27
Judas kotäki topuk
Eruk, kome yäŋeŋ pak taŋirän bämop ämakät Juda täŋo ekäni ekäni kuduptagän kubä-kengän itkaŋ Jesu utpewä kumbekta yäŋkehärom taŋkuŋ. Ude yäŋpäŋ keri pädät täŋpäŋ yäpmäŋ päŋku Pailat keri terak peŋkuŋ. (Pailat uwä Rom gapmantä iwerirän Juda ämawebe yabäŋ yäwarani.)
* Mat 26:14-15 Täŋirä Jesu kumäŋ-kumäŋ utneŋta yäniŋ kireŋkuko u nadäŋpäŋ äma iwan keri-ken pewani Judas ini täŋkuko unita waki nadäŋkuk. Ini täŋkuko unita waki nadäŋpäŋ siliwa moneŋ 30 ude yäpuko u poriŋ yäpmäŋ äma ekäni ekäniken äneŋi kuŋkuk. Päŋku yäwetkuk; Näk jopman yäŋpäŋ äma siwoŋi kubä kumäkta taniŋ kireŋkuro unita nadäŋira jägämi täyak yäk. Yäwänä iwetkuŋ; Ninken imata yäyan? Gäkŋa täŋkuno yäk.
Ude iweräwä Judastä moneŋ u kudupi yot gänaŋ ureŋ täŋpän äroŋkuŋ. Täŋpäŋ yepmaŋpeŋ kotäki topayäŋ kuŋkuk.
Kuŋirän bämop äma ekäni ekänitä moneŋ kudupi yot gänaŋ ureŋ täŋpän äroŋkuŋo u butuŋpäŋ kubä-kengän peŋpäŋ yäŋkuŋ; Moneŋ ŋo äma täŋo nägät suwawani unita moneŋ ŋopäŋ Anututa biŋam kudupi yotken pekta baga mantä yäjiwät täyak yäk. Ude yäŋpäŋ man yäŋtäŋ kuŋtäŋgän bänep kubägän täŋpäŋ ŋode yäŋkuŋ; Moneŋ ŋowä äma kubä wäpi Pota unitäŋo epän tobät kaŋ suwana yäk. Täŋpäŋ kome suwaŋkuŋo u äma kome kubäken nanik Jerusalem äbäŋpäŋ kumäŋirä äneneŋta iwoyäŋpäŋ peŋkuŋ. Mebäri unita kome u wäpi “Nägät Kome” yäŋ yäk täkaŋ.
9-10  * Sek 11:12-13 Ude täŋkuŋo unita man kudän profet Jeremaiatä bian ŋode kudän täwani u bureni ahäŋkuk; Juda ämawebetä äma unita nadäwä äpani täŋirä moneŋ gwäki täpuri siliwa moneŋ 30 udegän peŋkuŋ. Ekänitä näwetkuko udegän moneŋ upäŋ Pota täŋo epän tobät suwaŋkuŋ.
Pailattä Jesu iwet yabäk täŋkuk
Mak 15:2-5; Luk 23:3-5; Jon 18:33-38
11 Jesu Pailat iŋamiken irirän Pailattä ŋode iwet yabäŋkuk; Gäk Juda täŋo intäjukun äma ba? Yäwänä Jesutä iwetkuk; Yäyan uba yäk. 12  * Ais 53:7; Mat 26:63 Täŋpäkaŋ bämop äma intäjukun täŋpani-kät äma ekäni ekänitä Jesu yäŋpäŋ-kaŋiwat man mäyap yäŋkuŋo upäŋkaŋ Jesutä man kowata kubä nämo yäwetkuk. 13 Jesu man nämo yäŋkaŋ irirän Pailattä äneŋi iwetkuk; Man mebäri mebäri gäkä terak wohutkaŋ ŋonita kowata imata nämo yäyan? 14  * Jon 19:9 Ude yäwänä Jesu man kubä nämo iniŋ yäŋkaŋ kum irirän Pailattä nadäwätäk taŋi täŋkuk.
Pailattä Jesu kumbän yäŋpäŋ yäniŋ kireŋkuk
Mak 15:6-15; Luk 23:13-25; Jon 18:39–19:16
15 Täŋpäkaŋ Pasova Orekirit kadäni-ken Rom gapman täŋo watä ämatä ŋode täk täkaŋonik; Ämawebetä äma komi yot gänaŋ irani kubäta gäripi nadäŋpäŋ Rom gapman täŋo watä äma iweräwä äma ugänpäŋ dät imän yäpmäŋ kuk täŋpani. 16 Eruk, kadäni uken äma waki kubä wäpi Barabas u komi yot gänaŋ irani. 17 Täŋpäŋ ämawebe Pailattä yot yäma-ken käbeyä täŋpäŋ irirä yäwet yabäŋkuk; Netäpäŋ dät ima äpämaŋ kwek? Barabas ba Jesu, Kristo yäŋ iwerani u? 18  * Jon 11:47-48; Jon 12:19 (Man ude yäwetkuko uwä Pailattä ŋode nadäŋpäŋ yäwetkuk; Juda äma ekäni ekänitä Jesuta kokwawak nadäŋkuŋo unita Jesu näkken pewä äbuk yäŋ nadäŋkuk.)
19 Täŋpäkaŋ Pailattä man epän täŋ irirän webenitä manbiŋam kubä ŋode pewän yäpmäŋ äbuk; Äma siwoŋi unita imaka kubä täŋ iminaŋi nämo yäk. Näk bipani däpmonken äma unitagän yäŋpäŋ nadäwätäk pähap tät yäk.
20 Pailattä manbiŋam ude nadäŋkukopäŋ bämop äma intäjukun täŋpani-kät Juda täŋo äma ekäni ekäni unitä ämawebe päke u yäwetkuŋ; Pailattä täwet yabäk täŋpänä ŋode kaŋ yäwut; Barabas pit imiŋ pewi kuŋirän Jesupäŋ kumäkta kaŋ tewi yäpmäŋ äpän yäk. 21 Eruk Pailattä ämawebe päke u yäwet yabäŋkuk; Netäpäŋ pit imiŋpewa jop äpämaŋ kwek? Ude yäŋirän gera terak yäŋkuŋ; Barabas u! yäk. 22 Yäwäwä yäwetkuk; Täŋ, Jesu, Kristo yäŋ iwerani unitawä jide täŋpet? Ude yäwet yabäwänä yäŋkuŋ; Päya kwakäp terak utpewä kumbän! yäk.
23 Ude yäwäwä Pailattä yäŋkuk; Waki kubä jide täŋkukta? Ude yäwänä ämawebe päke unitä gera taŋi terak ŋode yäkgän täŋkuŋ; Päya kwakäp terak kaŋ kumbän! 24  * Lo 21:6-9; Mat 27:4 Ude yäŋ ittäŋgän Pailattä nadäŋkuk; Näkŋo man kumän yäpmäŋ äpäkaŋ yäk. Pen yäŋtäyiwa ämik pähap ahäwek yäk. Ude nadäŋpäŋä ume yäpmäŋpäŋ ämawebe iŋamiken keri ärutpäŋä yäŋkuk; Äma ŋonitä kumbayäŋ täyak uwä momi näkŋo nämo. Momi injinta biŋam yäk.
25  * Mat 23:35; Apos 5:28 Ude yäwänä ämawebe päke unitä yäŋkuŋ; Jop uken yäk. Kowata ba momi u ninkät nintäŋo nanakta biŋam kaŋ täŋpän! 26 Ude yäwäkaŋ Pailattä Barabas jop tewän äpämaŋ kuŋirän Jesu kadätä päripmäŋpäŋ päya kwakäp terak utpewä kumäkta komi ämata yämän yäpmäŋ kuŋkuŋ.
Jesu utpäŋ täŋirek-irek täŋkuŋ
Mak 15:16-20; Jon 19:2-3
27-28  * Luk 23:11 Yämän yäpmäŋ kuŋpäŋä Pailat täŋo komi ämatä Jesu yäŋikŋat yäpmäŋ komi äma täŋo yot gänaŋ äroŋpäŋ komi äma ätuta yäŋpewä äbuŋ. Äbäŋpäŋä Jesu it gwäjiŋpäŋ teki yäŋopmäŋ imiŋpäŋä tek gwagäri intäjukun ämatä täk täkaŋ udewani täŋ imiŋkuŋ. 29 Ude täŋ imiŋpäŋ gupmom yen kedoŋ täŋpäŋ gwäki-ken ähät imiŋkuŋ. Täŋpäŋ iwänap kujat, intäjukun ämatä iŋit täkaŋ udewani kubä imä keri bure käda iŋitkuk. Ude täŋ imiŋpäŋä sära man iwetpäŋ yäŋkuŋ; Juda täŋo intäjukun äma, gäk ganiŋ oretkamäŋ! yäk. 30  * Ais 50:6 Täŋpäŋ iwit ut ibatpäŋ iwänap kujat imä iŋitkuko ugänpäŋ yäpmäŋpäŋ gwäki-ken ut täŋkuŋ. 31 Täŋirek-irek ude täŋ imiŋ paotpäŋä tek gwagäri ŋokeŋo yäŋopmäŋ imiŋpäŋ tek iniken upäŋ äneŋi täŋ imiŋkuŋ. Ude täŋ imiŋpäŋä, eruk päya kwakäp terak utnayäŋ imagut yäpmäŋ kuŋkuŋ.
Jesu päya kwakäp terak utkuŋ
Mak 15:21-32; Luk 23:26-43; Jon 19:17-27
32 Imagut yäpmäŋ kuŋpäŋä äma kubä Sairini komeken nanik wäpi Saimon kaŋ-ahäŋpäŋä komi ämatä peŋ iwet-pewä Jesu täŋo päya kwakäp buramiwänkaŋ penta kuŋkuŋ. 33 Kuŋtäŋgän kome kubä wäpi Golgota uken ahäŋkuŋ. (Golgota u ninin man terak gwäki kokäp.) 34  * Sam 69:21 Uken ahäŋpäŋä eruk, Jesu gupi kwitawän yäŋpäŋ wain ume jägämi imiŋkuŋ. Imäkaŋ bitnäŋkuk. 35  * Sam 22:18 Imä bitnäwänä komi ämatä teki yäŋopmäŋ imiŋpäŋ päya kwakäp terak utkuŋ. Täŋkaŋ teki yäpmäkta komi ämatä närepmirek gärepmirek täŋkuŋ. 36 Ude täŋkaŋ maŋit itkaŋ kaŋiwat itkuŋonik. 37 Täŋpäkaŋ Jesu gwäki-ken punin käda man kudän ŋode kudän täŋkuŋ;
Ŋowä Jesu, Juda Ämawebe Täŋo Intäjukun Äma.
38  * Ais 53:12 Täŋpäkaŋ kubo äma yarä, kubä kukŋi kubä kukŋi yepmaŋpäŋ bok däpuŋ.
39-40  * Sam 22:7; Sam 109:25 * Mat 26:61; Jon 2:19 Ude täŋkaŋ ämawebe kuŋkaŋ äbäk täŋkuŋo unitä yäŋärok iwetpäŋ ketsiwoŋ täŋpäŋ yäŋkuŋ; A! Gäk ŋonitä kudupi yot wärämutkaŋ kepma yaräkubäta äneŋi api täŋpet yäŋ yäŋkun yäk. Unita gäk Anutu täŋo nanak bureni täŋpäwä päya kwakäp terak naniktä ketäreŋpäŋ äpiwä!
41-42  * Jon 11:50 Ude yäŋirä bämop äma ba Baga man yäwoŋärewani ämakät äma ekäni ekänitä udegän täŋ-ireŋpäŋ näwetgäwet täŋpäŋ yäŋkuŋ; Äma ŋowä äma ätu täga täŋkentäŋ yämik täŋkukopäŋ ini gupi täŋkentäktawä täŋpän wakaŋ yäk. Ämawebetä äma ŋonita U Isrel ämawebe täŋo intäjukun äma yäŋ yäk täkaŋ. Intäjukun äma bureni täŋpänä päya kwakäp terak naniktä äpäŋirän kaŋkaŋ nadäkinik täŋ iminawä! 43  * Sam 22:8 U Anutu terak yeŋgäma pek täkaŋ yäŋ yäk täyak, ba Näk Anutu täŋo nanaki yäŋ yäk täyak unita itpäŋ käna yäk. Anututä käwep täŋkentäŋ imek yäk. 44 Täŋpäkaŋ äma waki täŋpani yarä, kukŋi kukŋi däpuŋo unitä yäŋärok man udegän iwetkumän.
Jesu kumbuk
Mak 15:33-41; Luk 23:44-49; Jon 19:28-30
45 Täŋpäŋ kome kepma bämopi-inik uken edap dapuri kumbuk. Kumäŋirän kome kudup bipmäŋ urani it yäpmäŋ kuŋirän 3'kirok täŋkuk. 46  * Sam 22:1 Täŋpäŋ 3'kirok ude täŋirän Jesutä iniken man terak gera taŋi ŋode yäŋkuk; Eli, Eli, lema sabaktani? (U ninin man terak Anutuna, Anutuna imata nepmaŋtan?) 47 Ude yäŋirän äma kaŋ itkuŋo unitä nadäŋpäŋ yäŋkuŋ; Nadäwut! Elaijata gera yäyak yäk. 48  * Sam 69:21 Ude yäŋirä äma kubätä bäräŋeŋ päŋku imaka kubä bima yabut bumik yäpmäŋpäŋ wain ume jägämi gänaŋ yäputpäŋ jikon terak pädät täŋkaŋ Jesuta imiŋirän noriye ätutä iwetkuŋ; 49 Pewut! Jop itpäŋ käna. Elaijatä bureni päbä ketärewayäŋ käwep yäk.
50 Ude täŋirä Jesu äneŋi gera taŋi yäŋpäŋ kumbuk. 51  * Kis 26:31-33; Hib 10:19-20 Kumäŋirän kudupi yot gänaŋ tek taŋi bagata pewä wädäwani u punin ununitä komen umu ini wewän täreŋkuŋ. Täŋirän kome imaka, kwaiŋirän mobä imät täŋpä kuŋkuŋ. 52 Ba äma äneŋpani awaŋtä udegän tumäŋ eräŋirä äma mäyap Anututa nadäŋ imiŋpäŋ kumbanitä kodak taŋkuŋ. 53 Kodak täŋpäŋ itkaŋ eruk mäden Jesu ini kumbani-ken nanik äneŋi akuŋirän ämawebe kodak taŋkuŋo u awaŋ peŋpeŋ akumaŋ Jerusalem yotpärare-ken äroŋirä ämawebe mäyaptä yabäŋkuŋ.
54 Kome kwaiŋkuko ba imaka imaka ahäŋkuko u kaŋpäŋ komi äma täŋo intäjukun ämakät komi ämaniye Jesu kaŋ itkuŋo unitä umuntaŋpäŋ bärom täŋpäŋ yäŋkuŋ; Wära! Ŋowä Anutu täŋo nanak bureni-inik! yäk.
55  * Luk 8:2-3 Täŋpäkaŋ Jesu kumbukowä webe mäyap ban itkaŋ kaŋkuŋ. Webe uwä Jesu Galili komeken naniktä iwarän täŋpäŋ täŋkentäk epän täŋ imiŋ yäpmäŋ äbuŋo u. 56  * Mat 20:20 Webe kwayak uken nanik ätu wäpi ŋode; Maria Makdala komeken nanik, wahupi Maria u Jems kenta Josep täŋo miŋi, ba Sebedi täŋo webeni, Jems kenta Jon täŋo miŋi u.
Jesu äneŋkuŋ
Mak 15:42-47; Luk 23:50-55; Jon 19:38-42
57 Täŋpäŋ bipäda ugän äma tuŋum mähemi kubä Arimatea komeken nanik wäpi Josep u Jerusalem äbuk. Äma uwä Jesu täŋo manta gäripi nadäwani. 58  * Lo 21:22-23 Eruk Jerusalem äbuko Pailat-ken päŋku Jesu täŋo komegup yäpmäŋ päŋku äneŋpayäŋ iwet yabäŋkuk. Iwet yabäŋirän Pailattä nadäwän tägawäpäŋ komi äma yäwet-pewän päŋku Jesu täŋo komegup ketäreŋpäŋ imiŋkuŋ. 59 Täŋirä Josep Jesu täŋo komegup u yäpmäŋpäŋ tek paki säkgämän ärurani kubäpäŋ uwäk täŋpäŋ yäpmäŋ kuŋkuk. 60  * Ais 53:9 Yäpmäŋ päŋku mobä awaŋ inita äneŋpani u gänaŋ peŋkuk. Awaŋ gänaŋ peŋpäŋ mobä taŋi kubä pimiŋ iwat-pewän päŋku mobä awaŋ meni uwä yäput pipiŋkuk. Ude täŋkaŋ kuŋkuk. 61 Täŋpäkaŋ Jesu mobä awaŋ gänaŋ peŋkuko u Maria Makdala ukät wahupi-kät kaŋ iwarirän Jesu äneŋkuk.
62 Eruk päŋku patkuŋo kome yäŋewänä Sarare-ken bämop äma intäjukun täŋpani-kät Parisi äma ätukät Pailat-ken kuŋkuŋ. 63  * Mat 12:40, 16:21; Jon 2:19-21 Kuŋpäŋ iwetkuŋ; Ekäninin, man kubä nadämäŋo u gäwetna; Jop man yäwani ukeŋo kodak itkaŋ ŋode yäŋkuk; Näk kumäŋkaŋ edap yaräkubä täreŋirän kodak taŋpäŋ api akwet yäk. 64 Ude yäŋkuko unita komi äma yäweri päŋku awaŋ meni-ken watäni ketinik irirä edap yaräkubä kaŋ tärewän yäŋ yäŋkuŋ. Iwaräntäkiyetä päŋku komegup yäpmäŋ metäŋpeŋ kuŋkaŋ kumbani-ken naniktä akuŋkuk yäŋ ämawebe jopman yäkŋatneŋta! Jop man bian yäwani uterakgän komegup u kubotäŋ yäpmäŋ kuŋirä bureni yäŋ nadänekta yäk. Udeta nadäwätäk täŋpäŋ gäwetkamäŋ yäk.
65 Iweräwä Pailattä ŋode yäwetkuk; Täga yäk. Komi äma yäniŋ kiretat u yäŋ-yäkŋat päŋku injin nadäkaŋ ude yäweräkaŋ awaŋ meni watäni ket kaŋ irut. 66  * Dan 6:17 Ude yäweränkaŋä komi ämakät penta päŋku awaŋ meni ket täŋpäŋ täŋpipiŋpäŋ komi ämatä watäni itkuŋ.

*27:3: Mat 26:14-15

*27:9-10: Sek 11:12-13

*27:12: Ais 53:7; Mat 26:63

*27:14: Jon 19:9

*27:18: Jon 11:47-48; Jon 12:19

*27:24: Lo 21:6-9; Mat 27:4

*27:25: Mat 23:35; Apos 5:28

*27:27-28: Luk 23:11

*27:30: Ais 50:6

*27:34: Sam 69:21

*27:35: Sam 22:18

*27:38: Ais 53:12

*27:39-40: Sam 22:7; Sam 109:25

*27:39-40: Mat 26:61; Jon 2:19

*27:41-42: Jon 11:50

*27:43: Sam 22:8

*27:46: Sam 22:1

*27:48: Sam 69:21

*27:51: Kis 26:31-33; Hib 10:19-20

*27:55: Luk 8:2-3

*27:56: Mat 20:20

*27:58: Lo 21:22-23

*27:60: Ais 53:9

*27:63: Mat 12:40, 16:21; Jon 2:19-21

*27:66: Dan 6:17