5
Maḡano Haramiro
(Luka 6:20-23)
Iesuꞌa vaze ḡuḡuvaḡa horozirotene, maḡa komeꞌa itadu eꞌea ehoriro. Ebu ane tahiꞌatahiꞌaꞌa ane vaḡe ariro. Ebu Iesuꞌa ḡadahe ihoziro,
“Zamaze zaharaḡa azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa Badiꞌaꞌa zuhiꞌaziꞌohe.
Zamaze areꞌenaꞌa, niauꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa zeꞌe Badiꞌaꞌa namiziꞌuma.
Zamaze roḡeḡa azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa ze Badiꞌa mazaonoꞌo haba meꞌuma.
Badiꞌa urao haḡai duduḡa haḡaihi rae inareꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa Badiꞌaꞌa zeḡe ura niduꞌa ziniꞌuma.
Vaze vetuḡaziꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa Badiꞌaꞌa ze vetuḡaziꞌuma.
Zamaze deheḡa azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa zeꞌe Badiꞌa horoniꞌuma.
Uniho manoḡa veize gaueꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa Badiꞌaꞌa zeꞌe ane ubugaubuga rae huziꞌuma.
10 Badiꞌa ura haḡaeꞌeteꞌe uꞌano, vazeꞌa sausauzeꞌeteꞌe azaḡaꞌe matuꞌeꞌohe,
mazaḡa zeꞌe Badiꞌaꞌa zuhiꞌaziꞌohe.
11 Eḡe uꞌano, vazeꞌa za rae sausauziꞌetene, aduga boro ziniꞌetene, ebu ḡurireꞌenaꞌa ḡoere sauꞌa nunu hina ziꞌetene, zaꞌe matuꞌeꞌohe. 12 Zaꞌe matuꞌe rudanoꞌi, mazaḡa Badiꞌaꞌa adureo naeḡa boro bagaḡa ziniꞌuma. Zeḡe vouḡaniꞌa peroveta ibiꞌa azaḡa zuni deꞌuge sausauzido.”
Dama zu Ihure Agaḡa
(Mareko 9:50; Luka 14:34-35)
13 “Zaꞌe raha ꞌadaoꞌe dama heuḡa. Rehano dama iniganiꞌa dauḡine, nougenouge bare inidaꞌuma? Dama mene inigaꞌe ḡauni ꞌahoga veize zuni mene manoḡa ꞌahine, mae modadu vazeꞌa edene oname onaeꞌohe.
14 Zaꞌe raha ꞌada aganeꞌeteꞌe agaḡa. Maḡa hitagano ogoraroteꞌe neḡa boroꞌe uꞌuranoga mene idaḡa. 15 Vaze ꞌahoganiꞌa ihure hofadu siuva ꞌuꞌuḡano mene tiꞌohe, rehano ihure odaḡa rana teadu ne zamaḡano radiuꞌeteꞌe azaḡa niduꞌa agazeꞌohe. 16 Eꞌe teige, zae agaḡa hina vaze agazoꞌi. ꞌOugine, zeꞌa zae haḡai manoḡa horonadu Moze adureo niguniꞌuma.”
Mose Goro Ḡoeꞌa moneo Ihoziro
17 “Zaꞌe eḡeꞌa Mose goro ḡoeꞌa zu peroveta azaḡa ḡoere fahoga radu ariro rae ago zamaroꞌi. E zeḡe ḡoere fahihi radu mene ariro, rehano zeḡe ḡoereꞌa hudanoga veize ariro. 18 Eḡeꞌa hube hune ziꞌohe, adure zu raha ꞌizema dauḡogano Mose goro ḡoeꞌa niduꞌa boꞌaḡano komeꞌa ꞌahoga zuni mene hune dauḡiꞌuma, rehano Mose goro ḡoeꞌa niduꞌaꞌe hudaꞌuma. 19 Eꞌanoꞌo iniuꞌa Mose goro ḡoeꞌa komeꞌa ꞌahoga variꞌine ebu vaze ꞌouge ihozine, aniꞌe Badiꞌaꞌa zuhiꞌaziꞌeteꞌe azaḡa boꞌaḡano vaze ḡonaga rae huniꞌuma. U iniuꞌa Mose goro ḡoeꞌa tihitihinine ebu vaze ꞌouge ihozine, aniꞌe Badiꞌaꞌa zuhiꞌaziꞌeteꞌe azaḡa boꞌaḡano vaze ḡihiꞌaḡa rae huniꞌuma. 20 Eḡeꞌa ziꞌohe, zaeꞌa Badiꞌa ubumao haḡai duduḡa haḡaeꞌeteꞌeꞌa Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe azaḡa zu Farisea azaḡa mene vitizine, zaꞌe Badiꞌaꞌa zihiꞌaziꞌeteꞌe azaḡa mene reꞌuma.”
Maḡunu moneo Ihoziro
21 “Ibite azaḡa mazao reiroteꞌe goro ḡoeꞌa ꞌadi zaeꞌa igiro, 'Vaze ago gorunoꞌi.5:21 Vaḡiniro 20:13 Iniuꞌa vaze ꞌahoga gorunine, kotaniꞌuma.' 22 Rehano eḡeꞌa ziꞌohe, iniuꞌa ane nego nabudi mazao maḡunine, kotaniꞌuma. Iniuꞌa ane nego nabudi mazao, 'Kauriḡa,' rae nine, Iuda azaḡa nuꞌonuꞌo boro zamaḡano kotaniꞌuma. Ebu iniuꞌa ane nego nabudi mazao, 'Baboḡa,' rae reine, ire roga radiu tuḡutuḡu zamaḡano mae feuniꞌuma. 23 Eꞌanoꞌo ḡaeꞌa dibuꞌo fataḡano ḡahunoneḡo hauꞌeteꞌe madaḡano negoḡo ꞌahoganiꞌa ḡae mazao maḡuneꞌeteꞌe zamaroꞌidene, 24 ḡahunoneḡoꞌe fata genaḡano modoꞌi, ebu negoḡo vaḡe onamadu ane teite uniho manofoꞌi. Eꞌe enogano bare aradu ḡahunoneḡo hanoꞌi.
25 Ḡaꞌe vaze ꞌahoganiꞌa kotao ohoꞌihi radu ani teite onamoꞌidene, ibio ḡanine ḡarihe uniho manofoꞌi. Mene ꞌougine, aniꞌa oboꞌe teadu kota vazeḡa ꞌevoreo ohoꞌiꞌuma, ebu hena kota vazeḡaniꞌa ḡuꞌa neḡa taufeꞌeteꞌe vazeḡa ꞌevoreo ohoꞌadu ḡuꞌa neḡano ohoꞌiꞌuma. 26 Eḡeꞌa hube hune ziꞌohe, za ḡuꞌa neḡanonoꞌo mene buaꞌuma, onamo zaeꞌa ani hadi niduꞌaꞌe baroniꞌuma.”
Ubuma Ago Ḡezanoꞌi
27 “Zaꞌe edeḡa, Mose goro ḡoeꞌano ꞌahige rae reiro, 'Ubuma ago ḡezanoꞌi.'5:27 Vaḡiniro 20:14 28 Rehano eḡeꞌa ziꞌohe, iniuꞌa roḡae ꞌahoga ḡianadu roḡae ꞌomo teite bazihi reine, aniꞌe zamaḡano ubuma ḡezaneha. 29 Ḡae edaꞌe ubumaḡaniꞌa haḡai sauꞌa haḡaoꞌidene, eꞌe ubumaḡa ḡude modoꞌi. Mazaḡa ahiriḡo tahiḡa modeꞌetaꞌaꞌe manoḡa, aꞌe ahiriḡo niduꞌa ire roga radiu tuḡutuḡu zamaḡano mae feuneꞌeteꞌe ufeta vitinoga. 30 Ebu ḡae edaꞌe ꞌevoreꞌa haḡai sauꞌa haḡaoꞌidene, eꞌe ꞌevoꞌa variꞌe modoꞌi. Mazaḡa ahiriḡo tahiḡa modeꞌetaꞌaꞌe manoḡa, aꞌe ahiriḡo niduꞌa ire roga radiu tuḡutuḡu zamaḡano mae feuneꞌeteꞌe ufeta vitinoga.”
Inuga Modeꞌeteꞌe Moneo
(Mataio 19:9; Mareko 10:11-12; Luka 16:18)
31 “Mose goro ḡoeꞌano ꞌahige rae reiro, 'Iniuꞌa inuga modoꞌidene, aneꞌa ihore soꞌaḡa mirihadu inuga hanoꞌi.'5:31 Goro 24:1 32 Rehano eḡeꞌa ziꞌohe, iniu inugaꞌe ubuma mene ḡezaro rehano, inuga modine, iꞌaniꞌa ubuma ḡezo ibiḡano inuga tuḡuneꞌeteꞌe heuḡa. Ebu iꞌaniꞌa modiroteꞌe roḡaeḡa teite hahuriroteꞌe vazeḡa zuni ubuma ḡezauꞌohe.”
Ḡoere Ago Rinede Toꞌi
33 “Ibite azaḡa mazao reiroteꞌe ḡoeꞌa ꞌadi zaeꞌa igiro, 'Nagi ḡoeꞌa rinede toꞌidene, ago variꞌoꞌi. Badiꞌa mazao ḡoere rinede toꞌidene, huga haḡaoꞌi.'5:33 Naba 30:2 34 Rehano eḡeꞌa ziꞌohe, ḡoereni ꞌahoga ago rinede toꞌi. Adure niḡano ḡoere ago rinede toꞌi, mazaḡa adureꞌe Badiꞌaꞌa ehoreꞌeteꞌe habaꞌa. 35 Raha niḡano ḡoere ꞌahoga ago rinede toꞌi, mazaḡa rahaꞌe Badiꞌaꞌa odaḡa tiꞌeteꞌe habaꞌa. Ierusalema niḡano ḡoere ꞌahoga ago rinede toꞌi, mazaḡa Ierusalemaꞌe Kini Ḡihiꞌaḡa ane ne boro. 36 Ḡoere rinede tiroteꞌe mene haḡaine rudaꞌuma rae ago ḡoitoroꞌi,*5:36 Vadinize rana ḡoere ꞌahoga ago rinede toꞌi mazaḡa ḡabonezeꞌe zaeꞌa mene haḡairo. Zaꞌe vadinize iguze tiba zuni mae ꞌurunoga zu mae ḡuḡunoga mene idaḡa. 37 Zaeꞌa nagini haḡaiꞌuma rae roꞌidene, 'Oꞌe,' rae tauḡoꞌi. Ga mene haḡaiꞌuma rae roꞌidene, 'Mene,' rae tauḡoꞌi. Ḡoere ꞌahogaꞌahoga ragate tiꞌetaꞌaꞌe sauꞌa ḡauḡa, Satanionoꞌo fureruꞌohe.”
Haḡai Sauꞌano Ago Naenaetitoꞌi
(Luka 6:29-30)
38 “Zaꞌe Mose goro ḡoeꞌa ꞌahi igiro, 'Vaze ꞌahoganiꞌa ḡae ubuma sausaunoꞌidene, ḡae zuni ane ubuma sausaunoꞌi. Ebu aneꞌa ḡae ḡonone vahegoꞌidene, ḡae zuni ane ḡonone vahegoꞌi.'5:38 Vaḡiniro 21:24; Dibuꞌo 24:20; Goro 19:21 39 Rehano eḡeꞌa ziꞌohe, vaze sauꞌa mazao ago naenaetitoꞌi. Iniuꞌa zae edaꞌe ḡanineḡa faꞌonoꞌidene, zae kauri ḡanineḡa zuni notonohanoꞌi. 40 Iniuꞌa zae zizuni dabuaḡa mouga rae kotazihi roꞌidene, raga dabuaḡa zuni hanoꞌi. 41 Iniu zaeꞌa ane ḡau odohadu tiba kilomita onamoga tuḡutuḡuzoꞌidene, aheu kilomita onamoꞌi. 42 Iniuꞌa nagini umizoꞌidene hau tauḡoꞌi, zu ḡauze ꞌahoga umizadu vesuꞌu baroniꞌuma rae roꞌidene, ago hezahohanoꞌi.”
Agire Azaḡa Zamare Borofoꞌi
(Luka 6:27-28, 32-36)
43 “Zaꞌe edeḡa, Mose goro ḡoeꞌano ꞌahige rae reiro, 'Ḡae nabudi zamare borofoꞌi, ebu ḡae agire vazeḡa heꞌeheꞌenoꞌi.'5:43 Dibuꞌo 19:18 44 Rehano eḡeꞌa ziꞌohe, zae agire azaḡa zamare borofoꞌi ebu zae sausauzeꞌeteꞌe azaḡa veize kuranoꞌi. 45 ꞌOugine, zaꞌe Moze adureo ubuga rae reꞌuma. Mazaḡa Mozeꞌe vaze manoḡa zu vaze sauꞌa veize idane mada aganoziniꞌohe, ebu vaze duduḡa zu vaze veꞌoḡa veize idane irugu tuḡuneꞌohe. 46 Zaeꞌa zae zamare borofeꞌeteꞌe azaḡa daꞌo zamare borofine, Badiꞌaꞌa eꞌe naeḡa mene ziniꞌuma. Takesi azaḡaꞌe haḡai sauꞌa azaḡa rehano, zeḡe zuni zeḡe zamare borofeꞌeteꞌe azaḡa zamare borofeꞌohe. 47 Zaeꞌa zae nego nabudi teite daꞌo obotitine, vaze nunu mene vitiziꞌuma. Badiꞌa aḡuꞌa azaḡa zuni ꞌouge haḡaeꞌohe. 48 Eꞌanoꞌo zae Badiꞌa adureo mazaoꞌe veꞌoḡa oꞌoꞌa teige, zae zuni veꞌoḡani ꞌahoga ago haḡaoꞌi.”

5:21 5:21 Vaḡiniro 20:13

5:27 5:27 Vaḡiniro 20:14

5:31 5:31 Goro 24:1

5:33 5:33 Naba 30:2

*5:36 5:36 Vadinize rana ḡoere ꞌahoga ago rinede toꞌi

5:38 5:38 Vaḡiniro 21:24; Dibuꞌo 24:20; Goro 19:21

5:43 5:43 Dibuꞌo 19:18