7
Stepano i varvai
1 Ma ra tena tinabar ngalangala i tir ia dari ba: I dovot go ra lavur tinata? 2 Ma i biti: A tara na turagu, ma ra umana tamagu, avat a valongore iau. A God na minamar i ga tur kapet pa pire tama i dat Abaraam, ba i ki Mesopotamia, ma pa i ki boko Karan, 3 ma i ga biti tana: Una vana kan kaum gunan ma kan ra lavur niurum bula, ma una vana ta nam ra gunan ba ina ve u boko tana. 4 Ma i vana kan ra gunan kai ra Kaldea, ma i ki Karan; ba tamana i tar mat, God i tulue mule kan ia upi go ra gunan da ki tana gori; 5 ma pa i tul tar ta gunan tana ba kana, pa ta ikilik ba na tur tana; ma i ga ve ba na tul tar ia boko upi kana ma kai kana lavur bul mur, ma pa ta natuna boko. 6 Ma God i ga biti dari, ba kana lavur bul mur diat a ki tai tika na vaira na gunan, ma da kinim vavilavilau pa diat ma da vakavakaina diat a ivat na marmar na kilakilala. 7 Ma God i ga biti: Ina kure boko nam ra tarai dia tar kinim vavilavilau pa diat; ma namur diat a irop ma diat a ongo tagu ta go ra gunan. 8 Ma i kubu tar ra kunubu na pokakikil tana; ma Abaraam i vangala Isak, ma i poko kikil ia ba i tar laun pa lavutul na bung; ma Isak i vangala Iakob, ma Iakob i vangala ra vinun ma a ivu tama i dat lualua. 9 Ma diat a umana tama i dat lualua dia ga kankanuane Iosep tago i puruai ra bala i diat ure, ma dia ivure uro Aigipto; 10 ma God i ki ravie abara, ma i valaun pa ia kan ra lavur varmonong, ma i maravut ia ma ra varmari ma ra kabinana pire Parao ra king Aigipto, ma i vaki ia upi na luluai ta ra gunan Aigipto ma ra kubana mutu. 11 Ma tika na mulmulum ma mangoro na kinadik i ubu Aigipto parika, ma Kanaan bula, ma pa ta magit ai ra lavur tama i dat lualua. 12 Ba Iakob i nunure ba ta kon aro Aigipto, i tulue vatavuna vue ra lavur tama i dat lualua. 13 Ba dia vaura vana, Iosep i po tadav ra umana turana; ma ra lavur niuru i Iosep dia po tavuna tadav Parao. 14 Iosep i vartuluai, ma i oro pa tamana Iakob pirana, ma ra lavur niuruna par, a lavurua na vinvinun ma a ilima diat. 15 Ma Iakob i vana uro Aigipto, ma i mat ie ma ra umana tama i dat lualua bula. 16 Ma di kap diat uro Sikem, ma di vadiop diat ta nam ra babang na minat, ba Abaraam i ga kul pa ia ma ra mani tai ra umana natu i Emor dia ki Sikem. 17 Ba i maravai ra kilala i nam ra tinata God i ga ve tar ia tai Abaraam, a tarai dia ngala ma dia peal vanavana aro Aigipto; 18 tuk ta ra bung ba ta ra tika na king i kure Aigipto, ma pa i nunure Iosep. 19 Ma i vatuptup ra lavur niuru i dat, ma i vakaina ra umana tama i dat lualua, ma i kure upi diat a okole vue kadia umana kuramana, upi diat a mat. 20 Ta nam ra kilala di ga kava Moses, a bo na bul tuna ta ra.mata i God, ma ra utul a gai di valavale ive ta ra kuba i tamana; 21 ba di tar okole vue, natu i Parao, a vavina, i vatur vake ma i vale pa ia upi natuna. 22 Ma di ga tovo Moses ta ra lavur mangamangana kabinana kai ra tarai Aigipto; ma i ga dekdek kana lavur tinata ma kana lavur papalum. 23 Ba i tar to na laun pa ra ivat na vinvinun na kilakilala i nuk ia ra balana ba na gire pa ra tara na turana, a tarai Israel. 24 Ma i gire ba di vakaina tikai, i vila ung ia, ma i obo pa ia, ma i doko ra tutana Aigipto; 25 i nuk ia ba ra tara na turana dia nunure ba God i valavalaun diat ma ra limana; ma pa dia motote. 26 Ta ra kubak tana i gire ta ivut ta diat, dir varngangar, ma i nuk ia ba na vamaram dir, ma i biti: A ura tutana, amur turana, dave amur vakaina amur vargil? 27 Ma nina i vakaina talaina i tulan vue, ma i biti: To ia i ga vaki u ba kaveve luluai ma kaveve tena varkurai? 28 U mainge ba una doko iau, da u tar doko ra te Aigipto nabung laka? 29 Ma Moses i lop ta go ra tinata, ma i ki ta ra gunan Midian, ma i vangala ra ivu natuna ie, a ura tutana. 30 Ba i ga par ra ivat na vinvinun na kilakilala, tika na angelo i tur pirana ra pupui ta ra luana Sinai, ta ra biro na iap ta ra davai. 31 Ba Moses i gire, i kaian tana, ma i vana maravai tana upi na gire, ma i valongore ra nilai ra Luluai, dari: 32 “Iau ra God kai ra lavur tamam, ma ra God kai Abaraam, ma kai Isak, ma kai Iakob.” Ma Moses i dadadar, ma pa i gire upi ia, tago i burut. 33 Ma ra Luluai i biti tana: “Una pala vue ra ura pal a kaum, tago ra pia u tur tana, a pia i gomgom. 34 Iau tar gire muka ra lavur mangamangana i tup kaugu tarai dia ki Aigipto, ma iau tar valongore kadia niriri, ma go iau tar irop, upi ina valaun diat; una mai, ina tulue u uro Aigipto.” 35 Moses, nina dia ga vue, ba dia biti: To ia i ga vaki u upi ra luluai ma ra tena varkurai? Ia nam God i ga tulue ma ra lima i nam ra angelo i tur pirana ra pui, upi na luluai ma na tena valaun. 36 Go ra tutana iat i ga lue vairop diat, ba i ga pait value ra umana magit na kinaian, ma ra umana vakilang ara Aigipto, ma ta ra Ta Meme, ma ta ra pupui bula, a ivat na vinvinun na kilakilala. 37 Nina Moses nam i ga tatike tadav ra tarai Israel ba: “Ta diat ra umana tura i vavat God na ben vaarike tadav avat tika na propet da iau.” 38 la go i ga ki ta ra kivung aro ra pui, dir ma ra angelo, nina dir ga tata me ta ra luana Sinai, ma i tata bula ma ra umana taina i dat lualua; ma i ga vatur vake ra luana tinata upi na tul tar ia ta dat; 39 ma ra umana tama i dat lualua dia ole, pa dia ongo tana, ma dia okole vue kan diat, ma dia nuk likun mulai upi Aigipto, 40 ma dia biti tadav Aron: Una mal pa kada umana god upi diat a lua ta dat; tago Moses, nina i ga agure vairop dat kan ra gunan Aigipto, pa da nunure ba i dave. 41 Ta nam ra kilala dia ga mal pa ra nat na bulumakau, ma dia vartabar tadav go ra tabataba, ma dia gugu ta ra papalum na lima i diat. 42 Ma God i vana tapuku, ma i vungue diat, upi diat a lotu tadav ra lavur tagul; da di ga tumu ia ta ra buk kai ra umana propet:
“Avat ta ra kuba i Israel, ava ga tul tar ia tagu ra minat na vavaguai, ma ra umana tinabar bula,
A ivat na vinvinun na kilakilala ara ra pupui laka?
43 Ma ava ga kapkap ra kuba i Molok,
Ma ra tagul kai ra god Rempan,
Ma ra umana tabataba ava ga mal pa diat, upi avat a lotu tadav diat;
Ma ina kap vue avat uro pakit
Babilon.”
44 A lavur tama i dat lualua dia ga vatur vake ra pal na varveai aro ra pupui, da nina dir ga tata ma Moses i ga kure, ba na pait ia, varogop ma nam ra valavalar i ga gire. 45 Ma ra lavur tama i dat iat bula dia ga kap vaolo, ba diat ma Iosua dia ga olo, ba dia kale pa nam ra lavur gunan kai ra umana Tematana, God i ga li vue diat ta ra mata i ra lavur tama i dat, ma i tuk tar ta ra kilala i David, 46 nina God i ga mari ia, ma i ga lulul ba na pait tika na kuba i ra God kai Iakob. 47 Ma Solomon i ga pait kana ta pal. 48 Ma ra Ngala Kakit pa i ki ta ra palpal di papait diat ma ra lima i ra tarai; damana ra propet i ga tatike:
49 “Ra Luluai i biti: A bala na bakut kaugu kiki,
Ma ra rakarakan a gunagunan ra ruarua na kakigu;
A mangamangana pal ava avat a pait ia ba kaugu?
Ba akave ra gunan ina ngo tana?
50 Vakir laka ra limagu i ga pait ra lavur magit parika?”
51 Avat a umana pue ngangar, i tabobo ra bala i vavat ma ra talinga i vavat bula, ava tur bat vatikene ra Takodo na Tulungen; da ra lavur tama i vavat dia ga pait ia, damana avat bula. 52 To ia ta diat a lavur propet a umana tama i vavat pa dia ga vakaina diat? Ma dia ga doko diat, dia ga varveai lua ta ra vinavana uti kai ra Tena Takodo; nina ba gori ava tar vagu pa ia, ma ava tar doka; 53 avat, ava tar vatur vake ra tinata na varkurai da ra umana angelo dia ga kure tar ia, ma pa ava torom tana.
Di tupar Stepano
54 Ba dia valongore go ra tinata, dia kankan muka, ma dia varkakaratane ra ngie i diat tadav ia. 55 Ma ia i buka ma ra Takodo na Tulungen, ma i tadarake vatikene ra bakut, ma i gire ra minamar i God, ma i gire Iesu bula i tur ta ra lime tuna God, 56 ma i biti: Iau gire ra bakut i tapre, ma Natu i ra tutana i tur ta ra lime tuna God. 57 Ma dia bor bat ia ma ra ngala na nilai diat, ma dia ang bat ra talinga i diat, ma dia vura vila taun ia, 58 ma dia okole vue kan ra pia na pal, ma dia tupar ia; ma ra umana tena varvai tana dia vung kapi kadia umana mal pire ra kau i ra barmana, a iangina Saul. 59 Ma dia tupar doko Stepano ba i oraoro, ma i biti: Luluai Iesu, una vatur vake ra tulungeagu. 60 Ma i va timtibum, ma i oro ma ra ngala na nilaina dari: Luluai, koko una bali go ra varpiam ta diat. Ba i tar tatike dari, i va mat.