anew ge, ag Elisabet anoreg, “Asilag atérwari ounté os wénih qere ole kawa.” 62 Am ag Sakaraia nir wénih oun kataŕdig qe dolagri ewlagwa nug perigri kowol seg. 63 Seweg ge, nug keke os morweg yarigri ewegwa ih sew uksi morweg ge, “Nug wénih Yon,” yew peksi dorlag nan. 64 Sén qewa ih Sakaraia nug koŕe koptew digumeko né mariyelle Tiwur binag suman. 65 Danahas aŕié daréw ole qe né qe kunum duessi wawtuŕeg. Yudia atu kunum qoukuwari danahas ag ole kowol qe neihwah marieg. 66 Danahas kowol qeri né duessi olag meweg te meweg new ge aneg, “Nir ene keŕ danahnah bérig?” éksi aneg. Keŕdi Naŕinah eweg§ 1:66 “Naŕinah eweg Yon dowa dian” digu ge Naŕinahri gagragsak Yon dowa dian. Yon dowa dian.
Sakaraiari Kasi
67 Koulli Gun Yon memeg Sakaraia wittew des, géri nug Tiwurdi né qe oko marian. 68 “Naŕinah Israel isanig Tiwur binag ménig. Nug danahas nusgur kehnardigri uŕiko kegeŕ asilgar ewlagwari buliko diaran. 69 Tiwur kéhnigak danah os gagragsak naŕi ole ignéwa mew uŕiyan. Nug Naŕinahri kuak danah king Dewit fuŕuh. 70 Algu Tiwur sew profet gun ag nusig né qe uksi marieg. 71 Nug danah qe gagragsak naŕi ole ig kéhnigrigri mew uŕirig. Nug isanig kegeŕ am danahas are ag ig nouni dahmigsi ole qe ewlagwari buliko wigrig. 72 Tiwurdi o duak ig alangar dugiangar ole deg am nug titwanak gun qe doug ospi katian. 73 Tiwur nug alnig dugianig Abraham dowa né qe fagqan. 74-75 Nug ig kegeŕ isangar ewlagwari wigrigri né fagqan. Qeri ig pi faŕhut, nug nohwa onig kunum morettu sansan mangu weiyettu gun dettu nug binag ménig. 76 Am nir dasil Yon, na geisah Tiwur sew na Tiwur Karannahri profet éksi aniŕlag. Keŕdi na Naŕinah noh oka anuqka atenna ih nusig oŕdip. 77 Na danahas nusgur anardip: Naŕinah hipunin asilag kusuqko buliko diardig. 78 Keŕdi Tiwur isanig o duak naŕi nie, qewa ge kem be sillah Naŕinah kéhnigrigri saw kappari uŕirig. 79 Danahas gattuwa dasi am mousakri faŕakwa dasi qe agop sonŕelle nug ih ismigew Tiwurdi maror ihwa atnig,” eko anan. 80 Nir qe dahmak am o mourak kena ole kena man. Nug atu meiŕak danah kawawa daré, gam dimba Israel danahas gumarko wanan.

*1:5 1:5 Herod ene Herod king dewew Yesus katleg ole qe memeg.

1:5 1:5 Tiwur am danahas ole gamlagwa Tiwurdi ofa mak danah

1:17 1:17 Tiwurdi né oko mariak danah

§1:66 1:66 “Naŕinah eweg Yon dowa dian” digu ge Naŕinahri gagragsak Yon dowa dian.