25
Mali kane haga biragola bulene mana lowinigo ogo
(Mana Loyane 15.1-11)
Mosese ibu Hari Sainaini heagola dege Anduane Homogohanda ibuhondo lalu, Har 23.10-11 Bi o larogo Isaraele wali agali lamialu au labe. Tígua dindi i̱na tí nguleberogoria pu howa mali kane haga biragola mabuha tomo damenego nahenge dindi bame ngelo halimu. Tígua Sabada horongi ha̱lo hagadagua dindibi mali kane haragola ha̱lo ngelo wahalimu. Mali kane ogoni ani wiabagi howa i̱ninaga nga lene ngelo wahalimu. Mali waragaria haramigo andaneha howa tínaga mabu ngemiruha tomo tara tararu hangalu pu mbira mini gerebi lini dedaru do wialu magane lini bayale dabe nahe karu gandulo wahaga bigi bilimu. Anidagua bialu howa mali kane haragola dindi bame ngelo wahalimu. Ani bialu mali ogoni i̱ninaga wiabagi howa ngelalimu. Ani bialu tígua tomobi nahenge gerebi magane karubi gandulo wabia nahe ngelalimu laro. Widi minana anda ho heagua nde gandu lowa tínaga tomo wiaga andaha mo wia nabilimu. Pu mbira mini gerebi magane gandu nale karunaga lini deagua nde tígua do pingidalu waini iba wabulene nawi. Mali ogoningi dindi bame ngelo wahalimu. Mali ogoningi mabuha tomo minana anda harago bialu nalimu. Tomo wiaga andaha bu yalu puwa ngela nabilimu. Mbirale tomo tara tara wabigi bulene ngago ale wabulene nawi. Ai tínibi wali agali tínaga garabaya biabe ale biahaga karubi wali agali biabe maru biaga karubi wali agali tara tara tí heba mandagi íbu hene kamirubi tí bibahendeme tomo uruni bialu nolene karulape. Ani bialu nogo hinini damene bibahende bulumagabi sibi bu karubi meme karubi ti nolenebi karulape wulebira. Gabua tara tara biru karu tibi na dege bulene karulape, lalu Anduane Homogohanda lene.
Yadai Bulenenaga Mali tagira ibirangi bulene winigo ogo
Anduane Homogohanda laabo halu lalu, Tígua mali karia dege mbira mende laga bialu mali karia dege kahalu dagalamaga harimiyagua nde mali pira mariani dira (49) holebira. Ani haragola mali ogoninaga ege kane halu horo pini laragola agali maru Isaraele dindi bibahendeha purogo lalu dindi gibuni lenelene ngaruha pialu tígua mbelo biguli pu lalimu. Horo ogoningi wali agalinaga Ko Domo Waholene Horo ngago Anduane Homogo i̱na wali agalinaga ko ngaru domo wahai holebero. 10 Mali pira daunigonaga (50) horo pigane haragola mbelo biguli pu laramingi mali ogoni Anduane Homogo i̱ninagaore wiabagi hene wulebira. Mali ogoningi wali agali bibahende kamiru tínaga genda yu haramiru golope hai hayago ai tí turu howa miniha dungulo holene nga. Mali ogoningi tígua dindi mbira agali mendenaga yolo bu winiyagua nde dindi aba ibunihondobi ibunaga waneigini aguanene bu karuhondobi miadai bilimu. Wali agali maru tínaga garabaya biabe ale biahalu hagayagua uruni bibahende golope halu tini dameneru karia dai bilo pudaba lalimu. 11 Mali pira dauni (50) ogoningi wali agali bibahende bu miniha turu howa dungulo holene horo tagira ibulebira. Mali ogoningi tínaga mabu ngamigoha tomo damene hongolene nawi. Ani bialu mabuha widi minana anda halu lini dedago dowa tomo wiaga andaha ngelolenebi nawi dege. Pu karunaga gerebi lini dedaru dowa waini ibabi wabulene nawi. 12 Mali ogoni bibahende Anduane Homogo i̱ninagaore ngago manda bialu halimu. Ani howa tínaga mabuha tomo minana andaho karu hangu bu nalu halimu.
13 Tínaga dindi mbira agali mende ibu yolo binigo mali ogoningi dindi ogoni aba ibunihondo bame mia dai bilimu. 14-15 Anidagua bulene ngago ai tígua dindi yolo bilo mule howa agali dindi yolo birago ibu mali ogoniha tomo dabane agira halu hongolobadabe ala manda bialu dindi Yadai Bulenenaga Mali agira wiaruabe manda buwa dindi ogoni mendealime yolo bilo mulene nga. Ani beramigola dindi yolo birago ibuguabi nde dindi ogoni karulape ngadagua yolo bulene nga. 16 Yadai Bulenenaga Mali tagira ibilo mali dewaore wiagua nde yolo dewa bulene nga. Mali dewa ndo wiagua nde yolo emene dege bulene nga. Ibugua mali dagalowa dindi ogoniha tomo agira daba hangalu nolobadabe mitangi bialu yolo ogoni karulape mulene nga. 17 Wali agali tíni damene karu ke̱ howa mo hondo nahalimu. Tígua Anduane Homogo i̱nihondo dege gi howa mana bayale tigabi bulene ngago bialu halimu. Anduane Homogo tínaga Ngode Datagaliwabe kago i̱na bi o larogonidagua bialu halimu, lene.
Mali kane haragola wali agalime tomo nolene winigo ogo
18 Anduane Homogohanda laabo halu lalu, Tígua i̱na bi áyu langerogobi i̱naga bi mana lowini ngagobi baya hanguore taluwa bialu halimu. Tígua anidagua bialu harimiyagua nde dindi i̱nime tí nguleberogoria howa bayale haabo holeberemi. 19 Dindi ogoniha howa tomoru dewaore bayale anda haga biragola tígua nalu howa tínibi bayaleore haabo holeberemi.
20 Ani anigo mali kane tagira ibiragola tígua lo manda bialu, Iname tomo hongowa bu mogo bialu andagaha nawirimagodago ai mali ogoningi ina tomo agoha wini nalu holeberamadabe, nalalimu. 21 Anduane Homogo i̱nime mali waragane tagira ibirangi tínaga dindi mo bayale harogola tomo dewaore mali tebirani nalu holene karulape bu wuleberemi. Anigo tí gi halu mogo nale halimu. 22 Tígua mali halini tagira ibirangi tomo lone hongo aribia halu howa tomo nolene mali waraganeni bu wirimigo naho wiaabo holeberemi. Ani nalu kamine dege tomo hangarimigo boga bulebira, lene.
Dindi yolo binigo miadai bulene winigo ogo
23 Anduane Homogohanda laabo halu lalu, Agali mbirame tínaga dindi ngamiru yolo bialu ibunaga wiaabo helo yolo bulene nawi. Ani larogoni irane dindi ogoni tínaga ndo ngelo kami. Dindi ogoni Anduane Homogo i̱ninaga ngogoria tí dindi taraha howa mendeali dindini íbu haradagua ibini kamigoni.
24 Agali tíni aria kamirume tínaga dindi mbira yolo biyagua nde dindi ogoni ibunagaore lene wiaabo helo ndo laro. Agali dindi aba biago ibunime yolo biadai bulene manda biyagua nde ani bulene karulapeda manda bilimu. 25 Agali mbira kago ibu muni mbiralebi nawi howa ibunaga dindi ngago muni miyagua nde ibu damene darama mbiraore ibuni aria hangume biamogo bialu dindidago yolo biadai bulene nga.* Biabe ogoni ibuni aria kagome bulene ngago manda bialu dindi ibu damene kagome dindi aba kago biamogo bialu dindi yolo bulebira. Ani yolo bialu ibu damene hayadago miadai bulebira. Hiburu tinaga mana lo winigome lalu agali mbirago ibu genda yu heagua nde ibuni damene darama mbiraore kagome biamogo bialu holene nga lenego nga. Biabe timbuni mbira bulene ngago mbirali genda yu heagua ibu dameneore kagome ibu damenenaga dindi agali mendeme wu kago ibuni dameneorenaga ngelo mo yu dai bule yolo bulebira. Mbuga maruha ngago handaga bulene bayale uru nga. Ludi 3.12-13, 4.1-6, Yaremaia 32.6-12 uruni hondolene nga. Anduane Homogo ibunime ibunaga wali agali bu karunaga genda ngago manda biai howa biamogo bialu haga kagoni lalu Aisaia mbugaha 43.14, 44.6,24 uruni handabe.
26 Agali dindi aba ogoni biamogo bulene ibu damene mbira naheyagua nde ibunime yolo biadai bulene mani karulape wulebira manda bialu muni dewaore yu kangi ogonime ibunaga dindi biago ibuni yolo biadai bule holene nga. 27 Ani bialu ibugua dindi ogoni ibuni yadai bulene manda biyagua Yadai Bulenenaga Mali biago tagira ibilonaga mali agira wiaruabe ala manda bu hondolene nga. Ani mandabu handalu mali uruniha howa mabu ogoniha tomo hongolenenaga muni agirame karulape bulubadabe handalu ai uruni biai holene muni karulape wiagua nde agalime ibunaga dindi ogoni yolo biyago ibuni yolo biadai bulene nga. 28 Anigo ai ibunaga munime dindi ogoni yolo biadai bulene nakarulapeyagua nde wahalu dindi mbiraleru Yadai Bulenenaga Mali biago dege ibilonaga hondo holene nga. Ani hondo howa mali biago tagira ibirangi dindi yolo bini biago ibugua dindi ogoni dindi aba kagohondo miadai bulebira.
29 Agali mbira ibunaga anda tano pabe hongohe kago tamuha henego agali mendeme yolo binigo ai anda ogoni ibuni yolo biadai bule manda biyagua nde mali mbira ogoningi dege yolo biadai bibehe holebira. 30 Anda anduane biagome mali mbira ogoniha yolo biadai bibe naheyagua nde mani anda ogoni lone yolo biadai bibe nahe holebira. Mbirale anduane biagohondo Yadai Bulene Mali biago tagira ibiragola ibugua miadai bulenebi nawi dege wulebira. Anda yolo biyago ibunagaore haabo halu ibu waneigini mani hama polobadarunagabi wia a̱i̱ holebira. 31 Anigo anda maru tanonaga tagirahayagi heneyagua nde anda uruni yolo biadai bulene karulape. Mabu ogoriani ngagome ibunaga mabu ibuni yolo biadai biagadagua dege anda ogoniha kagobi yolo biadai bulebira. Ani ngago manda bialu anda tano tagiraha hene uruni alego anduane ibunime yolo biadai bulenebi mali biago tagira ibiragola anduane kago ibuni yadai bulenebi karulape nga. 32 Anigo Libai hameigini tigua dege mana ogonidagua nabulebira. Tigua tinaga anda tano pabe tamuha henego muni muwa lone yolo biadai bulebi ta nabi ani bulebira. 33 Anigo agali Libai aria ogoni ibugua ibunaga anda mbira yolo binigo biadai bulene hame nale heagua nde mbirale Yadai Bulenenaga Mali biago tagira ibirangi ibunaga anda ogoni agali yolo biyagome Libai agali biagohondo miadai bulene wulebira. Ani larogoni irane Isaraele hameigini tí bibahende dindi tu wuwa ta halu Libai aria ti tano hangu tu wuwa mirugodane laro. Anidagua birudagoni Libai hameigini karu tinaga anda tanoha heagua nde anda uruni tinaga leneore haabo holebira. 34 Ani bialu dindi emene tanonaga lenelene wigi bidaruni agali marume yolo bulene nawi. Dindi uruni Libai hameigini tinagaore wiaabo holebira, lalu Anduane Homogo ibugua lene.
Yagibano hearu handayaho holenenaga mana winigo ogo
35 Anduane Homogohanda laabo halu lalu, Tí damene karu aria mbira ibu ala karulape henego mani muni mbirale nawiore yagibano heagua nde tígua agali dindi kaundiaha howa íbu kagola handayaho haga wirimidagua dege agali ogoni baya hangu handayaho holene nga. Ani beramigola tí damene ogoni ibu tíni baba howa bayale holebira. Man 15.7-8 36-37 Agali ogoni aleme tí baba muni danoho heneyagua tígua muni maru tago howa ngi nalalimu. Tínaga tomo ngamiru aria maru agali biago ibugua yolo bule ibiragola tígua muni yolo mo yaraga howa ngi nalalimu. Tígua Ngode Datagaliwabe ibuni hanguhondo gi halu agali yagibano ogoni ale kago ibu helo wahalimu. Har 22.25, Man 23.19-20 38 Bi ogoni i̱ Anduane Homogo tínaga Ngode Datagaliwabe kogoni howa i̱na ledogoniore. I̱niore tínaga Ngode Datagaliwabeore holenaga i̱na tí Iyibi dindiha hemiria haru tagira ibalu Kenana dindi ngago tí mo ngulenaga haru ibirugoni ndobe, lene.
Garabaya biabe ale biahaga hearuhondo bulene winigo ogo
39 Anduane Homogohanda laabo halu lalu, Agali mbira tí aria kago ibu ala karulape henego mani yagibano howa tí kamiru mbiragonaga garabaya biabe ale biahole manda biyagua nde tígua agali ogoniale kagohondo biabe yolonaga ndo bame bia lalu hongo howa nalalimu. Har 21.2-6, Man 15.12-18 40 Tígua ibu yolo biabe biaga haru haradagua bialu mbirale anduane biagohondo Yadai Bulenenaga Mali tagira ibirangi ibu pelo golope halimu. 41 Mali ogoningi agali ogoni ibunibi ibu one waneiginirubi bibahende ti golope haramigola tini dalu dai bialu tinaga damene bu karu baba tininaga mamali dindi tene ngagoriani hole polebira. 42 Anidagua larogoni irane bamba tínibi nde Iyibi dindiha garabaya biabe ale biahalu hemiria i̱na tí haru tagira ibirugola tígua Iyibi dindi yu wahalu ibirimigoni. Ani ibalu tí Anduane Homogo i̱ninagaore garabaya biabe ale biahaga kamigo ai tígua wali agali tíni aria bu karume garabaya biabe ale biahalu helo hela nabilimu. Mana ogonidagua bulene nawiore laro. 43 Ani kago manda bialu tínaga damene degeme biabe biaga karuhondo biabe mangabi hongohe ngaru bialu kagoha bi hongo howa lalu holene nawi. Tínaga Ngode Datagaliwabe i̱ni kogohondo dege gi halu agali ogonibi kago biamogo bialu halimu.
44 Wali agali tínaga garabaya biabe ale biahalu helo yolo bule lo manda birimiyagua nde wali agali dindi tara taraha howa tí kamigoha palia para para bidaru aria dege yolo milimu. 45 Ani bialu wali agali dindi taraha howa ibini karuni tinaga waneigini garabaya biabe ale biahaga helo minu helolene karulape. Wali agali uruni tínaga dindini howa waneigini hono winiru tigua tínaga garabaya biabe ale biahaga helo helolene karulape kagoni. 46 Ani kago minu helowa garabaya biabe ale biahaga kane dege tíni homaramigola tínaga waneigini holebirarunaga garabaya biabe ale biahaga haabo holene karulape holebira. Anigo Isaraele wali agalibi tíni aria karu tíninaga biabe biaga heagua nde uruni mo tandaga nahalimu. Hendore howa biabe bialu helo helalimu.
47 Mbirali dindi taraha howa tí baba íbu hene kago ibu muni dewawi homogo hayagua tí aria karu mbirago ibu yagibano howa ibugua agali ogoninaga garabaya biabe ale biahaga helo yolo biyaguabi ibu damene karunaga helo yolo biyaguabi nde 48 tí Isaraeleali kamiru tí damene ogoni mani tínime yolo biadai bulene wulebira. Ibuni hameneyaguabi 49 ibu aba hameneyaguabi ibu aba mbalini iginiyaguabi ibu damene maru karuyaguabi mbirago ibugua yolo biadai bulene wulebira. Ibunime muni karulape yu heagua nde biabe ko ogoni yu wahalu pole manda buwa agali ibu yolo biaga haruagohondo muni mialu polene nga. 50 Agali garabaya biabe ale biahaga helo yolo bini biago ibugua ibunaga agali anduane hayagohondo bi baya hangu lalu mali áyu ogoni howa dagalalu mali agira howa mbirale yolo biniru anduane hayadagohondo Yadai Bulenenaga Mali biago agongi tagira ibulubadabe hondole dabo hondolene nga. Agali anduane biago ibugua agali biagome mali agira halu ibunaga biabe bialu holenego waholobadabe hondole daga lolene nga. Anigo yolo ogonidaguame karulape larago hondowa ibunimeyaguabi ibu damene karu aria marumeyaguabi muni ogonidagua karulapedago hondowa yolo biadai bulene nga. 51 Mali dewaore wiagua nde agali ogoni ibugua ibunaga anduane kago muni dewame yolo miadai bulene wulebira. 52 Mbirale anduane biago ibuni Yadai Bulenenaga Mali mbira biago tagira ibulene kaware ngelowayagua nde agali anduane biago muni emene degeme yolo biadai bulene nga. 53 Agali anduane kago ibugua nde agali ibunaga garabaya biabe ale biahaga kago yolo biabe mali mbira kiraru ale yolo biabe biahaga kaligobi dege bialu kagoni lo manda bialu ibunaga garabaya biabe ale biahaga kago mo tandaga holene nawi. Anduaneme ibu hendore helo helolene nga. 54 Agali garabaya biabe ale biahaga biago ibu damene bu karume ibalu ibu yolo ogonidagua biadai nabiyagua nde mbirale anduane kago ibuni Yadai Bulenenaga Mali biago tagira ibirangi ibunibi ibu one waneiginirubi bibahende ti pelo golope holene nga. 55 Isaraeleali tígua agali mendealinaga garabaya biabe ale lu bia haabo helolene nawiore. Anidagua larogoni irane i̱ Anduane Homogo tínaga Ngode Datagaliwabeore howa tí Iyibi dindiha garabaya biabe ale biahalu hemiria i̱na tí haru tagira ibalu dindi ogoha haru ibirugoni ndobe. Ani birugo ai tí i̱naga garabaya biabe ale biahaga kamigoni, lalu Anduane Homogohanda lene.

25:1: Har 23.10-11

*25:25: Biabe ogoni ibuni aria kagome bulene ngago manda bialu dindi ibu damene kagome dindi aba kago biamogo bialu dindi yolo bulebira. Ani yolo bialu ibu damene hayadago miadai bulebira. Hiburu tinaga mana lo winigome lalu agali mbirago ibu genda yu heagua nde ibuni damene darama mbiraore kagome biamogo bialu holene nga lenego nga. Biabe timbuni mbira bulene ngago mbirali genda yu heagua ibu dameneore kagome ibu damenenaga dindi agali mendeme wu kago ibuni dameneorenaga ngelo mo yu dai bule yolo bulebira. Mbuga maruha ngago handaga bulene bayale uru nga. Ludi 3.12-13, 4.1-6, Yaremaia 32.6-12 uruni hondolene nga. Anduane Homogo ibunime ibunaga wali agali bu karunaga genda ngago manda biai howa biamogo bialu haga kagoni lalu Aisaia mbugaha 43.14, 44.6,24 uruni handabe.

25:35: Man 15.7-8

25:36-37: Har 22.25, Man 23.19-20

25:39: Har 21.2-6, Man 15.12-18