12
Wokoa꞉ Talena Egelano Tanalo
Mak 2.23-28; Luk 6.1-5
1 Yu epono wokoa꞉ talena egela idilo Ya꞉sute ebe waloma꞉tapiago kono pali magumudo petolamiya, ebene bae kape tanalote ebe waloma꞉tapiatamo da꞉piya, iba꞉te kono naoma꞉ kapiyakapiya kubakubadopo ebo nowakalamiya. 2 Pa꞉lisi tanebapi epetapiate ebe tanalo umite Ya꞉sutamo negeliya, “Numa꞉, a꞉imano waloma꞉tapiate wokoa꞉ talena egela adikanalita.”
3 Ebene Ya꞉sute tabo eba wiyalo negiya, “Modobola Godote ebeno Bukamo dakuloliya, la꞉ ebe tanalo nemalagidilala꞉. Da꞉ibiditamo kuba tete da꞉piya, ebete ebeno wapata꞉lamepiago bae kapete dulamiti, ebene ebete beda꞉ tanalo kosiyodiliyale? 4 Ebete Godokono Motamo nodolote, ebe Motono wokopiate Godotamo dalomonakiya ebe talena bae ebete ebeno wapata꞉lamepiago a꞉nenaiya. Ebe tanalo magumulo iba꞉te aimano totomu tabo adikanaliya, mabu totomu tabote a niyatuamena a bilibilinomate ebe bae nao talenala, Godotamo kalimagono ikameopiate a꞉ka꞉tuwa꞉ naonaka. Wiyasiya numa꞉la꞉, Da꞉ibidiate denaiya Godote ebe tanalo kubama꞉ kegiya꞉. 5 Ega꞉walo Godote ebeno Bukamo Mosesedo dakuloliya, me tanalo idi nemalagidilala꞉. Piyate ebetamo kalimagono ikameopima꞉ deda꞉ona, iba꞉te wokoa꞉ talena egelalo ebe amamateno motolo woko dosiyodilonaka, ebe tetelo iba꞉te ebe talena egela dadikanalenaka wiyasiya Godote ebe tanalo modoboma꞉ gena.
6 “Ebema꞉ nale la꞉tamo gemo, Godoko Amamateno Motono talena nanitabolo bitana, wiyasiya nagodolo ditana ebe talenano elawote iyaiya talena epetapino elawo nodoilina. 7 Godote ebeno Bukalo negena, ‘La꞉ natamo kalimagono inamabu gito akopikanama꞉la꞉, na ubia꞉nola, wiyasiya na ubila la꞉imano tepo magumulo nilakapo tanalo uima꞉.’ La꞉ Pa꞉lisi tanebapiate me tabono magumu niyatawawetaleka꞉, na waloma꞉enepiate tuputupu tanalo eba osiyodilolo la꞉ ibi kubakubapima꞉ a꞉kegelawena꞉, 8 mabu nanitabola, na Epono Naniwite wokoa꞉ talena egela namutudawama꞉ eda꞉namo.”
Ya꞉sute Koto Apu A꞉eme Dubu Wadekobi Da꞉midiya
Mak 3.1-6; Luk 6.6-11
9 Ebene Ya꞉sute ibi miyapate ibino balidi ibilamole motamo da꞉nodoliya, 10 koto apu a꞉eme dubute ebolo na꞉luti. Pa꞉lisi tanebapi epetapiate ebolo da꞉pola꞉niya, ibi ubila Ya꞉suko kubadawama꞉ kegelama꞉, ebema꞉ iba꞉te ebe nalatediya, “Wokoa꞉ talena egelalo temetema꞉godawa wadekobi midima꞉ talena ba꞉kitanale?”
11 Ebene Ya꞉sute iba꞉tamo negiya, “A꞉imano sipi-goeote talena egelalo damela gugamo da꞉negamene, a꞉ma꞉ samamo ebe nowaluba꞉wete ka꞉nowagilima꞉ta, a, nanitabola꞉ka꞉? 12 La꞉ me tanalo iyatawala, sipi-goeono igilo tanalote kawoma꞉ keda꞉na꞉ wiyasiya lumagino igilo ebe kawo tanalonomola. Ebema꞉ aimano totomu tabote talena kiyatiamena꞉ wokoa꞉ talena egelalo wadewade tanalo osiyodilolema꞉.” 13 Ebe tetelo Ya꞉sute koto apu a꞉eme dubutamo negiya, “A꞉imano koto nuwamida,” ebene ebete koto duwamidiya ebeno kotote wadekobi ebo olowiya, apulo wadeno ditameni eba kunu. 14 Ebe mabuma꞉ Pa꞉lisi tanebapiate dowago tolamete tabo ebo negeliya Ya꞉suko kanakapuima꞉.
Godote Ebeno Gudu Ya꞉suko Wade Wokodawama꞉ Deka꞉miya
15 Ebe tetelo Ya꞉sute Pa꞉lisi tanebapino kuba nopo iyatawate ebete ebe duliyomolo atepate gito tiya, ebene epo bilibilinomate ebeno tanalo umite ebe ebo waloma꞉tiya. Ibi magumulo piyate temetema꞉go da꞉pola꞉niya Ya꞉sute ibi bilibilinomo wadekobi midiolete, 16 ibi ma kunu kawiya analiya, “La꞉ naimano tanaloma꞉ epo akoanala꞉la꞉!” 17 Ebema꞉ Ya꞉sukono osiyodilo magumulo Godokono woki awokalimidawa Aisayate degiya, ebe tabono nanitabo tanalote maigiya. Iyalo tetelo ebeno tabo kiyawao magumulo Godote ma kunu giya,
18 “Me naimano wade Wokodawala,
nale ebe dopamo eka꞉miyamo.
Nale ebe nilakapolo eba malagidilonalo
ebetamo kawonomamo nekalakalanamo,
ebema꞉ nale naimano Wade-talena Uliyana
ebe unamo nalibote,
ebene ebete iyaiya opo epatamo
ibino igilo mula꞉lelame tanaloma꞉
tabo ka꞉kiyawaomene.
19 “Me Wokodawate apaminateui tanalo kiyatawanakoa꞉,
ebete naimano tabo eba kiyawaolo a꞉kegeatepaomene,
ega꞉walo epono ololo apulo
ebete tabo madodo unamo akadipatemene.
20 Piyate elawoa꞉noma꞉ deda꞉ona
ebete iba꞉tamo nilakapago ka꞉tomene,
eba kunu ebete balibali pudo
gito akadikanalemene,
ega꞉walo wuiki alono mena da꞉pesoma꞉ deda꞉na
ebete gito a꞉ka꞉egamidamene.
“Nanitabola, naimano Wokodawate
wadewade tanalo eba osiyodilolelo
Tuputupu Okoli tanalote Kubano
wato kikopu kelaemene,
21 ebema꞉ opo bilibilinomono epate
me naimano Wokodawano pe tanalo makopelena.”
Ya꞉suko Ega꞉walo Biyesibuluko*Biyesibuluko ebe Saitanakono nopodawa idila, ebete Yu epono opolo Saitanakono opodawama꞉ eda꞉nami, atumu Tabo epono opolo Monoiko bokolina. Ibino Tanalo
Mak 3.20-30; Luk 11.14-23; 12.10
22 Ebe tetelo epo epetapiate dubu idi Ya꞉sutamo magatiya, ebe dubute tabo ka꞉kiyawaonakia꞉ ega꞉walo ebe balidi tamiomela, mabu ebe kuba uliyanagonola. Ebene Ya꞉sute ebe wadekobi da꞉midiya, ebete tabo kiyawao wagilimite balidi wadekobi ebo olowiomiya. 23 Ebema꞉ epo bilibilinomate eba anoanoutalo negelitiya, “Diyala, me dubu Ya꞉suko da꞉ Da꞉ibidikono a꞉la꞉mu Kelisotela꞉!” 24 Wiyasiya Pa꞉lisi tanebapiate ibino tabo olowite negeliya, “Ao, ebete kubakuba uliyanano Kawodawa Biyesibulukono elawamo alibolenako, Godokono elawamoa꞉!”
25 Ebema꞉ Ya꞉sute ibino kuba woki iyatawate iba꞉tamo negiya, “Numa꞉la꞉, kapiya duliyomolono epate tetedo dadikanalema꞉na꞉ ebe duliyomolote ka꞉kubamene, ega꞉walo kapiya motono epate tetedo dadikanalema꞉na꞉ ebe moto epate a꞉kilukulinama꞉na꞉, ibino motote atumu ka꞉ka꞉kubamene. 26 Ebema꞉ Saitanakono woki ma kunula, ebete ebeno kubakuba uliyana epagodone akalibola꞉le, mabu ebete eba kunu dowagelemene ebeno woko osiyodilo elawote kolopoligomene. 27 La꞉le naimano tanaloma꞉ negelamata, ‘Ebete kubakuba uliyana Biyesibulukono elawamo alibolenako.’ Ebe tabo degelaema nanitabola꞉ka꞉? Ao, nanitaboa꞉. La꞉imano tanebapiate kubakuba uliyana dalibolenaka, ebe elawo iba꞉tamo potele kikalamenakole? Iyo, Godotela, Saitanatea꞉! Ebema꞉ la꞉imano tanebapino wade osiyodilo tanalote la꞉imano kuba woki awokalimina. 28 Me tanalo nanitabola, nale kubakuba uliyana Godokono Uliyanano elawamo alibolenakomo, ebema꞉ modobola la꞉ me tanalone kiyatawaomamota, Godokono Kawo Elawodawano tetete la꞉tamo ebe a꞉pe.
29 “Numa꞉la꞉, Saitanako ebe elawodubu idi keba kunula꞉ka꞉ eba kunula, ega꞉walo ebete pilolo duwatiya ebe epo ebe ebeno motono inamabula. Ebema꞉ epate mako elawo dubuno motamo odolote ebeno inamabu uwatema꞉ ubi diyatima꞉na꞉, iba꞉te dopamo ebe ala꞉mo matuomeote ebene ebeno inamabu ebo kuwatema꞉na꞉.
30 “Nanitabola, kebe lumagite na walubinia꞉no ebete naimano goweladawama꞉ eda꞉na, ma kunu ebete epo kapiya baiamo magaelema꞉ nago woko osiyodiloa꞉no wiyasiya ibi iyaiya alibolenako. 31 Ebema꞉ nale la꞉ analemata, epono iyaiya kuba tanalo bilibilinomo Godote egebolelamete dodolomatili iyatawala, ega꞉walo kebe lumagite Godoko ubia꞉ tabo degemene, ebe kuba tabono tanalo Godote egebolemete ka꞉dodomatimene. Wiyasiya kebe lumagite Godokono Uliyanano osiyodilo tanaloma꞉ kubama꞉ degemene, Godote ebe kuba egebolemete a꞉ka꞉dodomatimene. 32 Ebema꞉ kebe lumagite Epono Naniwino tanaloma꞉ odiyobo tabo da꞉kiyawaomene, Godote ebeno kuba egeboleme iyatawala, wiyasiya kebe lumagite Godokono Uliyanano woko osiyodilo tanaloma꞉ odiyobo tabo da꞉kiyawaomene, Godote ebe kuba egebolemete a꞉ka꞉dodomatiminamene, uwomua꞉ uwomua꞉ tetelo ebeno kubate bitanamene.”
Kewa Ega꞉walo Ebeno Da꞉imi
Luk 6.43-45
33 Ya꞉sute tabo moga꞉melo walo na꞉kegiya, “Naimano da꞉imi keba kunula꞉ka꞉? La꞉le kewa wadenoma꞉ degelawenakoma ebe kewano da꞉imi wadewadenola, wiyasiya la꞉le kewa idi kubanoma꞉ degelawenakoma ebe kewano da꞉imi kubakubanola. Iyo, nanitabola, la꞉ iyaiya kewano da꞉imi ibino ololamo dulama꞉ema la꞉ ebo kiyatawaomamota ibi magumulo kebe da꞉ima꞉te naoma꞉ wadewadenoma꞉ keda꞉onale. 34 Pa꞉lisi tanebapiala꞉, la꞉ bu kalulata! La꞉imano tepo magumu kubakubanomoma꞉ eba eda꞉onalo wade tabo keba kunu na꞉kegelaema? Gaboa꞉nola! Mabu lumagino tepo magumulo kebe tanalate ka꞉pola꞉nale, ebe tanalate ebeno tabo kiyawao tanalodo ka꞉pemaima꞉na꞉. 35 Ebema꞉ wade lumagite ebeno tepo magumune wadewade tanalo ba꞉powaulatelenakomene, wiyasiya kuba lumagino tepo magumulo kubakuba tanalate pola꞉na, ebema꞉ ebegodone kuba tanalate ba꞉pemaimionakoma꞉na꞉.
36 “Na la꞉tamo negemo, epate ibino iyaiya kuba tabo da꞉kiyawaonaka, ebe kuba tabono tanaloma꞉ iba꞉te Godokono Kawo Egelalo ebeno dopo apuamo ka꞉nemaima꞉na꞉, ebene ebete ibino tanalo bilibilinomo eba anagilamelelamelo iba꞉tamo wiya dikalaemene, ibino taneba magumulo lumagi idite ebe odiyoboma꞉ tabo idi a꞉kegemene. 37 Ebema꞉ a꞉ma꞉ nanisiwale! A꞉ma꞉le kebe iyaiya tabo ka꞉kiyawawenaka, walone tetelo Godote ebe tabo bilibilinomo eba anagilamelemelo, ebete a꞉ma꞉ tuputupudawama꞉ da꞉begemene o a꞉ma꞉ kubadawama꞉ da꞉beka꞉mitamene.”
Pa꞉lisi Tanebapiate Anoano Tanalo Uima꞉ Ya꞉suko Daniya
Mak 8.11-12; Luk 11.29-32
38 Ebene Pa꞉lisi tanebapi epetapi ega꞉walo Godokono Totomu iyatulamepi iba꞉te Ya꞉suko naniya, “Iyatulamedawa, a ubila a꞉ma꞉godolo anoano tanalo idi uima꞉.”
39 Ya꞉sute tabo eba wiyalo iba꞉tamo negiya, “Kuba osiyodilolepi ega꞉walo nanitabokobi midia꞉pi, ibi ubi kawonomola Godokono elawo awokalimino anoano tanalo kuima꞉, wiyasiya Godote tanalo idi akawokalimene. Nanitabola, ebete ebeno woki awokalimidawa Yaonado dawokalimiya, ebe anoano tanalo kapiya la꞉tamo ikalamiyata. 40 Numa꞉la꞉, Yaonate egela netewa-kapiya ega꞉walo idoko netewa-kapiya kawo namono tepo magumulo okoliti, ebema꞉ ebe atu gabodo Epono Naniwite egela netewa-kapiya ega꞉walo idoko netewa-kapiya bobo magumulo ka꞉lutamene. 41 Ega꞉walo me tanalo idila. Godote epono tanalo danagilamelelaemene, ebe Kawo Egelalo Niniba duliyomolo epate maimiote la꞉ Yu epo kubakubapima꞉ keka꞉la꞉ima꞉ta, mabu ebe Yua꞉ epate Yaonakono tabo dolowiya iba꞉te ibino kubane Godotamo olobiliya. Ebe tetelo ibi ubila Godokono tabo Yaonagodone laema꞉, wiyasiya la꞉ tetelo Godote Epono Naniwino tanalo la꞉tamo eba awokaliminalo, la꞉ ebe tanalo ubia꞉nola. La꞉ numa꞉la꞉, Epono Naniwino elawote Yaonakono elawo nodoliona!
42 “Ega꞉walo Godokono Kawo Egelalo Siba opo epono Kawo Elawo Kamiyalete maigate la꞉ atumu kubakubapima꞉ keka꞉la꞉ima꞉ta, mabu ebe Yua꞉ kamiyalete mulu oponomone piya Isalaela opamo Kawo Elawodubu Solomonokono mulo tabo ka꞉polowioma꞉. Ebe tetelo ebe ubila Godokono mulo Solomonogodone laema꞉, wiyasiya la꞉ tetelo Godote Epono Naniwino tanalo la꞉tamo eba awokaliminalo, la꞉ ebe tanalo ubia꞉nola. La꞉ numa꞉la꞉, Epono Naniwino mulote Solomonokono mulo nodoliona!”
Kuba Uliyanate Lumagitamo Walo Da꞉ka꞉pemene Ebe Tanalo
Luk 11.24-26
43 Ebene Ya꞉sute negiya, “Kuba uliyanate lumagi idigodone da꞉nemaigamene, ebe tetelo ebete gagale opamo tote okoli bai idi kowadinatomene. Wiyasiya ebete wade okoli bai numia꞉no 44 ebe a꞉ka꞉tuwa꞉ ebetamo kegemene, ‘Nale datepimo ebe atu okoli baiamo walo ka꞉ka꞉tomamo.’ Ebete walo ka꞉pete ebe okoli motolo idawate okolina꞉no, wadenomamo moda꞉midala ega꞉walo inamabu wadenomamo alomola, ebete ebe moto eba kunu ka꞉ka꞉puimene. 45 Ebene ebete walo ka꞉tote kubakuba uliyana epetapi sebeni kanadabuilite ka꞉kemagaelemene, iba꞉te ebe motamo podolote ebolo kilukulinama꞉. Numa꞉la꞉, walone da꞉pelaema꞉na꞉ ebe kubakuba uliyanate kawokawo kuba ba꞉posiyodilolenakoma꞉na꞉, dopamo dokolinami ebe kapiya kuba uliyanano okoli eba kunua꞉. O ebe lumagi niyala! Ebe dopamo kela꞉mo kubadopola, wiyasiya me tetelo ebete kubanomoma꞉ eda꞉. Ebema꞉ me teteno kubakuba epala꞉, la꞉ nanisiwale, mabu la꞉ ma kunu kowagelemamota!”
Ya꞉sukono Menoko Ega꞉walo Ebeno Ekaki
Mak 3.31-35; Luk 8.19-21
46 Ya꞉sute epatamo tabo eba kiyawautalo, ebeno menoko ega꞉walo ekaki iba꞉te pelamete moto niyakabolo pelamota꞉oniya eba꞉go tabo ka꞉pegelama꞉. 47 Ebema꞉ epo magumulo idawate Ya꞉suko naniya, “Numa꞉, a꞉imano menoko ega꞉walo ekaki iba꞉te moto niyakabolo ba꞉pelamota꞉ona. Ibi ubila a꞉ma꞉go tabo kegelaema꞉.”
48 Ya꞉sute ebe lumagitamo nowamiya, “Naimano menoko potelela꞉ka꞉, ega꞉walo naimano ekaki piyatela꞉ka꞉?” 49 Ebene Ya꞉sute ebe waloma꞉tapi ebeno kotamo mida꞉lamolelo negiya, “Me epo ebe naimano menokobila ega꞉walo naimano ekakila, 50 mabu potele naimano Unu Duliyomolono Nabiwino ubi tanalo dosiyodilomene, ebe lumagi naimano menokola ega꞉walo naimano ekawila.”
*12:21: Biyesibuluko ebe Saitanakono nopodawa idila, ebete Yu epono opolo Saitanakono opodawama꞉ eda꞉nami, atumu Tabo epono opolo Monoiko bokolina.