4
Saimonohanda Oniasa godini helenego ogo
Pigane Saimonohanda Aboloniusu hearia Anduane Homogonaga andaha muni ogodagua nga lalu bi dibudibu lo yu piyagome tiha mo ko holene dewa anda ibalu dindi bibahendeha ibai haya lalu te larugoni. Ainde Saimono ogoni ibugua dege wali agali mo hondo howa ke̱ halu lalu, Oniasahanda Heliodorusu mo ko hayagome dindi bibahendeha mo ko holene anda íbu nga, lalu lamiai halu hene. Ibugua bi ke̱ holene urunialego Oniasahondo bameore laede holene gi naheore howa lalu hene. Ibugua lalu, Oniasahanda gabumanenaga biabe bulene ngago mo ko hai haga ka. Anigo Oniasa ogoni ibugua Yarusaleme ngago baya hangu mo bayale howa handaya ho halu ibu damene bu karu handaya ho halu buwa dindi ogoninaga mana ngago wali agalime baya hangu taluwa bialu helo mo hongo halu haga ka. Saimononaga waitigi holene mana wiago pu timbu heagola ibu baba haga agali mbirame wali agali dewaore homelo bo wahaga bialu heagola Oniasa ibugua manda bialu waitigi holene mana ogoni pu hongo hayada lo manda bini. Ani bialu Menesedesu igini Aboloniusu kago ibu Koelesirianaga gabumane agali haguanebi Ponisianaga gabumane agali haguanebi kago ibugua Saimonohanda mana ko ogonidagua bialu helo mo hongo hayada lo manda bu hene. Ani bialu ibunime kini hondole pene. Ibugua wali agali ibu damenerume ko biya lole ndo ibugua ibunaga wali agalinaga mbirale wiarunaga genda yu howabi Yuda dindiha agali mbira mbira hearunaga genda yu howabi kini hondole pene. Ibugua mitangi bialu, Ainde kini ibugua keba ogoni mo home lolenego mbira nabi heagua nde gabumane biabe bulene ngago damene bibahende mo ko hai halu Saimono ibugua lulu biabe bialu kago pu hongo holobada, lo manda bini.
Yasonohanda Girigi mana wiaru mo bia henego ogo
Kini Selugusu homayagola Andiogusu ibu mini Ebipanese lagago ibu kini ho aribia hene. Ani howa tigua Oniasa hamene Yasono ibu Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali haguane timbuni helo dabo helene. Anigo Yasono ibugua biabe ogoni bulenaga kini mo hondo howa biabe ogoni mo yini. 1 Mag 1.10 Ibugua muni siliba daosini dege genda magi kilogarama haleria (13,000) ala mialu lone mani daosini dege tebira (3,000) ibunaga biyinaya biragome igini wirago mule lene. Ani bialu kini ibugua ibunaga bi larago hale halu igiri dalihe bu karu tinaga gini biaga hama mbira godo wia layagua nde siliba muni daosini duria (5,000) lone tago halu mulebero lene.* Gini biagane hama ogoni ogoale lalu te maru 1 Magabi 1.14 ngagoria gilibu ngago de hondolene nga. Ani bialu ibugua kinihondo hale halu, Yarusaleme wali agali tano dunini timbuni Andiogo ngagonaga dindi aba ka lalu latagi ha, lalu kini hale hene.
10 Ani hale hayagola kini ibugua, Yasononaga bi layadago karulape, lene. Kini e̱ lalu Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali haguane timbuni dabo helayagola ibu agali haguane timbuni ani howa ibugua abaleore Yuda wali agalime Giriginaga mana ngago bidaba lowa wali agali genda mo ya halu hene. 11 Ani bulenaga pigane tigua bi bamba Yone heangi Yuda wali agalime karulape lo winidago ala mo waholene nga. Yone ogoni bamba Lomo wali agali baba Yuda wali agali nenege hami̱ya lalu habo nalolene bi lo wiyago lolenaga bi lo yalu Yone ogoni igini Yubolemusu ibugua pene. Ai Yasono ibugua mana lowinigo mo bagi howa mana maru bi mana ala lo winidagola wai bi wiaru mo wini. 1 Mag 8.17 12 Ibugua abaleore gini bulene hama mbira Yarusalemeha wai pabeanda hongohe heago kawareni mo ngelowa igiri daliahe agali haguane hearu igini hearume gini tara tara maru biawai helo dabo helaga bini. 13 Ani bialu agali ko loma binigo mo miagaore ndo ke̱ howa dabo helene Yasono ogoninaga biabe ko biyago bia timbu halu Giriginaga manabi dindi tara taranaga manabi pu timbuore hene. 14 Ani biyagogali Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali hearumebi tinaga biabe lotunaga bialu haga wiaru manga halu wahai hene. Tigua Anduane Homogonaga anda erembira mialu loma bu miaga wiago embeda halu piai hene. Ai agali loma binigo mo miaga uruni tigua lotu maname gini tara tara nabibe lene ngaru bulenaga gini uruni bule mbelo pu laruagola tigua ala gini hama ngagoria pu haga hene. 15 Tigua ti maru agalirunaga mbirale bayale wiaru damene yu wahai halu pene. Ani puwa tigua gini uruni bialu Girigi wali agalinaga mbirale wiaru mule hamelo haga hene. 16 Anidagua bialu hearia genda timbunioreme Yuda wali agali minini. Tigua hongo howa Giriginaga mana wiago bialu heago helowa ainde Girigi tigua Yuda wali agali baba waitigi ho hene. 17 Heneneore Ngode Datagaliwabenaga bi mana ngago mo wahalu polenego mana bayale ndo nga. Te ayu lolebiragome mo walia halu bi lolebira.
Yarusaleme wali agalime Siria wali agalinaga mana talialu henego ogo
18 Mali duria bolangua haragola tigua gini tara tara biaga wini. Gini ogoni Taia tanoha birangi kini ibuni hondo pugu biaga hene. 19 Ai agali ko Yasonohanda gini ogoni bulene horo tagira ibirangi ibugua agali maru Andiogo dindi aba lalu heneru Yarusaleme minini howa maru gini ogoni bu pelo dabalu pelaga hene. Tigua mbirale dama mitangi bialu bi pupu wiaga mini Hegulusu ibunaga loma muni siliba genda magi kilogarama daosini dege pira (10,000) lomabu yu piaga wini. Anigo agali uruni tigua muni uruni loma mulene hame nale haga. Tigua muni ogonime biabe tara bulene karulapeda lo manda biaga hene. 20 Tigua muni ogoni mbirale bi pupu wiaga ogoninaga lomabu mule yu puwa ainde tigua wai biaga iba sibi wabini.
21 Pilomedo ibu nde Iyibi dindiha kini hene. Ibu pigane kini hayangi Yuda wali agali tigua agali mbira mini Aboloniusu Menesedesu igini heago tinaga minini pu lene. Ainde Kini Andiogusu ibugua hale halu hearia Kini Pilomedohanda ibunaga gabumane biabe bialu kago turu nahe ibunibi handabe manga ho ka layago hale ho hene. Ani layago hale halu Kini Andiogusu ibugua miniha genda halu mini burugu timbuni lalu howa ai ibu Yoba tano pialu mani Yarusaleme puabo hene. 22 Ani piyagola Yasono halu Yarusaleme wali agali bu hearume ibu ibirida lalu mo turu timbuni hene. Tigua ira hungu dalu heaoreru hedo yu howa tigua ibuhondo turu howa hoaro laga laga bialu hene. Ani pialu mani howa Andiogusu ibu andaga dai bialu howa ibunaga ami agali dewaore dindi mbira Ponisia wiagoria helene.
Menelausu Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali haguane timbuni henego ogo
23 Mani mali tebira howa Yasono ibugua Menelausuhondo muni maru kininaga yu pialu ibugua mbirale gahenge maru bide manda buwa kini ibugua bia e̱ lelo hale hole pu lalu bini. Agali Menelausu ogoni ibu agali abale Saimono te larimago hamene hene. 24 Ani pu laya handala Menelausu ibugua kini berearia anda puwa ibugua kini bime baya hangu la debodebo bialu ibu agali haguane mini lene timbuni hene mbirame bi letingi howa bi lalu hene. Ani lalu howa ibugua kinihondo lalu siliba muni ala Yasonohanda kini ngule lalu bi lo wiyagodagua mialu ibugua siliba genda magi pira lone dambi howa ngulebero lalu kini lamini. Ani layagola kinihanda Menelausu ibu Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali haguane timbuni helo layagola ibu ani hene. 25 Menelausu ibu kinihanda agali loma binigo mo miaga agali haguane timbuni holenenaga bi e̱ lalu karulape laya handala biabe ogoni bule dai bini. Anigo ibu agali biabe ogoni bulene karulape ndo hene. Ibu agali keba abale tungulope halu biangome hayule dua lalu hagagobi hene. 26 Ainde Menelausu ibugua biabe Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali haguane timbuni ogoni ibu hamenenaga winigo Yasonohanda mo pagebu yu hayadagua ibuguabi nde Yasononaga mo page bu yini. Ani biya handala Yasono ibu ibida Amono dindiha hama pene. 27 Ani peagola Menelausu ibu Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga agali haguane timbuni howa biabe bialu hene. Ani bialu ha howa dege ibugua kinihondo muni ngule lalu bi lo wiyago nami dege hene. 28 Kininaga ami agali haguane mbira mini Sosaradusu Yarusaleme ami agali hearu haru haga henego ibugua Menelausuhondo hale halu ibugua dagisi mima ibaga bulene wiyadago ainde kini muni mule wirigo ngi, lene. Ani hale hayagola Menelausu ibugua nami hene. 29 Ani heagola kini ibugua libu haru mandagi bi lo tiga bule ibidaba lalu olene. Ani laya handala Menelausu ibugua agali mbira ibu hamene mini Lisimagusu heagome ibu pedaha ibunaga biabe bulene ngago bia aribia halu habe lene. Ani bialu ami agali haru haga agali haguane Sosaradusuhanda ami agali mbira mini Karadese ibu Saibarasali henego ogonime ami agali haru ha aribia howa handaya ho helo dabo helalu pene.
Oniasa homelo bo wahenego ogo
30 Uruningi kini ibugua tano kira Tasusula Malusula ibu one yapara hene halu mende berearu aria mbira mini Andiogisi bereago mo miyagola wali agali tano kira ogoniha haga bu hearume wai ho hene. 31 Ani ka layago ibu hale halu ibugua agali haguane mbira mini Andoronigusu heagome gabumane biabe ngaru handaya ho habe lalu ibunime wali agali tano kira biago laboha wai hayadago mo tiga bule abale pene. 32 Menelausu ibugua manda bialu kini bime baya hangu la debodebo bulene henge ayu o ngagonida lo manda bu hene. Ani manda buwa ibugua gabo be ngolome wabini Anduane Homogonaga andaha wiaru mo page buwa Andoronigusu mo mini. Ani bialu ibugua gabo be maru tanoha wali agali hearubi wali agali tano kaware wiaruha bu hearubi mo migi biriya. 33 Menelausu ibugua biyago Oniasa ibugua goaru handalu hearia henene anidagua biniyago handa walia haya handala Oniasa ibu ibida pialu Andiogo tanoha lotu anda mbira heagoha hado ho howa ibugua mana ko Menelausuhanda biyadago tiga tiga latagi halu hene. 34 Ani lalu heago Menelausu ibu hale howa ibugua ohowa Andoronigusula bi lene. Bi lalu ibugua hongo howa Oniasa homelo bo waholenaga bi lalu hene. Ani lalu Andoronigusu ibugua Oniasa hearia puwa ibugua mo gede howa bi lalu hene. Ani lalu, Hambi-o bayale kebe, lowa ibugua ke̱ howa ohalu Oniasa ibuha mo ko holene mbira nawi lowa bi lene. Ani lalu heagola Oniasa ibu bi ogoni mo henene nahe howa dege Andoronigusu ibugua baya hangu la debodebo biyagola ibu lotu andaha howa tagira pene. Ani tagira ibiyagola Andoronigusu ibugua mana bayale ndo lehe ngago biruda lo manda nabi howa ibugua Oniasa homelo bo wahene. Man 9.26
Andoronigusu homenego ogo
35 Andoronigusu ibugua mana lehe ogoni bialu ka layago hale howa Yuda wali agalinaga miniha mogo timbuni lalu gi ho hai hene. Wali agali bi tara tara lagane dindi tara taraha bu hearubi mogo lalu gi ho hai hene. 36 Ani howa ai kini ibu Silisia dindiha lone dai biyagola Yuda wali agali Andiogo dindiha haga hearubi Girigi wali agali hearubi tigua mana lehe ko Andoronigusu ibugua Oniasahondo bialu ibu homelo bameore bo wayagonaga keba timbuni halu ti Oniasa dara ho kema lalu lamini. 37 Andiogusu ibuguabi nde Oniasa dara timbuniore halu de iba ibu deha howa pugu lalu hene. Oniasahanda ibuni nahome heangi biabe bayalebi mana bayalebi bialu haga wiaru mitangi biai hene. 38 Ani howa Kini Andiogusu ibunaga miniha keba timbuni halu ibuni hunguale dalu heagola ibugua Andoronigusunaga mini daliga mini lene heago bope halu dinini daliga heago mo wahai hene. Ibugua Andoronigusunaga aga karulo haga karulo heago golo wahai howa tanoha wali agali bu hearume de handai helo haru ibaga biai hene. Ani bialu tigua haru puwa Andoronigusuhanda bi henene letingi howa Oniasa mo hondo howa bayagoria ibalu tigua Andoronigusu homelo bo wahene. Anidagua bialu Ngode Datagaliwabehanda Andoronigusu mana ko biyagonaga pani nelo anidagua mo mini.
Lisimagusu homenego ogo
39 Lisimagusuhanda ibu hamene Menelausunaga bi hale halu ibugua Anduane Homogonaga andaha biabe biaga gabo be bayale ngolome wabini wiaru mo kayu yaga bini. Ainde ibugua gabo ngolome wabini uruni ani mo page yai halu ka layago hale howa wali agali tigua Lisimagusu heagoria mo mogobu howa keba halu hene. 40 Tigua keba timbuni howa wai bule manda bu hene. Ani bule heagola Lisimagusuhanda ibunaga ami agali daosini tebira (3,000) wali agali baba wai bule ibidaba lalu olene. Ami agali uruni haru bamba haga agali waheale mbira ibu mini Auranusu hene. Agali Auranusu ogoni ibunaga mana ko ngubiore biaga hene. 41 Ami agali ibiyagola Lisimagusuhanda ibidaba lene ibiyada lowa Yuda wali agali ti manda biai hene. Ani manda buwa wali agali tigua ege to̱le̱bi namabi ira punga be abalurubi dugualu Lisimagusu halu ami agali uruni heagoha bape lalu uruni mo luluya hai hene. 42 Anidagua biyagola ami agali biaru mo ko hai howa mo luluya hai hayagola dewa homai haya handala dewa ibida piai hene. Ani bialu Lisimagusu ibuni Anduane Homogonaga andanaga hobane muni anda heago kawareni balu bo homa hene.
Menelausu ibu godi hale haga heago munime yolo binigo ogo
43 Lisimagusuhanda mana ko bialu hayagonaga wali agalime Menelausu manani howa mo tale bini. 44 Ai kini ibu Taia tanoha ibu heagola Yarusalemenaga ganisolo hearume agali tebirali dabalu Menelausuhanda ko biya lalu kini lamule pudaba lene. 45 Ani layagola Menelausu ibugua godi deni mo beregedalu bulene mbira nawioreyane hendene. Ani hondowa ainde ibugua Dorimenese igini Tolemi ibugua kininaga mini mo beregedalu ibu yupe hayagua nde ibugua muni dewaore mule manda bini. 46 Ani manda biyagola ai Tolemihanda kini ibu tamuha godi hale halu berenego ai tagira emeneore ha̱lo hole tagira íbu lalu lamini. Ani tagira ibiyagola kini ibunaga mini beregedo ka lo manda buwa Tolemihanda kini bime baya hangu la debodebo bialu hene. 47 Ai agali mana ko biaga uruninaga anduane teneore Menelausunaga godi hale hai hene. Ani hale hai howa kini ibugua lalu agali tebirali Menelausu godini haru piaga biaru tini homelo bo wahadaba lene. Ani layadagoni mana ko nakarulapeore Sidia wali agali tigua binigo emene nira dege lowa ko timbuniore bini. 48 Tigua agali tigabi tebirali tiha ko bini mbira nawiore howa tigua bi tigabiore lalu Yarusaleme biamogo bialubi wali agali biamogo bialubi Anduane Homogo andanaga gabo be ngolome wabini biarubi uruni biamogo bialu bi layago bameore homelo bo wahai hene. 49 Taia wali agali tigua mbirale urunidagua biyago de hondowa ti mogolo hai hene. Ani buwa tigua agali tebirali uruninaga tingini ti daluha agali haguane heneru hora hagadagua mo hora hene. 50 Agali haguane bu hearu ti muni hangu garali bialu taya biaga heagome ai Menelausu ibu ibuninaga biabe bialu haga wiago bialu hene. Ani bialu heagola ibunaga mana ko wiago pu timbuore hene. Ani bialu wali agali ibuni damene bu hearunaga waitigi timbuni ho bamba hene ibuniore hene.
Andiogusu Ebipanesehanda Yuda wali agali Ngode Datagaliwabenaga bi mana talialu haga hearu pani nelo mialu hene
(Be 5–17)

4:7: 1 Mag 1.10

*4:9: Gini biagane hama ogoni ogoale lalu te maru 1 Magabi 1.14 ngagoria gilibu ngago de hondolene nga.

4:11: 1 Mag 8.17

4:34: Man 9.26