19
Zisas Zakias phenan vui.
Zisas ndav vov Zeriko ŋgu bakɨme hɨgap, mbaram mba Zeriko ŋgu shɨrav ndai tuav thɨga ndai. Ana ndaim, mba ŋgun guma mbevi, ana zɨ Zakias. Ana ŋkɨɨa ndia rui gumgi gari guman pan ma. Ana vhɨra ŋkɨɨa kɨvgi guma ma. Ana mba tugen Zisas ganɨ za mbui. Ana kaŋgi fhu, Zisas ana ram mbui khesharigi guma. Ana ana ganɨ za mbuav, ana vhɨra guma tɨvaneŋ ma. Ana maaŋ muuŋgiap, mba gumgi gu mbigi vhɨrve, mbe guigira vhɨrkɨvgim, ana ram muuŋgip mbe kharav Zisas gangirie? Ana maaŋ muuŋgia thav, mbaram fharav Zisas nɨma tɨgap fharav khuafɨ vov, Zisas ganɨ zav vov kha mbigen ndav, niŋge vun perav ki. Ana kaŋgi Zisas kha tuavra thɨgɨp zɨrga. Ana perav kim, Zisas mba tuav thɨga ndai. Ana nda zav mba Zakias ki khage nɨɨn hav, khoga Zakias garav, ana kamgiap khaŋ ana nzuai, “Zakias, ndu vhemkora mba khage thav nɨɨn zirɨri. Gu ntige ndu phorgɨp ndu phenan kɨrga.” Zisas maaŋ ana nzuaim, ana ne mbararagiap, guigira ndikndigap, mbaram vhemkora nɨɨn zergap, Zisasan kov wo phenan vui. Mt 9.11; Ru 5.30; 15.2Zisas Zakias phorgap ana phenan vuim, mba gumgi gu mbigi vhɨrve, mbe ana garav suambara mbatɨgar ana mbui. Mbe ana nzuav khaŋ ana nzuai, “Khe tɨvi mbatɨgi ga mbui guma phorgɨv ana phenan kɨr zav vui.”
Kis 22.1; Nam 5.6-7; 1 Sml 12.3; 2 Sml 12.6Zisas vov Zakias phenan kim, Zakias mbaram khavgia thɨgap khaŋ Zisas ga nzuai, “Guma Bakɨme, ndu mbarara, gu ntigem wo bigi gu rɨgɨra nta sharav, tharir mba bigi sosuagi gumgir nɨɨnga. Gu vhɨra harigi gumgi, gu mbe guiguigav mbe han mbe bigi ndigi, gu ntige taagip mbe bigi ŋgarkav, gu fethɨgi bigin mben nɨɨŋgirga.” Ru 13.16; FG 16.31; Ro 4.11-13; Ga 3.7Ana maaŋ nzuaim, Zisas mbaram khaŋ ana nzuai, “Ntigem Fhe Bakɨme taagia kha phenan ki ntɨɨri ndigi. Kha guma ana vhɨra Abrahaman kam ma. 10  Mt 10.6; 18.11; Ru 15.4; Zo 3.17; 1 T 1.15Fhe Bakɨme Guma Guar, ana khaŋ muuŋgiap mbar regi gumgi ndiv ganɨv taagi mbe ndir zav zɨgi.”
Khe phɨkthɨgi ŋaara gumgi ŋkɨɨa ndigi ne vhunama si kameŋ khare.
Matiu 25.14-30
11  Mt 25.14-30; FG 1.6Zisas mba bunin mba gumgi gu mbigi ga nzuaim, mbe mba buni mbararav kim, ana wom buna mueŋ vhunama dav mbe nzuai. Ana khaŋ muuŋgi ne nzuav, ana mba vhunama si bunen mbe nzuai. Ana nda vov, Zerusareman han mbaim, mba gumgi gu mbigi khueŋ ndɨkndɨgi, Fhe Bakɨme ntige wo gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga tuk ntigera hɨgɨrga. 12 Mbe mba ndɨkndɨga mbuim, Zisas khaŋ mbe nzuai, “Guma ruma mbe, ana harigi fhain shama guarara ki ŋgu mben ŋgɨr zav mbui. Ana mba ŋgun ŋgɨgɨrim, mbe ana ndim ŋgui gari guman panan farga. Mbe ana ndi farga, ana taagip zɨv wo ŋgu nɨɨŋgen zɨgɨp, won ŋgu ntɨɨri ganɨnga. 13 Mba guma rum ŋgɨr zav, ana mbaram won phɨkthɨgi ŋaara gumgir kamgim, mbe ana han zim, K400.00 mbe heevram mbe nɨɨŋgi. Ana mba ŋkɨɨan mbe ndɨɨv khaŋ mbe nzuai, ‘Nde kha ŋkɨɨa ndigi ŋgɨp, ntan shɨgar muuŋv kɨrim, gu taagi zɨrga.’ a Mba guman rum won ŋaara gumgi ga nɨɨŋgi ŋkɨɨa, nta mbe kɨni phuni khegenen ŋgarigi ŋaara guma ga vhezi vheza tuktɨgi ŋkɨɨa ma.
14  Zo 1.11“Ana maaŋ suaŋgiap vugim, ana ŋgu nɨɨŋgen ki gumgi gu mbigi, mbe ana nzuav nderninin kav, mbaram kaman gumgi mbari ga nɨɨŋgim, mbe ana zɨn ana vugi ŋgun vov, khaŋ mba ŋgun ki ntɨɨri ga nzuai, ‘Nza mba guma nzan guman pan kɨrgeŋ vuzvugi fhu.’ 15 Mbe vov maaŋ ana nzuavra kim, mbe ana ndim ŋgui gari guman panan fagi. Mbe ana ndim fagim, ana taagia wo ŋgu nɨɨŋgen zɨgi. Ana zɨgap mbaram khaŋ nzuai, ‘Nde mba gu fhum ŋkɨɨan nɨɨŋgia vugi ŋaara gumgir kamgirim, mbe na han zɨri. Mbe zɨrim, gu mba mbe nɨɨŋgi ŋkɨɨa, mbe ntan shɨga mbuav ndigi ŋkɨɨa, gu nta ganɨnga.’
16 “Ana maaŋ suaŋgiap mben kamgim, mbevi fhara zav, khaŋ ana nzuai, ‘Guman pan, gu ndu mba na nɨɨŋgi K400.00, gu ntan shɨga mbuav, K4,000.00 ndigi.’ 17  Mt 25.21; Ru 16.10Ana ne nzuaim, ana guman pan khaŋ ana nzuai, ‘Ndu nan ŋaara guman vhuuŋ ma. Ndu ŋaara vhuuŋra mbuav, gu ndu farve khɨngi bigɨna bisaŋ guaranera, ndu tuituigira ne gari. Ndu maaŋ muuŋgim, gu ntigem zɨ bakɨmen ndun nɨɨŋgirga, ndu ntigem phɨkthɨgi ŋgui bakɨvi, ndu nta ganɨnga.’
18 “Ana maaŋ ana suaŋgim, ana ndegi ŋaara guma zi. Ana zav khaŋ ana nzuai, ‘Guman pan, ndu na nɨɨŋgi K400.00, gu ntan shɨga mbuav harigi K2,000.00 ndigi.’ 19 Ana maaŋ ana nzuaim, mba ŋgui gari guman pan khaŋ ana nzuai, ‘Gu ntigem ndu ndim fagi, ndu ntigem meeŋthɨgi ŋgui bakɨvi ganɨnga.’ 20  Mt 25.24Ana maaŋ ana nzuaim, mba harigi ŋaara guma zi. Ana zav khaŋ ana nzuai, ‘Guman pan, ndun K400.00 khare. Gu shaa fɨga mueŋ ndigap, nonɨga vhuuŋra nta muuŋgiap, nta ndi tɨgap kegi. 21 Gu khaŋ muuŋgiap, gu ndu kaŋgi, ndu guigira vhav shi guma ma. Ndu khaŋ mbui, harigi guma tɨgɨrga bigi, ndu vhɨra nta ndi. Ndu vhɨra harigi guma pargirga mba, ndu vhɨra nta ndi. Gu maaŋ muuŋgiap guigira ndun rivgi.’
22  2 Sml 1.16; Jop 15.6; Mt 12.37; 25.26“Ana maaŋ nzuaim, mba ŋgui gari guman pan khaŋ mba ŋaara guma ga nzuai, ‘Ndu ŋaara guma mbatɨga guar ma! Gu ndu suaŋgi bunira suaŋv ndu ndi suaŋgirga. Ndu na kaŋgi, gu vhav shi guma ma. Ndu kaŋgi, gu vhɨra harigi gumgi sui bigi, gu nta ndiav, vhɨra harigi gumgi pari mba, gu vhɨra nta ndi. 23 Ndu maaŋ muuŋgiap kaŋgiap, ndu thaŋ nzuav nan ŋkɨɨa ndigi ŋgɨp, ŋkɨɨa ki phena khɨngirim, gu ntige taagi zɨv, nta ndiv ntan bɨɨŋbɨɨn ŋkɨɨa phorgɨp ndigirga.’ 24 Ana nen ana nzuav, mbaram kha mba ana han thivgi gumgi ga nzuai, ‘Nde mba guma tɨn mba K400.00 ndigip, mbu K4,000.00 ki guman nɨɨŋ.’ 25 Ana nen mbe nzuaim, mbe khaŋ ana nzuai, ‘Guman pan, ana K4000.00 ki.’
26  Mt 13.12; 25.29; Mk 4.25; Ru 8.18“Mbe maaŋ nzuaim, ana khaŋ mbe nzuai, ‘Gu nde nzuai, mba bigi ki gumgi, gu harigi bigi phorgɨv mben nɨɨŋgirga. Maaŋ muuŋgip, guma the bigi ki fhu, ana mba ki bigi bisaŋrire, gu ana tɨn nta ndigirga.’ 27 Ana maaŋ mbe nzuav, mbaram khaŋ mbe nzuai, ‘Mba panan na kegap, gu mbe gari guman pan kɨr za mbuim, mba na thagi gumgi, nde ŋgɨp, mbe ndigip na han zɨv, na nɨman mbe shogɨrim, mbe vhɨzgiri.’ ”
28 Zisas mba vhunama si bun mbe suaŋgia thugap, mbaram maaŋ thav khavgiap wom Zerusareman ndai tuav thɨga ndai.
Zisas nda vov Zerusareman hɨgap, mbaram vov Fhe Bakɨme phena bɨna vhen vergap, Fhe Bakɨmen buni vhuuin gumgi gu mbigi khɨvav mbe nzuai.
Zisas ŋgui gari guman pana fara muuŋgiap vov Zerusareman vhen vergi.
Matiu 21.1-11; Mak 11.1-11; Zon 12.12-19
29 Zisas ndav vov, Betfage gum Betani han mbav mbe mba kha zɨn rɨgi mbɨkshɨman hɨgi, Oriv mbɨkshɨm. Ana ana ndav, mbaram wo phorga rui guma phuni ga sarigi. Ana mani ga sarav khaŋ mani ga nzuai, 30  Mt 21.2-3; Mk 11.2-3“Ŋko fharav mbu ŋgugen ŋgɨ. Ŋko mba ŋgugen ŋgɨp ganɨnga, mbe doŋki ŋguga kama mbe, mbe ana ndim thɨrigi ana ki. Mba doŋki ŋgugar kam, guma the fhum ana pera vugi fhuvara. Ŋko ŋgɨp, ana gangip, ana mpiiŋ fhɨrgip, ana ndigi zɨri. 31 Ŋko ana mpiiŋ fhɨrɨrim, guma the ŋko gangip khaŋ ŋko suanga, ‘Ŋko thaŋ nzuav mba doŋki mpiiŋ fhɨri?’ Ŋko khaŋ ana suaŋri, ‘Guma Bakɨme ŋaar anan ki.’ ”
32  Ru 22.13Ana maaŋ mani ga suaŋgiap, mani ga sarigim, mani vov garim, mba bigi ana mba mani ga suaŋgi bunira zɨn vugap hɨgi. 33 Mani mba doŋki gangiap, ana mpiiŋ fhɨrim, mba doŋki namŋga mani gangiap, khaŋ mani ga nzuai, “Ai, ŋko thaŋ nzuav mba doŋki mpiiŋ fhɨri?” 34 Mbe maaŋ mani ga nzuaim, mani mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Guma Bakɨme ŋaar anan ki.”
35  2 Kin 9.13; Mt 21.7; Mk 11.7; Zo 12.14Mani maaŋ mbe suaŋgiap, mba doŋki ndiga Zisas han zɨgap, mbaram wani wo fhava sharagen zorgiap, mba doŋki kɨra sarav, mbaram Zisasan kurav ana suigim, ana barav mba doŋkir ndav ana perigi. 36  2 Kin 9.13; Mt 21.8Zisas mba doŋki ga perav mbe Zerusareman ndai. Ana ndaim, gumgi gu mbigi, mbe wari wo shagi ndim tuav ga sɨgim, ana nta tɨn ndai. 37 Ana nda vov, Oriv mbɨkshɨman hɨgap, vov shargia verim, ana phorga rui gumgi vhɨrvera, mbe zam ndikndiga mbatɨga mbuav, mbe mba gangi mirikori ga nzuav kama bakɨmera Fhe Bakɨme zɨ ndi vu kuamkuagi. 38  Sng 118.26; Ru 2.14; 13.35; Ef 2.14Mbe Fhe Bakɨme zɨ ndi vun kuamkuav khaŋ nzuai, “Fhe Bakɨme ndikndigar vhuun kha ŋgui ganɨnga guman panan muuŋri. Ana Guma Bakɨme zɨ muuŋgi zi. Fhe Bakɨme nza nzuav ndav mbɨrari, nza ne suaŋv Fhe Bakɨme zɨ ndi vun guarara kuamkuarga.”
39 Mba Zisas phorga rui gumgi ndikndigap maaŋ nzuaim, mba Fherasiŋ gumgi mbari vhɨra mba gumgi vhɨrve phorga kav khaŋ Zisas ga nzuai, “Guman Rum, ndu wo phorga rui gumgi ga suaŋrim, mbe wari wo thɨri mpɨra.” 40  Hab 2.11Mbe maaŋ nzuaim, Zisas mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Gu nde nzuai, mbe wo thɨri mpɨrarga, kha ŋkɨɨ, mbe kama hegɨp kamɨv suanga.”
Zisas Zerusarem ga nzuav nzi.
41  Zo 11.35Zisas maaŋ mbe suaŋgiap nda vov, Zerusareman han mbav, ana ŋgu bakɨme garav, ana ana nzuav nzi. 42  Ais 6.9-10; Mt 13.14; Ro 11.8Ana nziav khaŋ nzuai, “O Zerusarem, gu ntigem kha raara ndun muuŋgirim, ndu ndav mbɨrav kɨrga bigi, ndu vhɨra nta kaŋgirga ne vuzvugi. Mba bigi ntige zorga ki, ndu nta gari fhuvara. 43  Ais 29.3-4; Jer 6.3; 6.6; Ru 21.20Zumgum tuga, then ndun pana gumgi zɨv nuianan ndu bɨna gaanin vhuigirga. Mbe zɨv, za ndu bɨna gaani behuigip ndu bɨnan vhuigirga. 44  Dan 9.24; Mai 3.12; Mt 24.2; Mk 13.2; Ru 1.68; 21.6Mbe ndu bɨnan vhuigip, za ndu shogɨp guigira ndun farfagirga. Mbe ndun farfav, vhɨra ndun tari, mbe ndun vhen ki, mbe vhɨra mben farfagirga. Mbe vhɨra guigira ndun farfagirga. Ndun bɨna vhuigi kɨma the, the tɨn ndarav kegɨrga fhuvara. Nde khaŋ muuŋgi ne nzuav, Fhe Bakɨme nden kurkura zav zɨgim, nde ne kaŋgi fhuvara.”
Zisas Fhe Bakɨme Phena vhen kav shɨga mbui gumgi zɨtɨgi, mbe kɨrar hegi.
Matiu 21.12-17; Mak 11.15-19; Zon 2.13-22
45  Mt 21.12; Mk 11.11; 11.15; Zo 2.14-15Zisas nda vov Zerusareman hɨgap, mbaram vera vov Fhe Bakɨme phena bɨna vhen verav, mba bigi ndi mbav shɨga mbui gumgi zɨtɨgap mbe ndim kɨrar mbai. 46  Ais 56.7; Jer 7.11Ana mbe zɨtɨgap mbe ndim kɨrar mbav khaŋ mbe nzuai, “Fhe Bakɨme gavan ki kameŋ khaŋ nzuai, ‘Na phen ana na phorgɨv buni suanga phen ma. Nde ana mbuim, ana kɨɨi gumgi zomzori phena fara muuŋgi.’ ”
47  Ru 21.37; 22.53; Zo 7.19; 8.37; 18.20Zisas mbe zɨtɨgiap, mbaram maaŋ kav, ana raari tugɨratɨgap Fhe Bakɨme buni vhuuin mba gumgi gu mbigi khɨvav mbe nzuai. Ana maaŋ mbuim, mba Fhe Bakɨme Phena gari gumgir pani gum, Zudaiŋ tɨvir vhuuiŋ kaŋgi gumgi gum, mben gumgi ruu, mbe Zisas shogiri ana rimgirga tuavi ndi gari. 48  Mt 21.46; Mk 14.1-2; Ru 20.19Mben gumgir pani ana shogirim, ana rimgirga tuavi ndi garim, mba gumgi gum mbigi vhɨrve, mbe khaŋ tɨgap ana nzuai buni mbararagim, mbe ana shogirim, ana rimgirga tuav thueŋ gangi fhu.

19:7 Mt 9.11; Ru 5.30; 15.2

19:8 Kis 22.1; Nam 5.6-7; 1 Sml 12.3; 2 Sml 12.6

19:9 Ru 13.16; FG 16.31; Ro 4.11-13; Ga 3.7

19:10 Mt 10.6; 18.11; Ru 15.4; Zo 3.17; 1 T 1.15

19:11 Mt 25.14-30; FG 1.6

a19:13 Mba guman rum won ŋaara gumgi ga nɨɨŋgi ŋkɨɨa, nta mbe kɨni phuni khegenen ŋgarigi ŋaara guma ga vhezi vheza tuktɨgi ŋkɨɨa ma.

19:14 Zo 1.11

19:17 Mt 25.21; Ru 16.10

19:20 Mt 25.24

19:22 2 Sml 1.16; Jop 15.6; Mt 12.37; 25.26

19:26 Mt 13.12; 25.29; Mk 4.25; Ru 8.18

19:30 Mt 21.2-3; Mk 11.2-3

19:32 Ru 22.13

19:35 2 Kin 9.13; Mt 21.7; Mk 11.7; Zo 12.14

19:36 2 Kin 9.13; Mt 21.8

19:38 Sng 118.26; Ru 2.14; 13.35; Ef 2.14

19:40 Hab 2.11

19:41 Zo 11.35

19:42 Ais 6.9-10; Mt 13.14; Ro 11.8

19:43 Ais 29.3-4; Jer 6.3; 6.6; Ru 21.20

19:44 Dan 9.24; Mai 3.12; Mt 24.2; Mk 13.2; Ru 1.68; 21.6

19:45 Mt 21.12; Mk 11.11; 11.15; Zo 2.14-15

19:46 Ais 56.7; Jer 7.11

19:47 Ru 21.37; 22.53; Zo 7.19; 8.37; 18.20

19:48 Mt 21.46; Mk 14.1-2; Ru 20.19