12
Tupina Gao Pali Lawamepino Iya:tulame Uwi
Ma:t 21:33-46; Luk 20:9-19
1 Ba:bene Ya:suti eta uwi tabamo ibi ba:ma ka:na iya:tulamiya:, “Dubuti pali ododiti tupina gao keha ba:bo amihui, ba:be gaoeno mahilo ba: gala:ipi gaola. Ba:bene amiho komote da:wibui, ebete kala imiti, gao ihi adilutihoeno nakola bobo aligiti, pali lawamepino hunu mimiya ba:bo eti. Ba:ba tetelo ba:be dubuti ebeno pali komo lawamepi dubatamo dito miya:pui, iba:te ba:bolo oko ba owatina ba:be pali hidamo umilo ebeno gao kuwateholemenakoma:, ba:bene ebete muhulu hopamo ba: dito tui.
2 “Ba:bene gao tapiho tete da:pi ebete pali lawamepa:tamo huiyaha: okodawa na:poemi, ebete iba:godone gaoeno mani ipuwane ebeno namutudawoeno komo kopelawema:, 3 huiyatiya iba:te ebe lawete kukamo anagalimihote ilinaheno dito noemiya:. 4 Ba:bene pali namutudawate eta huiyaha: okodawa gala da:kapoemi, huiyatiya iba:te ebe watolo ba anagalimiho ebe hilopo ikamete atumu dito koemiya:. 5 Ba:bene ebete gala eta huiyaha: okodawa da:kapoemi iba:te ebe anakapumiya:. Ba:bene komo huiyaha: okopi hiliyonomate da:pelami, iba:te ba: atumu komo alukuliti dito oelamiya:, huiyatiya iba:te komo anakapulamiya:.
6 “Ba:bene namutudawagodolo eta kapiya nemedenami, ba:be gudu ebete konomamo emalagidolonami. Ba:bema: galanomone ebete ba:be gudu ba poeme ebeno ukuilo na:goi, ‘Hibila, iba:te naeno gudutamo kopapamila:hama:na:.’
7 “Ba:bi pali lawamepi dubate huiyatiya ibi ipuwalo na:ga:luya:, ‘Numa:la:, ba:moe guduti nabiwino ilina namutudawama: deda:mene, ba:be guduti ba: na:pe. Ba:bema: wadiyala ale ebe anakapumiti ebeno pali lawenomo kolawema:nema:,’ 8 ba:bene iba:te ebe lawete anakapumiti palino kala ipuwane ba: dito na:da:nuya:.”
9 Ba:bema: Ya:suti ulihopa:tamo na:goiya:, “La:eno ukui keba ka:nala:ka:, pali namutudawate bada komo na:kododimini? Hibila, ebete pete pali lawamepi panakapulamete ebeno pali komopa:tamo kopikalamema:ne. 10 Iyo, la: dopamo Godokono Bukalo ba:moe tabo hibilo a:ka:lamiholia:mata,
‘Genama etepa:te tama:mo dihati,
ba:be hototote huiyatiya genamoeno helo mabuma: eda:na.
11 Ba:moe komo ba: Godote ododi,
ba:bema: aeno ukuilo na:hanohanohutama:!’ ”
12 Ba:bema: Yu watowatopi dubate Ya:suku lawe ubila mabu ibi iya:tawahala ebete ba:be uwi ibino komoma: olamagiya:, huiyatiya iba:te tawakalubi tolelamelo ebe miya:pate dito tolamiya:.
Loma Tawakalubino Konomo Gawadalagi Sisatamo*Sisako ba: Loma tawakalubino Konomo Gawadalagila, hopo konomolo ebe kapiyate helonomoma: eda:nami. Ebete ebeno alaholohopi hiya:hiya: hopamo oelameholenakui, ba:bene iba:te ba:bi hopolo ba nemedehona tawakaluba:godone ta:kese mani konomo ba:bo nuwatelamenakuya:, ba:bi mana:mo ibino Loma gabomanino hiya:hiya: oko kowatihonama:. Ta:kese Mani Ikameho Komo
Ma:t 22:15-22; Luk 20:20-26
13 Ba:bene Yu watowatopa:te komo Pa:lisi kapiyuimipi ba:gala Ko Gawadalagi Helodikono kapiyuimipi Ya:sutamo oelamiya:, iba:te ebe kuba gabamo ba nemogabuimi ebete kebako tabo goelo ebe ba:bo kolawema:. 14 Iba:te ebetamo pelamete ha:da amiho gabodo na:pega:luya:, “Iya:tulamedawa, a iya:tawahala ama: hibi lumagilata. Ama: komopino dito ga:la komamo a:kapapamiwatala:ta, ba:gala ama: tawakalubi hunu nikapa:mo kulamenaha:, ba:ma ka:na eta lumagi miya:palo eta lumagi ebo a:kalawa:la:ta. Iyo, ama: tawakalubi Godokono gabo hidamo iya:tulamenata, ba:bema: a na:kiyaa:ma:, Loma tawakalubino Konomo Gawadalagi Sisatamo ta:kese mani ikameho hidola:ka: o kubala:ka:? A ebetamo ba:kikamehoma: o a:kikamehama:?”
15 Huiyatiya Ya:suti ibino ma:lapila netewa komo iya:tawate iba:tamo na:goiya:, “Mabu keka: la:le na ha:da amihonamema: dewagelitama? La: mani kapiya natamo nikanama:la:, nale kumima:nemo.”
16 Ba:bene iba:te kapiya mani ebetamo dikamiya:, ebete ibi nalateda:liya:, “Ba:moe mani hunulu da:pola:na, mahilo ba:gala holoholo pokonola:ka:?”
Iba:te na:ga:luya:, “Konomo Gawadalagi Sisakonola.”
17 Ba:bene Ya:suti iba:tamo na:goiya:, “Sisakono ilina Sisatamo nikamehala:, huiyatiya Godokono ilina Godotamo nikamehala:.”
Ba:bema: iba:te ebeno taboma: koamo hanohanohutiya:.
Hoe Ipuwane Ka:ka:mo Mahila:hale Komo
Ma:t 22:23-33; Luk 20:27-40
18 Hoe ipuwane mahila:haleha:ma: da:ga:lana, ba:bi tawakalubi ba: Sa:diyusi kapiyuimipila.†Ya:suku tetelo Sa:diyusi tawakalubi ba: Yu tawakalubino kapiyuimi etala, iba:te Pa:lisi kapiyuimipino hiya:hiya: tutumu hiliyonomamo kapapamila:halenakuiha:. Ba:gala tawakaluba:te ha:lahate hoene gala kamahila:halete Godotamo da:nikulimina:, ba:be komo Sa:diyusi kapiyuimipa:te hibima: kamidinakuiha:, ba:bema: iba:te ba:be atu hibima: midiha: komamo tawakalubi biya:tulamenakuya:. Komo iba:te Ya:sutamo pelamete tabo ba:ma ka:na pega:luya:, 19 “Iya:tulamedawa, Godokono Bukamo Mosesete tabo ba:ma ka:na miya:tiya:, ‘Dubuti hoete kamena gugudihino da:miya:pamene, ebeno ekawiti ba:be hamole lawete ebeno naniwi mabuma: gugudi nododilima:mene.’ 20 Kapiya dubuino sa:ba:ni kuhia:te nemedenama:. Ibi ipuwalo dopo guduti kamena lawete gugudi ulameheno hoiya:, 21 ba:bene ebeno ekawiti atu kamena kalawete gugudi ulameheno dito kahoiya:, ba:gala eta tetedawate ba: atumu kewageliya:. 22 Ba:bene ba:bi sa:ba:ni badininipalate gugudihino ba:ba ka:na ha:lahuya:, huiyatiya kamenate galane dito hoiya:. 23 Ba:bema: iba:te hoe ipuwane ka:ka:mo da:mahila:halemena:, ba:be Ko Hegelalo ba:be kamenate pokono kamenama: na:keda:mene, mabu ebe sa:ba:ni dubate a:lawa:tepahuya:?”
24 Ba:bene Ya:suti iba:tamo na:goiya:, “Mabu la: Godokono Buka tabo ba:gala ebeno helo iya:tawaha:, ba:be mabuma: la:eno ukuilo tawakalubino ha:laha komoma: kubamo ga:lanakomata. 25 Numa:la:, tawakaluba:te hoe ipuwane ka:ka:mo da:mahila:halemena:, ba:ba tetelo iba:te gala kamenakamena a:kapuwatehola:mena: ba:gala dubu a:kapuwatehola:mena:, huiyatiya iba:te Godokono Hunu Haboeno nopopimo bemedehonamena:. 26 Ba:be mabuma: Godokono Bukate a biya:tua:mena ha:lahapa:te hoe ipuwane mahila:halema:. Iyo, Mosesete dihatiya: ba:be tabo la: hibilo a:ka:lamiholia:mata, ba:ma ka:na koete kehalo da:woitiya: huiyatiya kehate ka:mutigutiya:ha:, ba:ba tetelo Godote Mosesetamo na:goiya:, ‘Na ba: Godotela. A:ibalahamako, Aisa:keko, ba:gala Ya:ikoboko, iba:te emedena tetelo poko kadikumina, na ba: ba:betela.’ 27 Ba:bema: la: Sa:diyusi kapiyuimipi, la:eno ukuilo na:kemalagidolonama ba:bi iniwalino ka:ka:te a:wibuya:? Ao, kawibuya:ha:, mabu ha:lahapa:te Godoko a:kadikuma:la: huiyatiya puya:te da:ka:ka:halena ba:bi tawakalubinomate ebe badikumina. Ba:moe ba:be mabuma: la: Sa:diyusi kapiyuimipa:te tawakalubino ha:laha komoma: kubamo ga:lanakomata!”
Kebe Tutumu Tabote Konomoma: Keda:na
Ma:t 22:34-40; Luk 10:25-28
28 Ba:bene eta Godokono Tutumu iya:tulamedawate pete, iba:te da:ga:lutiya: ba:be tabo ba:bo puliya:. Ya:suti Sa:diyusi kapiyuimipa:tamo tabo hidamo dolamagiya:, ba:be komo umiti ebete Ya:suku nalatediya:, “Kebe tutumu tabote konomoma: keda:na?”
29 Ya:suti na:goiya:, “Ba:moe ba: konomo tutumula, ‘Isalaela tawakaluba:la:, la: nulia:la:! Godoko aeno Kodawala, ebe ba: kapiyanomola, eta puliyala. 30 Ama: amia:no Kodawa Godoko malemalelo nemalagidolona, amia:no tepo ipuwanomamo ba:gala amia:no gobogoboeno heloamo, amia:no ukui konomamo ba:gala amia:no helo konomamo.’ 31 Ba:gala ba:moe ba: eta konomo tutumula. ‘Ama: ha:kiya ama: demalagidolona, wadiyala ama: ba:ba ka:na ama: tamelo demedena ba:be lumagi malemalelo nemalagidolona.’ Eta tutumu tabote ba:moi tutumu netewa a:kagogola:mene.”
32 Godokono Tutumu iya:tulamedawate Ya:sutamo na:goiya:, “Iya:tulamedawa, hibila, ama: hidamo gaa:ta. Aeno Kodawa Godoko ba: kapiyanomola, eta puliyala, kemedenaha:. 33 Lumagiti ebeno tepo ipuwanomamo ba:gala ebeno gobogoboeno heloamo, ebeno ukui konomamo ba:gala ebeno helo konomamo ebete Godoko malemalelo nemalagidolonamene. Ba:gala ebe ha:kiya ebe demalagidolona, ebete ba: ba:ba ka:na ebe tamelo demedehona ba:bi tawakalubi malemalelo nemalagidolenamene. Ba: hibila, ba:moi netewa tutumate kokonomoma: eda:hana, huiyatiya Godotamo ikameho komate kokoma: keda:hanaha:, iyo, tawakaluba:te koelo wamote sipi-goegoe ba:gala komo malemale ilina Godotamo dikamehonaka, ebete ba:bi hiliyonomo komo koko komoha:ma: goena.”
34 Ebete tabo hidamo da:goiya:, Ya:suti uliti ebetamo na:goiya:, “Godote Ko Gawadalagima: deda:na, ba:be habamo ama: a:pa:gama: ba: tatalila.”
Ba: hibila, ba:ba tetene tupuimiti tawakaluba:te Ya:suku eta komoma: alateda:ma: na:toletolehutiya:.
Godokono Oemedawa Kelisoko Potela:ka:
Ma:t 22:41-46; Luk 20:41-44
35 Ba:bene Ya:suti Godoko Adikumino Hiya: Genamalo tawakalubi ba iya:tulamita na:goiya:, “Godokono Tutumu iya:tulamepa:te na:ga:lana Godokono Oemedawa Kelisoko ba: Da:ibidikono hogola, ebeno eyoni gugudi ipuwane komahigama:ne. Huiyatiya ba:moe komoeno ipuwa keba ka:nala:ka:? 36 Numa:la:, Da:ibiditi Godokono Gobogoboeno heloamo tabo ba:ma ka:na olamagiya:,
‘Kodawa Godote naeno Kodawa Kelisotamo na:goe,
‘Ama: naeno tu hapuamo na:pemeda:,
ba:bene ama:go alaholohopi
ama:le naeno heloamo ibi komikimoelema:na:ta.’ ’ ”
37 Ba:bene Ya:suti tabo moga:melo gala na:kagoiya:, “La: ba:moe tabo ba emalagidolo na na:kiyanama:la:, Da:ibiditi ebeno hogo Kelisoko ebeno Kodawama: ka:milo ebete Godokono tu hapuamo emedema: goiya:, ba:bema: ba:be komote keba ka:na na:kuluhukumini?”
Ba: hibila, ba:ba tetelo hiliyonomo tawakaluba:te Ya:sukunu tabo kalakalago ulihutiya:.
Ya:suti Godokono Tutumu Iya:tulamepino Awagaha Komoma: Da:goiya:
Ma:t 23:1-7,28; Luk 11:43; 20:45-47
38 Ba:bene Ya:suti tawakalubi ba iya:tulamita, ebete na:goiya:, “La:le Godokono Tutumu iya:tulamepi hidamo nulama:la:. Iba:te ubila ga:ga:ga: kaliko pupuliti kolowami habalo ba wapata:lame, tawakaluba:te ibi ba:bo kawagaminalema:. 39 Iba:te ubila a Yunapino baidi ibubulamehole genama gulu koko dubuino habalo kogagahidima:, ba:gala ibi ubila poko ododi tetelo koko habalo ahiditi kopola:nama:. 40 Ba:gala iba:te hamolehamoleno ilina ha:da amihoho komodo ba uwate ba:bo wibuilamelelamenaka, ba:bene iba:te ba:be komo kubaha:ma: ga:lalo tolamete Godotamo baidi ba nibubulamehole ga:ga:ga: toetoe tabo ba:bo nega:lanaka, mabu ibi ubila tawakaluba:te ibino komo umilo ibi hidohidopima: koga:lama:. Ba:be mabuma:, hibila, iba:te kuba huiya konomo kolawema:na:!”
Hamole Kamenate Godotamo Mani Dikamiya:
Luk 21:1-4
41 Ba:bene Godoko Adikumino Hiya: Genamalo tawakaluba:te mani ba miya:tita, Ya:suti ba:be haba tamelo emedete tawakalubino mani miya:te komo bulamitiya:. Komo ilina dogodogopa:te mani kokonomo bimiya:titiya:, 42 ba:bene eta ilinaha: hamole kamenate pete mani hegehege netewa, kapiya toea huiyala, ebete ba:bo pimiya:tiya:. 43 Ya:suti ebe ta:matapi ebetamo ka:lamiti na:goiya:, “Na la:tamo hibi tabo begoemo, tawakaluba:te mani da:pemiya:ta:, ba:moe ilinaha: hamole kamenate ibi hiliyonomo a:gogole, 44 mabu ilina dogodogopa:te ibino komo ilina da:luhililamenaka ba:bi ilina bepemiya:ta:, huiyatiya ba:moe hamole kamena ilinahenola. Ebete ebeno kuititi mani miya:tenomo a:pemiya:te, ba: ebeno baa: uwatehoeno manila.”
*12:12: Sisako ba: Loma tawakalubino Konomo Gawadalagila, hopo konomolo ebe kapiyate helonomoma: eda:nami. Ebete ebeno alaholohopi hiya:hiya: hopamo oelameholenakui, ba:bene iba:te ba:bi hopolo ba nemedehona tawakaluba:godone ta:kese mani konomo ba:bo nuwatelamenakuya:, ba:bi mana:mo ibino Loma gabomanino hiya:hiya: oko kowatihonama:.
†12:18: Ya:suku tetelo Sa:diyusi tawakalubi ba: Yu tawakalubino kapiyuimi etala, iba:te Pa:lisi kapiyuimipino hiya:hiya: tutumu hiliyonomamo kapapamila:halenakuiha:. Ba:gala tawakaluba:te ha:lahate hoene gala kamahila:halete Godotamo da:nikulimina:, ba:be komo Sa:diyusi kapiyuimipa:te hibima: kamidinakuiha:, ba:bema: iba:te ba:be atu hibima: midiha: komamo tawakalubi biya:tulamenakuya:.