1 Ru 4.43Zisas mba mbigar kurav, mbaram maaŋ thav khavgiap, za mba ŋgui bakɨvi gum ŋgui bisarire ga ruigi. Ana ruav, Fhe Bakɨme won gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga buni vhuuiŋ bun mbe nzua rui. Ana khaŋ mbui, ana ŋgu mben vugap, mba Fhe Bakɨme buni vhuuin mbe suaŋgiap, khavgiap, harigi nen vui. Ana mbara mbua rui. Ana ruim, ana mba farasegi 12 thɨgi ŋaara gumgi ana phorga rui. 2 Mt 27.55-56; Mk 15.40-41; 16.9; Ru 23.49Mbe mbigi mbari, mbe vhɨra ana phorga rui. Mba mbigi, ana fhum mbe tɨn ŋiniŋgi mbatɨgi ga vharvharav, mbe rɨmrɨɨ ga mbuim, nta vhɨzgi. Mba mbigi zɨri khare. Makdaran mbik Maria, mba mbik Zisas fhum ana tɨn harathɨgi ŋiniŋgi mbatɨgi ga vharigim, nta ana thav kɨrar hegi. 3 Ana phorga ruigi mbiga mbe Zoana, ana Kuzan muuŋ ma. Anan mana Kuza, ana Herot phena gari guma bakɨme ma. Mbe phorga ruigi mbiga mbe khare, Susana. Mbe mbigi vhɨrvera Zisas phorga ruigi. Mba mbigi, mbe won bigira Zisas gu ana phorga rui gumgir kurkurigi.

4 Zisas maaŋ mbua ruim, gumgi gu mbigi vhɨrve zav ana phok thɨgi. Mba gumgi gu mbigi, mbe zam ana mba rui fhain ŋguir kegap zav ana phok thɨgi. Mbe za ana phok thɨgim, Zisas mbaram buna mueŋ vhunama sav khaŋ mbe nzuai. 5 Mt 13.3; Mk 4.3“Guma mbe vov rezi fara muuŋgi mba wit ndi mɨna fui. Ana vov nta ndi mɨna fuim, mbari rav, tuav ga regi. Mba tuav ga regi ntɨɨri, gumgi nta thipoga ruim, korgi zav nta mbegi. 6 Mbari ŋkɨɨ ki nuianeŋ ga regi. Nta regap, thooŋgiap, vhuunga ntɨɨri ki. Mba nuianeŋ vhɨra mbɨ ki fhu, maaŋ muuŋgiap, nta za thooŋgiap, nzɨɨv, vhɨzgi. 7 Mbari tari ki kargi ki nuianeŋ ga regi. Nta mba nuianeŋ ga regap, mba tari ki kargi phorga vhuuŋgim, mba tari ki kargi, nta kav, nta zɨrgi. 8 Mbari nuiana vhuueŋ ga regi, nta regap, vhuuŋgiap, mba vhɨrvera tegi. Mbari 100 thɨgi vhɨgi mbarigi.” Zisas mba bunin mbe nzua vov kama bakɨmera khaŋ mbe nzuai, “Guma khuarani kɨv, ana kha buni mbararari.”

9 Zisas mba bunin mbe suaŋgim, ana phorga rui gumgi ana nzarigi, “Ndu kha vhunama dagi buna nɨɨeŋ ram nzuai?” 10 Ais 6.9-10; Mk 4.12Mbe mba nzambaran Zisas ga muuŋgim, Zisas mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨv muunga bigi, ana mba zorgi bigi, ana ntan nde khɨvav, ana nta nɨɨŋge bun nde suaŋgi. Gu mba harigi gumgi gu mbigi, gu fhura vhunaa ga si bunira mbe nzuai. Mbe maaŋ muuŋgiap, mbe zazera gari, mbe bigɨn thueŋ sarga fhu. Mbe vhɨra zazera mbararagi, mbe bigɨn thueŋ kaŋgirga fhu.”

11 Hi 4.12; 1 Pi 1.23Zisas nen mbe suaŋgiap khaŋ mbe nzuai, “Gu mba vhunama si buna nɨɨeŋ khare. Mba mban vhɨgi, nta Fhe Bakɨmen buni vhuuiŋ ma. 12 Mban vhɨgi mba tuav gaa ga regi. Mba tuav gaa, ana khaŋ muuŋgi gumgi gu mbigi ma. Mbe Fhe Bakɨme buni mbararagim, Satan zav, mbe ndavi vherir mben tɨn mba Fhe Bakɨme bunin vhuuiŋ, ana nta ndigi. Ana khueŋ ndɨkndɨgi, ana muuŋv kɨrim, mbe Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ khothɨgɨrim, ana taagi mbe ndigɨ rivgi. 13 Mban vhɨgi mba ŋkɨɨ ki nuianeŋ ga regi. Mba ŋkɨɨ ki nuianeŋ ne khaŋ muuŋgi gumgi gu mbigi ma. Mbe Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ mbararav, guigira nta nzuav ndikndigi. Mbe vhɨra, mbe mba thɨri khɨnan vergi fhuv mban vhɨgi fara muuŋgi. Mbe khaŋ muuŋgi, mbe tuga tɨvaneŋra Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ khothɨgap nta zɨn vui. Mbe nta zɨn vovra thagim, mben mpari bigeŋ mben hɨgim, mbe rɨgap za Fhe Bakɨme thagi. 14 Mba mban vhɨgi mba tari ki kargi ki nuianeŋ ga regi. Mba tari ki karɨgi ki nuianeŋ, ne khaŋ muuŋgi gumgi gu mbigi ma. Mbe Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ mbararav, nta khothɨgɨ za mbuav, mbe vhɨra kha nuiana bigi ga nzuav thagine mbui ndɨkndɨk kɨvgiap mben ki. Mbe kha nuianan ŋkɨɨ vhɨrve kɨrgeŋ nzuav mbuav, mbe vhɨra kha nuiana bigi vhɨrve garav, nta nzuav rɨmgi phara tui. Mba bigi ndɨkndɨgi zav, mba Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ mbevigim, nta mba ti fhu. 15 Mba mban vhɨgi mba nuiana vhuueŋ ga regi. Mba nuiana vhuueŋ khaŋ muuŋgi gumgi gu mbigi ma. Mbe Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ mbararav, nta ndim wari wo ndavi vheri ga tɨgap, nta zɨn vui gumgi gu mbigi ma. Mbe maaŋ mbuav thɨga havhargiap, mba ti.”

16 Mt 5.15; Ru 11.33Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ mbe nzuai, “Guma the fhum rama durav ana ndi ndan vhee rugire, ee, ana ndi kaan piiaŋ ndarigire? Fhuvara. Ana ana durav, ana ndi hiiŋra ntorgim, gumgi zav ana ŋaara gari. 17 Mt 10.26; Ru 12.2Gu guigira khar nde nzuai, nde mba vhagi bigi, nta zumgum kɨrar hegɨrga. Nde vhɨra mba zomzora mbui bigi, nta vhɨra zumgum kɨrar hegɨrga.

18 Mt 13.12; 25.29; Ru 19.26“Nde tuituigira wari ganɨv, nde tuituigira kha buni mbararari. Guma bigi mbari ki, Fhe Bakɨme harigi bigi phorgɨv anan nɨɨŋgirga. Guma bigi ki fhuv, Fhe Bakɨme, ana mba suirav kav khaŋ nzuai bigire, ‘Khe na bigire ma. Ana maaŋ nzuai bigi, Ana ana tɨn nta ndigirga.’ ”

19 Zisas mba bunin mbe nzuav kim, ana niamuuŋ gum anan ŋgugi ana ganɨ zav zi. Mbe zav, ram muuŋgip mba phena vhen ŋgirɨp ana gangirie? Mba gumgi gu mbigi za mba phena thɨmkamani givigi. 20 Mbe mbara kim, guma mbe mbe bun ana nzuai. Mba guma khaŋ ana nzuai, “Ndu niamuuŋ gu ŋgugi, mbe ndu ganɨ zav zegap, ndu rargap kɨrar mbur thivgiap ki.” 21 Ru 6.47; 11.28; Zo 14.21Zisas ne mbararagiap, ana ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ mbararav nta zɨn vui ntɨɨri, mbe na ndegmbori gum nan ŋgugi ma.”

22 Raa mben Zisas khaŋ wo phorga rui gumgi ga nzuai, “Nza kha mbɨ thugɨp mueŋ nderen hɨrga.” Ana maaŋ mbe suaŋgiap, mbe kema mben vergap, mbɨ thugap, muen hi. 23 Mt 8.24; Mk 4.37Mbe kema togap muen vov, Zisas thoga kuigi. Ana kuigim, bɨɨŋbɨɨŋ bakɨme khavgi. Mba bɨɨŋbɨɨŋ bakɨme khavgim, mba mbɨ phuri ra shoga zav fo mbe keman mbaim, ana mbɨ thor zav bisaŋ khɨnanera. Mbe guigira tuga mbatɨga ndi. 24 Mt 8.25; Mk 4.38Mbe tuga mbatɨga ndiav, mba Zisas phorga rui gumgi, mbe vov Zisasan vhurav khaŋ ana nzuai, “Guman Rum, Guman Rum, nza mbɨ thov vhɨzɨr zav mbui.” Mbe maaŋ ana nzuaim, ana khavgiap, mbaram mba bɨɨŋbɨɨŋ gum mbɨ phuri ruma mbuav, mani ga vhegim, mani fhura thuga vugi. Mani thuga vugim, mba mbɨ fhura mbɨrira vugap rɨgap ki. 25 Zisas mbaram kha nzambaran wo phorga rui gumgi ga mbui, “Nde na khothɨgi tɨv maaŋ ki?” Ana mba nzambaran mbe mbuim, mbe guigira rivgiap, ŋgava mbatɨga muuŋgiap, tamtam warir nzai, “Khe the khare? Ana kha bɨɨŋbɨɨŋ gum mbɨ phuri ga nzuaim, ni vhɨra ana buni mbararav ana buni zɨn vui.”

26 Mbe mba Gariri mbɨ thugap, muen Gariri fhain Gereseniŋ ndereŋ phorgi. 27-29 Mbe phorgap Zisas mba kema thav thɨvar ndavra thagim, ŋina mbatɨk vhen ndagi guma mbe mba ŋgu bakɨmen kegap, anan pura zi. Mba guma shagi shargia ki fhuvara. Ana fhum tuga mpeeŋmpeen, ana fhura mbugumra ki. Ana vhɨra phena kui fhu, ana mba mbe gumgi ndi mbogi ga rɨgi mbogi ga kui. Mba ŋina mbatɨk tugi vhɨrvera ana suigap, ana shogi. Mba guma, mbe fhum shenin ana harani gum suani kav, ana ganɨnga gumgi mbari ndi fim, mbe ana gari. Ana fhum mbe daaga suav, mba sheni gora suav, ruav ki. Ana nta gora suim, mba ŋina mbatɨk anan kov gumgi ki fhuv ŋani ga ruim, ana ntan ki. Mba ŋina mbatɨk vhen ndagi guma Zisas gangiap, nzɨɨv, anan pura zav, wo fega Zisas nɨma khɨngi. Zisas mbaram khaŋ mba ŋina mbatɨga nzuai, “Ndu ŋina mbatɨk, ndu mba guma thav kɨrar hɨgɨri.” Zisas maaŋ ana nzuaim, mba ŋina mbatɨk kama bakɨme rugap, nzɨɨv, khaŋ ana nzuai, “Ndu ram nan muun zav mbui, Zisas, za kha bigi kharav vu guarara ki Fhe Bakɨmen Kam? Gu ndun nzai, ndu zaar nan nɨɨ thari.”

30 Mba ŋina mbatɨk ne nzuaim, Zisas mbaram anan nzarigi “Ndu wo zɨ zita.” Mba ŋina mbatɨk ana ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Na zɨ Vhɨrve.” Ana khaŋ muuŋgiap ne nzuai, mbe ŋiniŋgi vhɨrvera, mbe mba guman vhen ndav ana vhen ki. 31 VB 9.11Mba ŋiniŋgi mbatɨgi ne suaŋgiap, mbaram khaŋ tɨgap suambarar mbatɨgar Zisas ga mbuav khaŋ nzuai, “Ndu nza ndim, mbu khɨna gari fhuv mboga su thari.”

32 Mt 8.30; Mk 5.11Mba tugen daa vhɨrve mba mbɨkshɨma piin hanera maaŋ kav pav kim, mba ŋiniŋgi mbatɨgi khaŋ tɨgap Zisas ga nzuai, “Ndu nza khɨrav nza sararim, nza ŋgɨv mbu daa vherir ndarga.” Mba ŋiniŋgi mbatɨgi ne nzuaim, Zisas mbe khɨrigi. 33 Zisas mba ŋiniŋgi mbatɨgi khɨrigim, mbe mba guma thav kɨrar hegap, vov, mba daar vherir vergi. Mba daar vhɨrve khuafua vov, mba vhara ntaaŋntaan vera vov, mba mbɨn vergap, mbɨ pava vhɨzgi.

34 Mba daa gari gumgi mba daar hɨgi bigeŋ gangiap, ra vov mba ŋgu bakɨmen vov, mba fhain ki ŋgui bisarirer vov mba hɨgi bigeŋ bun nzuai. 35 Mba gumgi gu mbigi mba hɨgi bigeŋ ganɨ zav wari zi. Mbe zav Zisas han mba ŋiniŋgi mbatɨgi vhɨrve vhen ndav kegi guma gari. Ana ndɨkndɨga vhuuŋ taagia anan zɨgim, ana wo shagi shargiap Zisas nɨman perav ki. Mbe maaŋ muuŋgia ana gangiap, wari guigira rivgi. 36 Mbe rɨvim, mba hɨgi bigeŋ gangi ntɨɨri, mbe mba ŋiniŋgi mbatɨgi vhen ndav kegi guman hɨgi bigi bun za mbe nzuai. 37 Mbe mba bigi bun mbe nzuaim, mba Gereseniŋ fhain ki gumgi gu mbigi, mbe zam mba bigi mbararagiap, guigira rɨrɨva mbatɨga muuŋgiap, wari wo fhaiŋ thav ŋgɨr zav Zisas ga nzuai. Mbe Zisas ga nzuaim, Zisas mbe fhaiŋ thav vov, keman vergap, vui. 38-39 Zisas vuim, mba ŋiniŋgi mbatɨgi vhen ndav kegi guma, ana phorgɨv ŋgɨr zav khaŋ tɨgap ana nzuai. Ana nzuaim, Zisas ana thɨvav khaŋ ana nzuai, “Ndu taagip wo fek gu tari han wo phenan ŋgɨv, Fhe Bakɨme guigira ndun kurkurav ndu muuŋgi bigi bun mbe suaŋri.” Zisas maaŋ mba guma ga suaŋgim, ana taagiap wo phenan vov, ana mba Fhe Bakɨme guigira anan kurkurav ana muuŋgi bigi, ana za nta bun mba ŋgu bakɨmen ki gumgi gu mbigi ga suaŋgi.

40 Zisas kema ndigap, mba mbɨ thugap, taagia mueŋ nderen hɨgim, gumgi gu mbigi vhɨrve anan rarga ki. Ana vov hɨgim, mbe ana gangiap guigira ndikndigi. 41 Mt 9.18; Mk 5.22Zisas havra thagim, mba Fhe Bakɨme buni mbararagi phenan ŋaari gari guman pana mbe, ana zɨ Zairus, ana Zisas han zi. Ana zav wo fegap Zisas nɨma khɨngiap, guigira khaŋ tɨgap wo phenan ŋgɨr zav Zisas ga nzuai. 42 Ana kambiga banera ki, anan mpari khaŋ muuŋgi, 12 thɨgi. Ana rɨmɨn zav gor vhɨk bisanera ki. Ana maaŋ muuŋgiap wo phenan ŋgɨr zav khaŋ tɨgap Zisas ga nzuai.

Zisas ana kameŋ mbararagiap, ana phorga vuim, gumgi gu mbigi vhɨrve ana phorga vov guigira ana nderigi. 43 Mt 9.20; Mk 5.28Mbe vuim, mbe rɨgar vɨzɨna ti rɨmrɨm ki mbiga mbe vhɨra mbe phorga vui. Mba mbik, ana wo sargori rɨmrɨm anan kim, 12 thɨgi mpari vhɨzgi. Ana fhum mba rɨmrɨm vhɨzɨ zav mbuim, guma the anan kurav, mba rɨmrɨm vhɨzgirga tuktɨgi fhuvara.aBigi kaŋgi gumgi mbari kha ndɨkndɨga mbui, harigi buna mueŋ phorga kha vezar ki. Mba kameŋ khaŋ nzuai, “Ana won kurkurar zav, ana za won ŋkɨɨa fova rɨɨi phenan ŋgari gumgi ga suegi. Ana won rɨmrɨm vhɨzgir zav maaŋ muuŋgi.” 44 Mba mbik mbaram vov, Zisas zɨn kɨrar vugap ana shaa tɨva suirigi. Ana ana shaa tɨva suigavara thagi, mba sargori rɨmrɨm fhura thuga mbar vugi. Ana wo khɨkhɨm mbararagi, ana fhav taagia nzerigi. 45 Mba mbik Zisas shaa tɨva suigara thagim, Zisas khaŋ mbe nzuai, “The nan suirigi?” Ana maaŋ mbe nzuaim, mbe wari ndi zaahav, Pita khaŋ ana nzuai, “Guma Rum, ndu garim, kha gumgi gu mbigi vhɨrve za ndu rorgiap ndu nderigi.” 46 Mk 5.30; Ru 6.19Pita ne nzuaim, Zisas mbaram khaŋ nzuai, “Gu kaŋgi, guma mbe nan suirigi. Gu vhɨra wo khɨkhɨm mbararagim, mba Fhe Bakɨme mba gumgir rɨmrɨɨ vhɨzɨ zav na nɨɨŋgi ŋkasŋka na fhava khavgi.” 47 Zisas ne nzuaim, mba mbik, ana wo vhargeŋ mbovara thav, ninɨk ana mbuim, ana zav wo thɨpani phɨrgiap, Zisas nɨman fav, wo nɨma ndi nuiana dagi. Ana wo nɨma ndi nuiana dav, mbaram mba gumgi gu mbigi vhɨrve nɨmara mba ana suirigi bigɨna nɨɨeŋ bun Zisas ga nzuai. Ana nen ana nzuav vhɨra khaŋ ana nzuai, “Gu ndu shaa suiravra thagim, nan rɨmrɨm fhura thuga vugi.” 48 Ru 7.50Ana maaŋ nzuaim, Zisas mbaram khaŋ ana nzuai, “Na kambik, ndu na khothɨgim, ndu rɨmrɨm vhɨzgi. Ndu ndav mbɨrav ŋgɨri.”

49 Zisas maam mba mbiga nzuavra kim, guma mbe mba Fhe Bakɨme buni mbararagi phenan ŋaari gari guma Zairus phenan kegap zɨgi. Ana zɨgap khaŋ Zairus ga nzuai, “Ai, ndun kambik rimgi, ndu kavtuigar guma ruma su thari.” 50 Ana nen Zairus ga nzuaim, Zisas ne mbararagiap khaŋ Zairus ga nzuai, “Zairus, ndu rɨvɨ thari, ndu fhura na khothɨgɨrim, ana taagip khavgirga.” 51 Zisas ne suaŋgiap, mbe vov Zairus phena hegap, ana za mba gumgi gu mbigi thɨvav, mbe ndi kɨra tɨgap, Pita gum Zon, Zems, mba tara ndia gum niamuuŋ, ana mbera kov vhen veri. 52 Ru 7.13; Zo 11.11-13Ana verap garim, mba tara khuma han ki gumgi gu mbigi, mbe zam mba tara nzuav nzɨɨva nziav ki. Zisas mbe garav khaŋ mbe nzuai, “Ai, nde zam nzigi. Mbige maaŋ rimgi, ana kui.” 53 Zisas nen mbe nzuaim, mbe thɨri fierav khaŋ ana nzuai, “Ee, nza tarire, e? Nza kaŋgi, ana guigira rimgi.” 54 Ru 7.14; Zo 11.43Mbe ne nzuaim, Zisas mbaram ana hara suirav khaŋ ana nzuai, “Nan tar, ndu khavik.” 55 Zisas nen ana nzuavra thagim, mba biptara vhen ki guma taagia zav ana rugim, ana taagia khavgia thɨgi. Ana khavgim, Zisas mbaram khaŋ mbe nzuai, “Nde mban mba biptaran nɨɨŋgirim, ana mbɨ.” 56 Mk 7.36; Ru 5.14Zisas maaŋ mani ga nzuaim, mba biptara niamuuŋ gu ndia ana gangiap, guigira ŋgava mbatɨga muuŋgi. Mani ŋgava mbatɨga mbuim, Zisas mbaram kama havharan mani ga ndɨɨv khaŋ mani ga nzuai, “Ŋko kha hɨgi bigeŋ bun harigi guma the suaŋ thari.”