Luk
Ripili Agale
Go Luk-mi go buk-na agale go-rupa lisa: Yesumi Israel enaalinu-para pa enaalinu-para wala mulalo pisa. Yesumi nipuna kogono ripima pulalore enaalinu agale lakalisa (Luk 4.18). Go buk madaa Luk-miri Yesumi enaali kedaa rili kodome komoma epe-rupa pi madaa remaa waru lisa. Yesumi pisa-aimiri nipuna rurunumi nipu madaa pedo waru peme. Maria-me nipu madisa rabu enaalinumi pedo waru pisimi (1.42-48; 2.10). Go-rupa puma Yesu so yaa-para pisa rabu page pedo waru pisimi (24.52).
Ele adaapu Yesu mada pisa-ainuri Luk komeame remaa lisa. Go elenu madaare pa buk-nu meda agale nawia. Luk komeame Yesu go su kamaa aainaloma pisa-ainu adaapu remaa lisa. Luk komeame Yesumi Samaria alimi ali meda raba misa lisa. Nipumi saa pi agale page lu wisa. Naakimi aaraa giyoma pe saa pi agale page Yesuna saa pi agale medaloma page lisa. Sakias takis mi ali madaa pisa-ainu page Luk-mi remaa lisa.
Ele medaloma Luk-mi agale adaapu lisa elenuri: Beten puri paloma Holi Spirit-na kogono-para Gote-me enaalina koeyaenu mea rubape kone rapaaina agale lisa. Enanumi pea-ai mada page Luki-mi agale adaapu lisa.
Luk-na agalere go buk komea-daa dia. Go buk Aposel-nuna kogono pimade page Luk-mi lisa. Go buk-miri Yesu abala yaa-para penaloma Aposel-numi pisimi page go raayo nimuna kogono madaa remaa lisa.
Robonu gu-rupa adamina:
Go agalena re (1.1-4)
Yesu madinaloma Jon kalu-ipa page Yesu laapo naaki pirisipi (1.5–2.52)
Jon Baptais remaa (3.1-20)
Yesu kalu-ipa remaa page Satan-me Yesu kotulalo pisa (3.21–4.13)
Yesu Galili su-para kogono enaali piri penaa pisa (4.14–9.50)
Yesu Galili su-para giyoma Jerusalem-nane pamisa (9.51–19.28)
Yesu Jerusalem taun re-para puma koro komea pisa (19.27–23.56)
Yesu rekesa rabu disaipel alinumi nipu adisimi (24.1-53)
1
Luk-mi go epe remaare pepa madaa lumare ali Tiofilus-para rapasa
Yesa Tiofilus: Abaladere Mudu enaali adaapumi naana rikirana Gote-me ma-opasaade elenu pepa madaa lisimi. Gore ora ririna rabu go elenu adoma epe agale lakalisimi enaalinuna agale pagisimi. Nimumi naa lagisimi agalere ali adaapumi pepa madaa lisimi. Go-rupa pea-pulu ali mudu Tiofilus-re neme page go remaa raayo pepa madaa luma ne piri-para rapaalua kone sawa. Go remaana re raayo madaa kone waru makuaaoma epe-rupa tyaato. Gu-rupa tyaato-le neme apo agale raayona re makuaaoma kone re lainalo pepa lu rapaato.
Ensel-me Sakaraia-para Jon madini yapi epaa lakalisa
Herot Judia su-para ali mudu pirisa rabu Gote-na lodo kira-ae ali meda Sekaraia pirisa. Nipuri Gote-na lodo kira-ae ali meda Abaisa ruruna rikirana pirisa. Sekaraia-na werena biri Elisabet. Go ena page Gote-na lodo kira-ae ali ruruna ru-nane piruma madisa. Go rapaayare Gote-na le agaana epe-rupa piruma rekena agale raayo pagoma epe-rupa pirisipi. Nipu laapome Ali Mudu-na agale waru pagoma epe-rupa ora pirisipi. Pare Elisabet-re enagae pirisa-pulu nipu nogo naaki namaitisa. Go-rupa puma nipu ora enagae yomagae laapo pirisipi.
Koro medare Sekaraia nipuna ruru alinu epa kiritaoma Gote-na kogono pulalo ipisimi. Go rabu lodo kira-ae alinuri nimumi ele kaas-rupa lumare alina reke madaa lodo kiritalo pirisimi. 10 Sekaraia-me Gote-na lotu ada ru-nane lodo kiratalo pirina enaali adaapu ada pera-le beten puma lala pirisimi. 11 Sekeraia ru-nane pisa rabu Ali Mudu-na ensel meda so lodo kira-ae kana reke pope ki-nane epa rekesa. 12 Gore Sekaraia nipumi mo ensel adoma ora paalame waru komoma pogolasaasa. 13 Go raburi ensel-me talo: Sekaraia, neme paala nakomape. Gote-me nena beten abala pagaa. Nena ename naaki matia. Nemere go naakina bi Jon ma-aape. 14 Go raburi ne pedo puma raana waru komali. Nipu mati raburi enaali adaapumi nipu madaa pedo palimi. 15 Gore nipu piralia rabu Ali Mudu-na ora ali mudu piralia. Nipumi ipa wain-para puri pale ipa bia nanalia. Nipuna agina lo robaa-para piralaina Gote-na Holi Spirit nipu madaa rubitabalia. 16 Mo Gote-na ruru Israel su-para piri enaali adaapumi kone perekema nimuna Mudu Gote madaa kone rulaliminalo Jon-me agale laketea lisa. 17 Nipumi Elija-na kone mogeama puri waru paboma Mudu Ali piruma Gote-na agale laketea. Go-rupa pumare Jon-me agi aaraanumi nimuna nogo naaki epe-rupa mapiraalia. Nipumi agale yokeme enaalinuna kone ma-epeaaoma Ali Mudu-na epaliade yapi di madaa kone suma adoma pirinalo laketea lisa.
18 Go raburi Sekaraia-me ensel gu-rupa lakalisa: Neme go agalere ake puma ora lae kone salua ya? Saa ora enagae yomogea pipa lisa.
19 Go-rupa lisa rabu ensel-me Sekaraia-para gu-rupa lakalisa: Niri Gebriel. Neme Gote-na le-aga madaa rekaayo. Go-rupa pe-pulu Gote nipumi ni mea rapaaripa-daa neme ne go epe agale lagialuame epa pi. 20 Gore go agalena re ora palia pare neme go agale kone narulaale-pulu neme agale mada nate. Ne maara palae ali pirumare ora lagiawade agalena re opaliade raburi nena agale lapali lisa.
21 Sekaraia ada ru-nane adaalupu pirisa-pulu enaali raayome kone adaapu suma adobasimi. 22 Gore nipu werepe kamaa-nane ipisa pare mo enaalinu agale mada nalakalaasa-pulu nipumi nimu adenalo pa ki maalame robo wisa. Nipu agale maare ali pirisa-pulu enaalinumi nipu lotu ada ru-nane upaa-rupa adisa-pulu makuaasimi. 23 Wala werepere Sekaraia nipuna lodo kira-ae kogono pi yapi di dia lisa raburi nipuna ada wala pisa. 24 Werepe nipuna ena Elisabet naaki eke supumi padaa piruma kaledesa. Go rabu nipumi talo: 25 Abiri Ali Mudumi ni madaa kodome komoma ni-para go-rupa pea. Gore abalade naaki napirisa rabu enanuna le-aga madaa yala polisua pare abi epelea lisa.
Ensel-me Yesu Maria neme mati lakalisa
26 Eke-alu 6-pela popesa rabu Elisabet naaki padaa abala pirina Gote-me ensel Gebriel mo Galili su robo ru-nane adare Nasaret-para penaalisa. 27 Nipumi ena maapua meda piri-para pisa. Abalade go enare ali meda Josep-me rumaalalo ele kalabasa. Go aliri kasua Devit-na rurumi madi ali pirisa. Ena inamapuana biri Maria. 28 Go rabu ensel mo ena Maria piri pumare go ena epe-rupa pirape lisa. Ali Mudumi nere kodome komoma ne raapu komea-para pia lisa. 29 Ena Maria-me go ensel-na agale pagoma kone adaapu wisa. Go alina agalere akepu lena kone suma kedaa waru komisa.
30 Go raburi ensel-me Maria lakalisa: Neme paala nakomape. Gote-na konemere ne puri meainalo pi lisa. 31 Waru paga. Neme naaki padaa piruma naaki meda madi. Nipuna biri Yesu ma-aape. 32 Go naaki nipu Mudu Ali piralia rabu enaalinumi nipu so yaa madaa pia Gote-na Si teme. Gore Gote-me nipu kasua Devit-na ruruna ora ali mudu mapiraalia. 33 Nipuri Jekop-na ruruna ali mudu page ade abuna piralia. Go puma nipuna Surube Yapi di ora nadia yaalia lisa.
34 Go lisa rabu Maria-me mo ensel agale abulisa: Go naakiri ake puma maitialua ya? Neme ali page meda abi nape-le.
35 Go raburi ensel-me gu-rupa lakalisa: Holi Spirit-mi ne madaa ipuma Gote-na puri ora so madaame ne waru surubalia. Go palia-pulu werepe go naaki neme mati. Gore enaalinumi go epe naaki nipu epe ali loma Gote-na Si teme.
36 Gore paga. Nena kai Elisabet abala enagae yapare nipuna lo robaa-para naaki meda pia. Abalare enaalinumi gu-rupa lisimi: Nipumi nogo naaki mada namaitia lisimide pare abi nipuna suba 6-pela popea lisa. 37 Gore Gote-me napeape elere meda ora nawia lisa. 38 Gore Maria-me talo: Pagape. Niri Mudu Ali-na kogono ena yaa-pulu neme go lae elenu pa pinawa lisa. Go lisa raburi ensel-me pagoma wala pisa.
Maria-me Elisabet adola pisa
39 Gore werepe Maria nipu rekoma wagepu so rudu-nane ae adare meda Judia pisa. 40 Nipu puma no Sekaraia-na ada-para puma kodobaoma Elisabet-para epe naare pa lo agale puma lakalisa. 41 Elisabet-me no Maria-na agale pagisa raburi mo Elisabet-na lo robaa-para piri naaki pogolasa. Go rabu Elisabet madaa Holi Spirit rubitabesa. 42 Go rabu Elisabet-me Maria-para puri paloma gu-rupa lisa: Robaa-para pirina page nipu epe puri mealia. 43 Go rabu ename talo: Neme epe kogono napede ake paa-daa Mudu Ali-na agi ni adola epaa? 44 Pagape. Nena agale pagawade rabu no lo robaa-para piri naakimiri pedo puma popa pogolaade. 45 Mudu Alimi abalade ne lagisade agalere neme go ora adolalo pi lisa. Go pe-le neme raaname komape. Elisabet-me apo agale gu-rupa lisa.
Maria-na yalisa
46 Gore Maria-me talo:
Naa konemere Mudu Ali-na bi minasaayo.
47 Go puma nina Raba Meape Ali Gote madaa pedo waru pe.
48 Niri nipuna kogono ena madaare nipumi ni kodome komoma raba mu aaya.
Gote-me puri pale epe ele medaloma ni madaa mea epea-pulu abi page werepe page go puri pale Gote-me ni raba mealia. Go pea-pulu enaali raayome ni ora epe ena teme.
49 Go pea-le nipuna biri adae abuna epe aalia.
50 Enaali raayome nipuna agale waru pagoma paala komalimiri nipumi adae abuna epe raba mi kone kalalo pia.
Go pea rabu adae abuna madini-mi enaalinu madaa go kone salia.
51 Nipumiri abalade napi kogono pisaaya.
Go rabu nipumi kone pogali enaali medaloma ralu lisaaya.
52 Nipumi su kamaa ali mudu puri pale alinu rabuaanaaoma enaali naaralinuna bi minasaasaya.
53 Enaalimi nipuna agale pagolalo kone wimi enaaliri nipumi ele waru mea kalo aaya.
Pare nipumi kamope enaalinu giyoma ele nakalisa.
54 Naana kasuanu-para kana waraaoma lakalisa agale nagiyasa.
Nipumi naa Israel su-para piri kogono enaalinu raba mulalo ipisa.
55 Go yapare nipumi Abraham-para nipuna werepe madina naakinu-para adae abuna kodome komoma raba mu aaya lisa.
56 Elisabet raapu Maria nipu suba repo pirisa pare werepe wala nipuna ada pisa.
Elisabet-me Jon madisa
57 Elisabet-na naaki maitape di raname lisa raburi mo naaki Jon madisa. 58 Elisabet nipuna rurunu-para nipuna adare komea-para piri enaalinumiri Elisabet naaki maitaade remaa pagisimi. Gore Mudu Alimi nipu kodome komoma raba misa-pulu nimu Elisabet raapu ranaa komo pirisimi.
59 Gore yapi 8-pela pa pirumare mo naakina yogale rugulalo pisimi. Nipuna biri aaraana bi-rupa Sekaraia talo pisimi. 60 Go lisimi pare mo naakina agimi dia lisa. Nipuna biri Jon lamina lisa. 61 Go rabu nimumi talo: Nena kai aapa page nena ruru page go-rupa bi ma-ae meda dia yade lisimi. 62 Go rabu nimumi aaraa agaa mulalo pa kimi robo suma agale lorapisimi. Nipumi mo naakina biri akepu bi ma-aalia pe kone suma agale lorapisimi. 63 Sekaraia-me pepa tyape ele meda maa gialepa loma gu-rupa pepa madaa lisa: Go naakina biri Jon lu lisa. Go lisa raburi mogo pisimi enaalimi kone adaapu wisimi. 64 Go kone adaapu saapirinare mo Sekaraia-na agale lapaasa. Go rabu nipuna agale namaareasa raburi nipumi agale lapaoma Gote-na bi minasaasa. 65 Go raburi mo nimuna adare komea-para pirisimi enaalimiri paalame komisimi. Go remaare Judia su raayona pagisimi. 66 Enaali raayome go agale kone-para su kiraloma nimu kone adaapu wisimi. Nimumi gu-rupa lisimi: Werepe go naakimiri ake palia pae? Gore mo naaki madaa Mudu Alimi puri kalisa adisimi-pulu go-rupa lisimi.
Sekaraia-me Gote-na lakale agale lakalisa
67 Go rabu Holi Spirit aaraa Sekaraia madaa rubitabenaloa nipumi Gote-na lakale agale gu-rupa lakalisa: 68 Naamere Israel su-para piri Gote ora Mudu Ali-na bi minasalimina. Nipu ipuma nipuna enaali raba mula epe-rupa. Go puma naa kepeasa. 69 Nipumi nipuna kogono ali Devit-na ruru-para naaki mapiraasa. Nipumi go puri pale Raba Meape Ali mapiraasa. 70 Ora abalade go agalere Gote-me nipuna agale lakale alinu gu-rupa lakalisa: 71 Nipumi naana lore alinumi natinalo raba mealua lisa. Gore enaali raayome rono pagoma naa timiri nimuna puri mada mea kepealua lisa. 72 Nipumi naana kasuanu madaa kodome komoma raba mealua lisa. Gote-me Abraham agale lakalisa waru makuaaoma makuaasa. 73 Go rabu Gote-me yaa madaa makuaa loma kasua Abraham-para agale gu-rupa lakalisa: 74 Nimina lore alinuna puri madaa koe-rupa pitimiri kepealua lisa. Go pumare paala nakomalimi pare kogono waru palimi lo lakalisa. 75 Go pea-le adae abuna naa piralima rabu nipuna le-aga madaa kogono waru pu epe kone su piralima. 76 Go naaki nere werepere so yaa-para pia Gote-na agale le ali piraina teme. Ne Mudu Ali-na ripina puma nipuna pora kiritao saena. 77 Go rabu nipumi enaalinuna pupitagi ne kone mea ruboma adae abuna kagaa pirape kone meaminalo laketea. 78 Gore naana Gote-re pawa piruma kodome komoma raba meape kogono pea. Go pea-le nipumi so yaa-para wi paa naa madaa epena tea. Go epe pare naare opea-rupa naana lo robaa-para ma-epaalia. 79 Go puma so yaa-para wi pare komape kone su koe-rupa piri enaalinu madaa mea katea. Go puma naa epe-rupa pirape pora pamuamonolo paa gialia. 80 Werepe go naaki Jon adaa yoma nipuna kone waru puri paboma pirisa. Go rabu nipu enaali napiri su-para puma pirisa. Werepe Israel su-para piri enaalinumi adalimide yapi rabu nipu go su giyoma opapaasa.