12
Hihi Azaḡa Sauꞌa Hari Idaidaḡa
(Mataio 21:33-46; Luka 20:9-19)
Hena Iesuꞌa hari idaidaḡa hina ze ḡadahe ziro, “Vaze ꞌahoganiꞌa vaini mebaḡa ꞌahoga ḡoraro. Aniꞌa vaini mebaḡa ḡoranadu ḡabiꞌa merau varahiro, ebu vaini maḡa vuḡa gigeꞌeteꞌe veize iduḡa ꞌahoga huꞌiro, zu ehamuꞌeteꞌe neḡa hitaga haḡairo. Hena vaini mebaḡa eꞌe hihi azaḡa nu ꞌevoreo tiro, ebu haba ꞌahoga onamadu mada faḡa ragaviro.
Vaini maḡa hiriveꞌeteꞌe madaḡaniꞌa feurirotene, vaini mebaḡa vazeḡaniꞌa hihi azaḡa mazaonoꞌo vaini maḡa nu mouga radu ane tuḡure vazeḡa ꞌahoga zeḡe vaḡe tuḡune onamiro. Rehano ze ani obone teadu bouniro ebu ꞌevoꞌa isoḡa tuḡune baroniro. Hena ani tuḡure vazeḡa ꞌahoga zeḡe vaḡe bare tuḡuniro, rehano ze ani vadigano maro ebu ani mae mazagarone runiro. Ebu ani tuḡure vazeḡa ꞌahoga zeḡe vaḡe bare tuḡuniro, rehano zeꞌa ani mau runiro. Ebu aniꞌa tuḡure azaḡa ḡehaḡa bare tuḡuziro, rehano ze nuꞌe bouziro ebu nuꞌe zimi ruziro.
Ebu ani mazao tuḡuniteꞌe vazeḡaꞌe tiba daꞌo eꞌe, aꞌe ane zamarone ubuga. Ḡonagano ani ubuga tuḡuniro ebu ꞌahige rae reiro, 'Ze eḡe ubude gubaniꞌuma gaogi.' Rehano hihi azaḡaniꞌa neneḡaniro, 'ꞌAhiꞌe moga mazaonoꞌo vaini mebaḡa ꞌahi meiteꞌe vazeḡa. Eme ani matihi, ꞌougine vaini mebaḡa ꞌadiꞌe emeḡeꞌa meꞌuma.' Eꞌanoꞌo ze ubuga obone teadu mau runiro, ebu ani vaini mebaḡa enonao mae feuniro.
ꞌOugadu vaini mebaḡa vazeḡaꞌe zeḡe mazao nougiꞌuma? Ani aradu hihi azaḡa mau ruziꞌuma ebu vaini mebaḡaꞌe vaze nu ziniꞌuma. 10 Zaꞌe Buka Zaḡoḡano ḡoere ꞌahi mene meꞌodirohe?
'Vazeꞌa hadi hina ne ogorarotene, zeꞌa mae modiroteꞌe hadiḡaꞌe
ne duꞌe rinedeꞌeteꞌe hadiḡa reiro.
11 Aꞌe Zuhiꞌa Boroꞌa haḡairoteꞌe haḡaiḡa.
Emeḡeꞌa ḡianeꞌetene, zaguzagauꞌohe.'12:10-11 Salamo 118:22-23
12 Ebu hena dibuꞌo azaḡa ḡihiꞌaḡaḡihiꞌaḡa, Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe azaḡa ebu vaze boroboroꞌe Iesuꞌa zeḡe moneo hari idaidaḡa reiroteꞌe ederirotene, Iesu obone tihi reiro. Rehano ze vaze ḡuḡuvaḡaniꞌa zeḡe mazao maḡuniꞌuma radu rihoziro ꞌahine, Iesu muhinadu oname ḡouriro.
Takesiꞌe Iniu Haꞌuma?
(Mataio 22:15-22; Luka 20:20-26)
13 Vesu ze Iesuꞌa ḡoere rae veꞌonine obone touga veize Farisea azaḡa zu Heroda mone azaḡa nuꞌe Iesu vaḡe tuḡuziro. 14 Ze ani vaḡe aradu niro, “Ihore vazeḡa, eme edeḡa, ḡaꞌe huga daꞌo ḡoereꞌohe, vaze uꞌano zamaḡo mene haganeꞌohe, vaze niduꞌa mazao mene inaheꞌohe zu Badiꞌa mone ibiḡa hugano ihozeꞌohe. Emeꞌe Roma kiniḡa mazao takesi haune, idaḡa ga mene? 15 Eme takesi ani haꞌuma ga mene?”
Rehano Iesuꞌa ze ani soꞌonihi rae raꞌetaꞌaꞌe ederadu ziro, “Nougadu zaꞌe eḡe soꞌohihi radu tuhuheꞌohe? Roma hadiḡa*12:15 denari tiba odohe aradu ihohoꞌi.” 16 Zeꞌa Roma hadiḡa tiba odohe arirotene Iesuꞌa ḡadiziro, “Iniu viga zu iniu niḡaꞌe hadi eꞌe rana mirihiro?” Zeꞌa naenaeniro, “Aꞌe Roma kiniḡa viga zu niḡa.” 17 Ebu Iesuꞌa ziro, “Roma kiniḡa ḡauꞌe Roma kiniḡa hanoꞌi, u Badiꞌa ḡauꞌe Badiꞌa hanoꞌi.” Ebu zeꞌe ani ḡoere egadu zaguzagaro.
Runeonoꞌo Bare Ḡabodeꞌeteꞌe moneo Ḡadiniro
(Mataio 22:23-33; Luka 20:27-40)
18 Ebu hena Sadukea azaḡa nuꞌa Iesu vaḡe ariro. Zeꞌe vazeꞌa runeonoꞌo mene bare ḡabodiꞌuma rae raꞌeteꞌe azaḡa. 19 Zeḡeꞌa Iesu ḡadiniro, “Ihore vazeḡa, Moseꞌa goro ḡoeꞌa ꞌahoga ꞌahige rae mirihiro, 'Ohoze ꞌahoganiꞌa rudanadu ane inugaꞌe ubuga ꞌoꞌoꞌa reine, ohoze negoḡaniꞌa ḡozobaḡa teite hahuriꞌuma, ebu ubuga furenadu ubuganiꞌa rune negoḡa ehaꞌa meꞌuma.'12:19 Goro 25:5-6 20 Hari ꞌahi zamaroꞌi. Negoḡa niduꞌa fuꞌo aheu fareꞌa radiunu. Ibiꞌaniꞌa hahuriro ebu ubuga oꞌoꞌa rudaro. 21 Ebu negoḡa aheuḡaniꞌa ḡozobaḡa teite hahuriro, rehano ane zuni ubuga oꞌoꞌa rudaro. Ebu negoḡa uḡiduḡa mazao zuni ꞌuguḡaniꞌa idane fureraro. 22 Ebu negoḡa niduꞌa fuꞌo aheu fareꞌa ubudeze oꞌoꞌa rudaro. Ḡonagano ḡozoba eꞌe zuni rudaro. 23 ꞌOugadu runeonoꞌo bare ḡaboditeꞌe madaḡano roḡae aꞌe iniu inuga reꞌuma? Mazaḡa ohoze niduꞌa fuꞌo aheu fareꞌa ani teite hahuriro.”
24 Iesuꞌa naenaeziro, “Zaꞌa zamareꞌetaꞌaꞌe veꞌoḡa, mazaḡa za Buka Zaḡoḡa ga Badiꞌa gigiꞌaḡa moneo aḡuꞌa. 25 Rune azaḡaniꞌa bare ḡaboditeꞌe madaḡano ohoze zu roḡaeꞌe mene hahuriꞌuma. Zeꞌe tuḡure viga adureo teigiꞌuma. 26 Rune azaḡaniꞌa bare ḡabodeꞌeteꞌe moneoꞌe za Mose Bukaḡano ire renoga hariḡa mene meꞌodirohe? Hari eꞌe zamaḡano Badiꞌaꞌa Mose ꞌahige rae niro, 'Eꞌe Aberahamo Badiꞌa, Isako Badiꞌa zu Iakobo Badiꞌa.' Za eꞌe aḡuꞌahe? 27 Badiꞌaꞌe mene rune azaḡa Badiꞌa, rehano ḡabone azaḡa Badiꞌa. Zae zamaroneꞌe veꞌoḡa hune!”
Goro Ḡoeꞌa Ḡihiꞌa Hune
(Mataio 22:34-40; Luka 10:25-28)
28 Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe boꞌaḡano ꞌahoganiꞌa aradu zeḡeꞌa taꞌirotiteꞌeteꞌe igiro. Ebu aniꞌe Iesuꞌa faine naenaeziroteꞌe horonadu ḡadiniro, “Goro ḡoeꞌa niduꞌa zamaḡano noꞌe goro ḡoeꞌaꞌe ḡihiꞌa hune?”
29 Iesuꞌa naenaeniro, “Goro ḡoeꞌa ḡihiꞌa huneꞌe ꞌahi eꞌe: 'Isaraela azaḡa, egoꞌi. Zuhiꞌa Boro emeḡe Badiꞌaꞌe Zuhiꞌa Boro tibuhuga. 30 Zamaze niduꞌa hina, vineze niduꞌa hina, zamaroneze niduꞌa hina zu inaraze niduꞌa hina Zuhiꞌa Boro zae Badiꞌa zamare borofoꞌi.'12:30 Goro 6:4-5 31 Goro ḡoeꞌa ḡihiꞌa hune aheuḡaꞌe ꞌahi eꞌe: 'Za zae bare zamare borofeꞌeteꞌe teige, nabudize zamare borofoꞌi. Goro ḡoeꞌani ꞌahoga goro ḡoeꞌa ꞌahiguḡa mene vitinoga.'12:31 Dibuꞌo 19:8
32 Ebu Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe vazeḡaniꞌa Iesu niro, “Ihore vazeḡa, ḡae ḡoere ꞌahiꞌe duduḡa: Badiꞌaꞌe tibuhuga. Badiꞌani ꞌahogaꞌe oꞌoꞌa. 33 Zamaze niduꞌa hina, zamaroneze niduꞌa hina zu inaraze niduꞌa hina Badiꞌa zamare borofeꞌetaꞌaꞌe, ebu za zae bare zamare borofeꞌeteꞌe teige nabudize zamare borofeꞌetaꞌaꞌe hufi haoneꞌeteꞌe dibuꞌoḡa zu ḡahunone niduꞌa vitinoga.” 34 Iesuꞌa ani fairu doḡoꞌani naenaeniroteꞌe horonirotene, ani niro, “Badiꞌaꞌa zuhiꞌaḡaniteꞌe madaḡaꞌe mene faḡa.” Eꞌe enogano vazeni ꞌahoganiꞌa Iesu mene bare ḡadiniro.
Kerisoꞌe Iniu Mariga?
(Mataio 22:41-46; Luka 20:41-44)
35 Iesuꞌa kuru neḡa habaꞌano ihoziroteꞌea, vaze ḡadiziro, “Nougadu Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe azaḡaniꞌa Kerisoꞌe Davida mariga rae raꞌohe? 36 Davidaꞌe Vine Zaḡoḡaniꞌa ihonadu ꞌahige rae reiro,
'Badiꞌaꞌa eḡe Zuhiꞌa Boro niro,
“Eḡe edaꞌe moneo ehoroꞌi,
onamo eḡeꞌa agireḡo niduꞌa madu
odaḡo ꞌuꞌuḡano raharahaziꞌuma.”'12:36 Salamo 110:1
37 Davida aneꞌa bare Keriso mazao, 'Zuhiꞌa Boro,' rae huniro. Tena Kerisoꞌe nougenouge Davida mariga reꞌuma?”
Vaze ḡuḡuvaḡa huneꞌa matuꞌeꞌenaꞌa, Iesu ḡoere igiro.
Mose Goro Ḡoeꞌa Ihozeꞌeteꞌe Azaḡa Roziro
(Mataio 23:1-36; Luka 20:45-47)
38 Iesuꞌa vaze ihozeꞌenaꞌa, ꞌahige rae ziro, “Mose goro ḡoeꞌa ihozeꞌeteꞌe azaḡa ḡiazoꞌi. Ze dabua manoḡa faḡa vidau ragavoga zu vaze ḡehaḡa habaꞌano vazeꞌa ze gubazeꞌenaꞌa, zeḡe mazao unihoga, 39 ebu nuꞌonuꞌo neḡano vaze boroboroꞌa ehoreꞌeteꞌe habaꞌano ehoroga urateꞌohe zu muio nize boro azaḡaniꞌa ehoreꞌeteꞌe habaꞌano ehoroga urateꞌohe. 40 Ebu zeꞌe ḡozoba soꞌozadu toheze niduꞌa meizeꞌohe zu vaze ihozifine faḡafe ḡurire kurauꞌohe. ꞌUguḡa azaḡaꞌe aduga boro bagaḡa hidiꞌuma.”
Ḡozoba Ḡaunone Hadiḡa
(Luka 21:1-4)
41 Iesuꞌa kuru neḡano ḡahunone mauḡaḡa moneḡudune ehoradu vaze ḡuḡuvaḡaniꞌa ḡahunone mauḡa zamaḡano hadize ufiꞌeteꞌe muririro. Ebu maꞌora azaḡa ḡehaḡaniꞌa hadi boro ufiro. 42 Rehano zahara ḡozoba ꞌahoganiꞌa aradu kopa hadiḡa komeꞌa aheu ufiro. Aꞌe hadi komeꞌa fase.
43 Iesuꞌa ane tahiꞌatahiꞌa huze nuꞌozadu ziro, “Eḡeꞌa hube hune ziꞌohe, zahara ḡozobaḡa ꞌadaꞌa vaze niduꞌa vitize ḡahunone mauḡa zamaḡano hadi boro ofeha. 44 Zeḡe niduꞌaꞌe hadize ḡehaḡa rehano, tahiḡa daꞌo ofeha. U ḡozoba ꞌadiꞌe zahara roḡaeḡa, rehano ane hadi niduꞌa ebu ane ogomu hadiḡa niduꞌa ofeha.”

12:11 12:10-11 Salamo 118:22-23

*12:15 12:15 denari

12:19 12:19 Goro 25:5-6

12:30 12:30 Goro 6:4-5

12:31 12:31 Dibuꞌo 19:8

12:36 12:36 Salamo 110:1