16
Timotinoŋ Pool ano Sailas yorowo toroqero.
1 Poolnoŋ liligoŋ kema laligoŋ taoŋ qagara Derbe ano Listra kanoŋ keuro. Listra keuma kanoŋ gowoko moŋ qata Timoti mokolooro. Nemuŋanoŋ Juuda uumeleeŋ embaga kolooroto, maŋanoŋ Griik ejaga. 2 Poolwaa eja alaurutanoŋ Listra ano Aikoniam laligogiti, iyoŋonoŋ Timotiwaa kania jeŋ qeaŋgogi moro. 3 Kaeŋ jegi moma wama motooŋ kemambaajoŋ moro. Ii moroto, Timotiwaa maŋanoŋ Griik ejaga laligoroti, ii kuuyanoŋ modaborogi ano miri gomaŋ kanoŋ Juuda ejemba mamaga laligogi. Kawaajoŋ yoŋonoŋ Pool jeŋ mububotiwaajoŋ Timoti wama Anutuwaa aiwese meŋ selia kotoro. 4 Kotoro kema taoŋ ano gomaŋ so keugiti, iikanoŋ Jerusalem mindimindiri ajoajoroowaa qaaya jegi. Aposol ano Jerusalem uumeleeŋ kanagesowaa jotamemeya yoŋonoŋ qaa somoŋgoŋ kotiigiti, ii otaawutiwaajoŋ jeŋ kotoŋ oŋoŋgi. 5 Kaeŋ liligogi Jiisaswaanoŋ kanagesoya kanagesoya gomaŋ so laligogiti, iyoŋoo momalaarigianoŋ kotiiro. Kaeŋ kotiiŋ Buŋa qaa jegi tosianoŋ uugia meleema weeŋ so kaŋ toroqegi tuuŋgiaa jaŋgoyanoŋ somariiŋ uro. Kiaŋ.
Anutunoŋ Pool gaonoŋ kotoŋ kondooro Yurop keŋgi.
6 Liligoŋ laligoŋ “Eisia prowinsnoŋ kema Buŋa qaa jeŋ asariwoŋa,” jegito, Uŋa Toroyanoŋ soŋgo ama aŋgoŋ koma oŋono. Kawaajoŋ yoŋonoŋ toroqeŋ kema Frigia ano Galesia prowins woi ii eeŋ kotoŋ uruuguŋ keŋgi. 7 Kema laligoŋ Misia gomaŋ goraayanoŋ keuma Bitinia prowinsnoŋ keubombaajoŋ mogito, Jiisaswaa Uŋa Toroyanoŋ iikanoŋ kembutiwaajoŋ uumotooŋ mende ano. 8 Uumotooŋ mende ano mesaoŋ kema Misia gomaŋ eeŋ kotoŋ kowe goraayanoŋ kemeŋ Troas taonoŋ keugi. 9 Troas keuma gomantiiŋanoŋ gaoŋ egi Anutunoŋ Pool kotoŋ kondooro jaameleeŋ uŋa moŋ kokaeŋ iiro: Yurop eja moŋnoŋ Masedonia leegeŋ nama ooma kokaeŋ jeŋ qama kooliŋ muro, “Gii mono kowe kotoŋ Masedonia gomanoŋ kaŋ ilaaŋ nonomba.”
10 Poolnoŋ jaameleeŋ uŋa ii iiro nono iikawaa kania kokaeŋ moma kotoŋ jeniŋ, “Anutunoŋ mono nonooma kowe kotoŋ Yurop uutanoŋ kema Oligaa Buŋa Masedonia prowinsnoŋ jeŋ asariŋ oŋombombaajoŋ jeja.” Kaeŋ jeŋ iikanondeeŋ mesaoŋ kembombaajoŋ romoŋgoŋ afaaŋgoniŋ. Kiaŋ.
Filipai emba Lidianoŋ uuta meleeno.
11 Nononoŋ afaaŋgoŋ kemeŋ waŋgonoŋ uniŋ opo sel horoŋ mororoŋgogi haamonoŋ naŋgoro Troas siti mesaoŋ kema dindiŋagadeeŋ Samotres watonoŋ keuniŋ. Keuma eŋ gomaŋ ano toroqeŋ kema Neapolis sitinoŋ keuniŋ. 12 Kanoŋ keuma waŋgonoŋga kamaaŋ kana kema Filipai sitinoŋ keuniŋ. Room ejemba yoŋonoŋ eeŋanoŋ kaŋ Filipai siti ii meŋ kanoŋ laaligo raragia aŋgi Masedonia prowinswaa siti somata kolooro.*Masedonia prowinswaa siti waŋa ii Tesalonaika. Distrik mutuyaa siti waŋa ii Amfipolis ano siti somata qatawo moŋ Filipai. Room yoŋonoŋ Filipai ii Itali kaaŋa galeŋ koma oŋoŋgi. Griik gomaŋ toya yoŋonoŋ iyaŋgiaa balonoŋ waba kaaŋa kolooŋ laligogi. Nono Filipai keuma weeŋ tosaaŋa kanoŋ laligoniŋ.
13 Kanoŋ laligoŋ Sabat kendonoŋ siti kiropo seleeŋgeŋ keniŋ. Kanoŋ kema ‘Juuda yoŋonoŋ apu sakasiŋanoŋ ajorooŋ Anutu qama kooliŋkejuti,’ kaeŋ romoŋgoŋ kemeŋ rooŋqeqe moŋnoŋ keniŋ. Kema emba ajorooŋ ragiti, ii iŋiima rama amiŋ moma Anutuwaanoŋ Buŋa qaa ii jeniŋ mogi. 14 Mogiti, iyoŋoo batugianoŋ emba moŋ qata Lidia raro. Iinoŋ Taiataira sitinoŋga Filipai kaŋ opo osoga nezoŋgbala akadamuyawo meŋ kululuuŋ sewaŋa mewutiwaajoŋ ama laligoro ano Anutu waeya meŋ mepeseeŋ laligoro. Poŋnoŋ uuta meŋ afaaŋgoro Poolnoŋ qaa jeroti, iikawaajoŋ siiŋa kolooro geja ama moma aŋgoŋ kono. 15 Aŋgoŋ kono iyaŋa ano sumaŋuruta oomulu meŋ oŋoniŋ qisiŋ nonoma kokaeŋ ninijoro, “Oŋo noojoŋ ‘Poŋ moma laarija,’ jejuti eeŋ, mono saanoŋ kaŋ noo mirinoŋ uma rama nene neŋ ewu.” Kaeŋ jeŋ kaparaŋ koma qisiŋ nonono. Kiaŋ.
Pool Sailas yoronoŋ kapuare mirinoŋ rari.
16 Nono kambaŋ moŋnoŋ qamakooli rooŋqeqeyanoŋ kemebombaajoŋ kana somatanoŋ keniŋ weleŋqeqe emba moŋnoŋ mokolooŋ nonono. Emba ii andoleiŋawo laligoŋ ejemba kaniagia asuganoŋ jeŋ mokoloomambaajoŋ moro. Ii moma gejatootoo qaa aasaŋgoya jeŋ kolooŋ iikaaŋa kanoŋ moneŋ iwoi ii mamaga horoŋ laligoro touruta yoŋoo borogianoŋ kemero. 17 Iinoŋ Pool ano nono niniima nonoo gemanananoŋ kaŋ kokaeŋ jeŋ qaro, “Eja koi yoŋonoŋ Anutu uuta somataa weleŋa qeŋ Siwewaa buŋaya koloowombaa kania jeŋ asariŋ oŋomakeju.” 18 Kaeŋ jeŋ somaŋa mamaga qama laligoro. Ii laligoroto, Poolnoŋ togoŋ iikawaajoŋ siimbobolo moro. Ii moma kambaŋ moŋnoŋ eleema omeya kokaeŋ jeŋ kotoŋ muro, “Nii Jiisas Kraistwaa qatanoŋ gijojeŋ: Gii mono emba kokawaa uutanoŋga kouma kemba!” Kaeŋ jeŋ kotoŋ muro iikanondeeŋ kouma mesaoŋ keno.
19 Ii kenoto, emba tourutanoŋ ii moma moneŋ iwoi horowombaa kania juguroti, ii mokolooŋ iriŋgia soono. Iriŋgia soono Pool Sailas oroma somoŋgoŋ maaket sombeŋanoŋ horoŋ oroŋgi galeŋ eja yoŋoo jaagianoŋ keŋgi. 20 Kema qaa jake galeŋ yoŋoo jaagianoŋ orooma selegaranoŋ qaa kokaeŋ kuuŋ jegi, “Nono siti koi kanoŋ luaenoŋ laligojonto, eja woi koi yoronoŋ kaŋ eŋkaloloŋ ama nonomakejao. Yoronoŋ Juuda ejaga koloojao 21 ano Juuda siligia kuma nonomakejao. Nono Room mindimindiri kantriwaa totoŋ toya koloojoŋ. Kawaajoŋ nono siligia ii saanoŋ mende moma aŋgoŋ komboŋa. Ii meŋ otaawombaa soŋgo ero amamaajoŋ.”
22 Selegaranoŋ qaa kaeŋ kuuŋ jeŋ oroŋgi ejemba tuuŋ yoŋonoŋ kaaŋagadeeŋ waama mindiriŋ kotiiŋ qotogoŋ oroŋgi. Qotogoŋ oroŋgi galeŋ yoŋonoŋ kuuŋ oŋoŋgi selekopaagara horoŋ menjuqen-juraŋgi ano jeŋ kotoŋ oŋoŋgi arawambunoŋ urugi. 23 Mamaga urugi tegoro kapuare mirinoŋ oroombombaajoŋ uruama eja waayawonoŋ awaagadeeŋ galeŋ meŋ orombaatiwaajoŋ jeŋ kotoŋ mugi. 24 Kaeŋ jeŋ kotoŋ mugi moma uruama kapuare miri biiwianoŋ miri uuta moŋnoŋ kema kanawoigara gere ozozopaŋ†Gere ozozopanoŋ kanagara melanjiro amamaaŋ rari. Uŋaya iiba. batugaranoŋ ama kasanoŋ somoŋgoŋ miri uuta iikawaa naguya woi ii kii kuŋgi kiro rari. Kiaŋ.
Kapuare miri galeŋanoŋ uuta meleeno.
25 Pool Sailas yoronoŋ kaeŋ rari. Rama gomaŋ ruuŋanoŋ kolooro kanoŋ Anutu qama kooliŋ rii qama mepeseeŋ rari kasa eja kuuyanoŋ geja ama mogi.
26 Kaeŋ aŋgi iikanondeeŋ uulaŋawo naŋ somata meŋ giliro kapuare miriwaa tandoya kuuya waŋsaŋwaŋsaŋ qegi. Kaeŋ qegi iikanondeeŋ nagu kuuya taŋgi kasa eja kuuya yoŋoo aeŋ gbadogianoŋ (tape) lolooŋ kamaaro. 27 Kaeŋ kolooro kapuare miri galeŋ iinoŋ gaoŋ uutanoŋga waaro. Waama kapuare miriwaa naguya kuuya tandaborogiti, ii iima jero, “Yei! Kasa ejanoŋ togoŋ kendaboroju me nomaeŋ?” Kaeŋ jeŋ romoŋgoŋ jeneŋa ororo manjawaa soo somata ii kopiŋanoŋga horoŋ iyaŋa aomambaajoŋ ano.‡Kasa ejanoŋ oloŋ kono galeŋa ii qaa jakeyanoŋ ama qegi iroŋa siimbobolo moma komuŋkegi. Iyaŋa gamuya moma aonaga, kaeŋ afaaŋgoŋ komunaga. 28 Aŋa aomambaajoŋ anoto, Poolnoŋ gbaŋgbaŋ tereŋgoŋ kokaeŋ jero, “Nono korebore koi rajoŋ. Mono geeŋgaa selega eeŋ mende tiwilaawa.”
29 Kaeŋ jero moma kiwa mubutiwaajoŋ qisiro mugi uulaŋawo kapuare miri uutanoŋ kema jeneŋa ororo Pool Sailas yoroo kosoga-ranoŋ kema simiŋ kuma orono. 30 Simiŋ kuma oroma kapuare mirinoŋga uruama kamaaŋ kokaeŋ qisiŋ orono, “Eja somata woi, nii mono nomaeŋ ambe Anutunoŋ hamo qeŋ nono letombenaga?”
31 Qisiŋ orono ijori, “Mono uuga meleema Poŋ Jiisas moma laariŋ muna gii ano sumaŋuruganoŋ kaaŋagadeeŋ letoma Siwewaa buŋa koloowu.” 32 Kaeŋ ijori mirianoŋ keŋgi kanagesouruta kuuya yoŋowo ajoroogi Anutuwaanoŋ Buŋa qaa jeri mogi. 33 Jeri moma gomantiiŋaa aua iikanondeeŋ uruama kema wijigara soŋgbano. Soŋgbano iikanondeeŋ ii ano sumaŋuruta kuuya ii oomulu meŋ oŋoni. 34 Oomulu meŋ oŋoni uruano nene mirinoŋ uma nene ooŋ ama orono. Oroma iyaŋa ano sumaŋuruta yoŋonoŋ kuuya Anutu moma laarigitiwaajoŋ korisoro aŋgi. Kiaŋ.
Kapuare mirinoŋga konjoma oroŋgi kamaari.
35 Gomaŋ ano qaa jake galeŋ (majistreit) yoŋonoŋ opotoro wasiŋ oŋoŋgi kapuare mirinoŋ kaŋ kokaeŋ jegi, “Eja woi ii mono isama orona kamaawao.”
36 Kaeŋ jegi eja waayawonoŋ kaŋ buju ii Pool kokaeŋ ijoro, “Majistreit galeŋ yoŋonoŋ qaa kokaeŋ aŋgita kaja: Oro mono kasagara isambe kamaawao. Kawaajoŋ oronoŋ mono keteda koi mesaoŋ kamaaŋ luaenoŋ kembao.”
37 Kaeŋ ijoroto, Poolnoŋ opotoro ii kokaeŋ iŋijoro, “Room mindimindiri gawmanoŋ sopa somoŋgoŋ noroma kawaa (jeŋkooto) paaspoot noroŋgi laligojo. Kawaajoŋ yoŋonoŋ qaanara mende gosiŋ jeŋ tegoŋ kileŋ asuganoŋ ejemba jaagianoŋ eeŋ laŋ arawambu koobinoŋ nuruŋ kapuare mirinoŋ norooŋgi. Ii gamuyawo. Kaeŋ norooŋgi rari keteda koi nomaembaajoŋ wasiŋ noroŋgi eeŋ oloŋ kamaaworaga? Ii mende sokonja. Noro qaago totooŋ kamaawoto, yoŋonoŋ mono aŋgio kaŋ nuruaŋgi kamaaworaga.”
38 Poolnoŋ opotoro ii kaeŋ iŋijoro qaa ii meŋ majistreit galeŋ yoŋoonoŋ kema iŋijogi. Ii moma Room gawmambaa (jeŋkooto) paaspoot meŋ laligoriti, ii moma aaruŋ sombugia mogi. 39 Sombugia moma kapuare mirinoŋ kaŋ bonjoŋ susugoŋ kele ama kuuŋ oroŋgi kemeri. Kemeri Filipai siti mesaowaotiwaajoŋ welema oroŋgi. 40 Welema oroŋgi Pool Sailas yoronoŋ kapuare miri mesaoŋ Lidiawaa mirinoŋ keni. Kanoŋ kema uumeleeŋ alaurugara iŋiima uuwaa naŋgonaŋgo qaa jeŋ oŋomesaoŋ keni. Kiaŋ.
*16:12: Masedonia prowinswaa siti waŋa ii Tesalonaika. Distrik mutuyaa siti waŋa ii Amfipolis ano siti somata qatawo moŋ Filipai. Room yoŋonoŋ Filipai ii Itali kaaŋa galeŋ koma oŋoŋgi. Griik gomaŋ toya yoŋonoŋ iyaŋgiaa balonoŋ waba kaaŋa kolooŋ laligogi.
†16:24: Gere ozozopanoŋ kanagara melanjiro amamaaŋ rari. Uŋaya iiba.
‡16:27: Kasa ejanoŋ oloŋ kono galeŋa ii qaa jakeyanoŋ ama qegi iroŋa siimbobolo moma komuŋkegi. Iyaŋa gamuya moma aonaga, kaeŋ afaaŋgoŋ komunaga.