Luka
Iifa Faunina Iesu Fouga Luka Epapua Auga
1
Kapa Puo Iꞌina Puka Lapapua Auga Alaifania
1-2 Papiau maꞌo Iesu eꞌina ega pinauga ekapaisa, ke ala epafua oma auga ifoꞌi maaꞌiai keisa. Isa kapaꞌina keisa auga kepakoꞌania, ke egaꞌina papiauꞌi epoꞌiai isaꞌi, Iesu fouga papiau maaꞌiai fekeifafoua auga pinauga kekapaisa. Ke isa egaꞌina fouꞌi maaꞌaisai keifania, ke kepapua kepeni pagainiꞌa. Ega kainai Iesu fouga keifania auga iifa koꞌa apamia, ke aloꞌa koꞌagai apakoꞌania. Ke iꞌa epoꞌaisai papiau maꞌo Iesu fouga ala eꞌina oma aꞌo kelogonia auga okogai mo kepapua. 3-4 Teofilus, au akaikiꞌa aumu, papiau isaꞌi oi maamuai Iesu fouga keifania auga fouga lalogo. Kai lau alou koꞌagai anina laani auga, oi Iesu fouga koꞌa ipauma auga fologo laoma. Ega kainai lau ifou Iesu eꞌina kapaꞌina ekapaiꞌi fouꞌi maꞌoai okoꞌi ipaumagai lamaleleainiꞌi. Ke fuagai oi faumuai fapapua fapenio auga laopolaga felo laoma. Ega puo Iesu fouga lapapua eemu efai.
Ioane Baptista Agemauni Auga Fouga
Ega kinagai Kin Herod, Iudea ago fofouga* Iudea ago fofouga auga, Samaria ago ke Iudea ago fofouga auga, pau Palestine ago keoma. eꞌimaisa alogai, sakedote auga agaꞌo aka Sakaraia eagu. Isa sakedote ikupuga alogai gopu agaꞌo aka Abaija keoma auga gopugai emai. Isa akafa aka Elisabeta isafa sakedote lopia faꞌa aka Aaron keoma auga ega gopuai emai. Sakaraia akafa auniꞌi auga Deo maagai alo opai auꞌi, ke aloꞌi koꞌagai Deo ega iifa maꞌoai, ke sakedote laoꞌi maiꞌi maꞌoai kaiꞌiai kepea. Ega kainai kai agaꞌo isa kapa agaꞌo apala kekapaisa auga puo aepeniꞌi. Ke isa imoi eega laaꞌi gome isa akafa Elisabeta eogeoge. Ke isa auniꞌi auga pau keapao alogaina.
8-9 Sakaraia ega sakedote gopuga auꞌi Deo ega eꞌai kepinauga kinaꞌiai, isa isafa sakedote pinaugaga ekapaisa. Egaꞌina alogai Iudea papiauꞌi sakedote kekinaniꞌi kagakagagai Sakaraia kekinaga. Ke keulaisa Lopia Deo ega eꞌa alogai sakedote lopia faꞌaꞌi mo kekoko, aꞌo Deo kepaꞌa penia afugai fekoko, amu fogaꞌi feloꞌi Pilitani malagai ‘incense’ feumaꞌi ke femegamega keoma. 10 Ke amu fogaꞌi feloꞌi iuma kina maaga emai aisama, papiau Deo ega eꞌa afe kaina kemegamega kai, Sakaraia ifogamo Deo ega eꞌa alogai ekoko, amu fogaꞌi feloꞌi eumaiꞌi ke emegamega.
11 Ega aisama Lopia ega agelo agaꞌo, aꞌo Deo kepaꞌa penia afuga kaina kainai isa eapakina penia. 12 Sakaraia agelo eisa aisama, oge egea emaniꞌi alogaina. 13 Kai agelo isa epainia einaka, “Sakaraia, folomaniꞌi. Gome Deo oi emu megamega aꞌo elogonia, ke lau eulaisau lamai. Oi akafamu Elisabeta imoi maguaega agepamauga. Ke imoi egaꞌina aka Ioane fooma. 14 Isa oi alogama agepenimi, ke oi isa agomalaniaina. Ke papiau maꞌo isafa isa emauni auga alogama akepaꞌaua. 15 Gome isa Lopia maagai au akaikiꞌa agemia. Isa fino, o mulamula inoka agaꞌo faeinu. Ke ina gua alogai ekaega kai, Deo ega Spiritu isa alo agepapogua. 16 Ke isa Israel papiauꞌi maꞌo agemueainiꞌi Lopia isa eꞌi Deo eega agemaiseiniꞌi. 17 Ke ufainagai Elaija Deo ega Spiritu isapuga eafiia epinauga koa iꞌopoga, isa egaꞌina isapuga ageafia. Ke Lopia aemai koa kai, isa imoi amaꞌi aloꞌi agepaefo pagainia gauꞌi akeaipeniꞌi, ke papiau Deo aina akeafia auꞌi isafa aloꞌi agepaefo pagainia, papiau Deo maagai alo opai auꞌi eꞌi ikifa keagagai akepea. Ke Lopia faugai papiau agepafuaꞌi akeagu,” eoma.
18 Ke Sakaraia agelo epainia einaka, “Egaꞌina iifaga mapakoꞌania auga afaꞌagamo eꞌinoka. Gome lau laapao alogaina ke akafau isafa eapao, imoi agaꞌo fepamauga koa kina auga efua,” eoma.
19 Ke agelo einaka, “Lau Gabriel Deo agogai laapae, ke lau Deo eulaisau oi maamuai Deo ega iifa faunina iꞌina faifafoua eoma lamai. 20 Ke moisa, oi akemu ageafu, afoloniniꞌani agelao lau laifaniꞌi kapaꞌi maꞌoai koꞌaꞌi akemia kinagai kai, aloniniꞌani pugu. Gome lau Deo ega iifa oi maamuai laifania auga, ega logoai ega kina agekaina aisama koꞌa mo agemia auga oi alopakoꞌania,” eoma.
21 Ke papiau Deo ega eꞌa afe kaina kemegamega auꞌi Sakaraia keꞌimaisa. Ke Sakaraia Deo ega eꞌa alogai eapa alogaina, aepealai aemai puo kekauai keopofua. 22 Ke epealai aisama, maaꞌiai ganiniꞌani eoma auga aekainia. Ke kelogo isa Deo ega eꞌa alogai, laulau agaꞌo eisa keoma. Gome isa imagai mo gou ekapaisa kai, akegai ganiniꞌani eoma aekainia auga keisa.
23 Isa ake eafu aeniniꞌani mo elao Deo ega eꞌai ega pinauga epafua, ke ega pagua elao. 24 Ke egaꞌina kinaꞌi afegai, isa akafa Elisabeta einae. Ke gafa ima alogai, isa eꞌa alogai mo eagufake eagu ke eifa einaka: 25 “Lopia Deo lau faagauai iina koa ekapaisa. Paukai Isa ega gafegafe akaikiꞌa epeniiau, papiau epoꞌiai imoi agaꞌo alapamauga auga meagaina eafiꞌaua,” eoma. Ke isa faagagai kapaꞌina emia auga koꞌa ma auga gakapulaisa eoma puo, gafa ima eꞌa alogai eagu, Deo mo eopolaga.
Iesu Agemauni Auga Fouga
26-27 Ega kinagai ifiao faaga fofouga agaꞌo, au agaꞌo fou akefeufeu auga ifiaoga aka Maria eagu. Isa kin Davide okogai emai auga agaꞌo aka Iosepa fou fekeamage keoma auga papiau maaꞌiai keifafoua. Elisabeta einae gafa ima epagai afegai, kina agaꞌogai Deo agelo Kabriel eulaisa, Kalilea agogai, Nasareta paguaga elao. 28 Agelo elao Maria eapakina penia epainia einaka, “Maria, oi loague? Lopia ega gafegafe akaikiꞌa epeniio, ke eemuai eague,” eoma.
29 Agelo Maria epamegonia auga, pamego aage laaꞌi puo aꞌo elogonia aisama, emaniꞌi eopofua. Ke egaꞌina pamegoga kapaꞌina eifania auga oko ekapunia galogo eoma. 30 Maria agelo ega iifa eopopolaga kai, agelo eifa pugu einaka, “Maria, folomaniꞌi. Deo oi ekinanio ega gafegafe akaikiꞌa epeniio. 31 Fologo oi aloinae, imoi maguaega agaꞌo alopamauga. Imoi egaꞌina aka Iesu fooma. 32 Ke isa au akaikiꞌa ipauma agemia, ke papiau isa akeifaga Deo ufai auꞌoniai eagu, Au Akaikiꞌa Ipauma Auga Gauga akeoma. Ke imoi egaꞌina apa Davide okogai agemai. Ke ufainagai Davide isapu akaikiꞌagai Israel papiauꞌi eꞌimaꞌi koa iꞌopoga, Lopia Deo isa isapu akaikiꞌa agepenia. 33 Ke isa Israel papiauꞌi, Iakobo okogai kemai auꞌi Grik malagai, ‘Iakobo ega eꞌa’ aoniamo ageꞌima afeꞌainiꞌi. Ke isa agofaꞌa eꞌima auga afaefua ageka aoniamo,” eoma.
34 Ega aisama Maria eifa einaka, “Agekaina kai lau fofou au agaꞌo fou alafeufeu kai, ala koa iꞌopoga faagauai iina koa agemia agekaina?” eoma.
35 Ke agelo einaka, “Deo ega Spiritu oi ageake penio, ke Deo ufai auꞌoniai eague, Au Akaikiꞌa Ipauma Auga ega isapuai agepakaisogonio aloinae. Ega puo oi Deo maagai alo lolofa imoina alopamauga, ke papiau isa akeifaga Deo Gauga akeoma. 36 Oi aamu Elisabeta isafa apaogai ganinagai imoi agaꞌo agepamauga. Ke isa eogeoge keoma auga pau einae gafa imagea elao. 37 Gome Deo eegai kapa agaꞌo aeꞌinoka.”
38 Maria agelo ega eifa oma aina elogonia aisama, eifa einaka, “Lau Lopia Deo ega pinauga ikapa papiau agaꞌo. Ega puo oi loifania koa iꞌopoga faagauai gamia,” eoma. Egaꞌina afegai agelo Maria epuaꞌafuga elao.
Maria Elisabeta Eega Elao
39 Agelo Maria epuaꞌafuga afegai aisama, Maria fiakoa mo ekailai Elisabeta eega elao. Elisabeta akafa Sakaraia ega eꞌa auga, Iudea ago taonina, iku afuga agogai eapa. 40 Maria egaꞌina eꞌagai ekoko Elisabeta epamegonia. 41 Ke Elisabeta Maria ega pamego aꞌo elogonia aisama, gua alogai imoi isafa alo egama egopokae, ke Elisabeta Deo ega Spiritu alo epogu. 42 Ega aisama alo egama alogaina eifa akaikiꞌa einaka, “Papie maꞌoai epoꞌiai Deo ega gafegafe akaikiꞌa epeniio, ke imoi oi alopamauga auga isafa Deo ega gafegafe akaikiꞌa epeniia! 43 Kai kapa puo lau papie akaikiꞌau koa iꞌopoga lamia, eꞌu Lopia ina emai eisau? 44 Lau ega laifa oma, gome oi emu pamego aꞌo lalogonia mo aisama, fiakoa mo guau alogai imoi alo egama egopokae. 45 Oi Lopia ega iifa loafia auga lopakoꞌania Lopia agekapa paisa looma aumu, Deo eegai kapa feloꞌi loafiꞌi,” eoma.
Maria Deo Eau Afagaina
46 Ega aisama Maria isafa alo egama alogaina puo eifa einaka:
“Lau alou koꞌagai Deo laau afagaina.
47 Ke Deo kaniau isagamauga Auga eegai alou egama alogaina.
48 Gome lau Deo ega pinauga ikapa papieu, akaikiꞌau laaꞌi kai papie mainiu.
Kai Deo lau eopolaniau ega gafegafe epeniiau.
Ega kainai papiau pau keague auꞌi ke muni akemai auꞌi aoniamo akeifaniau, Deo ega gafegafe akaikiꞌa epeniiau papieu akeoma.
49 Gome Deo Isapu Akaikiꞌa Auga kapa maꞌoai agekapa agekaina auga, kapa akaikiꞌaꞌi lau faagauai ekapaiꞌi.
Isa aka elolofa.
50 Ke kaisau Deo kemaniꞌiaina, ega iifa muninai kepea auꞌi guaꞌi eania.
Ke pau keague auꞌi ke muni akemai auꞌi isafa eeꞌiai ega koa agekapa aoniamo.
51 Isa ega isapu akaikiꞌa epapinauga, kapa akaikiꞌaꞌi ekapaꞌi,
papiau kapaꞌi opoꞌiai keainaꞌau auꞌi euokaiꞌi.
52 Ke keainaꞌau auꞌi epoꞌiai, papiau keꞌimaꞌi lopiaꞌi auꞌi eꞌi lopia eafaniꞌi.
Kai akeainaꞌau auꞌi, au akaikiꞌaꞌi epamiaꞌi.
53 Ke inaeꞌi ekimu keulalu auꞌi, amu feloꞌi epagafuniꞌi kai,
paꞌamuꞌamu auꞌi imaꞌi maini epalaoꞌi.
54-55 Deo ufainagai lau apau Abraham, ke okogai kemai auꞌi eeꞌiai
pakoꞌa niniꞌanina ekapaisa.
Egaꞌina iifaga afaeꞌagege, aoniamo guaꞌi ageania.
Ega koa iꞌopoga, Isa ega pinauga ikapa Israel papiauꞌi guaꞌi eaniia aeꞌagegeainiꞌi,”
eoma.
56 Maria ega eifa oma afegai, Elisabeta fou keagu gafa oiso koa iꞌopoga elao afegai kai, emue ega pagua elao.
Ioane Baptista Emauni
57 Egaꞌina afegai Elisabeta ega mauni kina emai ekainia aisama, imoi maguaega epamauga. 58 Isa aaga akina ke eꞌa ipafe auꞌi imoi epamauga fouga kelogo aisama, eega kelao. Ke Deo isa gua eani alogaina eogeoge meagaina eafiꞌaua imoi epamauga puo, fou kealogamalaina.
59 Ke imoi emauni kina imagea kuagai oiso aisama, Iudea papiauꞌi eꞌi kagakaga kainai, imoi kelaoaina maguaega faaga iifalaina gouga faagagai kekapaisa. Ke imoi ama akagai kegapafaala Sakaraia kegaoma keoma. 60 Kai imoi ina isa epaapakipoꞌi eifa einaka, “Sakaraia folooma! Ioane amooma,” eoma.
61 Ega aisama isa kepainia keinaka, “Oi aamu akimu auꞌi epoꞌiai, kai agaꞌo aka ega koa laaꞌi,” keoma.
62 Egae kai egaꞌina papiauꞌi Sakaraia imoi aka kapaꞌina ageoma auga imaꞌiai gouga kekapaisa kepaꞌani penia. 63 Ega aisama Sakaraia kapa agaꞌo kegamaiseina imoi aka gapapua eoma, gouga imagai ekapaisa. Ke kemaiseina aisama iina epapua oma, ‘Imoi aka Ioane’ eoma. Egae keapa auꞌi isa akafa eifania koa iꞌopoga mo epapua auga keisa puo, kekauai alogaina keopofua. 64 Ke imoi aka epapua aisama, fiakoa mo mala emameꞌa ake epaagalaisa, eniniꞌani pugu, ke Deo eau afagaina. 65 Ke Sakaraia ega eꞌa ipafe auꞌi keisa, ke iꞌina laoga maina fouga kelogo auꞌi maꞌoai epoꞌiai Deo kapaꞌina ekapaisa auga maniꞌina kepaꞌaua. Ke Iudea ago fofouga iku afugai keagu auꞌi maꞌoai kapaꞌina kemia auꞌi maꞌoai fouꞌi keifaniꞌi aefuafua. 66 Ke papiau maꞌoai imoi egaꞌina Deo ima alogai eagu auga keisa, ke egaꞌina fouga aloꞌiai eka. Ke ifoꞌi mo epoꞌiai keifa keinaka, “Imoi iꞌina auga muni ala agemia oma auga oko alalogo,” keoma.
Sakaraia Profeta Koa Iꞌopoga Eniniꞌani
67 Ioane ama Sakaraia mala emameꞌa eniniꞌani pugu aisama, Deo ega Spiritu alo epogu, Deo eau afagaina, ke profeta koa iꞌopoga iina eifa oma:
68 “Lopia Israel papiauꞌi eꞌi Deo ega papiau eopolaniꞌi emai eꞌi ou auꞌi eeꞌiai epapealaiꞌi, kaniaꞌi eagamauga.
Ega puo iꞌa Isa amaau afagaina.
69 Isa ega pinauga ikapa auga, kin Davide okogai au agaꞌo ekinaga eulaisa.
Egaꞌina auga, Au Akaikiꞌa,§ Grik malagai, ‘paꞌo’. Paꞌo auga kapula fouga eifania. iꞌa kaniaꞌa Isagamauga auga.
70 Egaꞌina auga ufainagai isa ega profeta aloꞌi elolofa auꞌi akeꞌiai eifafoua auga iꞌopoga mo emia.
71 Egaꞌina iifaga auga Isa Mesaia ageulaisa,
iꞌa aꞌa ou auꞌi aniꞌa akeani auꞌi eꞌi isapu papagai aagu auga eeꞌiai agepapealaiꞌa eoma.
72 Deo ufainagai iꞌa ufuꞌa apaꞌa guaꞌi eaniia, ke fou pakoꞌa niniꞌanina kapula ipauma kai agaꞌo laagai afaeaopagai auga ekapaisa. Ke pakoꞌa niniꞌanina kapula egaꞌina auga Deo maagai lolofaga ipauma.
Egaꞌina auga Deo eopolaga puo iina ekapa oma.
73 Egaꞌina auga, Deo iꞌa apaꞌa Abraham auniꞌi kepakoꞌania keifa kapulania auga.
74-75 Iꞌina iifaga koꞌa ipauma! Deo anina eani iꞌa aꞌa ou auꞌi akeafi apalaniꞌa auga maniꞌina falapaꞌaua, ke Isa faugai fapinauga, ke faau afagaina eoma.
Ega kainai Isa iꞌa aꞌa ou auꞌi imaꞌiai epapealaiꞌa.
Ke Isa anina eani auga, aufa kina iꞌa Isa aau afagaina ke faugai apinauga alogai, aloꞌa koꞌagai laomai apalaꞌi faumakalainiꞌi, ke maagai alo lolofa, ke alo opai auꞌa famia eoma.
Ega kainai Deo pakoꞌa niniꞌanina kapula ipauma ekapaisa.
76 Ke oi Ioane gau aumu, papiau oi akeifanio Deo Au Akaikiꞌa, ufai auꞌoniai eague Auga ega profeta akeoma.
Gome oi Lopia Mesaia agogai aloufai alolao ega keaga alopakaisa.
77 Ke keaga alopakaisa alogai Deo ega papiau, Deo isa eꞌi laomai apalaꞌi ala ageꞌagegeai omaꞌi,
ke kaniaꞌi ala ageagamau oma auga alopalogoniꞌi.
78-79 Iifa gome iꞌa uminagai aagu Deo alalogo felo, ke aꞌa laomai apala ipauma emokaiꞌa puo amae koa iꞌopoga.
Kai Deo egaꞌina auga anina aeani, gagao keagagai gapapeaiꞌa, iꞌa fou gagaoai faagu eoma.
Ega kainai Deo kapa maꞌoai ekapaiꞌi auga, ega guani ke ega gafegafe akaikiꞌa epakinaiꞌa.
Iꞌina auga, kina egefau eaea koa iꞌopoga ufai ageake agegefaiꞌa,”
eoma.
80 Sakaraia iina eifa oma afegai, inipo epea kainai gauga Ioane Deo ega Spirituai euki eminifaꞌa. Ke eminifaꞌa afegai, elao ago maininai eagu mo elao ega pinauga kina ekainia kai, Israel papiauꞌi agoꞌiai eapafoki.

*1:5: Iudea ago fofouga auga, Samaria ago ke Iudea ago fofouga auga, pau Palestine ago keoma.

1:8-9: Pilitani malagai ‘incense’

1:33: Grik malagai, ‘Iakobo ega eꞌa’

§1:69: Grik malagai, ‘paꞌo’. Paꞌo auga kapula fouga eifania.