Mak ká Ánutu yan me pingnga uyiuk
1
Jon Umi Kuháng Yámámá yá Jesu yan kálu tiyawiuk
(Mat 3.1-12; Luk 3.1-9,15-17; Jon 1.19-28)
Náwu Ánutu Nanggená Jesu Ámna Náráwaná Son Iháhá watán me pingnga álosim watá hulátek.
Ánutu yá Nanggená me ing inán Aisaia yá me wanyon uyiuk ngá ná:
“Naráng. No ámna niyá me tángga kung áwáng tátá wa kálak suring me kuinek,
watá kálu tiyawing kaminek,”* Malakai 3.1
wawu “man dá ále komkomá páliná muná káin ing mantáinek,
‘Táwi yan kálu tiyawineráng,
kálu kándáng hánám wa táng toling mineráng,’ ” Aisaia 40.3 wáina uyiuk.
Kulá me wa isutang gu Jon Umi Kuháng Yámámá yá ále komkomá páliná muná káin áwángga yánuk, “Pahán hurik tángga áwáng umi kuhát tu Ánutu yá mukmuro sáni wa yawonek.” Wáina yánán du Judia ále káinnan me Jerusalem ámna náráwa táup hánám watá watán káin kuráng ngáyá kung mukmuro yáni meng tunggap tángga Jodan umi kinan árát Jon dá umi kuháng yámuk. Jon dá kutná kutná mongiuk wawu kamel rommá yá táng tolená, iná let songgo kepmá yá táng tolená watá ku pánápmá hára táng kik tángga, sungnginá ya wu yot maming tátáwi watyot kitembong páyom tunggun yáni wa nanggiuk. Kulá watán me wu ná: “Nák torong káin ámna káman áwinek wata hálángngá wu nák neháng hátek, hang ámna nák ina tá turing hang watán sendol páupmá yayaliyan tárák muná. No ku umi hánám watá kuháng sámet, iná watá ku Iruk Káungá watá kuháng sáminek.”
Jon dá Jesu umi kuháng muk
(Mat 3.13-17; Luk 3.21-22)
Rám wahára Jesu wu it Nasaret ále Galili kálu áwáng kung Jodan umi kinan han Jon dá umi kuháng muk. 10 Rám Jesu yá umi sangga kep káin árángga áwuk, wahára hánám Jesu yá káuk ku alek ká ang tán Iruk ká iráp tánarám bá ina kahet hang málám hára ep tángga árán, 11 rám waháranyon me káman alek kálu ing háuk: “Kák ku nák Nanggena. No kák ka kikiná hánám naret. No kák ka pahánna álosim hánám naret.”
Satan dá Jesu ingirungngingiya táuk
(Mat 4.1-11; Luk 4.1-13)
12 Rám waháranyon Iruk ká Jesu suring mán ále komkomá páliná muná káin kung 13 rám 40 átuk wata kinan Satan dá ingirungngingga kungga átuk. Málám songgo páyom bá árená káin wa árán angelo yá pinná tángga áturáng.
Jesu yá disaepel hulátingga mantángga ihuk
(Mat 4.12-22; Luk 4.14-15; 5.1-11)
14 Kulá Jon táng it káto káin tit wata torong káin du Jesu yá Galili ále káin son kungga Ánutu yan pingnga álosim wa meng tárut tángga kuk. 15 “Kulá rám bu áwek, Ánutu yan átkuku wu enanggon áwek. Pahán hurik tángga pingnga álosim wa narángga pahán sáni káin káto tingga átkuineráng!” ing yánuk.
16 Kulá Jesu málám umi pátum Galili wata tákto kálu kungga kápuk ku Saimon yot kulaná Endru wu umben san umi pátum kinan han átnárán, náuta yándi wu káut iháhá ámna. 17 Wa kápángga Jesu yá yánuk, “Áwáng nák nasurán du no sále ámna nangge iháháyan háleinemálák.” 18 Wáina yánán waháranyon yándi wu umben yápmangga Jesu isutang kumálák.
19 Málám kimo hásák sim kungga kápuk ku Sebedi nanggená Jeims yot kulaná Jon du bot kinan umben yándi iháng toktolik tángga átnárán, 20 málám kung ma táng husiuk ináku háng hánám mantáng yámán, nan yándi Sebedi san bot kinan ámna iháng yuwán áwuráng watyot árát, yándi wu Jesu isutang kumálák.
Jesu yá iruk wáik isutuk
(Luk 4.31-37)
21 Wahára átang gu it Kapaneam káin kung wakáin átang Sabat hára Jesu yá kungga miti itná kinan hangga Táwi yan me yánáng toliuk. 22 Rám Jesu yá wa yánáng tolingga átuk wahára ámna náráwa wa narángga áturáng watá kangga hárámuturáng, náuta Jesu káuráng wawu ámna kutná pálak ká ina yánáng tolingga átuk, lo yan tiksa yá yánáng tolingngátaráng wáina muná.
23 Waháranyon ámna káman iruk wáik ká ep táená miti itná wata kinan yon átuk watá mantáuk, 24 “Jesu Nasaret nan, rina táng námámáya áwelák? Kák ka nán hám náháng lem tátáya áwelák? Nák ku há naret kák ku wa ingga, kák ku káungá hánám Ánutu yan káinnan dá áwelák!”
25 Wáina inán Jesu yá ing me táng muk, “Yolop átang ámna wa sangga hang!” 26 Wáina inán iruk wáik watá ámna wa muwantang manná mantángga sangga hangga kuk.
27 Wáina kangga ámna náráwa watá hárámutang yáni meme táuráng, “Náwu rina? Me náwu hurápmá hálángngá pálak! Iruk wáik me yánán watán milun suweráng,” ingga yáni miuráng. 28 Kulá wata pingnganá watá sokmuná hánám Galili ále wa kung hilák táuk.
Jesu yá ilalák mara máro hánám iháng tárut táuk
(Mat 8.14-17; Luk 4.38-41)
29 Kulá rám miti itná wa sangga Saimon káling Endru yan it káin kuráng, wahára wu Jeims káling Jon du káman kuráng. 30 Rám wahára wu Saimon silummá wu ilalák tángga sutná yá ángárángin kome káin átak ingga Jesu inát naruk. 31 Wáina hálendu kung ketná hára tángga táng tárut tán, ilalák watá san náráwa málám sungngi tiyawing yámuk.
32 Kulá yonyon kálu káe yá kung han it tá pup táuk kálu, ámna náráwa yá ilalák mara me iruk wáik ká ep ihená wa ihángga Jesu yan káin áwuráng. 33 It waháranan táup hánám watá áwáng it kálu mungnganá kálu tuwatang áturáng. 34 Ámna náráwa táuppon áwát Jesu yá ilalák yáni hulá hulá wa iháng toliuk. Hang iruk wáik ká ep ihená wa táuppon yásut yámuk, iná iruk wáik ká kutná hiták meng tunggap tátá wa olet yáni máuk, náuta há naráng meráng wata.
Jesu yá ále rákit káman káin sáponga táuk
(Luk 4.42-44)
35 Hilápmá hánám it tá páyung átuk kálu Jesu yá tárutang it sangga ále rákit ore káman káin kung sáponga táuk. 36 Átang sim bu Saimon yot nuknukngá watá suling muráng. 37 Yáni waku kung kangga sat warán du inuráng, “Kámuk hánám kák ka sulingga átaráng!” 38 Wáina inát tu Jesu yá yánuk, “Wa sat nándá ku rehára kámá kunin — it kámá enang nákáin — náuta wakáin me pingnga hányon yáninet. Wata hánám bu no áwut.” 39 Wáina mengga hangga Galili ále kinan átkungga miti itná kinan Táwi yan me pingnga yánángga, hang iruk wáik yásut yámángga kuk.
Ámna ilalák lepra ná pálak
(Mat 8.1-4; Luk 5.12-16)
40 Ámna káman ilalák lepra pálak watá áwáng tulá hára imángga hangga kiling muk, “Ko narátá álo hálendu neháng tolitá no Táwi rahálá hára rongrongngá hálin Juda yan kálu ku ing ilalák lepra pálak wawu Táwi rahálá hára ku rongrongngá muná..”
41 Ing inán Jesu málám pahán ukuro pálak ketná kálan kung tánggangga inuk, “No pahán kamet, rongronging!” 42 Wáina inán waháranyon ilalák lepra watá san sutná yá rongrongiuk.
43 Wáina tángga Jesu yá suring mán háná kuinán tán ing inuk, 44 “Kándáng narinelák, ko ni kámá káman ma inindalák, ináku kung sutya wa pris káman elengga ku Ánutu ya towet sing mámáya Moses yá ilalák ká álo hálen rina tátáya miuk wáina tátá ku kámá yá kahángga ku ilalákngá yá álo hálek ingga kahineráng.” 45 Enendu ámna watá kuk ngáyá kung me wa raták yánáng halingga kuk. Hulá wata ku Jesu yá itná itná áturáng watán káin raták kung áwáng tátá wawu muná, ináku ále rákit wakáin re átuk, enendu ámna náráwa wakáinnan wakáinnan watá watán káin áwuráng.

*1:2: Malakai 3.1

1:3: Aisaia 40.3

1:40: Juda yan kálu ku ing ilalák lepra pálak wawu Táwi rahálá hára ku rongrongngá muná.