Aposele lenelu na
Afwee guefu na
Buke eetegeni eetei pulelee Aposele Lenelu Na, na ulu wolilu Luke pileleelutu tapuru leleelu na. Eetegenifi mene fetanelu eetei pulenelu aposele Jiseselu na ulu wolilule alipoolanelu. Wolilu Fifri nali afweele fetou natelee, Jerusalemei pulefooneke, Judiame, Samariame, te eete lafwalaleelu inengu atukweme wolene (1:8).
Buke Aposele Jiseselu disaipelefe nafwaleelu Judalufi molukwe pulefoleeke, te sabei ekeni amee amee soume leleeke telu inengu lafwaleelu atukwe wolene. Luke eesalu fetou neri lelee Kraiselu amee ameefe tukwe inalilufwalu ameelule amwi nifelarife, bebriefe Gote nali Israelefu inalilufwale nasi leteleelu atukwe lelee.
Aposele Lenelu Na mwamole yesou soulufe nelee eete mei Wolilu Fifrilu amee amee, nali Gotelufu Fifri. Israelelu Soulu Lie Pentikosetu Wolilu Fifri Jiseselu disaipelele wolu rietelee. Te sabei Wolilu Fifri nali menengu fatietelali te kaisekli fanetelalee.
Buke eetegenifi mene fetanelu mei aposele motukwe wamolulu nale alipoteri tetoo Jiseselu inalilufwale na ulu wolilule alipoterife. Eetegeni mene fetanelu inalilufwa motukwe na ulu wolilule nifelanei te Gotelu inalilufwale kaisekli lelarife.
Buke Aposele motukwe aposelelu nafe nafwali, te Pitalu Polelu yesou letenelu nafe metie motukwe lene. Pita disaipele mwamole Jisesetu wolume weife wari amenelu. Mwa. Bebriefe Pole Jisesele glei nifemeli, nanoo Gotelu inalilufwale oorerei letemelee. Jisese nali Polele fieri nafolee nemboue lufwafe leleeke nalilu amee amee letewaforife.
Telu buke kalufi Luke Polele sekalefoleelu nafe nafwaleefe nelee, nanookoe nelee “mena” lenelule. Pole bofootu wolu weife ifwari ifalee tefe eetegeni na kalufi nelee “mena.”
Aposele Jiseselu nale Jerusalemei alipotene
1
(Aposele 1:1—8:3)
Jisese Wolilu Fifrife natelee
1-2 Tiofiluse, mene Luke nianoo buke wolumefufi*1:1-2 nianoo buke wolumefufi Na ulu wolilu Luke Pileleelu. yesou motukwe Jisese fetou ne fetou ne afwateleelu amee ameele mene eetegenile pi letewatieke, te Gote Jisesele efeneile ifwakumoleelu krietume woletie. Bie nalilu Wolilu Fifrilu kaiseklilutu nali wolu namuneteleelu aposelele te amee te amee letewaterilu nale natelaleeke, tetoo efeneile ifwalee. Wolume teteree faleleeke, tafilaleelu boe furaleleeke, oofulilu reetu nalilu aposelele punepoletelee. Nali tupanele rame leforife nali oofulilu lalalee neleeke, tefe nalife lebati atemeleelu krie ameelu 40 lefolee. Tetoo Gotelu ameime lalarilu nale ifenatelee. Te nali ame ifelatelalime, tetoo bofootu nali mare kakali ifeletelali, te eese natelee, “Oone kose afeteli Jerusalemele grialemoke wabule mani. Mwa. Bie ekeni yesou Aie nali oonane wolu bebriefe nasi namolee fanemorife lelaleelule, teime lalamoi oolefoolabu. Oone wolu fimo ekeni yesoufe mene nelaiei. Jone inalilufwale kame melei pienuemelee, oonete mwa, Wolilu Fifri ame seenalemorife lelaleelu krie glei mokenei lelalee.”
Te ekenitu nalilu aposele mare lukuleneke tetoo eesalu fiefori lene, “Paielu, oone nembue eetetie pai mena Israelelu inengule oona kinefe leluke, menafe boe kaisekli ifelepoolale pe wolume laferilanelu keme?” Te fune natelee, “Eete glei oonanoo yesou, tetoo oone Gotelu kriele liele rame leteforife, mwa. Nanoo mei nalilu amei lafoolalee. Oonane ame sabei Wolilu Fifri riemobe tetoo oone soulu kaiseklile falebule, tetoo oone ame nianoo naleme inalilufwale alipoofwatebule Jerusalemefule, Judia provinseme, Samaria distrikeme, te te wokoo te wokoo eetegeni inengu lemeleelu atukweme wolebule.”
Jisese efeneile walee
(Make 16:19-20; Luk 24:50-53)
Eetegeni nale eese nateleeke, te temepoolanei Gote efeneile ifepeenalelali ange oofulinameneke, mwa, metie maseboome amoirepolelee. 10 Nanookoe Jisese efeneile waleelume ame ooti lefoomenei esulu lufwa are weife leeloo konembululeme leteneke punepo leteneke ifetemepotelane. 11 Te weife natene, “Galili, ooneboe glefeme eeteise kame yemereti temepoolamoi lieme ooti lepoolamo? Ekeni Jisese nembue eete Gote efeneile ifwakumolee, boe rilali mei nembue eete fetamolu atukweme lerife lelalee.”
Matiase Judaselu gugulule falefolee
12 Te Olife Afunefu boe Jerusalemeile wane. Eetegeni afune glei mokenei temelalee, mwa. 13 Te Jerusalemei kuruwoleneke, esulu ite mwaile peepeeneneke nali eetei lalananelu gueile preipoone. Te lufwa kame Pita, Jone, Jemse, Andru, Filipe, Tomase, Bartolomyu, Matyu, Alfiuselu lefoo Jemse, te Selote panefu lufwa Saimone nafoone, te bofoo Judase Jemselu lefoo. 14 Ekepane mareteku mwamole menengutu lukuleneke lalanei, tetoo Gotele na woponefoolane. Te Jiseselu yefee moo tari, te telu inali mei eetetie mare eesalu ameeleme alanane.
15 Ekeni lietu Jisesele menengoi ifelalanelu inalilufwalu ameelu 120 lene. Tetoo Pita temelali 16 natelee, “Apane wofoliane nefalemoolaie, bebriefe Wolilu Fifri Devitelu ragoo pi Judaselu nale nafolee, ekeni na Gotelu bukei lalalee. Nanookoe Judaselu nafe nelee nali Jisesele belerife akie ipoelu lufwale fatieteleefe. Tefe nembue eetegeni na wolu boletu lelee, Devite neleelu atukwememe. 17 Bebriefe Judase mei mena mare eesalu amee ameele aferiemenelu lufwa.”
18 (Nanoo Jisesele seinateleefe fanenelu bwaleele faleleeke, tetoo inengu monguelu bofoole falelee. Te ekeni inengoi yeferaleleeke arie mopu lefoleeke arielu finalefoone. 19 Jerusaleme eetegenile fineke, tetoo ekeni tekoole “Fwee Sunaleleelu Inengu” nafoone, nalilu natu Akeldama nafoone.)
20 Te Pita boe natelee, “Devitelu saue bukei eke pilenelu na nelee,
‘Nemboue nanoolu gugulu kame preme lafoolabe, bofoo lufwa nanoolu gugulule glei falefoleeke, tetoo lalabe. Mwa.’ 1:20 Sng 69:25.
Te bofoo kalu ekeni bukei neleelu na nelee,
‘Nemboue bofoo lufwa nanoolu amee ameele falefobee.’ 1:20 Sng 109:8.
21 Tefe mena Paielu Jisese lameli mare wariamenei amee amee lemenelu lufwa bofoo menanoofuleme namunefobile, 22 Jone inalilufwale melei pienuemeleelu lietu letewaleeke, tetoo Gote Jisesele neuneleeke efeneile ifepeenaneleelu lietume wolelee. Tetoo namunefooneke, aposelefe leleeke te Jisese furaleleeke oofulilu lalaleelu nale alipoofwatebile.”
23 Te Pita eese nateleefe esulu lufwa are namunetene Josep Barsabase, bofoo bilu Jastuse nafoone, weife Matiasetu. 24 Te Gotele na woponefoolanei nafoone, “Paielu, oone inalilufwalu menengule wolu rame letelu, eetegeni are lufwa inele oone namunefolu, menane fetou ne, 25 tetoo aposelefe leleeke Judaselu gugulule falefoleeke tetoo lalabe. Judase wolu eetegeni amee ameele grialeleeke walee, nali eetei walarilu wokeile.” 26 Te ka tukwee tukweelule are kreenapooneke, te lufwa bofoo ameetu bebenetapoolali, te lufwa are boliganuebile, te lufwa ka wamolule faleleelu nali ekeni lufwa mare alarife. Te eesalu ameetu tetoo Matiase Judaselu gugulule falefolee, te tialoo yarilutu aposelele nifetelee.

*1:1-2 1:1-2 nianoo buke wolumefufi Na ulu wolilu Luke Pileleelu.

1:20 1:20 Sng 69:25.

1:20 1:20 Sng 109:8.