1 Pen bi Gor nup simboŋgep yomb yimb ak, Stiypin nup aŋgak, “Minim nip apay kun ak, niŋind apay akaŋ?”

2 Aŋgek, Stiypin aŋgak, “Bapiy mam sikop. Niŋim! Basind yes chin Ebraham, wosrey miñmon Haran ma amnak, miñmon Mesopotemiya nep mindakniŋ, Gor Biyomb tep yimb chin ak nup aŋgak, 3 ‘Miñmon nak biy kirgiy, biynimb kanj kayn nak gok kirgiy, miñmon yand nip aŋgñiniŋgayn ak amnimin aŋgak.’ 4 Aŋgek, Ebraham miñmon yomb Kaldiya mindyiŋgip ak kirgiy, miñmon Haran am mindyiŋgip. Kisen nop kumek, Gor aŋgek, ap mindyiŋgip miñmon Jiwda biy. 5 Ñin kun ak, Gor Ebraham nup, mankumb wikan bap ma aŋgak; yikop ap mindyiŋgip.

“Pen ñin kun ak, Ebraham ñapan bap ma tikak, yikop nep mindek. Gor Ebraham nup aŋgak, ‘Kisen mankumb kun biy, nand diniŋgamban. Ñapan nand tikeniŋgamban tikey amniŋgamb gok, mankumb kun biy kunep diy mindeniŋgambay aŋgak.’ 6 Pen Gor minim bap aŋgak, ‘Ñapan nand tikeniŋgamban tikey amniŋgamb gok, am biynimb gunap miñmon okok mindey, kuyip maŋgiysek miñ ay, timey yimb giy, kalambis woŋg rek aŋgayey giyakniŋ; simiy pow handret (400) yiniŋgamb. 7 Biynimb nip gok kuyip kun giniŋgambay ak, yand kuyip timey giniŋgayn. Biynimb nak gok, miñmon kun ak kirgiy, ap yip lotiw gi mindeniŋgambay miñmon biy aŋgak.’

8 “Pen Gor Ebraham nup minim bap aŋgay aŋgak, ‘Ñapan nand tikeniŋgamban tikey amniŋgamb gok, nimbip maŋgiysek kond mindeniŋgayn ak mey, kumbak tiknimimb aŋgak.’ Aŋgek, kisen Ebraham ñinuk Aysek nup tikiy, ñin onep jiy ak mindiy, kumbak nup ak tikak. Aysek pen Jekop nup tikak. Jekop nund pen, ñi onep wimiŋgan ak kuyip tikek mey, chin Jiwda biynimb kiñiŋ keykey mindpun. 9 Basind kun gok, numam Josep nup niŋey yiruk gek, bi gunap kuyip ñeyak, taw dand miñmon Yijip amniyak. Dand amey, mindrep ma gak ak pen, Gor Josep nup sakiy ma gak; nuk yip nep mindiy, 10 Yijip biyomb Perow nup gos ñek aŋgak, ‘Bi Josep biy, niŋrep yimb gip aŋgiy’ nup aŋgek, korip tap nup gok sek, miñmon Yijip sek kond mindyiŋgip.

11 “Kisen ñin bap yiwan yomb sikerek ak, miñmon Yijip sek, miñmon Keynan sek apek, basind chin tap keñmaŋgiy piyow niŋiy, ñiŋniŋgiy rek bap ma mindek; gos par yimb ayak. 12 Jekop minim bap niŋak; tap keñmaŋgiy kuŋay mindek miñmon Yijip ak mey, ñinuk sikop kuyip aŋgek, keñmaŋgiy tawniŋg amniyak. 13 Am taw dand apiy, ñimb diy, tip ak pen tawniŋg amniyak. Amjakey, numam Josep kuyip aŋgak, ‘Mam sikop, nimb yip an aŋgiy niŋbim? Yand namam nimbik Josep nep aŋgak.’ Aŋgek, Yijip biyomb Perow, minim kun ak niŋiy aŋgak, ‘Ak Josep numam sikop-ey aŋgak.’ 14 Josep pen, bapiy Jekop, biynimb nuk gok yip kasek winiŋgiy aŋgiy, minim yokek, nop Jekop biynimb ñin jiwiy omiŋal nokom rek diy, yip wiyak. 15 Ap miñmon Yijip mindiy nuk kumak. Mind dand amiy, basind sikop kun gok maŋgiysek kumdiyak. 16 Kuyip komniŋg; dand andkind miñmon Sekem amiy, komyak. Miñmon Sekem kun ak, basind yes Ebraham, binak Hemow nup tawiy, ñinuk sikop kuyip aŋgak.

17 “Pen Gor Ebraham nup nind giniŋgayn aŋgiy aŋgayak rek giniŋg gakniŋ, biynimb chin gok, tikey amiy apiy giy, kuŋay yimb mindeyak. 18-19 Ñin kun ak Yijip biynimb kiyŋ yomb kiyk kisenimb bap diyak. Kiyŋ kun ak, basind Josep nup ma niŋak ak mey, biynimb chinup gok timey yimb giy, minim kilis aŋgek, ñapan kiyk gok tikiy, mis okok yokey, key mindiy kumyiŋgipay.

20-22 “Kun giyak ak pen, ñin kun ak, biber bap ñi tep yimb bap tikiy, yimb nup Mosis aŋgrik. Ñi kun ak nup takin omiŋal nokom, korip miŋgan okok nep weyger mindyiŋgip. Kisen dam mis akyaŋ ayerik, kiyŋ panuk ak ap nup niŋiy, dand amiy, ñapan yand aŋgiy yimaŋgiyiŋgip. Nup kun giy yimaŋgiyek yomb gek, Yijip biynimb kiyk yerer giyiŋgipay ak, nup aŋgñirep giyak. Nuk bi minim kilis giy aŋgiy, woŋg kilis giy giyiŋgip.

23-24 “Pen Mosis simiy nuk kuŋaynep yinek aŋgak, ‘Biynimb yand Yisrel kuyip am niŋiy wiyn aŋgak.’ Pen ñin kun ak niŋak; Yijip bi bap, Yisrel bap yip penpen gerik. Mosis niŋiy, Yijip bi anup pisnep yimb pikayek kumak. 25 Pen, Mosis gosimb nuk niŋak ak: Biynimb yand Yisrel biynimb gok aŋgniŋgambay, ‘Gor Mosis nup gosimb ñek, ap chinup kond mindniŋg gisap ak mey; kisen mindrep giniŋgambun aŋgniŋgambay aŋgiy’ niŋak ak pen, gos kun ak rek kiyk ma niŋyak.

26 “Pen minek ap niŋak; Yisrel bi omiŋal penpen gerik. Niŋiy aŋgak, ‘Mam omiŋal. Nir omiŋal penpen gispiyr ak kirgiyr aŋgak.’ 27 Aŋgek, numam bap Mosis nup diyokiy aŋgak, ‘Nip an aŋgek, biyomb mindiy, chinup kond mindpan? 28 Toyrik Yijip bi bap pikaynak ak; miñiy pen yip pikayniŋg ap aspan?’

29-30 “Kun aŋgek, bi pikaypiyn kun ak niŋbay aŋgiy, Mosis pirik miñmon Miydiyen amiy, bi yikop bap rek mindek, simiy ñin jiwiy omiŋal rek yinak. Ñin namb kun ak, nuk biyn diy, ñi omiŋal tikak. Kisen minek bap, am miñmon nep Saynay dum maŋ okok mindiy niŋak: enjol bap ap mon bind ak mindiy, mon maŋlaŋ rek gak. 31-32 Kun gek, Mosis niŋiy, tap kun ak yerip gip aŋgiy, maŋ siŋak apiy niŋakniŋ, Gor aŋgak, ‘Nasind yes Ebraham, Aysek, Jekop, Gor kiyk mey yand nep aŋgak.’ Kun aŋgek, ‘Ak Gor nep aŋgip aŋgiy,’ pirikiy kuyaŋgak. 33 Pen Gor Mosis nup aŋgak, ‘Yand Biyomb suŋ-tep yimb ak; wikan biy opan rek, tomb tirup nand ak tuŋgasikan. 34 Yand niŋbiyn: Yijip biynimb gok, biynimb yip Yisrel kay kuyip timey yimb gey, siy apay. Kun ak niŋiy, kuyip ap dand amniŋg gispiyn. Nand Yijip amnimin aŋgak.’

35 “Gak kun ak mey, bi Yisrel biynimb nup nind, an aŋgek chinup kond mindniŋg gispan aŋgyak ak nep; Gor mon maŋlaŋ rek giyiŋg aŋgek, biyomb kiyk mindiy, kuyip diniŋg andkind Yijip amnak. 36 Yijip amiy, tap mageprek gunap kuŋay yimb nep giy, biynimb nuk Yisrel kuyip dand ñiŋg solwara ‘Likañ’ apay ak, tikiy kind bindoŋ ameyak, tap mageprek gok gi mindyiŋgip. Kun gi mindek, simiy ñin jiwiy omiŋal yinak. 37-38 Nuk kun okok mindiy, enjol minim aŋgek niŋiy, biynimb gok kuyip aŋgñiyiŋgip. Nuk nep mey, minim bap aŋgak, ‘Kisen Gor namam nimbip bap deniŋgamb, nimbip Gor minim aŋgñimbiyn rek ak aŋgñiniŋgamb aŋgak.’

39 “Nuk Gor minim tep ak chinup maŋgiysek aŋgñak ak pen, basind chin gok minim aŋgak ak ma niŋyak. Kiyk Mosis nup kirgiy, andkind Yijip amnun aŋgiy gos ak niŋiy, 40 Mosis numam Eron nup aŋgyak, ‘Namam chinup Yijip nimb dand owak ak, akay amimb ak ma niŋbun. kun ak nand tap chin aŋgniŋjun gunap gayey, chinup kond mindyakniŋ, andkind Yijip amnun aŋgyak.’

41 “Kun aŋgiy, kaw ñiluk rek bap gay, kuyip tep gakniŋ, tap ñiŋemb pik dap simboŋg ñiyak.

42 “Kun geyak, Gor kuyip kirgiy aŋgak, ‘Kun gipay ak, pumb, takin, gap gok monmon aŋgniŋyaŋ aŋgak.’ Ñin kun ak kiyk tap kun gok nep aŋgniŋyak ak mey, bi Gor minim aŋgep bap, Gor aŋgak rek, buk ak tikiy aŋgak:

44 Stiypin kun aŋgiy, minim bap pen aŋgak, “Wosrey basind sikop miñmon nep namb okok mindyiŋgipay ñin ak, Mosis Saynay dum biyoŋ amek, Gor nup minim gunap aŋgiy aŋgak, ‘Sel korip yip gosimb niŋniŋgiy bap kun kun giy giniŋgiy aŋgek,’ Mosis ap kuyip aŋgek, korip aŋgak kun ak rek giyak. 45-46 Geyak, pernep mindyiŋgip. Pen Mosis kumek, basind Josiwa kuyip poŋind, ser korip kun ak dand wiyakniŋ, biynimb kind akniy mindeyak gok, ñawil di mindyakniŋ, kuyip pisnep yuk yokyak. Ser korip kun ak mindiy, mind dand amiy, kisen kiyŋ Depiyt, bi Gor niŋek tep gak ak, Gor nup aŋgniŋiy aŋgak, ‘Yand korip nip tep bap gen, chin Jekop ñapan nuk gok ap korip kun ak nip aŋgniŋjun?’ 47 Aŋgek, Gor aŋgak ‘Mer. Ñi nand Solomon nep korip yip ak giniŋgamb aŋgak.’ Aŋgek, kisen ñinuk Solomon Gor aŋgniŋep korip aŋgak kun ak gak.

48 “Pen Biyomb Gor tap okok maŋgiysek gayak ak, biynimb ñin maŋgiy diy korip giniŋgambay ak, nuk ma mindeniŋgamb. Bi Gor minim aŋgep bap minim kun ak aŋgiy aŋgak:

49 ‘Semb biyoŋ gay, yand mindpiyn. Man biy gay, tomb yand aypiyn. Yip yerip korip tep ak giy, añiŋ ayaŋ aŋgiy apim? 50 Tap gok maŋgiysek ñin maŋgiy yand ak ma gaypiyn akaŋ aŋgak.’ ”

51 Stiypin minim kun ak kun giy aŋgiy aŋgak, “Nimb minim ma niŋiy, timey yimb nep gipim. Gor Kawnan ak nimbip gos tep ñek niŋbikip ak pen, per mer apim. Nasind sikop giyiŋgipay rek nep gipim. 52 Nasind sikop bi Gor minim aŋgep gunap kuyip ma kirgiyak, maŋgiysek timey giyak. Gor Ñi tep ak winiŋgamb aŋgyak gok kuyip maŋgiysek pikayak. Nimb pen; Ñinuk tep ak apek, mimuŋg niŋiy ñapik. 53 Pen Gor low minim nuk, enjol gok kuyip aŋgek dand wiyak ak, niŋiy ma dipik aŋgak.”

54 Stiypin minim kun ak aŋgakniŋ, kuyip milukrimey yimb yapek, meŋg siwbirikiy kaljiwyak. 55 Pen Gor Kawnan ak Stiypin yip mindek ak mey; semb ar biyoŋ niŋak: Gor melik tep ak sek mindiy, Jiysis bak siŋak mindek. 56 Niŋiy aŋgak, “Niŋim! Yand niŋsipiyn; semb biyoŋ miŋgan sek mindip. Gor Ñinuk ñin yipund kind okok ken jakiy mindip aŋgak.”

57-58 Stiypin kun aŋgek, timund kiyk ak pilgiy, nup minim yomb yimb aŋgiy, maŋgiysek tikjakiy, ap nup chichiy diy, dand mis akyaŋ ken amniyak. Dand amiy, bi nup minim yesek aŋgyak gok, kaljiwiy, tiŋgliys kiyk gok tuŋgasik, bi paranj Sol mindek maŋ siŋak ayey, nuk kond mindakniŋ, kiyk Stiypin nup kamb jiw pikyak.

59 Nup kun giy pikyakniŋ, aŋgak, “Jiysis! Kawnan yip ak dan aŋgak.” 60 Kun aŋgiy koŋgim piŋiy, meŋg miŋgan dand araniy aŋgak, “Biyomb. Yip pikaysipay biy, tap siy tap timey gispay ak niŋiy kirginimin aŋgak.” Kun aŋgiy kumak.