17
Tɨvi mbatɨgi Fhe Bakɨme khothɨgi ndɨkndɨgar farfagi.
Matiu 18.6-7,21-22; Mak 9.42
Mt 18.6-7; Mk 9.42; 1 Ko 11.19Zisas mba bunin mbe nzua vov khaŋ wo phorga rui gumgi ga nzuai, “Kha gumgi gu mbigin muuŋrim, mbe rɨv, tɨvi mbatɨgir muunga bigi vhɨrve hɨrga. Gu guigira mba gumgi gu mbigin muuŋrim, mbe rɨv tɨvi mbatɨgir muunga guma, gu guigira mba guma kora muuŋgi. Guma the maaŋ muuŋgip, kha tara bisaŋ thanen muuŋgirim, ana rɨgɨp, tɨva mbatɨga thuen muuŋgirim, nde kɨma bakɨ the ndigip, ana fhɨra ntorgɨp, ana fegɨp mbasɨga rɨgɨra khɨngirim, ana rimgirga, ne nzerara. Nde maaŋ ana muuŋgirga, ne nzerarga.
Wkp 19.17; Snd 17.10; Mt 18.15; Ze 5.19“Maaŋ muuŋgiap, nde tuituigira wari ganɨri. Nde phorge rɨgi the maaŋ muuŋgip tɨva mbatɨga thuen muuŋgirim, nde ne suaŋv ana mɨɨv ana suaŋri. Nde ana mɨɨrim, ana ndav dorgɨrim, nde ana muuŋgi tɨva mbatɨgeŋ ga ndɨkndɨgɨ thari. Ana maaŋ muuŋgip raa bavira harathɨgi tugir tɨvi mbatɨgir ndun muuŋgip, taagi ndav dorgɨp, zɨv harathɨgi tugir khaŋ ndu suanga, ‘Gu ndu muuŋgi tɨvi mbatɨgi, gu nta nzuav ndu kora muuŋgi.’ Ana maaŋ ndu suaŋgirim, ndu ana ndu muuŋgi tɨvi mbatɨgi, ndu nta ndɨkndɨgɨ thari.”
Zisas Fhe Bakɨme khothivi tɨvi ga nzuai.
Mk 9.24Zisas mba farasegi 12 thɨgi ŋaara gumgi khaŋ ana nzuai, “Guma Bakɨme, ndu nzan kurav, nza ndu khothivi tɨvir muuŋgirim, nza ndu khothivi tɨvi havhargirga.” Mt 17.20; 21.21; Mk 9.23; 11.23Mbe ne nzuaim, ana mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Nde maaŋ muuŋgip na khothɨgi tɨva bisaneŋ kha vuina kuguna bisaneŋ farar muuŋgirga, nde khaŋ kha khage suanga. ‘Ndu khaŋ thav sigi ŋgɨp, mbu mbasɨga rɨga thɨgɨ.’ Nde maaŋ suanga, ana nde nzuai kameŋ zɨn ŋgɨgɨrga.”
Zisas ŋaara guma mbui tɨva nzuai.
Zisas mba kamen mbe nzua vov wom khaŋ mbe nzuai, “Nde rɨgar guma the maaŋ muuŋgip ŋaara guma the kɨrga. Ana ŋaara guma ŋgɨp ana mɨna khorga o, ŋgɨp ana sipsivi ganɨnga. Ana mba ŋaarar muuŋgip, taagi ŋkotugun phenan zɨrga. Ana maaŋ muuŋgip taagi phen zɨrim, ana gari guma bakɨme, khaŋ ana suaŋrie, ‘Ndu vhemkora zɨv khaŋ perav mban mbɨ?’ Ru 12.37Fhuvara! Ana gari guma bakɨme za khaŋ won ŋaara guma ga suanga, ‘Ndu na suaŋv mba bevahegɨp, wo ruagip, wo shaa vhuuŋ sharav, na ndi mba ndigi zɨrim, gu mbɨrga. Gu mbɨrim, ndu na rargɨ kɨri. Gu mbegɨ thugurim, ndu za mbɨrga.’ Mba ŋaara guma, mba ana gari guma bakɨme ana suaŋgi kameŋ zɨn vov, mba ŋaara muuŋgi ne suaŋv, ana anan ndikndigirie? Fhuvara! 10  Mt 25.30; Ro 3.12; 1 Ko 9.16-17; Fm 1.11Nde vhɨra, nde maaŋ muuŋgip Fhe Bakɨme mba muun za nde suaŋgi bigi, nde zam nta muuŋgi. Nde khaŋ wari ga suaŋ thari, ‘Nza ŋaara gumgir vhuuiŋ ma. Nza khar mbui ŋaar, ana nzan ŋaar ma. Nza won ŋaara mbui.’ ”
Zisas phɨkthɨgi gumgi mba ŋkari gu fari goreri rɨmrɨm kim, ana mben kurigim, mbe taagia nzerigi.
11  Ru 9.51-52; 13.22; Zo 4.4Zisas Zerusareman ndai. Ana ndav vov Samaria gum Gariri wanin ndai rirur hɨga ndai. 12-13  Wkp 13.46 Wkp 13.45-46Ana ndav vov ŋgu mbigen him, phɨkthɨgi gumgi, mbe ŋkari gu fari goreri rɨmrɨm ki, mbe zav maam anan purigi. Mbe zav maam anan purav, mbe vhɨra rɨmrɨm mbatɨk kav, mbe maaŋ muuŋgiap samra thivgiap, kama bakɨmera rugap, ana kaav khaŋ ana nzuai, “Zisas, Guman Rum, ndu nzan korar muuŋv nzan kura!” 14  Wkp 13.2; 14.1-32; Mt 8.4; Ru 5.14Mbe maaŋ ana nzuaim, ana mbe garav khaŋ mbe nzuai, “Nde ŋgɨp wari wo fhavir mba Fhe Bakɨme rotu gari gumgi khɨvari.” Ana maaŋ mbe suaŋgim, mbe wari wo fhavir mbe khɨvɨr za vui. Mbe vov tuav sɨgen, mba ŋkari gu fari goreri rɨmrɨm fhura mben vhɨzgim, mbe fhavi taagia nzerigi. 15 Mbe rɨgar guma mbe, ana wo fhava garim, ana fhav taagia nzerigim, ana kama bakɨmera Fhe Bakɨme zɨ ndiv vun kuamkuav taagia zi. 16 Ana zav wo fega Zisas ŋkarveni nɨma khɨngiap ana ndikndigi. Mba zav ana ndikndigi guma, ana Samaria guma ma. 17 Ana Zisasan ndikndigim, Zisas ana garav ana nzarigi, “Ee, gu khaŋ muuŋgia nde gangi, nde phɨkthɨgi gumgi, nde rɨmrɨɨ vhɨzgim, nde fhavi taagia nzerigi. Mba harigi fari bavira fethɨgi ntɨɨri mba? 18 Ee, guma the taagi zɨv wo rɨmrɨm vhɨzgi ne suaŋv Fhe Bakɨme zɨ ndi vun kuamkua thagire? Kha harigi fhaiŋ ŋgu guma zav nduara Fhe Bakɨme ndikndigirie?” 19  Mt 9.22; Mk 5.34; Ru 7.50Zisas maaŋ suaŋgiap, mbaram khaŋ mba guma ga nzuai, “Ndu khavgip ŋgɨ, ndu Fhe Bakɨme khothivav ndun rɨmrɨm vhɨzgim, ndun fhav taagia nzerigi.”
Fhe Bakɨme Guma Guar, ana zumgum guigira kɨrar hɨgɨrga.
Matiu 24.23-28,37-41
20  Zo 3.3; 18.36Mba Fherasiŋ gumgi, mbe kha nzambaren Zisas ga mbui, “Maaŋgi tugar Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga tuk guigira kɨrar hɨgɨrie?” Mbe mba nzambaren Zisas ga muuŋgim, Zisas mbe ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Fhe Bakɨme won gumgi gum mbigi ganɨnga tuk, ana bigɨn the farar muuŋgip hɨrim, nde wo rɨmgir ana gangip, kaŋgip khaŋ suaŋrie, ‘Mba tuk hɨgi?’ 21  Mk 13.21; Ru 17.23; Ro 14.17Mbe maaŋ muuŋgip ana ganɨv khaŋ suanga, ‘Mba tuk khar hɨgi’ o, mbe khaŋ suanga, ‘Mba tuk mbar hɨgi.’ Fhuvara. Nde mbarara. Fhe Bakɨme won gumgi gu mbigi ganɨnga tuk, ana nden hɨgap nden rɨgar khar ki.”a Mbe gumgi mbari, mbe mba kameŋ domdorav khaŋ nzuai, “Nde mbarara! Fhe Bakɨme won gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga tɨv nden ndavir verir ki.”
22  Mt 9.15; Zo 17.12Zisas mba bunin mbe suaŋgiap, mbaram khaŋ wo phorga rui ŋaara gumgi ga nzuai, “Mba tuk zumgum nden hɨgɨrga, nde taagip Fhe Bakɨme Guma Guara ganɨrim, ana nde phorga kɨr saŋv muunga, nde mba tugar ana gangirga fhu. 23  Mt 24.23; Mk 13.21; Ru 17.21; 21.8Gumgi thari khaŋ nde suanga, ‘Ana mbure! Ana khare!’ Mbe maaŋ suaŋrim, nde fhura khuafɨ mbe zɨn ŋgɨ thari. 24  Mt 24.27Nde khueŋ kaŋgiri, Fhe Bakɨme Guma Guar, ana zirɨrga tugar, ana tor vhekvhegi vhava ŋaara farar muuŋgip, ana ŋkasŋkan vhava ŋaar za kha buiva shararga. Kha nuianan ki gumgi gu mbigi, mbe zam ana ganɨnga. 25  Mk 8.31; 9.31; Ru 9.22Ana ntigem fharav zaagi mbatɨgi guarira ndirga. Ntige kha tugen ki gumgi gu mbigi, mbe zam ana shashagip kɨr ana segɨrga.
26  Stt 6.5-8; 7.1-24; Mt 24.37“Mbe fhum Noa ki tugen muuŋgi tɨvi, mbe ntigem Fhe Bakɨme Guma Guar zɨr saŋv muunga, mbe mba tɨvira muunga. 27  Stt 7.6-24Mbe fhum Noa tugen, mbe mba pav, mbɨ pav, gumgi gu mbigi wari ga rɨgav, mbigi gumgi mbe vhezav, mbe rɨgi. Mbe mbara mbuav kim, Noa mba kema bakɨme muuŋgiap, ana vhen vergi. Noa mba kema vhen vergim, mbok bakɨme nzim, mbɨ vhuuŋgia ndav, za mba gumgi gu mbigi phorgim, mbe vhɨzgi. 28  Stt 18.20–19.25Mbara muuŋgi tɨv Rot tugen hɨgi. Mbe mbara muuŋgi, mba tugen mbe mba pav, mbɨ pav, bigi ndi mbav nta vhezav, mban parav, pheni ga mbui. 29 Mbe mba tɨvara mbuav kim, Rot raa mben Sodom ŋgu thav sagim, mba raara Fhe Bakɨme shirɨ mbatɨga muuŋgi ŋkɨɨ gum vhava sarigim, nta mbok zeri fara muuŋgiap zerav, za mba Sodoman ki gumgi gu mbigi shigim, mbe vhɨzgi. 30  2 Te 1.7Ntigem Fhe Bakɨme Guma Guar hɨrɨrga tugar, mba raan mbara muuŋgirga.
31  Stt 19.17; 19.26; Mt 24.17-18; Mk 13.15-16“Mba raan guma the wo vunkaman kegɨp, ana bigi ana phena vhen kim, ana taagip wo phena vhen ŋgirɨp wo bigɨn the ndi thari. Guma the vhɨra wo mɨnan kegɨp, taagip ŋgɨv wo phenan wo bigɨn the ndi thari. 32  Stt 19.26Nde Rot muun hɨgi bigeŋ ga ndɨrgɨri. b Stat 19.12-26
33  Mt 10.39; 16.25; Mk 8.35; Ru 9.24; Zo 12.25“Guma the won tumara ndɨkndɨgɨrga, ana tum fhɨrgi rɨgɨrga. Guma the won tuma sharga, ana tum zazera mbara muuŋgip kɨrga.
34  Mt 24.40-41; 1 Te 4.17“Mba tugar maan guma phunini wani tɨgɨp kaa bavira kuv kɨrim, Fhe Bakɨme the ndigirga, the nduara mba kaar kɨrga. 35-36 Mba tugen vhɨra, mbiga phunini wani tɨgɨp parawa mbɨgɨv kɨrim, Fhe Bakɨme the ndigirga, the mbara kɨrga.” c Bigi kaŋgi gumgi mbari khaŋ ndɨkndɨga mbui, harigi buna mueŋ phorga kha vezar ki. Mba kameŋ khaŋ muuŋgi, “Guma phunini wani tɨgɨp mɨnan kɨrga. Fhe Bakɨme the ndigirga, ana the tharga.” Ndu Matiu 24.40 ganɨri. 37  Jop 39.30; Mt 24.28Zisas mba bunin mbe nzuaim, mbe mba buni mbararav kav, ana nzarigi, “Guma Bakɨme, mba khesharigi tɨvi maaŋ hɨrie?” Ana mbe ŋgarkarav ne vhunama sav khaŋ mbe nzuai, “Mba ŋanen shɨk rimgiv kav khurim, mba baŋgari zav mba ŋanen phogi ga vhui.”

17:1 Mt 18.6-7; Mk 9.42; 1 Ko 11.19

17:3 Wkp 19.17; Snd 17.10; Mt 18.15; Ze 5.19

17:5 Mk 9.24

17:6 Mt 17.20; 21.21; Mk 9.23; 11.23

17:8 Ru 12.37

17:10 Mt 25.30; Ro 3.12; 1 Ko 9.16-17; Fm 1.11

17:11 Ru 9.51-52; 13.22; Zo 4.4

17:12-13 Wkp 13.46

17:12-13 Wkp 13.45-46

17:14 Wkp 13.2; 14.1-32; Mt 8.4; Ru 5.14

17:19 Mt 9.22; Mk 5.34; Ru 7.50

17:20 Zo 3.3; 18.36

17:21 Mk 13.21; Ru 17.23; Ro 14.17

a17:21 Mbe gumgi mbari, mbe mba kameŋ domdorav khaŋ nzuai, “Nde mbarara! Fhe Bakɨme won gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga tɨv nden ndavir verir ki.”

17:22 Mt 9.15; Zo 17.12

17:23 Mt 24.23; Mk 13.21; Ru 17.21; 21.8

17:24 Mt 24.27

17:25 Mk 8.31; 9.31; Ru 9.22

17:26 Stt 6.5-8; 7.1-24; Mt 24.37

17:27 Stt 7.6-24

17:28 Stt 18.20–19.25

17:30 2 Te 1.7

17:31 Stt 19.17; 19.26; Mt 24.17-18; Mk 13.15-16

17:32 Stt 19.26

b17:32 Stat 19.12-26

17:33 Mt 10.39; 16.25; Mk 8.35; Ru 9.24; Zo 12.25

17:34 Mt 24.40-41; 1 Te 4.17

c17:35-36 Bigi kaŋgi gumgi mbari khaŋ ndɨkndɨga mbui, harigi buna mueŋ phorga kha vezar ki. Mba kameŋ khaŋ muuŋgi, “Guma phunini wani tɨgɨp mɨnan kɨrga. Fhe Bakɨme the ndigirga, ana the tharga.” Ndu Matiu 24.40 ganɨri.

17:37 Jop 39.30; Mt 24.28