2
Ŋeroŋ Ratta irikatna
TW 16.9-11, na Up 1.14Pentikosna ra aniac laruatke, Iesusna up aŋgɨrena ramtaɨra muruŋcamiŋa kɨpca taup kabea punica eacri.* Pentikosna ra aniac: Anna Israelnanda is kocorta tapac ambrena rana iŋmbai, an 50na mɨnna raipaik mai te. Pentikosna ra larurena. An i, Pentikosna ra aniac, mana i ianna, mina Warɨŋna Amta Reik Aŋgɨna Toŋtoŋ Na Ra Aniac. Na Taup Ndamtaɨrna timbigta kapca an kam toco eacrenan sapta 23 wes 15 taŋca wes 22na mɨn. Up 4.31Na tamuŋna auŋa mɨtmɨt ianna anduna ndaruatke, mina waracatnanna, anna ma aigogomna mɨtmɨtna kirar toc nakɨpatnanna, mina mbiraca eacrina an kacna inikmo kocnaia neaŋga gararamacariat. Mt 3.11Ri, mina wattatnanna, reac ianna tacna kirar toc, ndaruatke, anna inikca tacna mim tocna reikca titaca an inik ndaruca mina watri, an tac tocna mimma mina kabe, kabemo muruŋ mairikat. Mk 16.17, na Up 1.5, na 4.31, na 10.44-46, na 1 Ko 12.10, na 13.1Ainda moca minmo muruŋa Ŋeroŋ Ratta mbukca mɨnna tɨkca, na mina ŋgepca auŋembta kambca muruŋ mambopri, anna Ŋeroŋ Ratta minmo gargar neaŋga, minmo kabena auŋembta kamb puŋ topna moca.
Na Raraŋ Aetaniaca rɨpacrina Iudana meikramtaɨr ndeida, gan tiacarpaikna pitrik waŋgorta auŋemb ŋgetacndiŋ nakɨpca mina muruŋa Ierusalem ndeacrina. Na an mɨtmɨt aniaca laruatna mɨnna, meikramtaɨra mina muruŋa anna waraca, anna wat ndopca kɨpca mapuniat. Na mina kour ikca waracri, Iesusna up aŋgɨrena ramtaɨr mbopatna kambca, an kɨpca puniatna auŋembta auŋ kabe, kabena kamb puŋ toprina, ri, mina waracatnanna mina kam ŋgoin. Ainda moca mina ŋgep ŋgoreac naŋgepca tamtam ndamŋirina. Up 1.11Karica an Iudana meikramtaɨra anna watca ŋgep ŋgoreac naŋgepca, aindopatna, “An ramtaɨra muruŋa Galili niŋgiknan ki? Kaica aia waracapeke, mina aina auŋemb kabe, kabena kamb koind puŋ ndopapekna. 2 Ti 1.15Wat, aia pitrik kabe ŋgetacndiŋa mba kɨpri. Aina gan inikna meacramoot kabe, kabea, aia gan pitrikartiŋ nda kɨpatna, aina ndeida pitrik Partiapa, Midiapa, Elamnan. Na aina ndeida aia gan pitrikartiŋ toco kɨprina, Mesopotemiapa, Iudiaapa, Kapadosiaapa, na Pontusapa, Esiana pitrikap an ŋgetacndiŋ nakɨprina. 10 Na pitrik Pirigiapa, Pampilia, na pitrik Isipap, na pitrik Libia ma mon Sairini auŋ aniaca rambuŋaia eacrena, na aia Romna meikramtaɨr toco, aia muruŋ nakɨpca gan ndeacrina. 11 Aia Iudanandapa Iudana meikramtaɨr wanaiŋa muruŋa ndorita iroar ŋgetrikica, Iudana rɨpacrina rɨtɨpaca raŋgairi. Aina ndeida mon mut Kiritapa pitrik Arebianan, aia muruŋa waracri, mina aina auŋembta kamb puŋga Raraŋ Aetaniacna morina reik anikta kamb topri, aia waracatna.” 12 Ainda moca mina ŋgep ŋgoreac naŋgepca, iroara tamtam ndamŋica ndori puŋga aindopatna, “An laruapekna reaca, anna kaina reacna mɨnɨŋ?” 13 Ri, mina ndeida minmo piria mbopca gaindopca, “Anna mina wain puik amba, amba paŋaind roreca mboprena kamb.”
Pita an laruapekna reikta kamna mɨnɨŋ ndopca laruatna
14 Karica Pita up aŋgɨrena ramtaɨr 11na mɨnpaikap wɨtɨkca, ma kam aniac ŋgoin mbuŋa meikramtaɨrmo aindopatna, “Ne Iudanandapa, an kɨpamaica gan Ierusalem ndeacrena meikramtaɨr, ne gan laruapekke, ne watapekna reikta mɨniŋga, aku mbop te, ne kour ikca matau warac. 15  1 Te 5.7Ne an ramtaɨrmo anmo ŋaŋaoraŋ ndopat ki? Wanaiŋ ŋgoin, mina wain pukca mba amba ŋaŋaoreke, na mandeac ŋaŋarmuŋa, rana ŋgaŋganŋgɨa 9na mɨn niŋgik. Na an kamma Pita mbopatnanna, Iudananda mina puk wainmo ŋaŋarmuŋ ŋgoinna mba ambrena. 16 Gan reaca mandeban ndaruapeknan atua an reacmo ramma morina ramoot Ioela, mana kammo, ma gaindopatna, 17  Iol 2.28-32, na Sek 12.10, na In 7.38, na Up 10.45, na 21.9‘Raraŋ Aetaniaca aindoprina, “Maica gan tiacarpaikna mamamaia kɨpi rambuŋai te, aku ndona Ŋeroŋ Ratmo, meikramtaɨr tambatmo muruŋcamiŋa kactacnandet. Te, nena nuikapa momboura, rambca moa mboprina ramtaɨrta kirarir toc ndaruca aukna kam ndopnande. Te, ramtaɨr ŋgaibi manmbɨanmemraŋ, tocna tamram mbuŋ mbatnande, te, ramtaɨr bagrara, tamram mbuŋ mbatnande. 18 Na an mɨn toco, aku ndona mbaiŋna aiŋa morena ramtaɨrapa meikmo ndona Ŋeroŋ Ratmo min nambatta kactac te, mina aukna kammo atuna rambca moca mboprina ramtaɨrta kirarir toc ndopnandet. 19 Te, aku ainta ŋgagatracarmo riac tamuŋa tɨki laru te, aku gan ŋgagatracarmo tiacarpaik wɨkɨnna tɨki larunandet. An reikta ŋgagatracara, racaindpaikapa tacapa tactuor aniaca gan tiacarpaik ndarunandet. 20 Te, ra kocnai nenepucari te, karwaia kocnai laupcarica racaindpaik toc ndacarinandet. Na iŋmbai ŋgoinna Kacootna ra aniac ŋgoinna larunandet. 21  Ro 10.13An mɨnna, meikramtaɨra muruŋcamiŋa Kacootna i ŋgac te, ndori kotacna digi te, ma minmo mac nda aŋgɨca mina mba ŋgocraiitndai.” ’ Na an kambca ramma morina ramoot Ioel, ma an ndopatna.”
22  In 3.2, na 14.10-11, na Ib 2.4Na Pita ma gaindopatna, “Ne Israelnaŋgepta meikramtaɨr, ne aukna gan kammo, kour ikca matau warac. Aku nemo gan Nasaretna ramoot Iesusna kam ndop te, ne warac. Ne ndori waracatke watatna, Raraŋ Aetaniacna moatna reik anikta aiŋir anikapa, mana moatna ainta ŋgagatracara, ma Iesusna para tɨkca ma nena rɨkmo ndoa watrapaca aindopna moca, ‘An ramootta Raraŋ Aetaniac mbagɨrica kɨpatna ramoot.’ 23  Mt 27.35, na Mk 15.24, na Lk 23.33, na In 19.18, na Up 4.28, na 1 Pi 1.20Na an ramootmo, nena para tɨkatnan. Na an ramootmo, Raraŋ Aetaniaca atu ŋgoinna ma lamŋiatna, ma manmo ainda mo ndopca, ma kam leaca maica nena para tɨkatna. Te, ne mamo aŋgɨra ramtaɨr ŋgorikta par matɨkat, na mina manmo ik naaŋgɨra keraca ma mamenacat. 24  Mt 28.5-6, na Mk 16.6, na Lk 24.5, na Up 3.15, na 4.10, na 10.40, na 13.30-31, na 17.31, na 1 Ko 15.15Te, Raraŋ Aetaniac, ma manmo mba an memenacna taup ŋgoreaca mba wattacarica ma mba anna mba mac eacatke. Na memenaca ma gargar kocor ma an ramootmo mo menacna towanaiŋ. 25  Ŋap 16.8-11Aintik Dewit toco atua ndomo aindopatna,
 
‘Aku Kacootmo watreke,
ma aukna kɨtɨmmo
memetmbaca aukap eacreke,
na ma aukmo moa gagrarenan,
aintik reac ianna aukmo moi nanambi te,
na moi rugut mona mɨnna wanaiŋ.
26 Ainda moca aukna iro inikca toŋtoŋ aniac laruca,
aku kam toŋtoŋ ŋgoinna, aindopnandet.
Aku Raraŋ Aetaniacna ndabirena,
ma aukmo reik laiŋga monande.
27  Up 13.35Ainda moca u aukmo mba watcarica,
aukna ŋeroŋa an meikramtaɨrta menaca eacrena
taupca mba eacitndai. Na ramootmo u babuca,
ma una ramoot rat ndarurina ramootta,
u mamo mba watcarica
ma an menaca kotrena taupca mba eacitndai,
wanaiŋ ŋgoin. Menacrena warirta ŋerŋgaur eacrena taup. Na Iudanaŋgepca manmo Girikna kam mbuŋa Ades ŋgacrena. 28 U aukmo iarwar ndeacna auŋ laŋna taupca
u aukmo wandaca mamairi.
Ainda moca u aukmo watcarica
aku unap eac te,
u aukmo moca aku iarwar ndeteacna toŋtoŋ bagaraniaca,
memetmbaca aukap eacraŋnandet.’
 
Na gan kambca Dewit mbopatna kam.”
29  1 GRP 2.10, na Lk 1.32, na 1.69, na Up 13.36, na 2 Ti 2.8Karica Pita gaindopatna, “Min laiplacar, aku nemo wandoŋ ŋgoinna aindopnande, aina nicau Dewit. Ma menaca mina manmo mamutocri. Mana mukca aiap maeacreke. 30  2 Sml 7.12-13, na Ŋap 89.3-4, na 132.11Na Dewit tikca, ma Raraŋ Aetaniacna ramma morina ramoot ian. Aintik Dewit, ma lamŋirina Raraŋ Aetaniacna babuca mbopatna gan kamma, ma gidik ŋgoin ndopatna, ‘Iŋmbaia aku una mombonikta ianmo aŋgɨri gagrirta ramoot paŋan naaŋgɨri wɨtɨkca, ma una kirar toc ndarunande.’ 31  Ŋap 16.10, na Up 13.35Aintik Dewitta an Raraŋ Aetaniacna mbopatna reikta kammo, ma atuna ndamŋiatna, mamo Raraŋ Aetaniaca mba watcarica ma memenacna taup inikca mba eacitndai, na mana waɨra mba kotitndai. Na Dewit, ma an kam ndopatnanna, ma mba ndonake, mba mbopatke, wanaiŋ. Raraŋ Aetaniaca mo ndopatna reikmo, ma atuna ndamŋiatna. Ainda moca ma an ramootna kamma ma an ndopatna, an ramootta Raraŋ Aetaniaca babuca mbagɨrica kɨpca aimo mac nda aŋgɨna ramoot, ma muk ndiŋ mac nda ŋgepnandet.§ An ramootta Raraŋ Aetaniaca babuca mbagɨrica kɨpca aimo mac nda aŋgɨna ramoot, na Girikna kam mbuŋa mina gaind ŋgacrena, “Karais.” 32  Up 1.8, na 2.24An ramoot, ande Iesus. Raraŋ Aetaniaca manmo mukca tɨkca moa maŋgepat. Na aia muruŋa manmo muk ŋgetacndiŋ naŋgepatna iŋmbai mbuŋa aia manmo watatke, aia mana nda ŋgepatnanna aia ndorita lamnik puŋga watca, aia nemo anna wiwitia mboprena. 33  In 14.26, na Up 1.4, na 5.31, na 7.55-56, na 10.45, na Epe 4.8, na Ib 10.12Na Iesus tikca mandeaca Raraŋ Aetaniaca mamo aŋgɨa gaca ndona tamuŋna auŋa, ma mana par umbai maeacreke. Aintik atua Raraŋ Aetaniaca mamo neaŋ ndopca babuatna Ŋeroŋ Ratta, ma mamo neaŋga ma muruŋcamiŋa kactaca, ne waracatke, na mawatat. 34  Ŋap 110.1 Na Dewit, ma tamuŋna auŋa Iesus gacatna kirar toca mba gacatke. Na ma aindopatna,
 
‘Raraŋ Aetaniac Kacootta ma aukna Kacootmo gaindopatna,
“U aukna par umbaia mbirac te.
35 Aku una puŋnaŋgepmo,
una kaŋgaukca tɨknande.” ’
 
36  Up 5.30-31“Aintik ne Israelnaŋgepca ne gaind ŋgoinna matau lamŋi, an ramoot Iesusmo, ne manmo aŋgɨra ik naaŋgɨa keracatnanna, mandeaca Raraŋ Aetaniaca manmo aŋgɨrca Kacoot ŋgacrina, na an ramoot, ma Raraŋ Aetaniaca babuca mbagɨrica kɨpca aimo mac nda aŋgɨna ramoot.”
Meikramtaɨr wɨt aniaca iro inkar ŋgetrikica puk mbuŋa kɨtac puk maaŋgɨrat
37  Sek 12.10, na Lk 3.10-12, na Up 9.6, na 16.30Ainda moca meikramtaɨr wɨt aniaca Pita mbopatna kam mbaraca, an kamma mina iroar inkarca rɨŋri. Mina ŋgepca Pitaapa up aŋgɨrena ramtaɨrmo gaind madigiat, “Min laiplacar, ainda mo te, aia tida moit?” 38  Lk 24.47, na Up 3.19Ri, Pita minmo gainda nda rutica mambopat, “Ne muruŋcamiŋa ramoot kabe, kabea, ne ndorita iroar inkar ŋgetrikica, Iesus Karaisna i mbuŋa kɨtac puk aŋgɨ te, Raraŋ Aetaniaca nena tɨpemb ŋgorikta makukara, ma mo kecarinandet. Ne ainda mo te, Raraŋ Aetaniaca nenmo Ŋeroŋ Rat neaŋnande. 39  Ais 57.19, na Iol 2.28, na Up 10.45, na 14.27, na Epe 2.13, na 2.17Ŋgaua Raraŋ Aetaniac baburina Ŋeroŋ Ratta ma nenapa nena mombonikapa mon tawanna auŋembta meikramtaɨrap, ma ndo aca kɨpekna meikramtaɨrmo ma Ŋeroŋ Ratta neaŋnande.”
40  TW 32.5, na Pil 2.15Ri, Pita minmo kabena kamb ndeidap mbopca maica, ma minmo kam gargar ŋgoinna gaindopatna, “Ndorita ŋginaŋa matau mo, te, ndoritake wat, moca ne toco, an tɨp ŋgorikca morena meikramtaɨrap ŋgocrai nari.” 41  Up 2.47, na 4.4, na 5.14Ri, Pitana mbopatna kambca meikramtaɨr wɨt anikta iroar inkara rɨŋga, mina puk mbuŋa kɨtac puk maaŋgɨrat. Na an ra ndaruca Iesusa rɨpaca eacrena wiwitta mbukatna meikramtaɨrta ŋgaŋganŋgɨa, 3,000na mɨn toc malaruat.
Meacramoota iro kabe ŋgoin aŋgɨca maeacri
42  Up 20.7An kɨdrɨkca meikramtaɨra up aŋgɨrena ramtaɨrta riptia mataua waracri, na mina ndorita reikmo ndorimo otacrina, ri, mina ndorimo aŋgɨra punica tapac rɨmbɨtca ndorimo biŋaica ambrina, ri, mina Raraŋ Aetaniacmo mambendeiri.* Landamŋina ramtaɨr wɨtta gaind ndamŋirena, an outna Karaisna rɨtɨpacna tumbunna meikramtaɨra, mina ndorimo aŋgɨra punica ambrena, na mina am mai te, mina Iesusna tikapa racaindpaikna ndamŋica mina tapacapa wain puk amnande. 43  Mk 16.17, na Up 4.33, na 5.11-12Na Iesusna up aŋgɨrena ramtaɨrta para tɨkca ainta ŋgagatracara mori, meikramtaɨra muruŋa an ŋgagatracara watta maica, mina rugdar mamori. 44  Up 4.32-35, na 5.12, na 6.8 Ainda moca meikramtaɨra Iesusa rɨpaca eacrenanna, memetmbaca mina muruŋa ndorimo aŋgɨra, punica eacrina, ri, mina ndorita reikmo ndorica biŋaia maaŋgɨri. 45 Karica, mina ndorita pitrikar waŋgorpaikembapa, ndorita tɨkca eacrina reikmo mbik tɨkca oikrina taupca tɨkca meikramtaɨra oikri, mina an kitukndukar aŋgɨca, an koteterina meikramtaɨrmo, an kitukndukar biŋaica mina an puŋga reik maoikri. 46  Lk 24.53, na Up 1.14, na 20.7Na an rɨpacrina meikramtaɨr, memetmbaca mina ndorimo Raraŋ Aetaniacna Kacna wuocna inikca tɨkca aŋgɨra punireke, ndorita kaikmo ian ianna tɨkreke, amba taŋreke, toŋtoŋ bagaraniac ŋgoin, ainda moca mina ndorimo aind naaŋgɨra punica aind ŋgambca taŋrena. 47  Up 2.41, na 4.33, na 5.14, na 6.7, na 11.21, na 11.24, na Ro 14.18Na memetmbaca mina Raraŋ Aetaniacna i aŋgɨra ŋgepreke, meikramtaɨra minmo ainda morenanna moca, mina toŋtoŋ ŋgoin. Na Kacootta ra kabe, kabena inikca ma meikramtaɨrmo mac nda aŋgɨrena, ma ainda moreke, mina Iesusa rɨpaca eacrena tumbunna mbukreke, Iesusa rɨpacrena tumbunna ŋgaŋganŋgɨa kunda tamuŋ ŋgoin magareke.

2:1 TW 16.9-11, na Up 1.14

*2:1 Pentikosna ra aniac: Anna Israelnanda is kocorta tapac ambrena rana iŋmbai, an 50na mɨnna raipaik mai te. Pentikosna ra larurena. An i, Pentikosna ra aniac, mana i ianna, mina Warɨŋna Amta Reik Aŋgɨna Toŋtoŋ Na Ra Aniac. Na Taup Ndamtaɨrna timbigta kapca an kam toco eacrenan sapta 23 wes 15 taŋca wes 22na mɨn.

2:2 Up 4.31

2:3 Mt 3.11

2:4 Mk 16.17, na Up 1.5, na 4.31, na 10.44-46, na 1 Ko 12.10, na 13.1

2:7 Up 1.11

2:9 2 Ti 1.15

2:15 1 Te 5.7

2:15 Na an kamma Pita mbopatnanna, Iudananda mina puk wainmo ŋaŋarmuŋ ŋgoinna mba ambrena.

2:17 Iol 2.28-32, na Sek 12.10, na In 7.38, na Up 10.45, na 21.9

2:21 Ro 10.13

2:22 In 3.2, na 14.10-11, na Ib 2.4

2:23 Mt 27.35, na Mk 15.24, na Lk 23.33, na In 19.18, na Up 4.28, na 1 Pi 1.20

2:24 Mt 28.5-6, na Mk 16.6, na Lk 24.5, na Up 3.15, na 4.10, na 10.40, na 13.30-31, na 17.31, na 1 Ko 15.15

2:25 Ŋap 16.8-11

2:27 Up 13.35

2:27 Menacrena warirta ŋerŋgaur eacrena taup. Na Iudanaŋgepca manmo Girikna kam mbuŋa Ades ŋgacrena.

2:29 1 GRP 2.10, na Lk 1.32, na 1.69, na Up 13.36, na 2 Ti 2.8

2:30 2 Sml 7.12-13, na Ŋap 89.3-4, na 132.11

2:31 Ŋap 16.10, na Up 13.35

§2:31 An ramootta Raraŋ Aetaniaca babuca mbagɨrica kɨpca aimo mac nda aŋgɨna ramoot, na Girikna kam mbuŋa mina gaind ŋgacrena, “Karais.”

2:32 Up 1.8, na 2.24

2:33 In 14.26, na Up 1.4, na 5.31, na 7.55-56, na 10.45, na Epe 4.8, na Ib 10.12

2:34 Ŋap 110.1

2:36 Up 5.30-31

2:37 Sek 12.10, na Lk 3.10-12, na Up 9.6, na 16.30

2:38 Lk 24.47, na Up 3.19

2:39 Ais 57.19, na Iol 2.28, na Up 10.45, na 14.27, na Epe 2.13, na 2.17

2:40 TW 32.5, na Pil 2.15

2:41 Up 2.47, na 4.4, na 5.14

2:42 Up 20.7

*2:42 Landamŋina ramtaɨr wɨtta gaind ndamŋirena, an outna Karaisna rɨtɨpacna tumbunna meikramtaɨra, mina ndorimo aŋgɨra punica ambrena, na mina am mai te, mina Iesusna tikapa racaindpaikna ndamŋica mina tapacapa wain puk amnande.

2:43 Mk 16.17, na Up 4.33, na 5.11-12

2:44 Up 4.32-35, na 5.12, na 6.8

2:46 Lk 24.53, na Up 1.14, na 20.7

2:47 Up 2.41, na 4.33, na 5.14, na 6.7, na 11.21, na 11.24, na Ro 14.18