1 Jesu málám disaepelná 12 wa kámuk hánám mantáng yámán áwát iruk wáik yásusut tán me ilalák hulá hulá wa iháng totoliyan háláng káto wa yámuk. 2 Wáina tángga ku kung Ánutu yan átkuku wata yánángga ilalák mara wa iháng totoliya suring yámuk. 3 Jesu málám ing yánuk, “Kálu wa kuineráng hára náut kámá káman ma táindaráng, to me yák me másáng me sup ma ihindaráng, hang sut tátámot tán nukngá kámá hánámá ma ihindaráng. 4 It reta kinan ruhineráng watá wahára re átang kungga it kapme wa sangga it kámá káin kuineráng. 5 Iná it kapme káman hára kung het ma sáháng tolit wawu háram sáni káin káwak káhumá wa káting hakhalik tát wahára hat tu it kapme wa sangga kuineráng, watá ku watyot me yá átak háleinek.” 6 Kulá wahára átang gu disaepel yá itná itná wa kungga me pingnga álosim wa yánángga ilalák mara iháng tárut tángga kuráng.

7-8 Rám wahára kapman táwi átuk kutná Herot watá Jesu yá wáina wáina tánggoek ingga pingnganá narángga árán kámá yá ku menggiuráng, “Jon kámutuk watá son tárutang áwek,” iná kámá yá ku menggiuráng, “Elaija yá son tunggafek,” iná kámá yá ku menggiuráng, “Uláp profet áturáng waháranan káman dá son tárutang áwek,” ingga mengga árát tu, Herot tá wata narángpak táwi hánám wa tángga átang gu 9 ing miuk, “Jon wawu no yáne salá há maruráng. Iná náwu ni hánám bá ku tárák hulá hulá wa tán met naránggoet?” Wáina mengga ku málámbáyon Jesu kakaya naruk.

10 Kulá aposel yá son áwáng hengga ku wáina wáina tángga átningga áwemán ingga Jesu inuráng. Inát Jesu málám aposelná ihángga ámna náráwa kámuk yápmangga yáni kámuk hánám it kutná Betsaida wakáin kuráng. 11 Enendu ámna náráwa urum táwi watá wáina koek ingga há narángga isutang wakáin kuráng. Kung het kápángga álo áwániráng ingga yánángga árong Ánutu yan átkuku wata yánángga kámá ilalák yáni pálak áwuráng wa iháng toliuk.

12 Yonyon kálu hánám bu disaepelná 12 watá Jesu yan káin áwángga inuráng, “Ámna náráwa wa suring yámátá há yáni kungga it enanggon enanggon káin wa kungga ku it me sungi yáni ya suliniráng, náuta náwu ále páliná muná káin átamán.”

13 Wáina inát tu Jesu yá yánuk, “Sáni sungi yámániráng.”

Ing yánán watá inuráng, “Nándu másáng tum 5 bot tu káut yará yá re átaráng. Kulá nándá kung ámna náráwa káwan táwi nátán sungi yuwáwáyan tárák ku muná,” ingga inuráng. 14 Iná urum táwi wa áturáng waháranan ámna wu 5,000 wáina tá áturáng.*5,000 wawu ámna rewe, iná nangge náráwa wu wahára hányon áturáng. Matyu 14.21 hára hányon káineráng.

Wáina árát Jesu yá disaepelná yánuk, “Kulá ámna náráwa wa iháng 50 ina yá urum káman káman erek tit putung átniráng.” 15 Kulá disaepel yá Jesu yá rina yánuk wáina tát erek hánám wa putung áturáng.

16 Wáina árát tu Jesu málám másáng tum 5 watyot káut yará wa ihánggatang alek kálu hálengga Táwi ya heronge me inángga sungi wa ketná yá hikhuk tángga iháng disaepelná yámán ámna náráwa ya ting yámángga kuráng. 17 Wa yámát nangga kámuk hánám kawin yáni hahatin du disaepel yá sungi káhumá áturáng wa iháng rápmám 12 wa tuwat hánám monduráng.

18 Rám káman Jesu yá disaepelná yot yáni wu ále káman káin yáni re átang Jesu yá sáponga tángga sangga ku yánuk, “Ámna náráwa yá nákka ku ni ingga menggoeráng?”

19 Wáina yánán du watá inuráng, “Kámá yá ku Jon Umi Kuháng Yámámá ing met, kámá yá ku Elaija ing met, kámá yá ku uláp profet áturáng waháranan káman dá son tárutang áwek ing menggoeráng.”

20 “Iná sáni wu nákka ni ing menggoeráng?”

Wáina yánán Pita yá miuk, “Kák ku Ánutu yá suring mán hangga ámna náráwaná son iháháya miuk wa.”

21 Ing inán du ni kámá kámá ma yánindaráng ingga Jesu yá olet yáni máuk. 22 Kulá Jesu yá ing yánuk, “Ámna Nanggená wawu sut láwit táwi hánám narinek. Ámna yáilá me pris tátáwi yáni me lo yan tiksa yá táng kep tit utkámut táineráng ngáya rám kaláhu átang gu Ánutu yá son táng tárut táinek.”

23 Hang ámna náráwa kámuk hánám ing yánuk, “Káman dá nák natnasut ta ku málámbán pahán wa sang hálingga rámá rámá málámbán maripong wa sungga tánggatang gu nák nasutnek. 24 Iná niyá málámbán átnát wata narángpak táinek wawu átkukuná watá muná kuinek. Iná káman dá nákka narángga átnát ná wa sáinek wawu átkukuná watá ma muná kuindák. 25 Kulá ámna káman káwak nátán kutná kutná álosim wa erek átmánggim hára átkukuná yá muná kunggim, wahára wu kutná kutná átmánggim watá ku rina háláng imánggim? 26 Iná ámna káman dá nák me nákkán me wata reprepmá tánggim wawu máriya rám kálu Ámna Nanggená yá málámba yamá me Naning ga yamá me angelo káungá ya yam yáni kinan áwánggim wahára wu reprepmá yon kanggim. 27 No pálipuk hánám ing sánin, kámá sán nahára átaráng wawu ma kámurená átang Ánutu yan átkuku wa káineráng.”

28 Jesu yá wa mengga sangga hang rám 8 náut wáina átang gu Pita, Jon hang Jeims wa ihángga ále yáilá káin sáponga tátáya árángga kuráng. 29 Málám sáponga tángga átuk wahára wu kurákmáta watá hulá kámá hálen kutná kutná sutná tánggániuk watá hakokowak hánám háliuráng. 30 Rám wahára wu ámna yará Moses káling Elaija yá tunggafengga Jesu yot áturáng. 31 Yándi wu yamá táwi watyot tunggafengga átang Jerusalem káin Jesu yá rina táinek ka Ánutu yá miuk wa táng hálingga sangga torong káin du káwak sangga alek káin kuinek wata mená me tángga áturáng. 32 Wahára wu Pita yot disaepel nukngá yará wawu rapmung gá yángen ránáng táriuráng ga son rahán yáni rong hánám hálengga ku Jesu yan yamá táwi watá yamá mangga árán du ámna yará watá Jesu yot árát kápuráng. 33 Kulá ámna yará watá Jesu sangga kukuya tángga árán du Pita yá Jesu inuk, “Táwi, nándá nahára há átamán wawu álosim. Kulá sima kaláhu usinemán wawu káman kákkán, káman Moses yan hang káman Elaija yan.” Pita yá wáina meinet ingga ma narená hánámá miuk.

34 Pita yá me wa mengga átnárán waháranyon du mukam bá áwáng iháng támorán disaepel yáni wu pikpito hánám wa naruráng. 35 Kulá mukam kinan du me káman dá ing áwuk, “Náwu nák Nanggena. Na nakán yáup tátáya táng tunggap táut. Watán me narineráng.” 36 Me wa meng hálin hálengga káuráng gu Jesu yá málám re árán. Kulá ále yáilá káin átang háuráng rám wahára wu tárák wáina káemán ingga nukngá kámá ma yánuráng, ináku yáni hára re átuk.

37 Ále yáilá káin áruráng wata tembátnáya hangngárát ámna náráwa urum táwi hánám watá Jesu yan káin áwuráng. 38 Ámna náráwa urum táwi áturáng wata orek yáni káin du ámna káman dá mantáuk, “Táwi, no ing kanindet, ko nák nanggena ya káinelák. Nák ku nanggena wu káman ná rewe. 39 Rám iruk wáik ká ep tángngátak hára ku huhu tángga mantángga átnándak. Watá wáina tán du yángyáng tángga alupmá yá máta kálu num ángáráng tángga átnándak. Iruk watá ma sangga koená átang sutná wa táng wáik hánám tángngátak. 40 Iruk wáik ná isutniráng ingga disaepelka há yánut, enendu wata isutsut tán tárák muná.”

41 Wáina inán Jesu yá miuk, “Ámna náráwa sándu naráng hákhátik sáni wu muná. Rám rina sányot áre sándá márapmá namineráng? Nanggeka wa tángga nákáin áwáng.”

42 Kulá nangge watá Jesu yan káin áwángga átuk, wahára wu iruk wáik watá nangge wa táng san káwak hára wa hang yángyáng tángga árán du Jesu yá iruk wáik wa me táng mángga nangge wa táng tolingga táng naning imuk.

43 Ánutu yá ket tárák táwi wa tán kangga ámna náráwa urum táwi watá nangnga yáni han árát tu Jesu yá disaepelná yánuk, 44 “Kárámatingga kándáng hánám narineráng. Ámna Nanggená wawu táng káyam ket yáni hára tineráng.” 45 Wáina yánuk, enendu disaepelná yá hulá wáina ta nánek ingga ma hánám naráng rákit táuráng. Me wata hulá wu kilak átuk hálendu disaepel yá ma naráng ruwat táuráng. Kulá me wata hulá wa naránin ingga ináng susuliya wu hányon pitáng muráng.

46 Rám káman disaepel yáni wu niyá ku máta hánám átgim ingga wata menmen táuráng. 47 Jesu málám pahán yáni káin wáina átak ingga há narángga sangga málám nangge kimo káman táng áwáng rupmá hára ting san árán du 48 yánuk, “Káman niyá nák ka narángga nangge kimo ná táng tolinek wawu nák neháng tolinek, hang káman niyá nák neháng tolinek wawu Nanna niyá nák suring namuk wa táng tolinek. Sán wa átaráng wata rahán sáni hára niyá isikimo hánám átak watá ku Táwi rahálá hára ku táwi hánám átak.”

49 Wáina men narángga ku Jon dá miuk, “Táwi, nándá káumán du ámna káman dá kák kutya hára iruk wáik yásutang árán kangga wáina ma táindalák ingga káto táng mumán, náuta wawu nándán tombong muná.”

50 Wáina men du Jesu yá ing inuk, “Ma káto táng mindaráng. Ámna niyá káyam ma sáhindák wawu nuk sáni ku wa.”

51 Ánutu yá Jesu tángga alek káin kukuyan rám watá hátewin du Jesu yá pahálá me nanaráná watá Jerusalem káin há kuin ingga pahán tiuk. 52 Wáina hálendu ámna kámá suring yámán watá kálak kung Samaria ále káin it káman hára kutná kutná tiyawing mámáya kuráng. 53 Enendu it waháranan ámna yá Jesu wu Jerusalem kukuya áwek ingga há naruráng, wata ku watá áwáng watán it hára átnát ta taktak yámuk. 54 Wáina ingga há narángga disaepel yará Jeims káling Jon watá Jesu inumálák, “Táwi, ko rina narelák, alek káinnan káráp lánggop metne hang iháng lem táik me rina?” 55 Wáina inán Jesu yá hurik tángga me táng yámán du 56 it wa sangga it nukngá káin kuráng.

57 Kulá kálu hára kungga áturáng wahára wu ámna káman dá Jesu inuk, “Nák ku ko rehára rehára kuinelák wawu kákkot káman re átkuinemát.”

58 Wáina inán Jesu yá inuk, “Ang páyom bu káwak káin hinang yáni átaráng, hang iráp pu it yáni pálak, iná Ámna Nanggená wawu ruruháyan komená kámá ma árak.”

59 Kulá Jesu yá ámna káman inuk, “Nák nasulák.”

Wáina inán ámna watá inuk, “Táwi, hulátingga ku satá no kung nanna yot áre watá kámurán wa usángga ku wáina kák kasutnet.”

60 Wáina men Jesu yá inuk, “Wáinaná satá kámurená yá ku nuk yáni kámurená wa iháng usángguineráng, iná kák ku kungga Ánutu yan átkuku wata meng tunggap tángga yánángga kuinelák.”

61 Kulá ámna nukngá yá ku Jesu inuk, “Táwi, nák ku kák kasutnet, enendu hulátingga ku satá no kung nanna mamna wáina ingga yánángga sangga ku áwáng kák kasutang kuinet.”

62 Wáina inán Jesu yá inuk, “Káman dá Táwi yan yáup táin ingga ku hurik tángga sárummá kálu ma háleindak, ámna wáinaná watá Ánutu yan átkuku watán yáup tátáyan tárák ku muná.”