26
Lipu Yanamdi Dahau Haruangua Ba Dung Yesu Mati
(Mak 14:1-2; Luk 22:1-2)
1 Yesu harua axadi li masup, baing harua na lipuxindi dinaxu mana ba, 2 “Ang gaxabiau, xaidap luwa baing Taunga Dalingama*Taunga Dalingam—Yudadi dahatumia muli bungina mugangadingdi daxauxau ba diyunga Isip, saing Urana uleging matiam dali mugangadingdi numadingdi saing garading matuauadi dimati te. bagula sok. Mana bungina baguba bagula dita Lipua Ma Rangua Urana bixuandi rimadingia bu dung mati xai balingamia.”
3 Mana bungina baguba lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipudi lipuxiding haringindi, ding digugunia lipu hananiangam mugamugangama numania, yanoa Kayapas. 4 Dahau hatuminga tela ba dilanglangua bu dituxu Yesu bu dung mati. 5 Ne daharua ba, “Labu talibu maluxuʼm bunging Taungamau tai, nam lipudi diti haunginga sabangua.”
Haing Tela Matu Guxenga Yesu Toxonia
(Mak 14:3-9)
6 Yesu wa longga Betani mana Saimon lipu saksaxama numanoa (businganoa sup ba). Wa la ba, 7 rung kabukabia, xang mua, baing haing tela ma rangua, tuxu nanggola siang alabastam, guxenga saminam giminak xumanam wa maluxu mana. Baing matu mari Yesu toxonia.
8 Lipuxindi dinaxu mana dibagu, baing gamodingdi didoa. Daharua ba, “Si, sahi guxenga saminamga ba olang baru? 9 Xai nabu tasina na lipudi bu digim bu siangga ba tasina na lipu haxugindi. Giminaginoa sabanga sibuna!”
10 Yesu xabia daharua baru, binabu harua ba, “Atautiti haingga li baru? Libu axamang xai sibuna manga. 11 Lipu haxugindi duwa ranguang bunging longgalo. Ne nga ba, bagula ngawa ranguang bunging longgalo te. 12 Haingga li matu guxenga sanggagia bu xauxau nga muga mana kimangingagua. 13 Maxung sibuna ngabalang ba, mana baru rubinta lipudi dibaxanga ulek xaiyua mana titi longgalo, bagula lipudi dilungu haingga li naxuyanganoa bu dahatumia muli.”
Yudas Nai Parisidi Ba Ta Yesu Rimadingia
(Mak 14:10-11; Luk 22:3-6)
14 Baing tela mana Lipu 12, ina duxu ba Yudas Iskariot, ila rangua lipu hananiangamdi yanamidingdi. 15 Xusungadi ba, “Nabu ngasina Yesu rimaimia, bing bagula asina baraxinta nanga?” Baing dititi disina siang silba mukiring 30 na. 16 Mana bungina baguba saing ila, sai daxanga ba ta Yesu rimadingia.
Yesu Xang Rangua Lipuxindi Dinaxu Mana
(Mak 14:12-25; Luk 22:7-13,17-20; 1 Korin 11:23-25)
17 Mana xaidap mugamugangam mana Taunga Mana Salanga Salalangang Teguama, lipudi dinaxu mana dima rangua Yesu duxusunga ba, “Ubo ba am gala mana long baruamta bu am gaxauxau axamandi bu oxong Taunga Dalingam angianoa?”
18 Baladi ba, “Ala aluxu long sabangia, baing bagula abagu lipu tela. Abala ba, ‘Lipu Tubatubaingama harua ba: Xaidabigua ma haxek ba. Bagula ngagabu lipuxigudi dinaxu manga am gaxang Taunga Dalingam angianoa numamia.’ ” 19 Baing ina naga, lipuadi dinaxu mana ba dilibu Yesu haruanganoa saing daxauxau Taunga Dalingam angianoa la ba.
20 Yambongguba, baing Yesu gabu Lipu 12 daxang kabukabia. 21 Daxang mua, baing harua ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, angia tela bagula ta nga bixuagudi rimadingia.”
22 Ding gamoding mauxading, baing ding taining tainina duxusunga ba, “Toxoratamona, nga te, bo?”
23 Haxuya ba, “Lipua bagula ta nga bixuagudi rimadingia, angia tela menau tai salanga mari minia rangua nga. 24 Lipua Ma Rangua Urana bagula mati bila dibung waleu Urana Xuania. Ne laku, mauxanganoa bagula xap lipua ta Lipua Ma Rangua Urana bixuandi rimadingia! Xai buk mana lipua ba nabu waleu bauna hayau te.”
25 Baing Yudas, lipua bo ba ta bixuandi rimadingia, xusunga xauna ba, “Lipu Tubatubaingam, nga te, bo?”
Baing Yesu bala ba, “Wane, ung ba.”
26 Daxang mua, baing Yesu xap salangua, harua xai sibuna na Urana, saing utu saha. Sina na lipuxindi dinaxu mana, saing harua ba, “Axap axang. Alali mututungagua.”
27 Baing xap xubua, saing harua xai sibuna na Urana. Sina nadi saing harua ba, “Ang taining tainina anung. 28 Alali sibigua mana hau Urana haruanganoa haringina, matuxuya mari bu yunga lipu xumana kuboluding diandi. 29 Ngabalang ba, bagula nganung wain muli te laing xaidapka nganung hauna ranguang maluxu Tibugu Yonggaxinia.”
30 Duwaya olai tela masup, baing disok mala dila Xaxagania Olip.
Yesu Harua Muga Mana Pita Bagula Hatiam Mana
(Mak 14:27-31; Luk 22:31-34)
31 Dahaxa mala, baing Yesu baladi ba, “Yambongga baguli bagula ang longgalo ang gayunga nga bungina abagu axadi disok manga, namua na Urana haruangana li wa Xuania:
“ ‘Bagula ngataha sipsipdi lipuxiding wasanganama mari,
baing sipsipdi bagula dahalukiana.’✡Sekaraya (Sekaraia) 13:7
32 Ne kimuya mana ngamesa muli, bagula ngamuga mala nang titia Galili.”
33 Pita harua na ba, “Heku nabu lipu longgalo diyungaung, nga bagula tegu.”
34 Baing Yesu haxuya ba, “Maxung sibuna ngabalaung ba, hatata yambong, muga mana muxaxua xatu, bagula uhatiam manga bunging tuwa.”
35 Ne Pita haxi ba, “Heku nabu ngamati ranguaung, nga bagula ngahatiam maung te!” Baing lipu longgalo dinaxu mana, daharua taininau.
Yesu Sabu Getsemani
(Mak 14:32-42; Luk 22:40-46)
36 Baing Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana dila long tela duxu ba Getsemani, saing harua nadi ba, “Arung mua la li, ngabo ba ngala yata lo ngasabu to.” 37 Xap Pita gabu Sebedi garandi Yems Yon tang mala rangua. Baing ayangana xaung gamona mauxang sibuna. 38 Baing harua na dingtung ba, “Lugua ayangana buk, bila ngabo ba ngamatiuba. Awa mua la li, awasa xai rangua nga.”
39 Ila monga, saing yungaina mari titia, saing sabu ba, “Tibugu, nabu daxanga tela wa, bing unia xuba salakkamga li mala sangua nga. Ne heku usu mana nga murungagua, ne usu mana ung murungama.”
40 Baing goxoya ma rangua lipuxing tuwa dinaxu mana, bagudi dikinu matabu, saing harua na Pita ba, “Sanga mana awasa xai rangua nga mana auwa taininau te? 41 Awasa saing asabu mua, nam tubaiga xapkang. Maxuna, luimdi muruding, ne sanggaimdi haringingading te.”
42 Baing Yesu ila muli bu sabu ba, “Tibugu, nabu daxanga tela wa te bu nganung xuba salakkamga li te, bing sangau, usu mana ung murungama.”
43 Goxoya ma, baing bagu muli dikinu matabu, namua na maxading dikinu. 44 Binabu yungadi ila muli saing sabu muli, harua taininau bila menau.
45 Baing goxoya ma rangua lipuxing tuwa dinaxu mana, saing harua nadi ba, “Angtung gakinuyu xaung ayaguauyu baru? Angtung gabagu to! Xaidap maxanoa ma ba. Disina Lipua Ma Rangua Urana mala lipu kubolu dianamdi rimadingiauba. 46 Angtung gamesa, talauba! Abagu, lipua bo ba sina nga mala nadi, ina sok lo!”
Dituxu Yesu
(Mak 14:43-50; Luk 22:47-53)
47 Yesu haruauyu, baing Yudas, ina mana Lipu 12 tela, sok. Gabu buranga sabanga dima, dirai waxang sabangadi xaung xaidi. Lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipudi lipuxiding haringindi disoxidi ma. 48 Yudas bo ba sina Yesu nadi, muga hamaringia hatangangua tela ranguadi, harua nadi ba, “Lipua ba ngalibu,†libu—Bungina Yesu, lipu kuboludinga bungina dibo ba daharua xaidap xai bing dilibu riandi manggobidingia. Bila dituxu rimadingdi. lipua naga. Atuxu.” 49 Binabu Yudas ila taxa rangua Yesu sap, saing harua ba, “Lipu Tubatubaingama, yambong xai!” saing libu.
50 Yesu harua ba, “Riagu, axa uma bu ulibu, bing ulibu.”
Baing lipudi dima dita rimadingdi mana Yesu, saing dituxu haringina. 51 Ne lipu tela wa rangua Yesu xai waxanging sabanga masok, ting mana lipu hananiangam mugamugangama lipuxing oxata olanggama, saing taxiti tanganglianoa.
52 Yesu bala ba, “Uta waxangim sabanga goxoya mala yabania. Lipu gaxarea dahaung waxangia bagula dimati waxangia. 53 Bola uxabia te, sanga ba ngaxusunga Tibugu, saing hata sibuna li bagula soxi uleginamdi didali bakbak 12‡bakbak 12—Bakbakkadi li xumang sibuna, bila 72,000. bu dahauli nga. 54 Ne nabu ngalibu, bing Urana Xuanoa bagula aningona baru? Daharua ba bagula sok bila li.”
55 Baing Yesu harua na burangua ba, “Ai, ang gama xaung waxang sabangadi xaung xaidi bu atuxu agoxi nga, bila nga lipu hanaunggam tela, bo? Xaidapxaidapka lo ngarung ngatubatuba maluxu Urana Numang yabania, ning atuxu nga te. 56 Ne axadi li disok bu haruangadi Urana lipuxing suxunguxunguamdi dibungdi waleu bagula aningoding.” Baing lipuxindi dinaxu mana disauya saing diluki mala.
Dita Yesu Haruangia Kaunsilidi Maxadingia
(Mak 14:53-65; Luk 22:54-55,67-71; Yon 18:12-13,19-24)
57 Baing lipuadi dituxu Yesu daxai mala lipu hananiangam mugamugangama Kayapas numania. La ba, lipu hanaunaunga tubatubainganamdi digabu lipu haringindi digugunia ma. 58 Pita su mana Yesu mala, ne wa hasoya monga. Su mana mala laing lipu hananiangam mugamugangama numang rubinia. Baing luxu saing rung mua rangua lipu wasangamdi bu bagu baraxinta bagula sok.
59 Lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipu haringing longgalo duwa Yuda Kaunsilidi, ding disai haruanga languangam tela bu dung Yesu mati mana. 60 Dibagu lipu xumana dinai mana disu haruanga languangam na, ne haruangadinga sanga te.
Disaisai laing lipu luwa dima 61 disu haruanga ba, “Lipua li harua ba, ‘Nga sanga mana ngaxui mari Urana Numanoa, baing kimuya mana xaidap tuwa, bagula ngatongtongia muli.’ ”§Ubagu Yon 2:19-21. La ba Yesu harua mana sangganoa bila Urana Numanoa. Lipu languangamgadi li duxugia Yesu haruanganoa.
62 Baing lipu hananiangam mugamugangama mesa saing harua na Yesu ba, “Haxuyangam te? Baru mana haruanga li disu maung?” 63 Ning Yesu mumguti.
Baing lipu hananiangam mugamugangama harua na ba, “Ngatabinaung ba ubaxanga maxuna nam mana Urana walingam maxania ba: Ung ba Urana Lipuxing Mogunganama? Ung Urana Garanoa, kimbo tegu?”
64 Yesu haxuya ba, “Wane, bila ung guharua ba. Ne haruanga tela muli ngabaxanga nang ba: Kimuya bagula abagu Lipua Ma Rangua Urana rung Urana Haringinga rimang rimamo rubinia, xaung bagula abagu ma xaung mugap long xaiyamdi.”*Danyel baxanga mana Urana Lipuxing Mogunganama malinganoa. Ubagu Danyel (Daniel) 7:13.
65 Baing lipu hananiangam mugamugangama sing ina imangindi bu hatanga ba gamona doa, saing harua ba, “Harungia Urana! Harua ba wa hasusu rangua Urana! Heku tasaiʼm lipu tela muli su haruangua na. Ang galungu masup. 66 Ang gahatum baru?”
Dahaxuya ba, “Lipu kubolu dianam! Bing mati mana kubolunoa!”
67 Baing digipgip ramramonia saing ditaha rimadingia. Teladi duda 68 saing daharua ba, “Uhatanga ba ung Urana lipuxing suxunguxunguama! Ung Urana Lipuxing Mogunganama, ubaxanga namguba. Gaxarea tahaung?”
Pita Hatiam Mana Yesu
(Mak 14:66-72; Luk 22:55-62; Yon 18:16-18,25-27)
69 Pita rung mua sabasabia, maluxu numa gamgamingania, baing haing haulingam tela sok ma saing harua ba, “Ung xauna, uwa rangua Yesu Galiliama.”
70 Ne hatiam ding longgalo maxadingia. Harua ba, “Baraxinta uharua mana ngaxabia te.”
71 Baing ila numa xaluxing yabania. La ba haing haulingam tela muli bagu, saing harua na lipuadi duwa la ba, “Lipua li wa rangua Yesu Nasaretiama.”
72 Hatiam muli, harua ba, “Ngabaxanga Urana maxania ba ngaxabia lipua ba te!”
73 Mena, lipudi dili mauli la ba dima rangua Pita saing daharua ba, “Maxung sibuna, ung dingia tela, namua na waxumtuanoa hatangaung sabasabia.”
74 Tauna Pita harua haringing sibunauba. Harua ba nabu langua bing sangau, wa haruangia rangua Urana, saing harua ba, “Maxung sibuna, Urana maxania, ngaxabia lipua ba te!”
Baing ina naga, hata sibuna li muxaxua xatu. 75 Saking Pita hatumia muli Yesu haruanganoa ba: “Muga mana muxaxua xatu, bagula uhatiam manga tuwa.” Baing sok mala, tang haringing sibuna.
*26:2 Taunga Dalingam—Yudadi dahatumia muli bungina mugangadingdi daxauxau ba diyunga Isip, saing Urana uleging matiam dali mugangadingdi numadingdi saing garading matuauadi dimati te.
✡26:31 Sekaraya (Sekaraia) 13:7
†26:48 libu—Bungina Yesu, lipu kuboludinga bungina dibo ba daharua xaidap xai bing dilibu riandi manggobidingia. Bila dituxu rimadingdi.
‡26:53 bakbak 12—Bakbakkadi li xumang sibuna, bila 72,000.
§26:61 Ubagu Yon 2:19-21. La ba Yesu harua mana sangganoa bila Urana Numanoa. Lipu languangamgadi li duxugia Yesu haruanganoa.
*26:64 Danyel baxanga mana Urana Lipuxing Mogunganama malinganoa. Ubagu Danyel (Daniel) 7:13.