2
Dŋä Äŋguä Iqu äquvepkqeŋqä
1 Hiunji hapä pmeqä naqänäŋä, qu ‘Pendikosiŋganjqä’ ätmiŋuwi, ätimäukqe. Iŋgaŋi qokä-apäkä Jisasi Iquenyqä quuvqä heqiyqä iqua, aŋä hŋque äpmamiŋuwi. 2 Iŋgaŋi qäukuä haqä yätutaŋi, hääŋqä ätäqe, yuŋuä yäŋänäqŋqä eŋqä-paŋä maqänä äpäqe, aŋä qu pmetaŋguwä iqueŋi kuapänä äwimakqe. 3 Iiŋä iäqetaŋi, tä hänaqä eŋqä-paŋi äququeqäkaŋi, iquauqä haqeqä äpmakäwqaŋgi iqäŋguwi. 4 Iŋgaŋi Dŋä Äŋguä Iqu, qokä-apäkä iquauŋi kuapänä muŋgaŋgi, qu aŋä-kukŋuä huitaŋä-huitaŋä ätipäqäkuwi.
5-6 Ämaqä Goti Hanjuwä Iqueqä kukŋuä qätä wiyqä Israitqä hŋqua, qua eeqänäŋä iuta ätimäupu, Jerusälemä iu äpmamiŋuwä iqua, nätmatqä iiŋi qätä äwipiyi, äpäpu aquvä äqäŋguwi. Jisasi Iqueqä ämaqä iqua kukŋui, quwqä aŋä-kukŋuä iu tqäwqaŋguwiŋqe, qu yäuŋuä ikuwi. 7 Qu yäuŋuä ipiyi, tiiŋä ätŋguwi. “Ämaqä kukŋuä tä ätätqäŋuwä tqua, eeqänäŋi Galilisaŋä-quaeqä. 8 Iŋi änääŋäwä? Ne hŋqunä-hŋqunäŋi, qu neyaqä aŋä-kukŋui qäyunä tqaŋgä äwiyqueuä” ätŋguwi. 9-11 “Ne ämaqä Patiya pmeqä, Mindiya pmeqä, Elamä pmeqä, Mesäpotemiya pmeqä, Jutiya pmeqä, Kapatosiya pmeqä, Pondusi pmeqä, Eesiya pmeqä, Päleŋgiya pmeqä, Pambiliya pmeqä, Isipä pmeqä, Limbiya iuŋi aŋä-himqä Sairini iŋgisa pmeqä, aŋä-himqä Romä pmeqä, Kritä pmeqä, Arepiya pmeqä iqune, ne ämaqä Israitqä iqunesä, ämaqä huizi, Goti Hanjuwä Iquenyqä qoŋä anä äuktäutuŋquä iquatä, äpätanä äpmeŋunä. Iiŋä etaŋgi Goti Hanjuwä Iqu, wäuŋuä yäŋänäqŋqä imäkätŋqeŋqe, qu awi, neyaqä aŋä-kukŋuä huitaŋä-huitaŋi tqaŋgä qätä äwiyqunä” ätŋguwi. 12 Iŋgaŋi qu yäuŋuä ipu, kŋuä kuapänä indqänäpu, tiiŋä ätŋguwi. “Nätmatqä tä ätimäuqäqe, quati änääŋgä?” 13 Iiŋä etaŋgqä-qe, ämaqä hŋqua, quuvqä heqiyqä iquauŋqä tä äsäpu, tiiŋä ätkuwi. “Tä qu wainqä-eqä kuapänä änäpu, hiqiiyqä iqäuä.”
Pitä iqu, kukŋuä awä ätukqeŋqä
14 Iŋgaŋi Pitä iqutä, 11 iquatä, pämä ätqäpiyi, iqu maŋä yäŋänäqŋqä ätätä, qokä-apäkä iuŋi tii ätukqe. “Qua Jutiya iutaŋä iquendä, ämaqä kiŋä imdaŋä äpäpu, Jerusälemä täu äpmeŋuwä iquendä, nyi kukŋuä tä tmqä iqäqe, he qätä äŋguänä änyiyäpu, nätmatqä täŋqe, näqŋqä äŋguänä mapŋqeqä. 15 ‘Qu wainqä-eqä änäpu hiqiiyqä iqäuä’ kŋuä maiyqä pa inä, oeyä! Ziŋuitä, 9 klokŋganjqä” ätukqe. 16 “Tä ätimäuqäqe, hiŋuä-tqä Joeli iqu, ätkqä-panjqä. Iqu tiiŋä äyä ätkqeqä.
17 ‘Goti Hanjuwä Iqu tiiŋä ätätqänä. “Hea yäpakäŋgaŋi, Nyi qokä-apäkä eeqänäŋä iuŋi, Ŋqä Dŋä Äŋguä Ique äwiquatmniqeqä. Itaŋi hiqä ymeqä qokä iquatä, ymeqä apäkä iuatä, hiŋuä tpnuwiqä. Hiyaqä hikŋä iqua-pqe, wätqä eŋqä-paŋä qumbnuwiqä. Itaŋga hiyaqä qoyaŋä iqua wätqä qumbnuwiqä. 18 Tiiŋä-pqä inänji. Nyi qokä-apäkä wäuŋuä-nyiyqä iquau-pqe, Ŋqä Dŋä Äŋguä Ique äwiquatmniqeqä. Iŋi qu-pqe hiŋuä tpnuwiqä. 19 He hiunji iqueŋqä näqŋqä hipŋqeŋqe, qäukuä yätutä, qua butäŋi, Nyi nätmatqä hiutaŋä-huitaŋä tii imäkmniqeqä. Häŋeqätä, tä suakä naqänäŋätä timäuniqeqä. 20 Itaŋga mäptqe hea äwitä, qaŋui häŋeqä eŋqä-paŋä imäkŋgaŋga, iŋgaŋi Naqä Iqueqä hiunji, Iqueqä yäŋänäqŋqetä, we-huŋqä naqänäŋitä, ämaqe yäuŋuä wimäkqäŋqä timäuniqeqä. 21 Iŋi iŋgaŋi, qokä-apäkä, Naqä Iqu yätamäkqä vätŋqä tääqä tquaŋgqä eeqänäŋä iqua, Iqu aŋgu itmetä häŋä iqumuatäniqeqä” ätätqänä’*Joeli 2:8-32 ätkqeqä” ätukqe.
22 “Ämaqä Israitqä iquenä, nyi Jisasi Nasäretqätaŋä Iquenyqä hetmqä iqäqe, qätä nyipiyä. Goti Hanjuwä Iqu, Ique yäŋänäqŋqä iwimäkqaŋgi, Iqu ämaqä mimäkqänäŋä huitaŋä di heyaqä awiqisa imäkqaŋgqe, he hiŋuä äyä äqunäŋäuä. Hiŋuä iiŋä äqumbiyi, ‘Iqu Goti Hanjuwä Iquesa äquvepqiyä’ kŋuä äyä ämeqäuä” ätukqe. 23 “Goti Hanjuwä Iqu, hiŋuiqänä kŋuä indqänätä ‘imäkmniqeqä’ ätkqä-pa, Ämaqä Tqueŋi hiyaqä hipa iu äyä etapkqeqä. Iŋi he Iqueŋi, ämaqä ququvqänäŋä iquauqä hipa iu äväpu, zä-huätatä äuepu, pizqä ae äpäkkuwiqä. 24 Iiŋä etaŋgi Iqueŋi, äpäkoŋqe a makiqätqä iqaŋgi, Iqu äpäkonätä täŋä-huŋqä meqaŋga, Goti Hanjuwä Iqu hiŋuinä mäquŋquä itä, aŋgu ävauqumuatkqeqä” ätukqe. 25 “Ii äwimakqe, Dewiti iqu iquenyqä tiiŋä ätkqäqä-paŋiqä.
‘Naqä Iqu, nyaqä hiŋuä iqi hea ique-ique pmetaŋgi äqunäŋänä. Iqu nyaqä ämuaŋgisa äpmeŋqe, nyi yäuŋuä-yäuŋuä miqä ymqänä. 26 I etaŋgi nyi äwqä yeeqä itmä, ŋqä kukŋuä ätätmi, yeeqä iiŋqe, Iquenyqänä tqämqänä. 27 Nyi ämaqä, Si “Ŋqeqä” ätätnä ätenjikŋä iqunä etaŋgä, nyi ämaqä ae äpäkoŋguwä iquauä aŋä iuŋi äpmetmä, piyaŋä wamqe hiŋuinä maŋqäŋqä isiŋiqä. Iŋi nyi nätmatqä Goti Hanjuwä Iqu iiŋä inyimäkäniqä iiŋqä, kŋuä ganä indqänätmä, äŋguänä pmamqänä. 28 Häŋä-pmeqeuŋqä hänaqe, Si ae ämändquakŋiqä. Itaŋga nyi Sitä anä äpmetayitaŋi, Si yeeqä iiŋqe daptŋiqä’ ätkqeqä” ätukqe.†Apqä Bukä 16:8-11
29 “Tatqä-guäkenä, nyi kukŋuä awi qäyunä tiiŋä hetmqänä. Neqä awiqu Dewiti iqu ae äpäkoŋgaŋga, qu ique qua äptekuwi. Itaŋga ique qua äptekuwi, täŋgaŋä-pqe neyaqä awä täqi äyä äptnänä. 30 Iiŋä etaŋgi Dewiti iqu hiŋuä-tqä-qu eä, iqu näqŋqä tiiŋä emiŋqe. Goti Hanjuwä Iqu, ‘Qänakndaŋi Nyi tqä tawäkataŋi, ämaqä naqä si eŋqä-paŋä hŋqu imäkmniqeqä’ ätätäqäŋgaŋi,‡Apqä Bukä 132:11; 2 Samueli 7:12-13 Iqu naqä-qakuä ätukqeqä. 31 Iutaŋi, Goti Hanjuwä Iqu, Kraisi neyaqä Ämineyqä Ique, aŋgu vauqumuatäniqä diŋqe, Dewiti iqu, hiŋuä ganä äqunätä, tii ätkqe. ‘Ämaqä ae äpäkoŋguwä iquauqä aŋiu äpmetmä, piyaŋä wamqe hiŋuinä maŋqŋqä yäniqeqä.’§Apqä Bukä 16:10 32 Iiŋä etaŋgi Jisasi Iqueŋi, Goti Hanjuwä Iqu qua äptekuwä iuta ae ävauqumuatkqe. Ne eequne hiŋuä iiŋä äquŋgqueŋqä awä tquä-neyi. 33 Täŋgaŋi Iqu qäukuä haqä yätuŋqä äyätä, Goti Hanjuwä Iqueuä hipa ämuaŋgisa äpme. Iŋi Goti Hanjuwä Iqu hiŋuiqänä ätukqä-pa, Iqu Dŋä Äŋguä Ique, Kaniqueqä hipa iuta ämetä, nätmatqä tä he hiŋuä äqunäpu qätä äwiyätqäŋuwi, ae äyä änequatqiyä. 34-35 Dewiti iqu, qäukuä haqä yätuŋqä mäyqä itäqä-qe, iqu tiiŋä ätkqe.
‘Naqä Iqu nyaqä Naqä Iqueŋi, “Nyi Tqä himä-wiuŋqä iquauŋi, mändi äkittqäyätmä, Saqä yäpä iqi pmuatemqäŋgaŋqe, Si Nyaqä hipa ämuaŋgisa pmayä,” ätukqeqä’ ätkqe.*Apqä Bukä 110:1
36 Iiŋä etaŋgi Israitqä eeqänäŋä iquenä, he näqŋqä äŋguänäŋä mapiyä. Jisasi he zä-huätatä äuekuwä Iqueŋi, Goti Hanjuwä Iqu iwimäkqaŋgi, Iqu neqä Naqä-qu etä, Kraisi ne Ämineyqä-qu ekqeqä” ätukqe.
Qokä-apäkä kuapänäŋi, kŋuä äkunmäknäpu, asŋä ämakuwiŋqä
37 Qokä-apäkä iqua, Pitä iqu kukŋuä tqaŋgqe qätä äwipiyi, quwqä äwqä haŋä kiiŋä vqaŋga, yäuŋuä ipu, kŋuä kuapänä indqäŋguwi. Iiŋä ipiyi, qu Pitä iquesä, ämaqä kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä ändowatkqä huizi iquautä, yatŋqä tiiŋä äwikuwi. “Tatqä-guäkenyä, ne äänä imäkatuŋquäwä?”
38 Iqu kimaŋi tii ätukqe. “Goti Hanjuwä Iqu hiqä suqä quvqe huätä maemäutŋqä diŋqe, he eeqänäŋä hŋqunä-hŋqunäŋi, kŋuä äkunmäknäpu, hiqä quvqe ävquatämäupu, ga Jisasi Kraisi ne ämineyqä Iqueuä yoqeta, asŋä mapiyä. He iiŋä imäkqaŋguwäŋgaŋi, Goti Hanjuwä Iqu Dŋä Äŋguä Ique etapäŋqiyä. 39 Ii, tiiŋi. Hiŋuiqänäŋi, Goti neqä Naqä Iqu, Dŋä Äŋguä Ique hitapäniŋqä kukŋuä quti ämäsäutäqäŋgaŋi, Iqu qokä-apäkä, Iquenyqä ppŋqä tääqä ätuätumeniqä eeqänäŋä iuŋqä, kŋuä indqänätä ämäsäukqe. Qu hesaŋätä, hiqä ymeqä iquautaŋätä, itaŋga qokä-apäkä eeqänäŋä kiŋä nämä äpmeŋuwitaŋätä, iquayqä” ätukqe.
40 Ga Pitä iqu kukŋuä kuapänäŋi inä ätuätä, itaŋga, “Suqä quvqä imäkqä täqi äpmeŋuwä iquatä, qui anä imäkŋqä diŋqe, hiqä-hiuä äŋguänäŋä mimbiyä-qe,” yäŋänäqŋqä ätukqe.
41 Iŋgaŋi Pitä iqueqä kukŋui, qokä-apäkä iquauqä äwqeuŋi, äŋguänäŋä ämuŋgqä iqua, qu asŋä ämakuwi. Hiunji iqueŋi, qokä-apäkä 3,000, Jisasi Iquenyqä quuvqä eqiyäpu, quuvqä eqämiŋuwä huiziquau äwimakuwi.
Quuvqä heqiyqä iqua, äänä-äänä ipu pmeqeŋqä
42 Itaŋga qu eeqänäŋä iqua, kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä ändowatkqä iqua, näqŋqä vqaŋgä qätä äwiyäpu, yätamäkqä änyäpu, buayä anä änäpu, Goti Hanjuwä Iquenyqä tääqä ätäpu, äpmamiŋuwi.
43 Iŋgaŋi qokä-apäkä iqua, Goti Hanjuwä Iquenyqe, “Iqu aaŋä yänänjqä” kŋuä indqänäpu zä imiŋuwi. Itaŋga Goti Hanjuwä Iqu ämaqä kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä ändowatkqä iquau iwimäkqaŋgi, qu nätmatqä ämaqä mimäkqänäŋä di kuapänä imäkmiŋuwi. 44 Qokä-apäkä Jisasi Iquenyqä quuvqä eqiyäpiyä iqua, äwqe naqä-huinyä imbu, nätmatqä eeqänäŋiŋqä “Ŋqeqä” matŋqä ipu, “Neyaqeqä” ätnmiŋuwi. 45 Quwqä quaetä, nätmatqä quwqä ämamiŋuwitä, mbqäŋqä imäkäpu, mbqä ämapiyi, iwäsäupu, ämaqä äwa iqaŋguwä iquau äwimiŋuwi. 46 Qu hiunji ique-iqueŋi, äwqä naqä-huinyä imbu, hiqäva-imäkqä aŋä iŋgisa aquvä äqänäqisäpu, ga ymisaŋi “ŋqänänjqä” matqä ipu, yeeqänä ipu, aŋä hŋque-hŋque buayä anä änäkämiŋuwi. 47 Qu iiŋä imäkäkipiyäŋgaŋi, Goti Hanjuwä Iqueqä yoqe haqeu ämamäumiŋuwi. Ämaqä huiziqua ii iqaŋgä äqumbiyi, qu “Ii äŋguiqä” ätmiŋuwi. Itaŋga hiunji ique-iqueŋi, Naqä Iqu qokä-apäkä qui imäknätqätaŋguwä hui aŋgumä inä itmetä, quuvqä eqämiŋuwä iquatä anä äpmuatemiŋqe.