2018 Sabunga Titingandi (Xaidap Sabangadi)
1
Mande 01 Yanueri 2018,
Niani Hauna—Sina yaya na Yesu (Usamana)
Pi 2:5-11
Hatumingaima bing sok taininau bila Kristo Yesu:
 
Maxuna ina Uranau,
ne haxi mana wa hasusu mana Urana te.
Ne yunga yabanoa,
sok hasusu mana lipu oxata olanggam,
sok lipu sibuna.
Baing lipudi dibagu wa lipu sibuna.
Bila balau tatuaina,
saing su mana Urana haruanganoa sanga mana yungaina ba mati.
Wane, mati xai balingamia bila lipu salak yabanam!
Binabu Urana iti mahaing taxa eta lo,
saing sina yaya na ba dali yaya longgalo,
10 bu axamang longgalo bagula digung kiding tuxundi bungina dilungu Yesu yanoa,
axamang longgalo duwa long xaiya xaung hawa titia li xaung mari titi lunia,
11 saing suxunguxungu longgalo dibaxanga ba Yesu Kristo ina Toxoratamona,
saing bila balau Urana Tibura bagula xap yaya sabanga.
Lk 2:15-21
15 Daharua laing sup, diyungadi dila long xaiya, baing lipu sipsip wasanganamdi daharua nading ba, “Talauba. Tala hata Betlehem, tabagu baraxinta sok, axa Toxoratamona bala kira mana ba.”
16 Binabu dila sap saing dibagu Yosep, Maria tang digabu gara kambagina, ina kinuʼm tabu asaxadi minadingia. 17 Dibagu laing sup, saing dinaxuya mana uleginama harua baru mana gara ba, 18 baing ding longgalo dilungu ba, dihixi mana naxuyangadinga. 19 Ne Maria ba, ta haruangadi ba hatumingania saing hatumiadi mua. 20 Lipu sipsip wasanganamdi digoxoya mala, diti Urana yanoa mana axadi dibagudi saing dilungudi ba, namua na disok taxa bila uleginama baladi ba.
21 Mana xaidabing 8 duxuxu sangganoa, disina yaya Yesu na, yaya ba uleginama bala Maria muga bungina gamona mana teguyu.
Sarare 06 Yanueri 2018, Epipeni (Usamana)
Ep 3:1-12
Mana namua ba, nga Pol ngawa lipu salak yabanama, namua na ngatuxu Kristo Yesu oxatanoa bu hauli ang Yuda Teguamdi.
Ngahatum ba bola alungu ba Urana sina oxata li nanga ba ngabaxanga nang kubolung atin dimoti mang. Bila ngabung monga mana xailongigua, Urana ing sibuna hatanga hatumingang hisangama masok manga. Baing bungina atiti haruanga li, bing bagula abagu axabia ba Urana sina xabianga nanga mana hatuminga hisangama mana Kristo. Hatuminga hisangamga ba Urana hatanga masok na lipu mugangadi te. Ne hatata Aningonoa hatanga masok na aposelindi xaung lipuxing suxunguxunguam maringindi. Hatuminga hisangamga ba bila li: Mana ulek xai daxanganoa, Yuda Teguamdi digugu Isreldi daxap Urana guxaminganoa, ding longgalo duwa sangga hataindi mana sangga taininau, saing ding daxap sinaga mana haruangua Urana hau rangua adi dahatum haringina mana Kristo Yesu.
Urana mogu nga ba ngaxap ulek xaiya ba mala. Yahanga ba ngaxap rangua Urana namua na atin dimoti manga, saing haringia nga mana yahanga ba. Ngawa hawa sibuna mana Urana lipuxing longgalo, ning Urana sina yaya ba nanga bu ngabaxanga ulek xaiyua na Yuda Teguamdi mana guxam Kristoam subingang teguamdi. Guxamgadi ba hatumingaradi diraxap sibuna manadi. Xauna, Urana mogu nga bu ngahatanga rangrang haruangua wa hisangia mugau sibuna ma na lipu longgalo ba Urana bagula ria baru. Lipua tongtongia axamandi yameng haruanga ba namuxinoa ranguaina. 10 Hatuminganoa hau bing hatata sabungua bagula hatanga Urana xabiangang sabanga rangrang na aningoningo yanamidingdi duwa sabalunia. 11 Alaba sanga mana murunganoa wa waleu sibuna muga mana titi soginganoa, saing libu sok mana Toxoratamona kiria Kristo Yesu oxatanoa. 12 Baing mana namua tataga rangua xaung mana namua tahatum haringina mana, bing sanga ba tala haxek rangua Urana, ne tamaxuwa te, tali haringina maxania.
Mt 2:1-12
Maria hayau Yesu longga Betlehem wa probinsia Yudia mana bungina Xaitamoxi Herot. Kimuya, lipu hatung suxinganam teladi titidinga wa Yudia karagia ba dima long sabangga Yerusalem, saing duxusunga ba, “Gara wa Yudadi xaitamoxidinga wa bi? Am gabagu hatunging hayauxingama bungina haing, saing am gama bu am gasabu mana.”
Xaitamoxi Herot lungu haruanga baguba, baing hatum xumana. Yerusalem longgalo xauna dahatum xumana. Tauna, wagi lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipu hanaunaunga tubatubainganamdi dima. Dima digugunia, baing xusungadi ba, “Urana lipuxing suxunguxunguamdi dibaxanga ba Urana Lipuxing Mogunganama bauna bagula hayau bi?” Dahaxuya ba, “Longga Betlehem mana probinsia li Yudia, namua na Urana lipuxing suxunguxunguama Maika bung ba:
 
“ ‘O longga Betlehem mana Yudia,
uwa long olang sibuna maluxuʼm Yudia te,
namua na yanam tela bagula sok sanguang,
bagula sok lipuxigu Isreldi lipuxiding wasanganama bila lipu tela wasa mana sipsipdi.’ ”
 
Baing Herot sina haruanga na lipu hatung suxinganamdi hisangia, xusungadi ba dima rangua. Xusungadi saing xap xabianga mana bunging maringina dibagu hatunga muga. Soxidi mala longga Betlehem saing baladi ba, “Ala asai haringina mauli mana gara ba. Abagu laing sup baing agoxoya ma abala nga bu sanga ba ngamala ngasabu mana xauna!”
Dilungu xaitamoxi haruanganoa laing sup, baing dilauba. Baing hatungga ba muga dibagu karagia, ina muga manadi laing wa mua etua mana longga gara ba wa mana. 10 Bungina dibagu hatungga ba, gamodingdi diyaha sibuna ba! 11 Disok numia, diluxu saing dibagu gara gabu bauna Maria, baing digung kiding tuxundi mari saing disabu mana. Saking daxaxa tangadingdi saing disina yahanga xaitamoxiamdi na. Disina gol, xai susung saminamdi xaung baxi tela duxu ba mer. 12 Ne bungina dibo ba digoxoya mala titidingia, dinaxu daxanga xan tela, namua na Urana baladi haringina mibingia ba labu digoxoya mala rangua Herotku tai.
Sande 07 Yanueri 2018,
Epipeni 1—Yesu xap langa (Usamana)
Ap 19:1-7
Mana bungina Apolos wa Korin, Pol haxa mana daxanga kisi titia saing ri mala long sabangga Epasas. La ba sok mana lipu hatuminga haringinam teladi saing xusungadi ba, “Bungina ahatum haringina, axap Urana Aningonoa, kimbo tegu?”
Dahaxuya ba, “Tegu. Am galungu haruanga tela mana Urana Aningonoa wa te.”
Binabu Pol xusungadi ba, “Bungina axap langa, bing ahatanga baru?”
Dahaxuya ba, “Am gahatanga ba am gahatum haringina mana Yon tubatubainganoa.”
Pol harua ba, “Yon sugua lipu gaxarea duxugia hatumingadingdi. Bala lipudi ba dahatum haringina mana lipua ma kimuya mana, ina Yesu.” Dilungu Pol haruanganoa ba, baing daxap langa mana Toxoratamona Yesu yanoa. Bungina Pol ta rimandi manadi, Urana Aningonoa ri ma manadi, saing daharua haruanga xangxana saing dibaxanga Urana suxungunoa. Bakbakka ba titingadinga bila lup 12.
Mk 1:4-11
Binabu Lipu Suguangama Yon sok mana long xoliana ba, baxanga baxanga na lipudi bu duxugia hatumingadingdi, saing daxap langa bu hatanga ba, saing Urana bagula yunga kuboluding diandi. Yudia long longgalo xaung Yerusalem longgalo dila rangua Yon. Baing bungina ditula kuboluding diandi, suguadi mana Langga Yodan. Yon sau imanga ditongtongia mana kamel buxandi, saing goxi waxu asaxa sangganam tela wagigia ulenia. Xang munrikidi xaung bina bila dungungu langina. Baing baxanga mua ba, “Lipu tela ma kimu manga, haringinganoa dali haringingagua. Sanga mana ba ngayuyu mari ngaunia xaing sanggandi te, namua na yanoa dali ngayua sibuna. Nga ba ngasuguang mana langa, ne ina bagula suguang mana Urana Aningonoa.”
Mana bungina baguba Yesu yunga longga Nasaret mana titia Galili saing ma. Baing xap langa Yon rimania maluxu Langga Yodan. 10 Baing bungina sauya langa saing haing mauyu, hata sibuna li bagu long xaiya xaxaina saing Urana Aningonoa ri ma mana bila baxaliku. 11 Baing waxutu tela sok ma long xaiya, harua ba, “Ung Garagu sibuna, nga murugu sibuna maung. Ngayaha sibuna maung.”
Sande 14 Yanueri 2018, Epipeni 2 (Gamatana)
1 Ko 6:12-20
12 Angia teladi daharua ba, “Kubolu longgalo sanga mana ngalibudi.” Ning ngahaxuya ba kubolu longgalo dahauli kira te. Wane, kubolu longgalo sanga mana ngalibudi, ne bagula nganai mana kubolu tela wa lipuxigu haringina te. 13 Teladi daharua ba, “Anginga wa mana gamogamu, saing gamogamu wa mana angingua.” Ning ngahaxuya ba Urana bagula sahi dingtang. Sangga wa mana kubolu miaxuama te. Tegu. Wa mana Toxoratamona oxatanoa, saing Toxoratamona wa sanggaradi lipuxiding haringina. 14 Baing Urana iti Toxoratamona mesa muli mana matiyua, saing bagula iti kira muli xauna haringingania. 15 Sanggaimdi Kristo sanggang hataindi. Axabia alaba te? Binabu baruta? Maring ba ngaxap Kristo sanggang hataindi, ngatagadi rangua haing daxangama, bo? Tegu sibuna! 16 Lipu gaxarea tagaina rangua haing daxangama wa sangga taininau rangua. Axabia alaba te? Namua na Urana Xuanoa harua ba, “Dingtang bagula disok lipu taininau.” 17 Ning lipu gaxarea tagaina rangua Toxoratamona bing aningonoa wa taininau rangua.
18 Aluki mala sangua kubolu miaxuama. Kubolu dian teladi lipudi dilibudi, daxap sanggadingdi te, ne lipu gaxarea libu kubolu miaxuama libu kubolu diana mana ing sibung sangganoa. 19 Sanggaimdi Urana Aningong numanoa. Axabia alaba te? Axap Aningonoa rangua Urana, saing wa maluxu mang. Ang sanggaimdi angiadi te. 20 Urana gimgang giminak sabangia. Binabu sanggaimdi duwa bu diti Urana yanoa.
Yn 1:43-51
43 Buragina baing Yesu hau hatumingua ba ila titia Galili. Sok mana Pilip saing harua na ba, “Unaxu manga.”
44 Baing Pilip, yabanoa longga Betsaida. Andru Pita tang yabadinga xauna. 45 Pilip ila sok mana Natanyel, saing bala ba, “Am gabagu lipua Moses bung mana bungina bung hanaunaungua, saing Urana lipuxing suxunguxunguamdi dibung mana xauna. Ina Yesu Nasaretiam, Yosep garanoa.”
46 Baing Natanyel haxuya na ba, “Nasaret! Sanga ba axamang xai tela sok sangua longga ba te.”
Pilip harua na ba, “Uma ubagu to.”
47 Bungina Yesu bagu Natanyel haxa mauyu, harua mana ba, “Bagu lipua li Isrel sibung tela. Kubolu languangam tela wa mana te.”
48 Baing Natanyel xusunga ba, “Uxabia nga baru?”
Baing Yesu haxuya ba, “Muga mana Pilip wagi maung, ngabagung urung xaiya pik namuya.”
49 Baing ina naga Natanyel baxanga ba, “Lipu Tubatubaingam, ung Urana Garanoa, ung Xaitamoxi Isreliama!”
50 Baing Yesu harua na ba, “Ung guhatum haringina namua na ngaharua ba ngabagung xaiya pik namuya. Ne kimuya bagula ubagu axamang haringindi didali axa li.” 51 Baing harua muli ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, bagula abagu long xaiya xaxaina, xaung Urana uleginamdi dahaing diri mana Lipua Ma Rangua Urana.”
Sande 21 Yanueri 2018, Epipeni 3 (Gamatana)
Yona 3:1-5,10
Baing Toxoratamona sina haruanga na Yona muli ba: “Umesa ula mana long sabanga Ninibe, ubaxanga na lipudi haruanga ngasina naung ba.”
Yona mesa naxu mana Toxoratamona haruanganoa saing ila Ninibe. Ne Ninibe long sabanga sibuna sanga'm uhaxa xaidap luwa hiliana. Yona ungguti haxangua maluxu mana longga ba, saing kimuya mana xaidap tela sup, baxanga ba, “Kimuya mana 40 xaidap sup, Ninibe bagula hanggalang masup!” Lipu Ninibeamdi dahatumia Urana. Baing dahau hatuminga tela disaha mana angingua saing lipu longgalo yanam, lipu xoliana dihing riap mana hatanga usingangadingdi xaung duxugia hatumingadingdi. 10 Bungina Urana bagu dilibu; bagu disauya kubolu diandi, xugia hatuminganoa saing haxuya kuboluding diandi te bila bo ba libu ba.
1 Ko 7:29-31
29 Riagu hatuminga haringinam mana, hatumingagua bila li: Xaidaba bo ba supkuba. Hatata ila, xai mana adi diyau ba dita hatuminga sabanga na Toxoratamona bila yaunga teguamdi. 30 Adi ditang, xai mana duwa bila ditang te. Adi diyaha, xai mana duwa bila diyaha te. Adi digim xalaxaladi, xai mana duwa bila xalaxaladi ba dingiadi te. 31 Adi dituxu oxata mana axamang titiamdi, xai mana dita atidingdi manadiu tai. Namua na titia li hatata wa, bo ba supkuba.
Mk 1:14-20
14 Kimuya mana dita Yon salak yabania, Yesu ila titia Galili saing baxanga ulek xaiyua ma rangua Urana. 15 Yesu harua ba, “Xaidapka Urana mogu ma ba. Urana Yonggaxinoa ma haxek ba. Axugia hatumingaimdi saing ahatum haringina mana ulek xaiyua.”
16 Bungina Yesu naxu Lang Gamolingana Galili rubinia, bagu neng sabangandi Saimon Andru tang diting amagua lang gamolingania, namua na dingtang lipu xuningamdi. 17 Baing Yesu harua nadi ba, “Tang gama anaxu manga, saing bagula ngalibuang asok lipu xuningam mana lipudi.” 18 Baing hata sibuna li tang diyunga amagadingdi saing dinaxu mana.
19 Yesu haxa monga mala, baing bagu Yems, Sebedi garanoa, xaung kixinginoa Yon, duwa wagadingia, dahamaringia amagadingdi. 20 Hata sibuna li wagidi, saing diyunga tibuding Sebedi wagia xaung lipuxing oxatamdi, saing tang dinaxu mana.
Sande 28 Yanueri 2018, Epipeni 4 (Gamatana)
1 Ko 8:1-13
Tauna, hatata bagula ngahaxuya xusungangaima mana asaxa mututungandi dahananiadi na babudi. Wane, taxabia ba “Kira longgalo xabiangara” mana kubolua baguli. Maxuna, ne xabiangua libu lipudi dahasua mading olang. Ning kubolu murunga sibuna haringia lipudi. Lipu gaxarea hagaxa ba xabia axamang tela xai sibuna, xabianganoa tubu buk teguyu. Ning lipu gaxarea murung sibuna mana Urana, lipua ba Urana xabiau.
Tauna, baruta mana asaxadi dahananiadi na babudi ba xanginganoa? Taxabia ba babu ina namuxin te mana titia li. Baing taxabia ba Urana taininau ing ganina, tela muli te. Maxuna, axamang xumana duwa sabalunia xaung titia li lipudi duxudi ba uranadi xaung toxoratamondi. Lipu teladi dahagaxa ba duwau. Ne makira, Urana taininau ing ganina wa. Ina Tibura, axamang longgalo namuxidinga, saing tawa mana. Xauna, Toxoratamona taininau ing ganina wa, Yesu Kristo. Axamang longgalo disok mana, saing taxap walingaroa rangua.
Ne lipu teladi daxabia alaba te. Lipu teladi duwa liwe mang, hatata dahatum haringina, ne waleu duwa rangua kubolu babu hananianganam bunging maxaxaya buk. Binabu bungina daxang asaxadi hatata, dahatum ba asaxadi ba babu hananianganam. Baing hatumingadingdi daharing buk te, binabu disudi bu duxunumia ba didongdongia ding. Ning anginga sanga ba libu kira tawa xai Urana maxania te. Heku taxang anginga ba kimbo taxang te, kubolu luwadi ba sanga ba dilibu kira tawa xai maxania te, saing tang dilibu kira tawa doa maxania te xauna.
Ning ang gaxarea axabia alaba masup ba amaxania, nam kuboluima libu lipu hatuminga haringinam gaxarea hatumingading daharing buk te ba xungdi mari. 10 Namua na nabu lipu tela hatum haringina buk te bagung gaxarea xabiangam ba, oxong numa babu hananianganamia, bing kuboluma bagula iti hatuminganoa mana hatum ba sanga ba xang asaxa dahanania na babudi, maxuna? 11 Baing ina naga, ung ba xabiangama hanggalangia riam hatuminga haringinama hatuminganoa haring buk te, lipua Kristo mati mana. 12 Riaim hatuminga haringinamdi hatumingading teladi daharing buk te. Bungina alibu kubolu diana nadi bila li saing ahanggalangia hatumingading haringina, bing alibu kubolu diana na Kristo baing. 13 Baing ina naga, nabu asaxa mututungana ngaxang ba libu riagu hatuminga haringinama xung mari, bing bagula ngaxang asaxa muli te, nam ngalibu riagu hatuminga haringinama xung mari.
Mk 1:21-28
21 Dila disok long sabangga Kaperneam. Baing bungina Xaidap Yaguangama sok, Yesu luxu Yudadi sabungading numania saing ungguti tubatuba lipudi. 22 Baing dihixi mana tubatubainganoa, namua na tubatubadi xaung haringinga sibuna, bila lipu hanaunaunga tubatubainganamdi te. 23 Hata sibuna li, la ba sabungading numania, lipu tela xaunga wa mana xaba ba, 24 “Yesu Nasaretiam, uma bu uraxata mam? Bola uma ba uhanggalangiam? Ngaxabiaunggu, ung Urana Lipuxing Mogu Naina!”
25 Yesu bili ba, “Udik! Usok ma sangua lipua li!” 26 Baing xaunga libu lipua lulu haringina, xaba haringina, saing sok sangua.
27 Baing lipu longgalo dihixi mana, ne duxusunga liwe mading ba, “Baraxinta sok? Tubatubainga haun tela saing harua bila lipu yayam tela! Tabina xaungadi saing disu mana haruanganoa!” 28 Baing Yesu naxuyanganoa ila sap mana long longgalo maluxu Galili.
Sande 04 Pebuari 2018, Epipeni 5 (Gamatana)
1 Ko 9:16-23
16 Ne bungina ngabaxanga ulek xaiyua, sanga ba ngaiti nga te, namua na Toxoratamona tabina nga ba ngalibu. Nabu ngabaxanga ulek xaiyua te bing laku, mauxanganoa xap nga yu. 17 Nabu nga sibugu ngahau hatumingagua ba ngatuxu oxatua li, bing maring ba ngaxap giminak. Ning nga sibugu ngahau hatumingagua ba ngalibu te. Tegu. Ngatuxu oxatua Toxoratamona ta rimagia ing ganina. 18 Binabu haxuyangagua baru? Bila li. Heku maring ba ngaxap giminak rangua lipudi, ngayaha ba sanga ba ngabaxanga ulek xaiyua, ngasina olang nadi. Alaba giminagigu sibuna naga.
19 Ngawasa mana nga sibugu walingagua, ngawa lipu tela lipuxing oxata olanggama te. Ne ngalibu bila nga lipu longgalo lipuxiding oxata olanggama, bu ngaxai lipu xumana ba disok lipu hatuminga haringinamdi. 20 Bungina ngawa rangua Yudadi, ngasok bila Yuda tela, bu ngaxai Yudadi ba dahatum haringina. Maxuna ngawa hawa mana hanaunaungua te, ne bungina ngawa rangua lipuadi duwa hawa mana hanaunaungua, ngasok bila lipua wa hawa mana hanaunaungua, bu ngaxai lipuadi duwa hawa mana hanaunaunga ba dahatum haringina. 21 Ngawa halianga mana Urana hanaunaunganoa te, ne ngawa hawa mana Kristo hanaunaunganoa hatata. Baing bungina ngawa rangua Yuda Teguamdi duwa halianga mana Urana hanaunaunganoa, ngasok bila lipua wa halianga mana Urana hanaunaunganoa, bu ngaxai lipuadi duwa halianga mana Urana hanaunaunganoa ba dahatum haringina. 22 Bungina ngawa rangua lipu hatuminga haringinamdi hatumingading daharing buk te, ngasok bila lipua hatuminganoa haring buk te, bu ngaxai lipuadi hatumingading daharing buk te ba dahatum haringina. Baing ina naga, bila balau ngalibu axamang longgalo lipuadi ngawa ranguadi dahatum ba daxai, bu mana daxanga longgalo sanga ba ngaxai teladi ba dahatum haringina. 23 Ngalibu axadi li bu hauli ulek xaiyua ila, bu ngaxap sinaga mana ulek xaiyua guxamingandi.
Mk 1:29-39
29 Yesu yunga sabungading numanoa, baing gabu Yems, Yon dila rangua Saimon, Andru tang numadingia. 30 Saimon haininoa bauna busi, sanggandi disala saing kinuʼm tabu xabia. Baing dibala Yesu mana. 31 Binabu ila rangua haingga ba, tuxu rimanoa saing iti mesa saing rung. Baing sangga salianoa sup, saing xauxau angingua nadi.
32 Bungina xaidaba ri daxap lipu busingamdi xaung adi xaungadi duwa manadi ding longgalo dima rangua Yesu. 33 Lipu longgalo digugunia mua numa xaluxinia, 34 saing Yesu sahi busingadi mana lipu xumana dibusi mana businga xangxana. Suka xaungadi, saing bilidi ba daharuau tai, namua na daxabia ba ina Urana Garanoa.
35 Buraraging sibuna, labauyu, baing Yesu mesa ila long xolian tela, saing sabu mua. 36 Saimon gabu riandi dila disai mana, 37 ne bungina disok mana, dibala ba, “Lipu longgalo disai maung!”
38 Yesu haxuya nadi ba, “Heku, tala mana long teladi duwa haxek, bagula ngabaxanga nadi to. Namua na oxata naga ngama mana ba.” 39 Baing haxa mauli maluxu titia Galili long longgalo, baxanga maluxuʼm sabungading numandi saing suka xaungadi.
Sande 11 Pebuari 2018,
Epipeni Kimuam—Yesu sangganoa sok xan tela (Usamana)
2 Ko 4:3-6
Baing nabu ulek xaiyua am gabaxanga ba hisa mana lipu teladi, hisa mana lipuadi hanggalangiangua bagula xapdi ding ganiding. Satan, urana titiam, libu lipu hatuminga haringinam teguamdi maxading dahaxatu, bu soxautidi ba dibagu ulek xai lulianoa te. Ulekka ba hatanga Kristo ralanoa masok, saing Kristo Urana babuna naga. Namua naga bungina am gatubatuba lipudi, am gabaxangam te. Am gabaxanga ba Yesu Kristo bing Toxoratamona, saing am ba am gawa lipuxim oxatanamdi. Am gatuxu oxatanoa ba am gaiti yanoa. Waleu sibuna Urana harua ba, “Maluxuʼm labiana bing lulianoa sok.” Baing ina naga, ing sibuna libu lulianoa sina maluxuʼm hatumingaroa, bu taxabia Urana ralanoa tabagu mana Kristo ramramonoa.
Mk 9:2-9
Xaidap 6 disup, baing Yesu xap Pita, Yems, Yon dingtung, saing xaidi mahaing bimbi sabanga tela, ne ding ganiding duwa. La ba, Yesu xugia maxadingia. Imangindi disina saing disok usamang sibuna. Lipu titiam tela sanga ba libu imangdi dusa bila ba te. Baing Elaitsa Moses tang dowa masok tung maxadingia, tang daharua rangua Yesu.
Baing Pita harua na Yesu ba, “Lipu Tubatubaingam, xai sibuna tawa la li. Amtum gabo ba am gatongtongia xahi tuwa—tela naung, tela na Moses, xaung tela na Elaitsa.” Pita harua olang bila ba, namua na tung dimaxuwa sibuna, binabu xabia te mana baru haruanganta.
Baing mugap tela sok saing kaudi. Waxutu tela sok mugabia ma, harua ba, “Alali Garagu sibuna, nga murugu sibuna mana. Angtung galungu haruanganoa!”
Hata sibuna li dingtung dibagu mauli, dibagu lipu tela te. Yesu ing ganina wa ranguadi.
Tauna diyunga bimbia ba, diri malauyu, saing Yesu bilidi ba labu dibala lipu tela mana axamana dibagu tai, laing kimuya mana Lipua Ma Rangua Urana mesa muli mana matiyua.
Trinde 14 Pebuari 2018,
Len Xaidabing Mugamugangam (Sikokop)
2 Ko 5:20-21
20 Binabu am ba am lipuadi am gaxap Kristo haruanganoa mala rangua teladi. Bila Urana wagi lipudi suxungumamia. Mana Kristo yanoa am gaxusungang haringina ba ama rangua Urana saing ayunga atin daxaringa mang. 21 Kristo libu kubolu dian tela te, ne Urana libu ba xap kubolu diana haxuyanganoa ba hauli kira, bu sanga ba taxap Urana kubolunoa uxu kira ba maringina namua na tataga rangua Kristo.
2 Ko 6:1-10
Am gawaxata rangua Urana binabu am gaxusungang haringina bila li: Axap Urana kubolung atin dimoti ba, binabu labu ayunga xung mari olanggu tai. Namua na harua ba,
 
“Mana bungina ngabo ba ngalibu xai mang, ngalunguang,
saing mana xaidaba ngabo ba ngaxapkang muli, ngahauliang.”
 
Ngabalang ba, hatata bing bungina mana Urana libu xai, hatata bing xaidaba mana xapkang muli.
Mana oxata li am gatuxu, am gabo ba am galibu kubolu tela rangguti lipu tela te, nam axamang tela hanggalangia oxatamama yanoa. Ne mana axadi am galibudi am gatuba ba am gahatanga ba am Urana lipuxing oxatanam sibundi. Am galibu bila ba bungina am gali haringina mauxangang sabangia, bungina lipudi disina salaga nam, bungina axamandi dibo ba dahanggalangiam, bungina hatuminga xumana daxapkam, bungina ditaham, ditam salak yabania, xaung bungina dibura ba dilibu doa mam, xaung bungina am gamakasa, bungina sanga ba am gakinu xai te, xaung bungina gesagimam. Am gatuba ba am gahatanga ba am Urana lipuxing oxatanam sibundi mana kubolumam sigixinganamdi, mana xabiangamamdi, mana kubolumam atimam disala sap te, xaung kubolumam am galibu xai mana lipu teladi, xaung mana Urana Aningong oxatanoa maluxu mam, xaung mana kubolumam am murumam sibuna mana lipudi, xola mana languangua, xaung mana am gabaxanga haruanga maxunama, xaung mana am gawaxata Urana haringingania, am gatuxu kubolumam maringina bila axamang haungingamdi mana rimamam rimamo xaung rimamam xong. Lipu teladi daharua xai mam, ne teladi ditatuam. Teladi dahanggalangia yamamdi, ne teladi ditidi. Daharua ba am lipu murakkamdi, ne am gaharua maxung sibuna. Dibaguam bila lipu yaya teguamdi, ne am ramramo sabangadi. Dituba ba dunggam mati, ne bagu, am gawauyu. Ditahataham, ne am gamati te. 10 Dilibuam ayangamam, ne bungingbunginalo gamomamdi diyaha. Am gawa haxugina, ne am galibu lipu xumana duwa lipu xalaxalamdi. Am goxola, ne xalaxala longgalo amiadi.
Mt 6:1-6
“Amaxania. Labu alibu kuboluim xaidi lipudi maxadingia bu dahatum xai manggu tai. Nabu alibu bila ba, bing haxuyangaim te rangua Tibuim wa long xaiya.
“Binabu bungina usina yahangua na lipu raxabinganam tela, labu uhabingia sabanga manau tai. Labu asoxi lipudi diyup toxidi muga mang mana Yudadi sabungading numandi xaung mana daxangadiu tai. Lipu manang luwadi dilibu bila ba bu lipudi dibagu, diti yadingdi. Maxung sibuna ngabalang ba, daxap haxuyangadinga masup. Ne ung ba, bungina usina haulingua na lipu haxugindi, labu uyunga lipudi daxabia baraxinta ulibu tai. Usina yahangamdi hisangia, baing Tibum, ina xabia axamang hisangam longgalo, bagula haxuya kuboluma.
“Baing bungina asabu, labu alibu bila lipu manang luwadi dilibu tai. Ding diyaha sibuna mana disabu mana daxanga sokindi kimbo Yudadi sabungading numandi bu lipudi dibagudi. Maxung sibuna ngabalang ba, daxap haxuyangadinga masup. Ning bungina usabu, uluxu numam lunia, uriba xalua saing usabu na Tibum, ina lipu tela bagu te. Bagung mana longga lipu tela sanga ba bagung te, saing bagula sina haxuyangua naung.
Mt 6:16-21
16 “Bungina asaha mana angingua, labu alibu bagungaimdi ayangading bila lipu manang luwadi dilibu tai. Dituba ba ramramoding ayangading bu lipudi daxabia ba disaha mana angingua. Maxung sibuna ngabalang ba, daxap haxuyangadinga masup. 17 Ning bungina asaha mana angingua, ahitia toxoloimdi xaung adamia ramramoimdi. 18 Baing bagula lipudi dibagu daxabia te asaha mana angingua. Tibuim, ina lipudi dibagu te, ing ganina bagula bagu. Baing Tibuim, ina bagu axamang longgalo hisangia, bagula haxuya nang.
19 “Labu agugunia xalaxaladi mang la li titiau tai, longga binadi daxangdi xaung rosiandi dahanggalangiadi, longga lipu hanaunggamdi dutu saha ramanga dahanai. Tegu. 20 Agugunia xalaxaladi long xaiya, longga binadi daxangdi te xaung rosiandi dahanggalangiadi te, longga lipu hanaunggamdi dutu saha ramanga dahanai te. 21 Longga xalingimdi duwa mana, la ba murungaima wa xauna.
Sande 18 Pebuari 2018, Len 1 (Sikokop)
1 Pt 3:18-22
18 Ahatumia. Kristo mati bunging taininau mana sisia kubolu diandi. Lipu maringinoa mati mana lipu maringing teguamdi baing. Mati bu xapkang mala rangua Urana. Xap salaga sanggania saing mati, ne Urana Aningonoa iti mesa muli saing wa. 19 Bila balau aningonoa ila baxanga na aningoningo salak yabanamdi. 20 Waleu sibuna mana xaidaba Noa tongtongia wagua, Urana ragu manadi, ne dududing mana haruanganoa. Baing mana waga ba Urana xap lipu unrangindi ing ganina muli, titingadinga bila 8, xapdi muli mana langa. 21 Baing langga ba hatanga kubolua axap langga Urana xapkang muli mana ba hatata. Ning kubolua ba sisia sanggaim musudingdi te. Tegu. Hatanga ba axusunga haringina ba Urana libu hatumingaimdi disigixinga. Xapkang muli mana Yesu Kristo mesanganoa muli mana matiyua. 22 Mesa muli saing ila luxu long xaiya saing rung long yayamia Urana rimang rimamo rubinia. Baing Urana uleginamdi, aningoningo xangxana haringingading yading, Kristo dalidi saing hatata duwa hawa mana.
Mk 1:9-15
Mana bungina baguba Yesu yunga longga Nasaret mana titia Galili saing ma. Baing xap langa Yon rimania maluxu Langga Yodan. 10 Baing bungina sauya langa saing haing mauyu, hata sibuna li bagu long xaiya xaxaina saing Urana Aningonoa ri ma mana bila baxaliku. 11 Baing waxutu tela sok ma long xaiya, harua ba, “Ung Garagu sibuna, nga murugu sibuna maung. Ngayaha sibuna maung.”
12 Hata sibuna li Urana Aningonoa libu ila long xoliania. 13 Baing wa long xoliania xaidap 40, saing Satan tuba. Asaxa abungindi duwa xauna. Baing Urana uleginamdi dahauli.
14 Kimuya mana dita Yon salak yabania, Yesu ila titia Galili saing baxanga ulek xaiyua ma rangua Urana. 15 Yesu harua ba, “Xaidapka Urana mogu ma ba. Urana Yonggaxinoa ma haxek ba. Axugia hatumingaimdi saing ahatum haringina mana ulek xaiyua.”
Sande 25 Pebuari 2018, Len 2 (Sikokop)
Ro 4:13-25
13 Waleu sibuna Urana hau haruangua rangua Ebraham gabu bakbagindi ba titi longgalo bagula dima rimania. Ning baruta Urana hau haruanga li rangua Ebraham? Namua na Ebraham su mana hanaunaungua? Tegu. Namua bing maring, saing Urana uxu bila ba namua na hatum haringina. 14 Nabu lipuadi disu mana hanaunaungua ding ganiding bagula daxap axadi Urana hau haruangua manadi, bing kubolu hatuminga haringina axamang olang. Baing haruanga Urana hau bagula hanggalang olang. 15 Namua na hanaunaungua xap Urana ating salianoa ma. Ahatum to. Long baruamta hanaunaungadi duwa, lipudi didalidi baing.
16 Binabu, axadi Urana hau haruangua manadi, axadi ba taxap namua na tahatum haringina, bu axadi ba dima rangua kubolua Urana atin dimoti makira, xaung bu haruanganoa bagula aningona mana Ebraham bakbaging longgalo. Bagula aningona mana bakbagindi duwa hawa mana hanaunaungua ding ganiding te. Ning bagula aningona mana lipu gaxarea dahatum haringina bila Ebraham baing. Ina kira longgalo mugangaroa. 17 Axa Moses bung hatanga alali maxuna. Urana harua na Ebraham ba, “Ngamogung ba usok numanuma xumana mugangadinga.” Ina mugangaroa Urana maxania namua na hatum haringina mana. Hatum haringina mana Urana ing sibuna libu lipu matiandi dimesa muli, saing ing sibuna xap axamandi duwa teguyu masok olang.
18 Maxuna, bagu bila axadi Urana hau haruangua manadi bagula disok te, ning Ebraham hatumia alaba te, ta ragunga mana Urana haruanganoa xaung hatum haringina mana. Binabu sok numanuma xumana mugangadinga, bila Urana harua na ba, “Bagula bakbagimdi disok xumang sibuna bila ba.” 19 Maxuna, Ebraham nianing 100, saing hatumia sangganoa xabati ba bila bo ba matiuba. Baing haininoa Sara sanga ba gamona te. Ne hatumingang haringina xung mari monga te. 20 Ne mana haruanga Urana hau ba, Ebraham hatumingang luwa mana te. Tegu. Hatumingang haringina tubu saing mana kubolunoa iti Urana yanoa. 21 Hatuminganoa haring sibuna ba Urana sanga libu haruanga hau ba. 22 Namua naga “uxu ba maring.” 23 Haruanga marandi “uxu ba maring” dibungdi mana Ebraham ing ganina te. 24 Tegu. Dibungdi makira xauna, kira ba Urana bagula uxu kira ba lipu maringindi, kira ba tahatum haringina mana Urana, lipua iti Yesu Toxoratamona kiria mesa muli mana matiyua. 25 Urana yunga Yesu ba mati mana kubolura diandi, saing iti mesa muli bu libu kira tasok lipu maringindi.
Mk 8:31-38
31 Baing ungguti tubatubadi ba Lipua Ma Rangua Urana bagula xap salak xumana. Lipu haringindi, lipu hananiangamdi yanamidingdi xaung lipu hanaunaunga tubatubainganamdi bagula dihitixiya, dung mati, ne kimuya mana xaidap tuwa bagula mesa muli. 32 Harua sabasabia nadi mana ala baguba. Baing Pita xap mala singia saing ungguti bili ba labu harua nadi bila bau tai.
33 Ne Yesu xugia mala, bagu lipuxindi dinaxu mana, bili Pita saing harua ba, “Satan, uhaya! Uhatumia bila Urana hatumia te. Uhatumia bila lipu titiamdi.”
34 Baing wagi buranga xaung lipuxindi dinaxu mana dima rangua saing harua ba, “Lipu gaxarea dibo ba dinaxu manga, bing dahalingalinga murungadinga, diti doxoxi xaiding balingamdi, saing dinaxu manga. 35 Namua na lipu gaxarea dituxu haringina walingadinga, bing bagula dahanggalang. Ne lipu gaxarea diyunga walingadinga bu dinaxu manga xaung ulek xaiyua, bing bagula daxap walinga sibuna. 36 Nabu lipu tela xap axamang titiam longgalo, ne ina walinganoa hanggalang, bing axadi bagudi li bagula daxap ina muli baru? 37 Baraxinta sanga ba lipu tela sina bu haxuya walinganoa? Tegu. 38 Lipu hatatam diyunga Urana xaung dilibu kubolu diang xangxana. Ne maluxu manadi, lipu gaxarea memeyading manga xaung haruangagua, bing kimuya Lipua Ma Rangua Urana bagula memeyana manadi xauna, bungina ma liwe mana Tibuna ralanoa, xaung ma rangua Urana uleginam maringindi.”
Sande 04 Mas 2018, Len 3 (Sikokop)
1 Ko 1:18-25
18 Namua na xai balingama uleginoa bing haruanga kakahana mana lipuadi dibo ba dahanggalang ba. Ne mana kira gaxarea Urana xap kira muli ba, ulekka ba hatanga Urana haringinganoa. 19 Namua na Xuanoa harua ba,
 
“Bagula ngahanggalangia xabianga maringina mana lipu xabianga maringinamdi.
Baing hatuminga xai mana lipu hatuminga xaiyamdi bagula ngalibu sup.”
 
20 Baruta mana lipu xabianga maringinamdi? Baruta mana lipu hanaunaunga tubatubainganamdi? Baruta mana lipuadi haruangading daxai duwa hatata? Urana riadi baru? Hatumia haruangadinga te, namua na hatanga rangrang ba xabianga titiama bing xabianga maringin te. Xabianga kakahana. 21 Urana xabianganoa maring, saing mana xabianganoa libu lipu titiamdi sanga ba daxabia ina mana ding sibuding xabiangadinga te. Ning yaha ba xap lipudi muli gaxarea dahatum haringina mana ulega am gabaxanga, ulega lipudi dahatum ba kakahana. 22 Yudadi dahaxi ba dibagu axamang haringindi, saing Grikdi disai mana xabianga maringinoa, 23 ning am ba am gabaxanga Kristo mati xai balingamia. Haruanga li sianga Yudadi ditatuaki mana, saing Yuda Teguamdi dahatum ba haruanga kakahana. 24 Ning mana lipuadi Urana wagidi gaxarea Yudadi xaung Yuda Teguamdi, Kristo bing Urana haringinganoa xaung Urana xabiangang maringinoa. 25 Namua na Urana xabiangang maringinoa lipudi dahatum ba kakahana, dali lipu titiamdi xabiangadinga. Xauna, Urana kubolundi dahatum ba haringingading te, daharing sibuna mana lipu titiamdi haringingadinga.
Yn 2:13-22
13 Baing Taunga Dalingama mana Yudadi ma haxekkuba, baing Yesu haing mala long sabangga Yerusalem. 14 Maluxu mana Urana Numang yabanoa bagu lipuadi disina bulmakaudi, sipsipdi xaung baxalikudi, xaung lipu teladi dirung mana kabukabudi dahakhaxuya siangdi. 15 Binabu xap waxu kaxukandi hip waxu gusingam tela, saing suka lipuadi ba sangua Urana Numang yabanoa, ding digabu sipsibidingdi xaung bulmakaudingdi. Tibaxaya lipu siang hakhaxuyanganamdi siangidingdi saing matuxuya kabukabudingdi. 16 Bala lipudi disina baxalikudi ba, “Axapdi mala! Labu axugia Tibugu numanoa mala sok nawau tai!”
17 Lipuxindi dinaxu mana dahatum muli haruanga Aisaya bung Urana Xuania ba, “Murungagua mana numama haring buk bila yaba tau lugua.”
18 Baing Yudadi yanamidingdi dahaxi mana, duxusunga ba, “Bagula ulibu axamang haringina baru bu uhatanga nam ba ung yaya sabanga bu ulibu bila li?”
19 Baing Yesu haxuya nadi ba, “Axui Urana Numana baguli, baing bagula ngaiti muli mana xaidap tuwa.”
20 Yudadi yanamidingdi dahaxuya ba, “Baruta? Urana Numana baguli, lipudi duwaxata niani 46 ba ditongtongia, ning ung ba bagula uiti muli mana xaidap tuwa?” 21 Ning Urana Numana Yesu harua mana ba, bing sangganoa baing. 22 Kimuya mana mesanganoa muli, lipuxindi dinaxu mana dahatum muli mana haruanganoa. Baing ina naga, dahatum haringina mana Urana Xuanoa xaung haruanga Yesu harua mana ba.
Sande 11 Mas 2018, Len 4 (Sikokop)
Ep 2:1-10
Ne ang ba, muga awa lipu matiandi, kuboluim diandi dilibuang awa bila ba. Mana bungina baguba asu mana kubolu diandi, lipu titiamdi daxangadinga naga. Asu mana yanama wa etua mana aningoningo haringindi duwa etua mana titia li. Aningoningo naga hatata waxata maluxuʼm lipu dudunamdi. Muga kira longgalo tarung liwe manadi, tasu mana hatuminga mugangua. Baing tayunga sangga murunganoa ba xai kira. Tawa bila lipu teladi, tawa lipu kubolu dianamdi naga diragu Urana ating salianoa. Ning Urana kubolung usingangam tubu buk, saing murungang sibuna makira bing sabanga sibuna, binabu libu tagamata muli rangua Kristo, heku tawa lipu matiandi mana kubolura diandi. Namua Urana xapkang muli bing atin dimoti mang baing! Baing iti kira muli rangua Kristo, saing ta kira tarung rangua long xaiya, namua na tataga rangua Kristo Yesu. Libu bila ba bu mana xaidapkadi dima yu sanga ba hatanga ba kubolung atin dimoti buk. Kubolung atin dimoti ba sok sabasabia bungina libu kubolu xai sibuna nakira mana Kristo Yesu oxatanoa. Namua na Urana atin dimoti mang, saing mana namua ba xapkang muli, namua na ahatum haringina. Alaba ma ranguang te. Yahangua baing. Urana sina nang olang. Sok mana oxataima te, nam lipu tela hasua. 10 Namua na kira Urana rimang babundi. Tongtongia kira hauna mana Kristo Yesu oxatanoa, bu talibu oxata xaidi Urana xauxaudi muga bu talibudi.
Yn 3:14-21
14 Bila Moses goxi moxa babuna xaiya saing iti mahaing long xoliania, bila balau Lipua Ma Rangua Urana bing bagula diti mahaing, 15 bu lipu longgalo dahatum haringina mana sanga ba daxap walinga subingang teguama.
16 “Namua na Urana muruna buk mana lipu titiam longgalo, binabu sina Garang taininau nadi, bu lipu gaxarea dahatum haringina mana bagula dahanggalang te. Tegu. Bagula daxap walinga subingang teguama. 17 Namua na Urana soxi Garanoa ma titia bu sina salaga nadi mana kuboluding diandi te. Tegu. Soxi ma bu xap lipu titiamdi muli. 18 Lipu gaxarea dahatum haringina mana bagula daxap salaga mana kuboluding diandi te, ning lipu gaxarea dahatum haringina te dahanggalang masup haruangia, namua na dahatum haringina mana Urana Garang taininau te. 19 Urana haruangang suxuyanganama bing: Lulianoa ri ma titia, ning lipudi muruding sibuna mana labianoa. Muruding sibuna mana lulianoa te, namua na kuboludingdi didoa. 20 Lipu longgalo dilibu kubolu diandi hauxading sibuna mana lulianoa, saing bagula disok luliania te, nam kuboludingdi disok sabasabia. 21 Ning lipu gaxarea su mana haruanga maxunama ma luxu luliania, bu sanga ba lipudi dibagu maringina ba axadi libudi, libudi mana Urana haringinganoa.”
Sande 18 Mas 2018, Len 5 (Sikokop)
Hb 5:5-10
Baing Kristo bila ba xauna. Iti yanoa ba xap lipu hananiangam mugamugangam oxatanoa te. Tegu. Urana naga mogu, harua na ba,
 
“Ung Garagua,
hatata ngasok Tibum.”
 
Baing Xuang hataing tela harua ba,
 
“Ung guwa lipu hananiangam bungingbunginalo,
maxang taininau bila Melkisadek.”
 
Bungina Yesu wa titia li, sabu haringina xaung maxang langindi diri, xaung wagi mana Urana ina haringinganoa sanga mana xap muli sangua matiyua, saing Urana lungu, namua na tatuaina xaung wa hawa mana. Maxuna, ina Urana Garanoa, ning xap salaga, saing bila balau xabia sibuna mana kubolua su mana Urana haruanganoa. Baing bila balau Urana hatanga ba Yesu maringing sibuna, sanga sibuna ba sok namu mana Urana xap muli lipu gaxarea disu mana haruanganoa, bu duwa xai bungingbunginalo. 10 Binabu Urana mogu ba sok lipu hananiangam mugamugangama, maxang taininau bila Melkisadek.
Yn 12:20-33
20 Tauna, Grik teladi duwa rangua adi dahaing mala long sabangga Yerusalem ba disabu mana Urana Taungia. 21 Dima rangua Pilip, yabanoa Betsaida wa titia Galili, saing duxusunga ba, “Lipu sabanga, am gabo ba am gabagu Yesu.” 22 Baing Pilip ila bala Andru, saing tang dila dibala Yesu.
23 Baing Yesu haxuya nadi ba, “Xaidaba mana Lipua Ma Rangua Urana luxu ralania hatata baing. 24 Maxung sibuna ngabalang ba, wit xuyana bing ri titia saing mati. Nabu tegu, bing wit xuyang taininau ing ganina saing aningon te. Ne nabu ri maluxu titia saing mati, bing aningong xumana. 25 Lipu gaxarea muruna buk mana walinganoa bagula hanggalang. Ne lipu gaxarea yunga walinganoa mana titia li, bagula xap walinga subingang teguama. 26 Lipu gaxarea tuxu oxatagua bing su manga, saing longga ngawa mana, lipuxigu oxatama bagula wa la ba xauna. Tibugu bagula iti lipua tuxu oxatagua yanoa.
27 “Hatata gamogua mauxana, ne bagula ngaharua baru? ‘Tibugu, oxop nga muli sangua xaidap salakkamga li’? Tegu. Namua na mana namua naga ngama mana xaidapka li. 28 Tibugu, uiti yama!”
Saking waxutu tela sok long xaiya ma, harua ba, “Ngaiti ba, saing bagula ngaiti muli.” 29 Buranga duwa la ba dilungu ba, daharua ba kaxaba taha. Ne teladi daharua ba Urana uleginam tela harua na.
30 Yesu harua ba, “Waxutua ba harua ba hauli nga te, harua ba hauliang. 31 Hatata Urana xaidabinoa bu suxuya lipu titiamdi. Hatata bagula suka titia li yanaminoa mala. 32 Ning nga ba, bungina diti nga mahaing titia, bagula ngaxai lipu longgalo hatumingadingdi dima rangua nga.” 33 Harua bila ba bu hatanga bagula mati baru.
Sande 25 Mas 2018, Sande Mana Galung Londi (Sikokop)
Pi 2:5-11
Hatumingaima bing sok taininau bila Kristo Yesu:
 
Maxuna ina Uranau,
ne haxi mana wa hasusu mana Urana te.
Ne yunga yabanoa,
sok hasusu mana lipu oxata olanggam,
sok lipu sibuna.
Baing lipudi dibagu wa lipu sibuna.
Bila balau tatuaina,
saing su mana Urana haruanganoa sanga mana yungaina ba mati.
Wane, mati xai balingamia bila lipu salak yabanam!
Binabu Urana iti mahaing taxa eta lo,
saing sina yaya na ba dali yaya longgalo,
10 bu axamang longgalo bagula digung kiding tuxundi bungina dilungu Yesu yanoa,
axamang longgalo duwa long xaiya xaung hawa titia li xaung mari titi lunia,
11 saing suxunguxungu longgalo dibaxanga ba Yesu Kristo ina Toxoratamona,
saing bila balau Urana Tibura bagula xap yaya sabanga.
Mk 11:1-11
Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana dima haxek monga long sabangga Yerusalem, baing disok haxek mana long luwa Betpets, Betani duwa Xaxagania Olip. Yesu soxi lipuxing luwa dinaxu mana mala, harua nadi ba, “Tang galuxu mana longga wa mugamugangia to. Haxek sibuna ba aluxu, bagula abagu donki haun tela digoti la ba, lipu tela rung mana teguyu. Tang galuba saing axai ma. Nabu lipu tela xusungang ba, ‘Baruta tang galibu bila ba?’, bing tang gabala ba, ‘Toxoratamona oxatana mana. Bagula soxi ma muli sap.’ ”
Baing dilauba, dibagu donki hauna lipudi digoti numa tela xaluxing singia, wa daxanga sabangia. Bungina diluba, lipu teladi dili mua la ba duxusunga ba, “Tang garaxata? Baruta aluba donki ba?” Baing tang dahaxuya bila Yesu harua nadi ba. Dilungudi baing tang dilauba. Baing daxap donki ma rangua Yesu, diting imangiding sabangadi mahaing, saking Yesu rung etua mana. Lipu xumana duxa imangiding sabangadi daxangia bu dahatanga ba lipu yayam sabanga, saing teladi ditaxiti xai rimandi umangia saing duxadi daxangia. Baing lipudi dimuga mana gabu lipudi disu mana ding duwagi ba,
 
“Taiti Urana yanoa!”
 
“Urana sina guxama na lipua li ma mana Toxoratamona yanoa ba!”
 
10 “Urana sina guxama na mugangaroa Debit Yonggaxinoa, bagula sok muli!”
 
“Taiti Urana Eta Loam Sibuna yanoa!”
 
11 Baing Yesu luxu Yerusalem saing luxu Urana Numang yabania. Haxa mauli maluxu, bagu axamandi laing sup baing yambongguba. Binabu gabu Lipu 12 dila disok mala Betani.
Ponde 29 Mas 2018,
Ponde Yambong—Yesu sina salanga xaung wain (Usamana)
1 Ko 11:23-26
23 Namua na haruangua ngaxap rangua Toxoratamona, ngasina nang ba xauna. Haruanga ba bing: Mana yambonga dita Toxoratamona Yesu bixuandi rimadingia, xap salangua, 24 saking harua xai sibuna na Urana. Sup, baing utu saha saing harua ba, “Alali mututungagua, ngayunga bu hauliang. Alibu alali bu ahatumia nga muli.” 25 Kimuya mana daxang, bila balau xap xubua, harua ba, “Xuba li haruanga haunua, Urana hau mana sibigua. Alibu alali bunging bungina anung mana bu ahatumia nga muli.” 26 Namua na bunging bungina axang salanga li xaung anung mana xuba li, abaxanga Toxoratamona matianoa laing goxoya ma muli.
Yn 13:1-17
Muga mana Taunga Dalingama, baing Yesu xabia ba xaidabinoa mana yunga titia li bu ila rangua Tibuna sok ba. Xaidabing longgalo murung sibuna mana lipuxindi duwa titia, baing ina naga murung sibuna manadi laing walingang subinganoa.
Yambong Yesu gabu lipuxindi dirung mana Taunga Dalingama. Baing xaungadi yanamidinga ta hatuminga masup mana Saimon Iskariot garanoa Yudas hatuminganoa ba ta Yesu bixuandi rimadingia. Yesu xabia ba Tibuna ta axamandi rimania xaung ma rangua Urana xaung bagula goxoya mala rangua Urana, binabu mesa sangua kabukabua, unia imanging maxaxaya, saing goxiti imang sisiangam tela wagigia ulenia. Sup baing matu langa mari minia saing ungguti sugua lipuxindi dinaxu mana kidingdi, saing sisiadi mana imang sisiangama wa ulenia.
Ma rangua Saimon Pita, baing Saimon harua na ba, “Toxoratamona, bagula usugua kigudi?”
Yesu haxuya na ba, “Hatata ung guxabia axa nga ngalibu rangrang te, ne kimuya bagula uxabia rangrang.”
Pita harua na ba, “Labu usugua kigudiu tai. Tegu sibuna!”
Yesu haxuya na ba, “Nabu ngasugua kimdi te, bing bagula utaga rangua nga te.”
Saimon Pita harua na ba, “Toxoratamona, nabu bila ba bing usugua kigudi ding ganiding te, usugua rimagudi toxogua xauna!”
10 Yesu haxuya na ba, “Lipu gaxarea sugu masup, bing sugua kindi ding ganiding. Ne sugua sanggang longgalo te, namua na sanggang hataing longgalo disigixinga. Baing ang asigixinga, ning ang longgalo te.” 11 Baing Yesu xabia gaxarea bagula ta bixuandi rimadingia, saing mana namua ba harua ba, “Ang asigixinga, ning ang longgalo te.”
12 Sugua kidingdi laing sup, baing sau imanginoa muli saing goxoya mala yabania kabukabia. Xusungadi ba, “Axabia rangrang axa ngalibu mang? 13 Ang gauxu nga ba ‘Lipu Tubatubaingam’ xaung ‘Toxoratamona’. Ang gaharua maringina, namua na nga naga. 14 Tauna, nga Toxoratamona angia xaung Lipuxim Tubatubaingama, baing ina naga nabu ngasugua kimdi, bing asugua kimdi. 15 Ngahatanga kigu babundi bu alibu mang bila ngalibu mang. 16 Maxung sibuna ngabalang ba, lipu oxata olanggam yanoa dali lipuxing haringinoa yanoa te, saing uleginam yanoa dali lipua soxi mala ba yanoa te xauna. 17 Axabia axadi li ba, binabu bagula ayaha nabu alibudi.
Yn 13:31-35
31 Yudas yungadi mala, baing Yesu harua ba, “Xaidaba ma ba Lipua Ma Rangua Urana hatanga ralanoa masok. Xauna, Urana ralanoa bagula tubu mana oxatanoa. 32 Nabu Urana ralanoa tubu mana oxatanoa, Urana bagula libu Garanoa ralanoa tubu mana ing sibung oxatanoa. Baing bagula libu sap.
33 “Garagu mana, bagula ngawa ranguang bunging mongaita ing ganina. Bagula asai manga, saing bila ngabala Yudadi muga, hatata ngabalang ba: Longga ngala mana, sanga ba ang gama mana te.
34 “Hanaunaunga haun tela ngasina nang ba: Bing muruim sibuna mang. Bila nga murugu sibuna mang, bing muruim sibuna mang. 35 Nabu muruim sibuna mang, bing mana kubolua li lipu longgalo bagula daxabia ba ang lipuxigudi dinaxu manga.”
Praide 30 Mas 2018,
Praide Xai—Yesu mati xai balingamia (Mutuxuna)
Hb 4:14-16
14 Binabu tatuxu haringina hatuminga haringina kira tabaxanga, namua na kira lipuxira hananiangam mugamugangam sabanga, saing haing mala long xaiya masup. Ina Yesu, Urana Garanoa. 15 Maxung sibuna lipuxira hananiangam mugamugangama sanga ba usinga kira lipu haringinga teguamdi, namua na tubaik longgalo daxap bila daxap kira, ning ina libu kubolu dian tela te. 16 Binabu labu tamaxuwa mana tala haxek mana Urana kabukabung xaitamoxiamau tai, namua na atin dimoti makira. Tala bu taxap kubolu usingangam xaung kubolua atin dimoti, ba tang dahauli kira bungina mauxangandi daxap kira.
Hb 5:7-9
Bungina Yesu wa titia li, sabu haringina xaung maxang langindi diri, xaung wagi mana Urana ina haringinganoa sanga mana xap muli sangua matiyua, saing Urana lungu, namua na tatuaina xaung wa hawa mana. Maxuna, ina Urana Garanoa, ning xap salaga, saing bila balau xabia sibuna mana kubolua su mana Urana haruanganoa. Baing bila balau Urana hatanga ba Yesu maringing sibuna, sanga sibuna ba sok namu mana Urana xap muli lipu gaxarea disu mana haruanganoa, bu duwa xai bungingbunginalo.
Yn 18:1-40
Yesu sabu laing sup, baing gabu lipuxindi dinaxu mana disok mala saing dikisi Langga Kidron. Lang hataina olip umangang tela wa, saing gabu lipuxindi dinaxu mana diluxu.
Ne Yudas, lipua bo ba ta bixuandi rimadingia, xabia longga bau, namua na bunging xumana Yesu gugunia rangua lipuxindi dinaxu mana la ba. Baing ina naga, lipu hananiangamdi yanamidingdi xaung Parisidi ditabina Urana Numang wasanganam teladi ba dila rangua Yudas. Rom haungingam teladi digabudi xauna. Yudas luxu mana umanga olipkamga ba, muga manadi. Dirai nagungdi xaung axamang haungingamdi.
Yesu xabia axadi dibo ba disok manauba, binabu ila sok manadi saing xusungadi ba, “Asaiʼm gaxarea?”
Dahaxuya na ba, “Yesu Nasaretiam.”
Baing Yesu harua nadi ba, “Nga naga.” Yudas, lipua bo ba ta bixuandi rimadingiauba, li mua ranguadi. Baing bungina Yesu harua nadi ba, “Nga naga,” disuisui mala saing xungdi mari titia.
Baing xusungadi muli ba, “Asaiʼm gaxarea?”
Baing daharua ba, “Yesu Nasaretiam.”
Yesu haxuya ba, “Ngabalang ba, nga naga. Nabu asai manga, bing ayunga lipuadi li dila.” Axa ba sok bu haruanganoa aningona, bila harua muga ba, “Lipu longgalo usinadi nanga, ngayunga tela hanggalang te.”
10 Baing Saimon Pita waxanginau. Xai masok saing ting mana lipu hananiangam mugamugangama lipuxing oxata olanggama, saing taxiti tangangliang rimamo. (Lipu oxata olanggamga ba yanoa Malkus.)
11 Baing Yesu bala Pita ba, “Uta waxangim sabanga goxoya mala yabania! Baruta? Bagula nganung mana xuba salakkam Tibugu sina nanga li te?”
12 Baing lipu haungingam bakbakka digabu lipuxiding yanamidinga xaung Yudadi lipuxiding haungingamdi dituxu Yesu. Digoxi 13 saing muga daxap mala rangua Anas, Kayapas longanoa. Kayapas lipu hananiangam mugamugangama mana niania baguba. 14 Kayapas ina naga sina hatuminga na Yudadi ba xai nabu lipu taininau ing ganina xap lipuadi yabadinga saing mati.
15 Saimon Pita xaung lipu tela naxu mana Yesu tang disu mana. Baing lipu tela naxu mana Yesu ba, lipu hananiangam mugamugangama xabiau, binabu lipua ba su mana Yesu maluxuʼm lipu hananiangam mugamugangam numang yabania, 16 ne Pita li mua sabasabia gamgamingang xaluxinia. Binabu lipu tela naxu mana Yesu, ina lipua lipu hananiangam mugamugangama xabia ba, goxoya ma, harua na haing xalu wasanganama, saking xap Pita maluxu ma.
17 Haing haulingama wasa mana xalua ba xusunga Pita ba, “Lipua ba lipuxindi dinaxu mana, ung dingia tela, bo?”
Haxuya ba, “Nga te.”
18 Longa xaringa, binabu lipu haulingamdi digabu lipu haungingamdi dili taxiya mana yaba dibura yap nanggixandi bu dibiding. Pita xauna li ranguadi, saing biding.
19 Pita bidingguyu, baing lipu hananiangam mugamugangama xusunga xusunga Yesu mana lipuxindi dinaxu mana xaung tubatubainganoa.
20 Yesu haxuya na ba, “Ngaharua sabasabia lipu longgalo maxadingia. Bungingbunginalo ngatubatuba maluxuʼm Yudadi sabungading numania kimbo Urana Numang yabania, longga Yudadi digugunia mana. Ngaharua axamang tela hisangia te. 21 Baruta axusunga xusunga nga? Xai nabu axusunga adi dilungu haruangagua. Ding daxabia baraxinta ngaharua mana.”
22 Yesu harua bila ba, baing Urana Numang wasanganam tela li haxek mana ba uda saing harua ba, “Uraxata uhaxuya na lipu hananiangam mugamugangama bila ba?”
23 Yesu haxuya na ba, “Nabu ngaharua doa, bing ubaxanga haruangagu baruamta doa. Ning nabu ngaharua maxung sibuna, bing baruta uda nga?” 24 Baing Anas tabinadi ba daxap mala rangua Kayapas, lipu hananiangam mugamugangama. Baing waxua digoxigoxi mana ba wauyu.
25 Tauna, Saimon Pita li mua biding yapkuyu, baing duxusunga ba, “Ung xauna lipuxing tela unaxu mana?”
Ne hatiam mana, harua ba, “Nga te.”
26 Lipu hananiangam mugamugangam lipuxing haulingam tela li mua la ba. Lipua ba lipua Pita taxiti tanganglianoa ba sibing tela. Xusunga ba, “Ngabagung uwa rangua xaiya olip umangania?” 27 Ne Pita hatiam mana muli, saing hata sibuna li muxaxua xatu.
28 Baing Yudadi yanamidingdi daxai Yesu sangua Kayapas mala Rom gabana numania. Buraraging sibuna. Ding sibuding diluxu gabana numania te, nam musuding Urana maxania. Dibo ba duwa sigixingauyu bu sanga ba daxang Taunga Dalingam angianoa. 29 Binabu Pailat sok ma ranguadi saing xusungadi ba, “Asu haruanga baruamta na lipua li?”
30 Dahaxuya na ba, “Nabu lipua li libu kubolu dian tela te, bing maxuna sanga ba am gata rimamia te.”
31 Pailat harua nadi ba, “Ang ba axap mala asuxuya hanaunaungaimia.”
Ne Yudadi yanamidingdi dahaxuya na ba, “Ne ang Romdi hanaunaungaima harua ba maring te nabu am gaung lipu tela.” 32 Baing alaba sok bu Yesu haruanganoa mana bagula mati baru bagula aningona.
33 Baing Pailat goxoya maluxu gabman numania muli saing xusungadi ba daxap Yesu ma saing xusunga ba, “Ung ba xaitamoxi Yuda dingia?”
34 Baing Yesu haxuya ba, “Haruangamga ba ung hatumingama? Kimbo lipu teladi daharua naung manga?”
35 Pailat haxuya ba, “Nga Yuda tela te! Ung bakbagim xaung lipuxim hananiangamdi yanamidingdi ditaung rimagia. Uria baru?”
36 Yesu haxuya ba, “Yonggaxigua ina titiam te. Nabu bila ba, bing lipuxigu haulingamdi bagula dahaung bu disoxauti manga, nam Yudadi yanamidingdi dituxu nga. Ning Yonggaxigua ina titiam te.”
37 Baing Pailat harua na ba, “Binabu ung xaitamoxi tela?”
Yesu haxuya ba, “Ung ba uharua ba nga xaitamoxi. Dahayau nga mana namua naga, mana namua naga ngari ma titia li, bu ngabaxanga haruanga maxunama. Lipu gaxarea dahatum haringina mana haruanga maxunama dilungu waxugutuanoa.”
38 Baing Pailat xusunga ba, “Haruanga maxunama baraxinta?” Harua bila ba baing sok mala muli rangua Yudadi saing harua ba, “Ngabagu ina libu kubolu dian tela te. 39 Ning ang kuboluima ba ngayunga lipu salak yabanam tela ranguang bungina Taunga Dalingam. Ang gabo ba ngayunga ‘Xaitamoxi Yuda Dingia’?”
40 Baing duwagi muli ba, “Tegu! Lipua ba te. Ne Barabas!” (Barabas lipu tela haunggana gabman.)
Yn 19:1-42
Baing Pailat tabina lipuxing haungingamdi ba daxap Yesu mala digusi. Ditaling waxu ruxunam bila xaitamoxi muxubinoa saing dita toxonia. Disausau imang maxaxaya sikokop tela mana. Baing dila dima rangua saing daharua ba, “Uwa bungingbunginalo, xaitamoxi Yuda dingia!” Daharua bila ba saing duda.
Baing Pailat sok mala muli saing harua na burangua ba, “Abagu to! Bagula ngaxap masok ranguang bu axabia rangrang ba ngabagu ina libu kubolu dian tela te.” Yesu sok ma, xaung waxu ruxunam ditaling xaung imang maxaxaya sikokop duwa mana, baing Pailat harua nadi ba, “Abagu! Lipua naga.”
Lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipuxiding haungingamdi dibagu baing duwagi ba, “Ung mati xai balingamia! Ung mati xai balingamia!”
Ning Pailat haxuya nadi ba, “Ang ba axap mala aung mati xai balingamia. Ning nga ba, ngabagu ina libu kubolu dian tela te.”
Yudadi yanamidingdi dahaxi, daharua na ba, “Am ba hanaunaungamam tela harua ba bing mati, namua na baxangaina ba ina Urana Garanoa.”
Pailat lungu haruangadinga, baing maxuwa sibuna, saing goxoya maluxu muli gabman numania. Xusunga Yesu ba, “Yabama bi?” Ne Yesu haxuya haruanga tela te. 10 Binabu Pailat harua na ba, “Baruta? Uhaxuya haruangagua te? Nga haringingagu sanga ba ngayungaung mala, xaung sanga ba ngaunggung mati xai balingamia. Bola uxabia alaba te?”
11 Baing Yesu haxuya na ba, “Nabu Urana wa eta lo sina haringinga naung te, bing sanga ba ulibu axamang tela manga te. Mana namua naga, lipua ta nga rimamia ba, kubolung dianoa dali ungia.”
12 Harua bila ba, binabu Pailat saisai daxanga tela ba yunga Yesu, ne Yudadi yanamidingdi duwagiwagi ba, “Nabu uyunga lipua ba mala, bing ung Sisa rianoa te. Namua na lipu gaxarea uxuina ba xaitamoxi tela bing Sisa bixuanoa.”
13 Pailat lungu haruanga ba, baing ina naga xap Yesu masok saing rung mari kabukabu suxuyangamia mana longga duxu ba Siang Sabangadi Ganangadinga (mana Erimeak xuana duxu longga ba Gabata). 14 Xaidapka ba Xaidap Xauxaungama mana Taunga Dalingam. Xaidap maxanoa bila xaidap lia.
Baing Pailat harua na Yudadi yanamidingdi ba, “Bagu xaitamoxima naga li!”
15 Ning duwagi ba, “Oxop mala! Oxop mala! Ung mati xai balingamia!”
Baing Pailat xusungadi ba, “Bagula ngaung xaitamoxima mati xai balingamia?”
Baing lipu hananiangamdi yanamidingdi dahaxuya ba, “Am xaitamoxi tela te. Sisa ing ganina.”
16 Baing ina naga, Pailat ta Yesu lipu haungingamdi rimadingia bu dung mati xai balingamia.
Binabu daxap Yesu mala. 17 Ing sibuna xoxi xaing balingama mala, ila mana longga duxu ba Toxotaxu Guang Yabana (mana Erimeak xuana duxu ba Galgota). 18 La ba digoxi xai balingamia. Digoxi lipu luwa rangua—tela wa hataina, tela wa hataina, saing Yesu wa lia.
19 Pailat tabinadi ba dibung haruanga tela bu digoxi xai balingamia. Haruanga ba harua ba: Yesu Nasaretiam, Xaitamoxi Yuda Dingia. 20 Yuda xumana dititi haruanga ba, namua na longga dung mati xai balingamia ba wa haxek mana long sabangga ba, saing dibung haruanga ba mana Erimeak xuana, Latin xuana xaung Grik xuana. 21 Binabu Yudadi lipuxiding hananiangam yanamidingdi dila daharua na Pailat ba, “Labu ubung ‘Xaitamoxi Yuda Dingiau’ tai, ning ubung bila li: ‘Lipua li harua ba ina Xaitamoxi Yuda Dingia.’ ”
22 Ne Pailat haxuya ba, “Haruanga ngabung ba, bagula wa bila ba.”
23 Lipu haungingamdi digoxi Yesu xai balingamia laing sup, baing daxap imangindi dahata xabu luwadi luwadi, tela mana taining tainina. Daxap imanging lunama xauna, ne imangga baguba sigingang tela te, diraga taininau eta lo ri mala ha sihinia.
24 Binabu daharua nading ba, “Labu tasinggu tai. Tahali halinga tela ba tabagu lipu gaxarea bagula xap.”
Alali sok bu Urana Xuanoa aningona, harua ba,
 
“Dituxu sinak mana imangigudi liwe mading
saing dahali halinga tela ba dibagu lipu gaxarea bagula xap.”
 
Binabu lipu haungingamdi dilibu bila ba.
25 Baing haingdi dili haxek mana Yesu xaing balingama bing bauna, bauna kixinginoa, Maria Klopas haininoa, xaung Maria Magdalam. 26 Yesu bagu bauna wa la ba, xaung lipuxina naxu mana murung sibuna mana ba li haxek, baing harua na bauna ba, “Haing, bagu lipua ba hatata wa garama.” 27 Baing harua na lipuxina naxu mana ba, “Baum bagu baing.” Binabu xaidapka ba ila, lipua naxu mana ba xap mala rangua numania saing wasa mana.
28 Sup, baing Yesu xabia ba oxatang longgalo disup, ne Urana Xuang haruangang tela aningona teguyu, binabu harua ba, “Langa ung nga.” 29 Nanggola tela baxagi mana wain mabiana wa la ba, binabu ditai garumu tela maluxuʼm laing baxagi, disu xaiya duxu ba hisop rimana mana, saing diti mahaing suxungunia. 30 Tuba nung wain mabianoa laing sup, baing harua ba, “Sup ba.” Sup, baing turu mari saing yunga aningonoa mala.
31 Tauna, xaidapka ba Xaidap Xauxaungama, saing buragina Xaidap Yaguangam Sabanga (sabanga namua na Taunga Dalingam). Bila balau saing Yudadi yanamidingdi dibo ba matiadi duwa mana xai balingamdi laing xaidapka ba te, binabu duxusunga Pailat ba tabina lipuxing haungingamdi ba ditahauti lipuadi kiding tuandi bu dimati sap, xaung bu daxap sanggadingdi mala dikimangdi. 32 Binabu lipuxing haungingamdi dila ditahauti lipu mugamugangama king tuandi, xaung lipu tela digoxi xai balingamia rangua Yesu. 33 Ne bungina disok mana Yesu dibagu mati masup, binabu ditahauti king tuandi te. 34 Ne lipu haungingam tela su Yesu ulenoa gulia, saing hata sibuna li siba xaung lang disok. 35 Baing lipua bagu axa sok ba, hatata baxanga bila ba, saing haruanganoa maxung sibuna. Xabia ba baxanganganoa maxuna, saing baxanga bu ang xauna sanga ba ahatum haringina. 36 Namua na axadi ba disok bu Urana Xuana baguli aningona: “Tuang tela sanga ba galaina te.” 37 Xauna, haruanga tela Urana Xuania harua ba, “Bagula dibagu mana lipua disu ba.”
38 Mena baing Yosep Erimateam xusunga Pailat mana Yesu sangganoa. Yosep Yesu lipuxindi dinaxu mana tela, ne hisa mana hatumingang haringina namua na maxuwa mana Yudadi yanamidingdi. Pailat nai, binabu ila xap Yesu sangganoa mala. 39 Baing Nikodimas, lipua muga ila rangua Yesu yambong, ma xauna. Baing xap guxenga xaningxaning xaung baxi teladi duxudi ba mer xaung alo, mauxanganoa bila 34 kilo. 40 Tang daxap Yesu sangganoa mari, disabaxaya xaung guxenga baxiam saminama ba, saing disaku mana imang xai sibundi bila Yudadi kuboludinga mana matiadi. 41 Baing haxek mana longga dung Yesu mati xai balingamia ba, umanga tela wa. Maluxuʼm umanga ba guha haun tela wa, dikimang matia tela mana teguyu. 42 Binabu dita Yesu sangganoa la ba, namua na wa haxek, xaung xaidapka ba Yudadi Xaidabiding Xauxaungama mana Taunga Dalingama.
Sande 01 Epril 2018, Ista—Yesu mesa muli (Usamana)
1 Ko 15:1-11
Riagu hatuminga haringinam mana, hatata ngabo ba ngaiti hatumingaimdi muli mana ulek xaiyua ngabaxanga nang ba, ulek xaiyua axap ba, ulek xaiyua ali haringina mana ba. Nabu atuxu haringina ulek xaiya li ngabaxanga nang ba, bing bagula Urana xapkang muli. Nabu atuxu haringin te, bing hatumingaim haringindi axamang olang.
Namua na haruanga sabanga sibuna mana ulega ngaxap rangua Urana, ngasina nang ba. Harua ba Kristo mati bu sisia kubolura diandi, bila Urana Xuanoa harua ba. Dikimang ba. Xaidap tuwa baing Urana iti mesa muli mana matiyua, bila Urana Xuanoa harua ba. Owa masok rangua Pita, saking rangua Lipu 12. Kimuya owa masok rangua lipudi titingadinga dali 500 bunging taininau. Xumana digamatauyu, ne teladi dimati lo. Kimuya owa masok rangua kixinginoa Yems, saking rangua aposel longgalo. Kimu sibuna owa masok rangua nga xauna. Ngawa bila gara tela bauna hayau doa. Namua na nga aposel ngawa hawa sibuna mana aposeldi, namua te ba duxu nga aposel tela, namua na ngasina salaga na Urana lipuxing sabungamdi. 10 Ne Urana atin dimoti manga, binabu ngasok lipua na bila hatata ngawa. Baing kubolunoa atin dimoti libu manga hanggalang olang manga te. Tegu. Makasangagua mana aposel oxatanoa dali riagu longgalo. Ne nga ba ngatuxu oxata ba te, Urana kubolung atin dimoti manga wa rangua nga saing tuxu. 11 Binabu heku nga ba ngabaxanga kimbo aposel teladi dibaxanga. Am longgalo am gabaxanga ulek taininau, saing ulekka ba ahatum haringina mana baing.
Mk 16:1-8
Xaidap Yaguangama ila sup, yambongguba baing Maria Magdalam xaung Maria, Yems bauna, xaung Salome dingtung digim guxenga baxiam saminam bu dila disabaxaya Yesu sangganoa mana. Mana xaidap mugamugangam mana sande baguba, buraraging sibuna, xaidaba haingguba, dahaxa mala guhia gobagobia. Baing duxusunga ding ba, “Gaxarea bagula tutuxuya sianga mala sangua guha xuanoa gobagobia makira?”
Ne bungina dibagu mala, dibagu siang sabangga ba ditutuxuya mala ba. Bungina diluxu guhia gobagobia, dibagu gananung tela sau imang usamang maxaxaya, rung rubina rimamo saing dihixi mana.
Baing harua nadi ba, “Ahixi manau tai. Ang gasai mana Yesu Nasaretiam, lipua digoxi xai balingamia ba. Mesa muli ba! Wa la li te. Abagu longga dita sangganoa matabu mana ba. Alauba, abala lipuxindi dinaxu mana digabu Pita ba, ‘Muga nang mala Galili. Bagula abagu la ba, bila balang ba.’ ”
Baing disok saing diluki mala sangua guha gobagobia, ne dihixi mana xaung dimaxuwa dilulu. Baing dibaxanga na lipu tela te, namua na dimaxuwa.
Mande 02 Epril 2018, Ista Mande (Usamana)
1 Ko 5:6-8
Kubolua aiti yaimdi xai te. Yis kaxukana hasangia salanga hataing longgalo, libu salalanga. Axabia alaba te? Asogoxoya yis muganga mala sabasabia. Haruangagu namuxinoa bing asuka lipu kubolu dianamga ba mala sanguang. Baing bagula awa bila salanga hauna xola mana yis. Maxuna, awa bila ba, namua na Kristo, sipsibira hananiangama mana Taunga Dalingama, dahanania masup bu awa sigixinga. Binabu xai mana tawa bila lipudi dituxu taungua maringina, ne talibu xaung yis muganga te, yisia ba kubolu diang sibuna xaung kubolu musunama. Ning talibu xaung salanga xola mana yis, salanga ba kubolu sigixingana xaung kubolu maxunama.
Lk 24:13-49
13 Mana xaidapka baguba dingia luwa tang dila mana long tela duxu ba Imeas, wa hasoya monga mana long sabangga Yerusalem, bila 11 kilomita. 14 Tang dahangixaya liwe mading mana baraxinta disok ba. 15 Tang dahaxa malau, dahangixayau, baing Yesu ing sibuna sok rangua dingtang saing gabudi dahaxa mala, 16 ne axamang tela soxautidi bu dibagu daxabia te.
17 Xusunga dingtang ba, “Tang gahangixaya mana baraxinta bungina ahaxa mala?”
Tang dili mua, ramramodingdi ayangading. 18 Dingia tela, yanoa Kliopas, xusunga ba, “Si, ung Yerusalem lobuam taininau ung ganim uxabia baraxinta sok la ba mana xaidapkadi bagudi li te?”
19 Xusunga ba, “Baraxintadi?”
Tang dahaxuya ba, “Axadi disok mana Yesu Nasaretiam. Ina Urana lipuxing suxunguxunguam tela ba, ina haruanganoa xaung kuboluna, daharing haringing sibuna mana Urana xaung lipudi maxadingia. 20 Ne lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipuximam haringindi, ding dita Romdi rimadingia bu dung mati, saing digoxi xai balingamia. 21 Ne am ba, am gahatum gamomamia ba lipua ba bagula hauli Isreldi sangua bixuaradi rimadingia. Baing axamang tela muli, hatata xaidap tuwa disup mana axadi bagudi ba disok. 22 Tela bing haing teladi ranguam dilibu am gahixi mana haruangadinga. Menau buraraging sibuna dila guhia gobagobia, 23 ne dibagu sangganoa te. Disai susu. Digoxoya ma dibalam ba dibagu Urana uleginam luwa tang dibaladi ba gamata muli! 24 Baing riamam teladi dila guhia gobagobia dibagu bila haingdi dibaxanga ba, ne dibagu Yesu te.”
25 Baing Yesu baladi ba, “Angtang kakahaim baru? Gamoim diriba ding bu ahatum haringina sap te mana Urana lipuxing suxunguxunguamdi haruangadinga! 26 Maxung sibuna lipuadi ba daharua ba Kristo bagula xap salaga muga, saing kimuya bagula xap yaya sabanga.” 27 Baing ungguti mana Moses xaung Urana Lipuxing Suxunguxunguamdi xailongidingdi, saing baxanga rangrang na dingtang ba haruanga wa Urana Xuania harua mana ina ba.
28 Disok haxek mana longga dibo ba dila mana ba, baing Yesu libu bila bagula dali longga ba. 29 Ne tang duxusunga haringina ba, “Uwa ranguamtam, namua na yambongguba. Xaidaba riuba.” Binabu ila bu wa ranguadi.
30 Bungina wa ranguadi kabukabu xangingamia, xap salanga, harua xai sibuna na Urana mana, utu saha saing ungguti sina nadi. 31 Baing ina naga, maxading daxaxa ding saing tang daxabia ba Yesu naga, saing hata sibuna li hanggalang muli maxadingia. 32 Duxusunga ding ba, “Ai, maxung sibuna hatumingaradi diyaha sibuna bungina baxanga nakira daxangia, bungina tubatuba kira rangrang mana Urana Xuanoa?”
33 Hata sibuna li dimesa saing digoxoya mala Yerusalem. La ba dibagu Lipu 11 xaung teladi digugunia, 34 saing daharua na dingtang ba, “Maxung sibuna! Toxoratamona mesa muli saing owa masok rangua Saimon.” 35 Baing tang dinaxuya baraxinta sok daxangia, saing dibagu daxabia Yesu bungina utu saha salanga baru.
36 Dinaxuyauyu, baing Yesu ing sibuna sok manadi, li liwe manadi saing baladi ba, “Gamoimdi duwa mosiu.”
37 Dihixi mana, dimaxuwa, dahagaxa ba tauxai tela. 38 Baladi ba, “Ahatum xumana baru? Baruta hatuminga luwa dimesa hatumingaimia mana nga gaxarea? 39 Abagu rimagudi xaung kigudi. Nga baing! Aring nga bu axabia. Tauxai mututungana xaung tuandi bila nga te.”
40 Harua laing sup, baing hatanga rimandi xaung kindi nadi. 41 Hatumingadingdi daharing teguyu, namua na dihixi mana diyaha mana, binabu xusungadi ba, “Angiaimgu?” 42 Baing disina song waxungam tela na, 43 saing xap, xang maxadingia.
44 Baladi ba, “Haruanga baguli ngabaxanga nang bungina ngawa ranguang nulana ba: Axamang longgalo duwa mana Moses Hanaunaungandi, Urana Lipuxing Suxunguxunguamdi xaung Olaidi, bing aningoding disok to.”
45 Baing xaxa hatumingadinga bu daxabia Urana Xuanoa rangrang. 46 Baladi ba, “Urana Xuanoa harua ba, Urana Lipuxing Mogunganama bing xap salaga muga baing mesa muli mana xaidap tuwa. 47 Saking ungguti mana long sabangga Yerusalem, mana yanoa bagula lipudi dibaxanga mana titi longgalo ba lipudi duxugia hatumingadingdi, baing bagula Urana yunga kuboludingdi. 48 Ang ba lipuadi abagu axadi li, saing bagula abaxanga na lipudi manadi. 49 Bagu bagula ngasina axamanoa nang ba Tibugu hau haruangua ba bagula sina—Aningona baing. Ning muga awa maluxu mana long sabangga li laing axap Urana haringinganoa.”
Sande 08 Epril 2018, Ista 2 (Usamana)
Ap 4:32-35
32 Lipu hatuminga haringinam longgalo gamoding taininau, hatumingading taininau. Lipu tela harua ba xalingindi ing sibuniadi te. Tegu. Xalingiding longgalo dingiadi xauna. 33 Mana haringinga sabanga aposeldi dibaxanga baxanga mana Toxoratamona Yesu mesanganoa muli, saing Urana libu xai sibuna manadi. 34 Lipu teladi diraxap mana axamang tela duwa maluxu manadi te. Namua na bunging teladi, lipu gaxarea ding titiding kimbo ding numading bing disinadi, daxap giminaga ma 35 saing dita aposeldi rimadingia bu duwasa mana. Baing ina naga, dituxu sinak na lipu gaxarea diraxap.
1 Yn 1:1-10
Ngabung haruanga mala ranguang mana lipua wa muga mana titi unggutinganoa. Ina naga am galungu haruanganoa, ina naga am gabagu maxamamia, ina naga am gabagu mana, xaung am gatuxu rimamamia. Baing lipua ngabung mana bing Haruanga Walingama. Baing walinga namua ba sok. Am gabagu saing am gabaxanga, saing am gabaxanga walinga subingang teguama nang. Muga wa rangua Tibura saing sok makira. Am gabaxanga nang axadi am gabagudi am galungudi, bu sanga ba ataga awa taininau ranguam. Baing tagangaroa wa rangua Tibura Urana xaung Garanoa Yesu Kristo. Am gabung haruanga li mala ranguang bu gamoradi dibaxagi mana yahangua.
Ulekka am galungu rangua Kristo ba, am gabaxanga nang ba: Urana bing luliana. Baing labiang monga wa maluxu mana te. Nabu taharua ba kira tataga tawa taininau rangua, ne tahaxa labiania, bing talangua saing walingaroadi disu mana Urana haruangang maxunama te. Ning nabu tahaxa luliania, bila ina wa luliania, bing tataga tawa taininau rangua kira, saing Garanoa Yesu sibinoa damia kubolura diang longgalo mala.
Nabu taharua ba taxola mana kubolu dian tela, bing tatuxu murak makira saing haruanga maxunama wa maluxu makira te. Nabu tatula kubolura diandi, bing bagula yunga kubolura diandi xaung damia kubolura maringing teguam longgalo mala, namua na su mana haruanganoa saing kubolunoa maring. 10 Nabu taharua ba talibu kubolu dian tela monga te, bing tauxu Urana ba lipu languangam saing haruanganoa wa maluxu makira te.
1 Yn 2:1-2
Garagu mana, ngabung haruanga li nang bu alibu kubolu diana te. Ne nabu lipu tela libu kubolu diana, bing kira lipuxira aningoxama harua na Tibura bu hauli kira. Ina naga Yesu Kristo, Lipu Maringina. Ina naga hananiangua libu Urana atin daxaringa mana kubolura diandi, sisiadi baing. Baing libu mana kira kubolura diandi ding ganiding te. Tegu. Libu bu sisia lipu titiam longgalo kuboluding diandi.
Yn 20:19-31
19 Sande yambong lipuxindi dinaxu mana digugunia. Diribauti xaludi namua na dimaxuwa mana Yudadi yanamidingdi. Duwa bila ba, baing Yesu ma li liwe manadi saing baladi ba, “Gamoimdi duwa mosiu!” 20 Harua laing sup, baing hatanga rimandi xaung ulenoa nadi. Lipuxindi dinaxu mana gamodingdi diyaha sibuna mana dibagu Toxoratamona.
21 Baing Yesu harua nadi muli ba, “Gamoimdi duwa mosiu! Tibugu soxi nga ma, saing bila balau ngasoxiang mala.” 22 Harua laing sup, baing yubua yanginoa manadi saing harua ba, “Axap Urana Aningonoa. 23 Lipu gaxarea ayunga kuboluding diandi, bing Urana yungadi. Nabu ayungadi te, bing Urana yungadi te.”
24 Tomas (yan tela Didimas), ina tela mana Lipu 12, wa rangua Yesu lipuxindi dinaxu mana bungina owa masok ranguadi ba te. 25 Binabu lipuxindi dinaxu mana dibala ba, “Am gabagu Toxoratamona baing!”
Ning harua nadi ba, “Nabu ngabagu waxu babundi wa mana rimandi xaung ngata rimagu uxuna maluxu mana longga duwa mana te, xaung ngata rimagu maluxu ulenia te, bing sanga ba ngahatum haringin te.”
26 Xaidap 7 disup, baing Yesu lipuxindi dinaxu mana duwa numia muli, saing Tomas wa ranguadi. Diribauti xaludi, ne Yesu ma li liwe manadi saing harua ba, “Gamoimdi duwa mosiu!” 27 Baing harua na Tomas ba, “Uta rimam uxuna la li. Ubagu rimagudi. Uraria rimama uta maluxu ulegia. Labu hatumingam luwau tai. Ning uhatum haringina.”
28 Baing Tomas harua na ba, “Ung Toxoratamona ngayua xaung Urana ngayua!”
29 Baing Yesu bala ba, “Ubagu nga saing uhatum haringina, bo? Ne lipudi dibagu nga te ning dahatum haringina, ding duwa xai sibuna.”
30 Yesu libu axamang haringing xumang teladi lipuxindi dinaxu mana maxadingia, ne ngabungdi mari mana xailongga li te. 31 Ning ngabung axadi li mari bu sanga ba ahatum haringina ba Yesu bing Urana Lipuxing Mogunganama, Urana Garanoa. Baing nabu ahatum haringina bila ba, bagula axap walinga subingang teguama yania.
Sande 15 Epril 2018, Ista 3 (Usamana)
Ap 3:12-19
12 Pita bagu, baing harua nadi ba: “Lipu Isreliam mana, ahixi mana alali baru? Abagu haringina mam baru? Bola ahatum ba tam haringingamama sabanga, kimbo ahatum ba am gawa xai sibuna Urana maxania, binabu am galibu lipua li haxa muli? Tegu sibuna. 13 Urana mana Ebraham, Aisak xaung Yekop, ina Urana mana mugangaradi, sina yaya sabanga na lipuxing oxatama Yesu ba. Ata bixuandi rimadingia bu dung mati, saing Pailat maxania ayamu. Bungina bo ba yunga bing abala Pailat ba tegu. 14 Hauxaim mana Lipu Maringinam, Lipua Urana Mogu Naina, baing axusunga Pailat ba yunga lipu ungingam tela nang. 15 Baing ina naga, aung walinga namua, ning Urana iti mesa muli mana matiyua. Amtam sibumam tam gabagu alaba. 16 Tam gahatum haringina mana Yesu, saing mana Yesu yanoa ing ganina lipua li abagu axabia, kindi daharing muli ba. Yesu yanoa xaung hatuminga haringina ina mesa maluxu mamtam ing ganina libu lipua li sok xai dup, bila abagu baing.
17 “Maxuna, riagu mana, ngaxabia ba ang gagabu yanamimdi, ang gaxabia xai te saing alibu kubolua li mana. 18 Ne alaba daxanga naga Urana haruanganoa aningonoa sok, ina baxanga waleu mana lipuxing suxunguxunguamdi. Dibala kira ba Urana Lipuxing Mogunganama ba bagula xap salak sabanga. 19 Binabu, axugia hatumingaimdi, agoxoya mala rangua Urana bu sisia kuboluim diandi.
1 Yn 3:1-7
Bagu Tibura murungang sibunoa makira axamang sabanga sibuna! Binabu Urana uxu kira ba garandi! Kira baing! Namua lipu titiamdi daxabia kira te, bing daxabia ina te. Riagu mana, hatata tawa Urana garandi. Ne kimuya bagula tawa baru, hatata hatanga masok teguyu. Ne taxabia ba kimuya bungina Kristo owa masok saing goxoya ma, bagula tawa bila ina, namua na bagula tabagu sibuna. Baing lipu gaxarea ta ragunga mana bila ba, bing libu lunoa wa sigixinga sibuna, bila Kristo wa sigixinga sibuna.
Lipu gaxarea dilibu kubolu diandi, didali Urana hanaunaungandi. Maxuna, kubolu diana bing kubolu hanaunaungang dalingam. Axabia ba Kristo ma bu sisia kubolura diandi. Baing kubolu dian tela wa maluxu mana te. Lipu gaxarea taga rangua Kristo bing libu kubolu diandiyu te. Lipu gaxarea libu kubolu diandiyu bagu Kristo te, saing xabia te xauna.
Garagu mana, labu ayunga lipu tela tuxu murak manggu tai. Lipu gaxarea libu kubolu maringindi, bing lipu kubolu maringinam, bila Kristo lipu kubolu maringinam.
Lk 24:36-48
36 Dinaxuyauyu, baing Yesu ing sibuna sok manadi, li liwe manadi saing baladi ba, “Gamoimdi duwa mosiu.”
37 Dihixi mana, dimaxuwa, dahagaxa ba tauxai tela. 38 Baladi ba, “Ahatum xumana baru? Baruta hatuminga luwa dimesa hatumingaimia mana nga gaxarea? 39 Abagu rimagudi xaung kigudi. Nga baing! Aring nga bu axabia. Tauxai mututungana xaung tuandi bila nga te.”
40 Harua laing sup, baing hatanga rimandi xaung kindi nadi. 41 Hatumingadingdi daharing teguyu, namua na dihixi mana diyaha mana, binabu xusungadi ba, “Angiaimgu?” 42 Baing disina song waxungam tela na, 43 saing xap, xang maxadingia.
44 Baladi ba, “Haruanga baguli ngabaxanga nang bungina ngawa ranguang nulana ba: Axamang longgalo duwa mana Moses Hanaunaungandi, Urana Lipuxing Suxunguxunguamdi xaung Olaidi, bing aningoding disok to.”
45 Baing xaxa hatumingadinga bu daxabia Urana Xuanoa rangrang. 46 Baladi ba, “Urana Xuanoa harua ba, Urana Lipuxing Mogunganama bing xap salaga muga baing mesa muli mana xaidap tuwa. 47 Saking ungguti mana long sabangga Yerusalem, mana yanoa bagula lipudi dibaxanga mana titi longgalo ba lipudi duxugia hatumingadingdi, baing bagula Urana yunga kuboludingdi. 48 Ang ba lipuadi abagu axadi li, saing bagula abaxanga na lipudi manadi.
Sande 22 Epril 2018, Ista 4 (Usamana), Yut Sande
Ap 4:5-12
Buragina baing lipu yanamdi, lipu haringindi digabu lipu hanaunaunga tubatubainganamdi digugunia Yerusalem. Anas, lipu hananiangam mugamugangama, ina wa la ba. Kayapas, Yon, Aleksanda digabu lupdi mana lipu hananiangam mugamugangama bakbaginoa, ding xauna duwa ranguadi. Dilibu Pita Yon tang ba dima maxadingia, saing dungguti duxusungadi ba: “Angtang ba, tang gaxap haringinga rangua gaxarea bu alibu bila ba? Tang galibu mana gaxarea yanoa?”
Baing ina naga, Pita, baxagi mana Urana Aningonoa, baladi ba, “Ang lipu haringindi mana Isrel, xaung ang lipu yanamdi, bola hatata abo ba axusungamtam mana tam gahauli lipu tela kindi dahamati. Saing bola abo ba axabia ba lipua li sok xai muli baru. 10 Nabu bila ba, bing ang ba agabu lipu Isreliam longgalo alungu to: Yesu Kristo Nasaretiam yanoa naga libu lipua li sok xai muli saing li maxaimia. Ang gaung Yesu mati xai balingamia ning Urana iti mesa muli mana matiyua. 11 Ina bila
 
“ ‘Sianga ang lipu numa tongtongianganamdi ahitixiya bila diana,
sok siang mugamugangam bu haringia numa rubing longgalo.’
 
12 Lipu tela te sanga ba xap kira muli. Tegu. Mana Yesu yanoa ing ganina kira lipudi taxap haulingua. Ina naga Urana mogu ba xap kira muli ba.”
1 Yn 3:16-24
16 Taxabia kubolu murunga sibuna bila li: Kristo yunga walinganoa bu hauli kira. Binabu maring ba kira tayunga walingaroadi bu hauli riara hatuminga haringinamdi. 17 Ne nabu lipu tela xalingina saing bagu riang hatuminga haringinama raxap, ne usinga te, bing Urana murungang sibunoa wa maluxu mana baru? Tegu. 18 Garagu mana, kubolua taharua suxunguria ba murura sibuna, ing ganina sanga te. Tegu. Bing tahatanga ba haruangaradi maxuna saing murura sibuna mana kuboluadi dahaulidi. 19 Nabu talibu bila ba, bing bagula taxabia ba tahaxa daxanga maxunamia. Baing ina naga, bagula tali maxania xaung hatumingaradi duwa mosiu, memeyara te. 20 Heku hatumingaroadi disu haruanga nakira, gamoradi duwa mosiu. Namua na Urana sabanga sibuna mana hatumingaradi, saing xabia axamang longgalo.
21 Riagu mana, nabu hatumingaradi disu haruanga nakira te, bing tawa haringina bungina tali Urana maxania. 22 Baing baraxing baraxinta taxusunga mana, bagula taxap, namua na tasu mana hanaunaungandi saing talibu kuboluadi yaha manadi. 23 Baing hanaunaunganoa bing: Tahatum haringina mana Garanoa yanoa Yesu Kristo, xaung murura sibuna makira bila hanaunau kira ba. 24 Lipu gaxarea disu mana hanaunaungandi, ditaga rangua, saing ina taga ranguadi xauna. Baing taxabia ba taga rangua kira bila li: Namua na sina Aningonoa nakira.
Yn 10:11-18
11 “Nga lipu sipsip wasanganam xaiyua. Lipu sipsip wasanganam xaiyua yunga walinganoa bu hauli sipsipdi. 12 Lipu gaxarea sipsip moxonoa gim bu wasa mana sipsipdi, lipua ba lipu sipsip wasanganam sibuna te, saing sipsipdi iniadi te. Bungina bagu koma abunginoa ma, bagula yunga sipsipdi saing giti mala. Baing ina naga, koma abunginoa sasaxaki tela saing teladi dahalukiana. 13 Lipua ba giti mala, namua na waxata siangia saing murunganoa wa rangua sipsipdi te.
14 “Nga lipu sipsip wasanganam xaiyua. Ngaxabia sipsibigudi, saing sipsibigudi daxabia nga, 15 bila Tibugu xabia nga, xaung ngaxabia ina. Binabu ngayunga walingagua bu ngahauli sipsipdi. 16 Nga sipsibigu teladi duwa sipsipkadi li gamgamingading lunia te. Bing bagula ngaxapdi ma xauna, saing bagula dilungu waxugutuanoa. Baing bagula sipsip bakbaging taininau wa rangua lipu sipsip wasanganam taininau ing ganina. 17 Tibugu murung sibuna manga, namua na, ngayunga walingagua bu ngaxap muli. 18 Lipu tela xap walingagua mala sangua nga te. Tegu. Nga ngayunga walingagua mana murungagua. Nga haringingagua ba ngayunga, saing nga haringingagua ba ngaxap muli. Tabinanga ba ngaxap rangua Tibugu.”
Sande 29 Epril 2018, Ista 5 (Usamana)
Ap 8:26-40
26 Mana bungina baguba Toxoratamona uleginam tela bala Pilip ba, “Uri bukang mala mana daxanga mana Yerusalem ila Gasa, daxanga ba kisi long xoliania.” 27 Binabu mesa ilauba. Baing ina naga, daxangia sok mana lipu Itiopiam tela, ina waleu dahasi marandi, ina lipu yayam tela wasa mana xalaxaladi mana Kandis, xaitamoxi haing mana Itiopiadi. Lipua ba ila Yerusalem bu sabu mana Urana, 28 baing goxoya mala yabania. Rung etua mana wilka inia, titi xailongga Aisaya, Urana lipuxing suxunguxunguama, ina bung ba. 29 Baing Urana Aningonoa bala Pilip ba, “Ula uhaxa haxek mana wilka baguba.”
30 Baing Pilip luki masok wilka saing lungu lipua titi Aisaya, Urana lipuxing suxunguxunguama, haruanganoa. Xusunga ba, “Utiti haruanga ba saing uxabia namuxinoa rangrang, kimbo tegu?”
31 Harua ba, “Nabu lipu tela baxanga nanga te, bing bagula ngaxabia baru?” Binabu xusunga Pilip ba haing saing rung rangua.
32 Lipua ba titi Aisaya haruangana baguli:
 
“Daxai mala bila sipsip tela bagula dung mati,
baing bila sipsip tutubina duxuxuya buxandi ba xaba te,
ina xaxa suxungunoa te.
33 Ditatua sibuna saing disuxuya xai te.
Gaxarea sanga ba dinaxuya mana garandi?
Namua na walinganoa mana titia li disahi.”
 
34 Baing lipua ba xusunga Pilip ba, “Sangaʼm ubaxanga nanga ba gaxarea Aisaya harua mana, ing sibuna kimbo lipu tela?” 35 Baing Pilip baxanga na, ungguti mana haruanga baguba ila ila laing bala mana ulek xaiyua mana Yesu.
36-37 Dila laing disok mana lang tela saing lipua ba harua ba, “Ubagu, langga ba. Sanga ba ngaxap langa, kimbo tegu?” 38 Baing tabina lipuxing uingam ba libu wilka li mua. Baing Pilip lipua ba tang diri mala langia saing Pilip sugua. 39 Bungina dahaing ma sangua langa, hata sibuna li Toxoratamona Aningonoa xap Pilip mala. Baing lipua ba bagu muli te, ne ila, gamona yaha sibuna. 40 Baing Pilip bagu ina wa longga Asotas. Baing haxa mauli, baxanga ulek xaiyua mana long longgalo ila mana, laing sok mana long sabangga Sisaria.
1 Yn 4:7-21
Riagu mana, bing murura sibuna makira, namua na kubolu murunga sibuna ma rangua Urana. Lipu gaxarea murung sibuna, ina Urana garanoa saing xabia Urana. Lipu gaxarea murung sibuna te xabia Urana te, namua na Urana bing kubolu murungam sibuna namua. Urana hatanga kubolung murungam sibuna makira bila li: Soxi Garang taininau mari titia bu kira taxap walingua mana oxatanoa. 10 Kubolu murungam sibuna bila li: Kira murura sibuna mana Urana muga te. Tegu. Ina murung sibuna makira muga, saing soxi Garanoa bu wa hananiangua libu Urana atin daxaringa mana kubolura diandi, sisiadi. 11 Riagu mana, nabu Urana murung sibuna makira sabanga sibuna bila ba, bing murura sibuna makira xauna. 12 Lipu tela bagu Urana te. Ne nabu murura sibuna makira, bing Urana taga rangua kira, saing tahatanga ba murungang sibunoa baxagi sibuna makira.
13 Taxabia ba tataga rangua xaung ina taga rangua kira, namua na sina Aningonoa nakira. 14 Baing am gabagu maxamamia xaung am gabaxanga ba Tibura soxi Garanoa bu wa Lipu Xabinga Muliama mana lipu titiamdi. 15 Lipu gaxarea baxanga ba Yesu Urana Garanoa, bing Urana taga rangua saing ina taga rangua xauna. 16 Binabu taxabia xai xaung tahatum haringina ba Urana murung sibuna makira.
Urana bing kubolu murungam sibuna namua. Lipu gaxarea taga rangua kubolu murungam sibuna bing taga rangua Urana, saing Urana taga rangua xauna. 17 Mana daxanga ba, kubolu murungam sibuna baxagi sibuna makira, bu sanga ba tali haringina maxania mana xaidap suxuyangama. Namua na la li titia tawa bila ina. 18 Kubolu murungam sibuna xola mana maxuwanga. Ne kubolu murungam sibuna baxagi ba suka maxuwanga mala, namua na maxuwanga namua bing salak xabingama. Lipu gaxarea maxuwa, bing kubolu murungam sibuna baxagi mana te.
19 Kira murura sibuna namua na Urana murung sibuna makira muga. 20 Nabu lipu tela harua ba, “Murugu sibuna mana Urana,” ne hauxang sibuna mana riang hatuminga haringinama, bing lipu languangam. Namua na lipu gaxarea murung sibuna mana rianoa te, sanga ba murung sibuna mana Urana te. Namua na bagu rianoa, ne bagu Urana bunging tela te. 21 Baing hanaunaunga taxap rangua Urana bing: Lipu gaxarea murung sibuna mana Urana bing murung sibuna mana riang hatuminga haringinama xauna.
Yn 15:1-8
“Nga wain xang sibuna, saing Tibugu umanga moxonoa. Taxiti rimagu baruamta aningon te, ning rimagu baruamta aningona bing xuxuya bu aningong xumana. Ang asigixinga masup mana haruanga ngabaxanga nang ba. Bing ataga rangua ngauyu mua, baing bagula ngataga ranguang. Rimang tela sanga ba aningona olang te. Bing taga rangua xanauyu binabu aningona. Baing ina naga, nabu ataga rangua ngauyu mua te, bing sanga ba aningoim te.
“Nga wain xana, saing ang ba rimandi. Lipu gaxarea taga rangua ngauyu xaung ngataga ranguauyu, bing bagula aningong xumana. Nabu ayunga nga, bing sanga ba alibu axamang tela te. Lipu gaxarea taga rangua nga te, bila rimang tela diting mala singia saing mutuxu. Rimanadi na bila ba bagula ditagiadi, ditingdi yabia saing ditaudi. Nabu ataga rangua ngauyu, xaung haruangaguadi duwa maluxu mangguyu, bing axusunga mana baraxinta muruim mana, bing bagula axap. Oxataim aningondi bing sok xumana, ahatanga ba awa lipuxigudi dinaxu manga, bing bagula Tibugu xap yaya sabanga.
Sande 06 Me 2018, Ista 6 (Usamana)
Ap 10:44-48
44 Pita baxanga haruanganauyu, baing Urana Aningonoa ri ma mana lipu longgalo duwa dilungu ulega. 45 Lipu hatuminga haringinam xuxungamdi digabu Pita dima ba, lipuadi ba dihixi mana, namua na dibagu Urana libu xai mana lipu Yuda Teguamdi ba matu Aningonoa mari manadi. 46 Namua na dilungudi daharua xuaxua xangxana saing diti Urana yanoa.
Baing Pita harua ba, 47 “Gaxarea sanga ba bili lipuadi li ba daxap langa? Lipu tela te. Ding daxap Urana Aningonoa bila am baing.” 48 Binabu tabina ba daxap langa mana Yesu Kristo yanoa. Baing duxusunga Pita ba wa ranguadi laing xaidap teladi disup to.
1 Yn 5:1-6
Lipu gaxarea dahatum haringina ba Yesu bing Urana Lipuxing Mogunganama, ding Urana garandi. Baing lipu gaxarea muruding sibuna mana garadi tibuding bing muruding sibuna mana garandi xauna. Bila balau, daxanga taxabia ba murura sibuna mana Urana garandi bing: Murura sibuna mana Urana saing tasu mana hanaunaungandi. Daxanga murura sibuna mana Urana bing: Tasu mana hanaunaungandi. Baing hanaunaungandi dimakasa makira te. Namua na lipu gaxarea Urana garandi, didali titia li kubolunoa. Baing daxanga mana tadali titia li kubolunoa bing hatumingara haringina. Gaxarea dali titia li? Lipuadi dahatum haringina ba Yesu Urana Garanoa ding ganiding.
Lipua ma titia xap langa saing sibinoa ri bing Yesu Kristo baing. Xap langa ing ganina te, ne xap langa xaung sibinoa ri. Baing Urana Aningonoa baxanga haruanga ba, saing Aningonoa namua mana haruanga maxunama.
Yn 15:9-17
“Bila Tibugu murung sibuna manga ba, bila balau nga murugu sibuna mang. Bing awa maluxuʼm murungagu sibunoa. 10 Nabu asu mana hanaunaungagudi, bing bagula awa maluxuʼm murungagu sibunoa, bila ngasu mana Tibugu hanaunaungandi saing ngawa maluxuʼm murungang sibunoa. 11 Ngabaxanga haruangagua li nang bu yahangagua wa maluxu gamoimia xaung bu gamoimdi yahangading dibaxagi. 12 Hanaunaungagua bing: Muruim sibuna mang bila nga murugu sibuna mang. 13 Lipu gaxarea murung sibuna mana riandi binabu yungaina bu mati manadi ba haulidi, kubolunoa sabanga sibuna. Murungang sibuna na bila ba dali murungang sibung longgalo. 14 Nabu asu mana hanaunaungagudi, bing awa riagudi. 15 Waleu ma, ngauxuang ba lipuxigu oxatamdi, ne hatata ila tegu. Namua na lipu oxatama xabia lipuxing haringina hatumingang namuxinoa te. Ning hatata ngauxuang ba riagudi, namua na haruanga longgalo ngalungu rangua Tibugu, ngabaxangadi nang ba. 16 Ang ba amogu nga te. Ne nga ngamoguang. Baing ngasina oxatua nang ba ala aoa—alibu oxatua aningonoa ilauyu, subingan te. Baing Tibugu bagula sina nang baraxing baraxintadi axusunga manadi yagia. 17 Hanaunaungagua bing: Muruim sibuna mang.
Ponde 10 Me 2018,
Asensen—Yesu haing mala long xaiya (Usamana)
Ap 1:1-11
Tiopalas, mana xailongigua ngabung muga, ngabung mana axadi Yesu ungguti ba libu saing tubatuba 2-3 laing xaidapka Urana xap mahaing long xaiya. Muga xap salaga, saking hatanga ing sibuna na aposeldi ina mogudi ba, saing hatangadi rangrang ba maxung sibuna mesa muli. Mana xaidap 40 wa ranguadi saing harua nadi mana Urana Yonggaxinoa. Mana Urana Aningong haringinganoa hanaunau lipuadi ba mana oxatua bagula dituxu. Xaidap tela, xang ranguadi saing baladi ba, “Labu ayunga Yerusalemgu tai, ne aragu Tibugu sina yahangua to, bila hau haruangua ba libu. Axa alungu ngaharua mana ba. Waleu Yon sugua lipudi mana langa, ne xaidap teladi disup to baing Urana bagula suguang mana Aningonoa.”
Bunging tela digugunia, saing duxusunga ba, “Toxoratamona, hatata bagula udali Romdi saing uta Isrel yonggaxinoa nam Isreldi rimamamia muli bila waleu, kimbo tegu?”
Baladi ba, “Tibugu ing ganina mogu xaidapkadi ba xaung gananganadi ba. Xabianga mana axadi ba bing ang xalingima te. Ne bagula axap haringingua bungina Urana Aningonoa ma kauang. Baing bagula abaxanga nga Yerusalem, xaung titia Yudia Samaria long longgalo, saing ila laing titi subinganoa.”
Harua laing sup, baing Urana xap mahaing long xaiya maxadingia, laing mugaba yameng ba dibagu te.
10 Haingguyu saing dibagu mua haringina mahaing sabalunia, baing hata sibuna li lipu luwa disau imang usamandi dowa masok, dili rubinia manadi. 11 Tang daharua ba, “Lipu Galiliamdi, baruta ali la li, abagu mahaing sabalunia? Yesu li, hatata abagu Urana xap mahaing long xaiya, bila balau bagula goxoya ma mana long xaiya kimuya.”
Ep 1:15-23
15 Mana namua baguba, xaung mana namua ngalungu ba ahatum haringina mana Toxoratamona Yesu xaung muruim sibuna mana Urana lipuxing longgalo, 16 ngasabusabu na Urana mang. Ngasup mana kubolua ba te, ngaharua xai sibuna mang mala rangua bungina ngahatumiang muli mana sabungagudi. 17 Urana ina Toxoratamona kiria Yesu Kristo Urana inia, ina Tibura ralang sabanggam. Axamanoa ngaxusunga xusunga mana bing bagula libu Aningonoa libuang awa lipu xabianga maringinamdi, xaung ba Aningonoa bagula hatanga Urana masok mang bu axabia xai sibuna. 18 Xauna, ngaxusunga ba xaxa hatumingaimdi bu axabia axadi kira lipu hatuminga haringinamdi tata ragunga manadi, namua na wagi kira. Baing ngasabu ba bagula axabia Urana bagula sina guxam xai sibundi na lipuxing maringindi baru, bungina taxap axamandi kimuya. 19 Baing ngaxusunga ba bagula axabia ba Urana haringinga sabanga waxata ba hauli kira ba tahatum haringina. Haringinga ba dali haringinga longgalo. Bila haringinga sabanga 20 Urana hatanga bungina iti Kristo mesa mana matiyua, saing ta marung rimang rimamo rubinia long xaiya. 21 La ba wa etua sibuna mana Urana uleginamdi xaung aningoningodi ding haringingading xaung yading sabanga. Ne ing ganina yaya sabanga, saing sabanga sibuna bunging hatatam ing ganina te, ne bunging kimuama xauna. 22 Baing Urana ta axamandi hawa mana, saing mogu ba wa toxona mana axamang longgalo bu hauli sabungua. 23 Sabungua Kristo sangganoa. Baxagi mana lipuxindi xaung ing sibuna. Baxagi sibuna mana axamang longgalo.
Lk 24:44-53
44 Baladi ba, “Haruanga baguli ngabaxanga nang bungina ngawa ranguang nulana ba: Axamang longgalo duwa mana Moses Hanaunaungandi, Urana Lipuxing Suxunguxunguamdi xaung Olaidi, bing aningoding disok to.”
45 Baing xaxa hatumingadinga bu daxabia Urana Xuanoa rangrang. 46 Baladi ba, “Urana Xuanoa harua ba, Urana Lipuxing Mogunganama bing xap salaga muga baing mesa muli mana xaidap tuwa. 47 Saking ungguti mana long sabangga Yerusalem, mana yanoa bagula lipudi dibaxanga mana titi longgalo ba lipudi duxugia hatumingadingdi, baing bagula Urana yunga kuboludingdi. 48 Ang ba lipuadi abagu axadi li, saing bagula abaxanga na lipudi manadi. 49 Bagu bagula ngasina axamanoa nang ba Tibugu hau haruangua ba bagula sina—Aningona baing. Ning muga awa maluxu mana long sabangga li laing axap Urana haringinganoa.”
50 Baing muga manadi masok, saing dila haxek mana longga Betani. La ba iti rimandi saing guxamdi. 51 Haruauyu baing ina naga, yungadi, Urana xap mahaing long xaiya. 52 Baing diti yanoa saing digoxoya mala long sabangga Yerusalem, gamodingdi diyaha sibuna. 53 Baing xaidap taining tainina dila duwa Urana Numania, diti Urana yanoa.
Sande 13 Me 2018, Ista 7 (Usamana)
Ap 1:15-17
15 Mana bungina baguba lipu hatuminga haringinamdi sabungadinga sok bila lipu 120. Baing Pita mesa liwe mading 16 saing harua ba, “Riagu hatuminga haringinam mana, waleu sibuna Urana Aningonoa baxanga Debit suxungunia ba. Haruanga baguba wa Urana Xuania, ina harua mana Yudas, lipua ba hatanga daxangua na lipuadi dituxu Yesu. Baing haruanga ba muga Urana mogu ba—aningonoa sok. 17 Nulana Yudas kiria tela, tuxu oxata li rangua kira.”
Ap 1:21-26
21 Binabu kira tamogu lipu tela ba xap yabanoa. Tahatumia lipuadi duwa rangua kira xaidap longgalo Toxoratamona Yesu wa rangua kira, 22 ungguti mana Yon sugua lipudi ma ma laing bungina Urana xap Yesu mahaing sangua kira. Namua na dingia tela bagula sok lipu baxangangam mana Yesu mesanganoa muli rangua kira.”
23 Binabu dita lipu luwa: Yosep, duxu ba Barsabas (yan tela Yastas), xaung Matias. 24 Baing disabu ba, “Toxoratamona, ung gaxabia lipu longgalo hatumingadingdi. Uhatanga lipuadi bagudi li baruamta umogu masup 25 ba tuxu oxata aposeliamga li. Yudas yunga oxata li ba ila xap kubolunoa giminaginoa.” 26 Saking diting siangdi bu mogu gaxarea bagula xap oxatua, saing siangga ba mogu Matias. Binabu dita rangua aposel 11.
1 Yn 5:9-13
Kira tahatum haringina mana lipudi haruangadinga mana baraxing baraxinta dibagu maxadingia. Ne Urana haruanganoa sabanga sibuna manadi, namua na ma rangua Urana. Baing harua mana Garanoa. 10 Lipu gaxarea hatum haringina mana Urana Garanoa, tuxu haruanga ba maluxuʼm hatuminganoa. Lipu gaxarea hatum haringina te uxu Urana ba lipu languangama, namua na hatum haringina mana haruangua Urana harua mana Garanoa te. 11 Baing haruanga ba bing: Urana sina walinga subingang teguama nakira, saing walinga ba namua bing Garanoa. 12 Lipu gaxarea taga rangua Urana Garanoa xap walingua. Lipu gaxarea taga rangua Urana Garanoa te, xap walingua te.
13 Ngabung axadi li nang gaxarea ahatum haringina mana Urana Garanoa bu axabia ba axap walinga subingang teguama.
Yn 17:6-19
“Ngabaxanga yama na lipuadi usinadi nanga titia li. Muga duwa ungiadi, saing usinadi nanga saing disu mana haruangama. Hatata daxabia ba axamang longgalo usinadi nanga ba dima ranguaung. Namua na ngasina haruangadi usinadi nanga ba nadi saing daxapdi. Daxabia maxung sibuna ngama ranguaung, saing dahatum haringina ba usoxi nga ma. Ngasabu ba uhaulidi, ne ngaxusunga mana lipu titiamdi te. Ngaharua mana adi usinadi nanga ba, namua na ding ungiadi. 10 Lipuxigu longgalo bing ungiadi, xaung lipuxim longgalo bing ngayuadi. Baing disina yaya sabanga nanga. 11 Bagula ngawa titia muli te, ning ding duwa titiauyu, saing ngama ranguaung. Tibugu Maringing Sibunama, uwasa manadi yam haringingania, yaya ba usina nanga, bu duwa taininau bila kitam tawa taininau. 12 Xaidapkadi ngawa ranguadi ngawasa xai manadi ngahaulidi ba daxap doa te. Ngalibu alaba mana yaya usina nanga ba. Baing tela hanggalang te. Lipua wa daxanga hanggalangiangamia ing ganina hanggalang, bu Xuama aningona.
13 “Hatata ngama ranguaunggu, ne haruanga li ngaharua hatata bungina ngawa titia, bu sanga yahangagua baxagi manadi. 14 Ngasina haruangama nadi saing lipu titiamdi hauxading sibuna manadi, namua na ding lipu titiamdi te bila nga lipu titiama te. 15 Sabungagua bing oxopdi sangua titia te, ning ngasabu ba uwasa xai manadi bu sanga ba lipu dianoa hanggalangiadi te. 16 Ding lipu titiamdi te bila nga lipu titiama te. 17 Haruangama maxung sibuna, saing mana haruangamga li ngaxusunga ba ulibudi disok maringina maxamia. 18 Usoxi nga mari rangua lipu titiamdi. Bila balau ngasoxidi mala rangua lipu titiamdi. 19 Baing mana ngahaulidi, ngayunga nga ranguaung bu ngawa maringina maxamia, bu maxung sibuna ding xauna sanga ba disok maringina maxamia.
Sande 20 Me 2018,
Pentikos—Urana Aningonoa ri ma (Sabuxana)
Ap 2:1-21
Bungina xaidap Pentikos ma, ding digugunia ding mana numa tela. Hata sibuna li bibinga bila yang haringina ma sangua long xaiya, saing numa dirung mana ba baxagi mana. Baing dibagu axamandi bila yap manandi dahata ding saing dila duwa mana lipu taining tainina. Ding dibaxagi mana Urana Aningonoa saing dungguti daharua haruanga teladi bila Urana Aningonoa haringiadi bu dilibu.
Mana bungina baguba Yuda xumana duwa Yerusalem. Ding lipuadi duwa hawa mana Urana, saing ding lipuadi mana numanuma longgalo. Bungina dilungu bibinga baguba, buranga digugunia dihixi mana, namua na taining tainina dilungudi daharua ding xuading. Dihixi sibuna mana, binabu duxusunga ding ba, “Ai, lipuadi daharua li ding lipu Galiliamdi! Baing baruta kira taining tainina talungudi mana kira sibura xuaradi? Kira titiadi Patia, Midia, Elam. Kira yabaradi duwa titiadi Mesopotemia, Yudia xaung probinsiadi Kapadosia, Pontas xaung Esia, 10 probinsiadi Pirigia xaung Pampilia, numanuma Isip xaung Libia hataindi duwa haxek mana long sabangga Sairin. Kira lobudi tama Rom 11 (Yudadi digabu Yuda Teguamdi disu mana Yudadi sabungadinga). Kira teladi titiadi mutumutua Krit xaung probinsia Arebia. Ne kira longgalo talungudi dibaxanga mana kira sibura xuaradi, mana axamang haringindi Urana libudi ba!” 12 Dihixi mana, dahatum xumana mana, baing duxusunga ding ba, “Axa li namuxinoa baru?”
13 Ning teladi didaudaudi, daharua ba, “Dinung wain xumana buk.”
14 Baing ina naga, Pita gabu Lipu 11 dimesa, saing harua sabanga na burangua ba, “Riagu Yuda mana xaung ang longgalo awa Yerusalem, ata tangaimliandi xai manga, ngabo ba ngabaxanga axa baguli nang. 15 Bola ahagaxa ba lipuadi li dinung wain xumana buk? Tegu sibuna. Hatata 9:00 buraragina ing ganina! 16 Ne axa li bing Yoel, Urana lipuxing suxunguxunguama, ina baxanga mana ba:
 
17 “ ‘Urana harua ba, mana xaidap subingandi
bagula ngasina Aningogua mari mana lipu longgalo.
Garaim lupdi xaung garaim haingdi bagula daxap suxungugua saing dibaxanga,
Gananuna angiadi bagula dibagu axamandi bila mibingadi,
Duangaimdi bagula dimip mibingadi.
18 Maxung sibuna, mana lipuxigu oxatamdi, lupdi xaung haingdi,
bagula ngasina Aningogua mari manadi mana xaidapkadi bagudi ba,
saing bagula daxap suxungugua saing dibaxanga.
19 Bagula ngahatanga axamang haringindi etua sabalunia
xaung hatangangadi hawa titia,
hatangangadi mana sip xaung yap xaung mana bunuxuyana buxuixui mahaing.
20 Xaidaba bagula laba
saing sobaga bagula sok bila sip
muga mana xaidap sabanga Toxoratamona bagula ma xaung ralang sabanga.
21 Baing lipu gaxarea duwagi mana Toxoratamona yanoa,
bagula ngaxapdi muli.’
Yn 15:26-27
26 “Ning Lipuxim Haulingama bing Urana Aningonoa, lipu haruanga maxunam. Bagula ngasoxi ma ranguang. Ma rangua Tibugu. Baing bungina ma, bagula baxanga nga. 27 Baing ang xauna bing abaxanga nga, namua na awa rangua nga muga bungina ngaungguti oxatagua ma.
Yn 16:4-15
Ning ngabaxanga haruanga bagudi li nang, bu bungina xaidabidinga ma sanga ba ahatumia muli ba ngabaxangadi nang ba. Waleu ma ngabaxangadi nang te, namua na ngawa ranguang.
“Haxek sibuna bagula ngala rangua ina soxi nga ma, ne angia tela te xusunga nga ba, ‘Ula bi?’ Ne ngabaxanga haruanga li nang, binabu hatata hatumingaimdi ayangading buk. Ne maxung sibuna ngabalang ba: Bagula xai mang nabu ngala. Namua na nabu ngala te, Lipu Haulingama bagula ma ranguang te. Ne nabu ngala, bing bagula ngasoxi ma ranguang. Baing bungina ma, bagula su lipu titiamdi hatumingadingdi mana kuboluding diandi, mana kuboludingdi dahagaxa ba dimaring, xaung mana Urana suxuyanganoa ma yu. Bagula su hatumingadingdi mana kuboluding diandi, namua na dahatum haringina manga te. 10 Bagula su hatumingadingdi mana kuboludingdi dahagaxa ba dimaring, namua na ngala rangua Tibugu, saing bagula abagu nga muli te. 11 Xauna, bagula su hatumingadingdi mana Urana suxuyanganoa ma yu, namua na Urana suxuya titia li yanaminoa masup.
12 “Nga haruangagua xumana ba ngabaxanga nang, ne hatata sanga ba hatumingaimdi daxapdi te. 13 Ning bungina Urana Aningonoa, lipu haruanga maxunam, ma, bagula xaiang maluxu mana Urana haruangang maxunam longgalo. Namua na bagula harua mana ing murunganoa te. Tegu. Bagula harua haruangadi lungudi ing ganina, saing bagula baxanga nang axadi dima yu. 14 Bagula libu nga ngaxap yaya sabanga, namua na bagula xap haruangagua saing baxanga nang. 15 Tibugu xalinging longgalo bing ngayuadi. Namua naga ngaharua ba Aningonoa bagula xap haruangagua saing baxanga nang.
Mande 21 Me 2018, Pentikos Mande (Sabuxana)
Ap 10:42-48
42 Tabinam ba am gabaxanga na lipudi, saing am gaharua ba ina lipua naga Urana mogu ba suxuya lipu walingamdi xaung lipu matiandi. 43 Urana lipuxing suxunguxunguam longgalo dibaxanga na lipudi mana ba. Dibaxanga ba lipu gaxarea dahatum haringina mana bing Urana bagula yunga kuboludingdi mana yanoa.”
44 Pita baxanga haruanganauyu, baing Urana Aningonoa ri ma mana lipu longgalo duwa dilungu ulega. 45 Lipu hatuminga haringinam xuxungamdi digabu Pita dima ba, lipuadi ba dihixi mana, namua na dibagu Urana libu xai mana lipu Yuda Teguamdi ba matu Aningonoa mari manadi. 46 Namua na dilungudi daharua xuaxua xangxana saing diti Urana yanoa.
Baing Pita harua ba, 47 “Gaxarea sanga ba bili lipuadi li ba daxap langa? Lipu tela te. Ding daxap Urana Aningonoa bila am baing.” 48 Binabu tabina ba daxap langa mana Yesu Kristo yanoa. Baing duxusunga Pita ba wa ranguadi laing xaidap teladi disup to.
Yn 7:37-39
37 Taunga xaidabing kimuama ma, xaidabing sabangua baing, saking Yesu mesa saing harua sabanga ba, “Lipu gaxarea langa ung, bing sanga ba ma rangua nga bu nung. 38 Lipu gaxarea hatum haringina manga, Urana Xuang haruanganoa bagula aningona, saing lang walingama bagula luki sangua lunoa.” 39 Bungina harua bila ba, harua mana Urana Aningonoa lipudi dahatum haringina mana ba bagula daxap kimuya. Mana xaidapka ba Urana Aningonoa ma teguyu, namua na Yesu xap ralanoa teguyu.
Sande 27 Me 2018, Pentikos 1—Triniti Sande (Usamana)
Ro 8:12-17
12 Baing ina naga, riagu hatuminga haringinam mana, bing tasu mana Urana Aningong haruanganoa, labu tasu mana hatuminga muganguau tai. 13 Namua na nabu mana walingaima ahaxa mana hatuminga muganga, bing bagula amati. Ning nabu mana Urana Aningong haringinganoa aung hatuminga muganga kubolundi dimati, bing bagula awa. 14 Namua na lipu gaxarea diyunga ding ba Urana Aningonoa xaidi, ding Urana garandi. 15 Namua na aningoningo axap ba, libuang asok lipu oxata olanggamdi muli bu amaxuwa mana lipuxim haringinoa te. Tegu. Ang gaxap Urana Aningonoa, saing mana rimanoa xapkutiang bu asok garandi. Binabu mana namua ba sanga ba tawagi ba, “Mama, Tibugu!” 16 Aningonoa ing sibuna gabu aningoroadi ba haringia haruangua ba tawa Urana garandi. 17 Baing nabu tawa garandi, bing bagula taxap axamang xaidi Urana hau haruangua ba sinadi nakira. Axadi ba sabangaroa Kristo xapdi bagula taxapdi xauna. Bagula taxapdi nabu maxuna hatata taxap salaga rangua bu kimuya sanga ba tawa rangua ralania.
Yn 3:1-17
Tauna, lipu tela wa, Parisi tela yanoa Nikodimas. Yudadi yanamiding tela. Ila rangua Yesu yambong saing harua na ba, “Lipu Tubatubaingam, am gaxabia ba ung lipu tubatubaingam tela ma rangua Urana. Namua na lipu tela te sanga ba libu axamang haringindi ulibudi nabu Urana wa rangua te.”
Yesu haxuya haruanganoa bila li: “Maxung sibuna ngabalaung ba, lipu gaxarea hayauxingang luwa te, sanga ba bagu Urana Yonggaxinoa te.”
Nikodimas xusunga ba, “Nabu lipu tela wa duanga, bing dahayau muli baru? Baruta luxu muli bauna gamonia saing hayau muli?”
Yesu haxuya ba, “Maxung sibuna ngabalaung ba, nabu lipu hayauxinganoa sok mana lang xaung Urana Aningonoa te, bing sanga ba luxu Urana Yonggaxinia te. Axa sangga xap masok bing sangga, saing axa Urana Aningonoa xap masok bing aningoningo. Uraxata uhixi mana haruangagua ba, ‘Bing axap hayauxinga luwa?’ Yanga yubua long baruamta muruna mana. Ulungu bibinganoa, ne sanga ba uxabia long baruamta ma mana kimbo ila mana te. Bila balau mana lipudi daxap hayauxingading haunua rangua Urana Aningonoa.”
Nikodimas xusunga ba, “Alaba sanga ba sok baru?”
10 Yesu haxuya na ba, “Ung ba ung Isrel lipu tubatubaingam sabanga, ne uxabia axadi bagudi li te? 11 Maxung sibuna ngabalaung ba, am gaharua mana axadi am gaxabia ba, saing am gabaxanga axadi am gabagudi, ning ang gaxap haruangamama te, ang gahatum haringina mana te. 12 Ngaharua nang mana axamang titiamdi saing ahatum haringin te. Binabu nabu ngaharua nang mana axamang long xaiyamdi, bing bagula ahatum haringina manadi baru? 13 Waleu ma lipu tela luxu long xaiya te. Ne Lipua Ma Rangua Urana ri long xaiya ma—ing ganina luxu. 14 Bila Moses goxi moxa babuna xaiya saing iti mahaing long xoliania, bila balau Lipua Ma Rangua Urana bing bagula diti mahaing, 15 bu lipu longgalo dahatum haringina mana sanga ba daxap walinga subingang teguama.
16 “Namua na Urana muruna buk mana lipu titiam longgalo, binabu sina Garang taininau nadi, bu lipu gaxarea dahatum haringina mana bagula dahanggalang te. Tegu. Bagula daxap walinga subingang teguama. 17 Namua na Urana soxi Garanoa ma titia bu sina salaga nadi mana kuboluding diandi te. Tegu. Soxi ma bu xap lipu titiamdi muli.
Sande 03 Yun 2018,
Pentikos 2 (Gamatana), Wokmeri Trening Sande
2 Ko 4:5-12
Namua naga bungina am gatubatuba lipudi, am gabaxangam te. Am gabaxanga ba Yesu Kristo bing Toxoratamona, saing am ba am gawa lipuxim oxatanamdi. Am gatuxu oxatanoa ba am gaiti yanoa. Waleu sibuna Urana harua ba, “Maluxuʼm labiana bing lulianoa sok.” Baing ina naga, ing sibuna libu lulianoa sina maluxuʼm hatumingaroa, bu taxabia Urana ralanoa tabagu mana Kristo ramramonoa.
Oxata ba Urana sina nam giminaginoa sabanga buk. Ning am ba am gabaxagi mana axamang giminak sabanggamga ba, am bila bori titiam olanggamdi. Alaba hatanga rangrang ba haringingamam sabanga sibuna ma rangua Urana, ne ma ranguam te. Lipudi disinasina mauxangang xumana nam, ne mauxanganadi ba dahamunanggiam te. Bunging xumana am gahatum xumana binabu am gaxabia baraxinta bagula am galibu te, ne hatuminga xumana didaliam te. Disina salaga nam, ne Urana yungam te. Ditaha taham mari, ne dahanggalangiam masup te. 10 Bungingbunginalo sanggamamdi daxap salaga bila Yesu bungina mati, bu sanggamamdi sanga ba dahatanga Yesu walinganoa masok. 11 Wane, am gatuxu Yesu oxatanoa, ne xaidap longgalo am gawa titia li, dituba ba dunggam mati. Ne am gamati teguyu, saing alaba hatangadi ba Yesu wa maluxuʼm sanggamamdi, sangga matiamgadi li. 12 Baing ina naga, bungingbunginalo matiyua bo ba xapkam, ne alaba xap walinga ma ranguang ba.
Mk 2:23-28
23 Mana Xaidap Yaguangam tela, Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana dahaxa malau daxangia, dikisi mana wit umangang tela. Lipuxindi dinaxu mana dungguti daxauya wit marang teladi namua na gesagiding. 24 Saking Parisidi duxusunga ba, “Ai, baruta dilibu oxata hanaunaungaroadi dibili kira ba talibu mana Xaidap Yaguangama?”
25 Baing Yesu haxuya nadi ba, “Axa mugangaroa Debit libu waleu, atiti ba ne baruta ahatumia te? Mana bungina ina gabu guguniangandi duwa mana bunging dianoa, gesagiding saing angiading te. 26 Abiata wa lipu hananiangam mugamugangama baing Debit luxu Urana Numania, saing xang salanga dita Urana maxania. Anginga baguba bilingam. Lipu hananiangam ding ganiding sanga ba daxang. Ne Debit, ina xap teladi saing xang. Baing sina teladi na guguniangandi xauna.”
27 Saking Yesu harua nadi ba, “Urana mogu Xaidap Yaguangam bu sok mauxana mana lipudi te, ina mogu bu hauli lipudi. 28 Binabu Lipua Ma Rangua Urana wasa mana Xaidap Yaguangama xauna.”
Mk 3:1-6
Bunging tela, Yesu luxu Yudadi sabungading numania saing lipu tela wa la ba, rimanoa mati saing toatuana. Baing duwasa mana Yesu xai bu dibagu nabu bagula hamaringia lipua mana Xaidap Yaguangam kimbo tegu, namua na dibo ba dita haruangia. Baing harua na lipua rimanoa mati ba, “Umesa uli lipudi maxadingia.”
Saking harua nadi ba, “Baru kubolunta naxu mana hanaunaunga mana Xaidap Yaguangam: Talibu xai kimbo talibu doa, tahauli kimbo taung?” Ne ding dimumguti mua.
Baing Yesu atin disala, bagu mauli manadi. Hatuminganoa mauxana namua na hatumingading diriba ding, saing harua na lipua ba, “Uraria rimama.” Raria, saing rimanoa sok xai dup. Baing Parisidi disok sangua, dila digugunia rangua Herot bakbagindi bu dahangixaya bu disai daxanga tela bu dung Yesu mati.
Sande 10 Yun 2018, Pentikos 3 (Gamatana)
2 Ko 4:13-18
13 Am gahatum xumana te. Am bila lipua bung Urana Xuania ba, “Ngahatum haringina, binabu ngaharua ba.” Am xauna am gahatum haringina, binabu am gaharua. 14 Namua na am gaxabia ba Urana lipua iti Toxoratamona Yesu mesa mana matiyua, ina bagula itiam mesa rangua Yesu. Baing bagula xapkam xaung ang mala bu tawa rangua. 15 Axadi li disok mam bu dahauliang. Baing bungina Urana kubolung atin dimoti sok mana lipu xumana, bagula libu lipudi daharua xai sabanga sibuna na Urana. Baing ina naga, Urana yanoa bagula sabanga sibuna.
16 Binabu bungina salaga xapkam, am gamalai mana oxata li te. Heku sanggamamdi haringingadingdi disup mari, lumamdi daxap haringingua, disok hauna xaidap taining tainina. 17 Ngaharua bila ba namua na mauxanganadi li mauxading te saing duwa maxaxaya te. Ne dila xungdi mari mana ralang sabanga bagula am gaxap, dalidi sibuna saing bagula wa bungingbunginalo! 18 Binabu tata maxaradi mana mauxangandi tabagudi hatata te. Tegu. Tata maxaradi mana axadi sanga ba tabagudi te. Namua na axadi sanga ba tabagudi hatata bagula disup sap, ne axadi sanga ba tabagudi te bagula duwa bungingbunginalo.
2 Ko 5:1
Sanggaradi hatata tawa manadi bila xahi titiam, binabu taxabia ba bungina disup, bing kira numara bungingbunginaloam wa long xaiya. Numa ba lipudi rimadingdi ditongtongia te. Tegu. Numa ba Urana tongtongia.
Mk 3:20-35
20 Yesu goxoya mala saing luxu mana numa tela. Baing lipu xumana digugunia muli, sanga mana Yesu gabu lipudi dinaxu mana sanga ba daxang te. 21 Ne bungina Yesu bakbagina dilungu bila ba, dila ba daxap ma sanguadi, namua na daharua ba, “Ina kakahana ba.”
22 Baing lipu hanaunaunga tubatubainganamdi diri Yerusalem ma daharua ba, “Belsabul wa mana! Suka xaungadi mala mana yanamidinga haringinganoa.”
23 Baing Yesu wagidi dima rangua saing harua babu nadi ba, “Satan sanga ba suka ing sibuna baru? 24 Nabu yongga tela dutu ding, bing bagula disup. 25 Nabu numa tela dutu ding, bing bagula disup. 26 Baing ina naga, nabu Satan haunggana ing sibuna saing utuina, bing sanga ba li te, ne subinganoa ma ba. 27 Ne lipu tela sanga ba luxu lipu haringingam numania bila Satan numanoa saing hanai xalingindi olang te. Tegu. Muga bing goxigoxi to. Tauna, hanai numania. 28 Maxung sibuna ngabalang ba, kubolu diang longgalo lipudi dilibudi, xauna haruanga diang longgalo daharungiadi mana Urana, ina sanga ba yungadi. 29 Ning lipu gaxarea daharungia Urana Aningonoa, bing bagula yunga kuboluding dianoa te. Bagula wa ranguadi bungingbunginalo.”
30 Harua bila ba namua na daharua ba xaunga wa mana.
31 Baing Yesu bauna gabu kixingindi disok. Dili mua sabasabia saing disoxi lipu tela maluxu bu wagi ma. 32 Baing lipu buranga dirung taxiya, saing dibala ba, “Baum gabu kixingimdi duwa sabasabia, disai maung.”
33 Baing haxuya ba, “Gaxarea baugu? Gaxarea kixingigudi?”
34 Baing bagu mauli mana lipuadi dirung taxiya saing harua ba, “Adi bagudi li bila baugu xaung kixingigudi! 35 Lipu gaxarea dilibu Urana murunganoa bing kixingigua, hamungagua xaung baugu.”
Sande 17 Yun 2018, Pentikos 4 (Gamatana)
2 Ko 5:6-10
Binabu hatumingamamdi daharing saing am gaxabia ba bungina am gawauyu mana sanggadi li titia, am gawa rangua Toxoratamona long xaiya teguyu. Namua naga mana hatuminga haringina am gawa. Ne mana axadi am gabagudi, tegu. Wane, hatumingamamdi daharing, saing murumam ba am gayunga sanggamamdi, am gala am gawa rangua Toxoratamona. Binabu heku am gawauyu mana sanggadi li titia kimbo am gayungadi am gawa long xaiya, bungingbunginalo am gahaxi ba am galibu Toxoratamona yaha. 10 Namua na kimuya kira longgalo bagula tali Kristo kabukabu suxuyangam rung mana ba maxania, bu kira taining tainina taxap haxuyangaroadi sanga mana kuboluradi talibudi bungina tawa mana sanggaroadi titia li. Xai kimbo diana, bagula haxuyadi nakira.
2 Ko 5:14-17
14 Ngaharua bila ba namua na Kristo kubolung murungam sibuna yumgam ba am gawaxata, namua na am gahatum haringina ba lipu taininau xap lipu longgalo yabadinga saing mati. Binabu bila balau kira longgalo tamati. 15 Xap lipu longgalo yabadinga saing mati, bu adi duwa sanga ba disu mana murungadinga te. Tegu. Mati bu disu mana murunganoa mana lipua xap yabadinga saing mati saing mesa muli.
16 Binabu hatata saing ila, am gasuxuya lipudi mana xabianga titiama te. Maxuna, muga am gasuxuya Kristo mana xabianga titiama. Ne hatata am gasuxuya bila ba muli te. 17 Binabu lipu gaxarea taga rangua Kristo, bing sok lipu haunua. Muganga sup. Bagu, haunua ma ba!
Mk 4:26-34
26 Yesu harua muli ba, “Urana Yonggaxinoa bila li. Lipu tela ting wit xuyandi umangia. 27 Baing kinu yambong, mesa buraragina haxa mauli, saing xuyanadi ba dahaxa, dahaing baru, lipua ba xabia te. 28 Titia ing ganina libu disok. Muga haxadingdi disok, saking oxadingdi disok, baing aningodingdi disok. 29 Bungina aningodingdi dimoya, baing lipua ba saba, namua na xauyangua sok ba.”
30 Yesu harua muli ba, “Bagula ngaharua baru mana Urana Yonggaxinoa bu ngabaxanga mana? Baru haruanga babunta bagula ngatuba? 31 Bila mastat xuyang kaxukang sibung tela lipudi duxumadi umangia. Kaxukang sibuna mana xuyang longgalo. 32 Ne bungina duxuma bing haing saing sok sabanga mana anginga longgalo lipudi duxumadi umangia. Ta rimandi disok sabanga, sanga mana mangdi ditongtongia numadingdi maluxu yonggaxinia.”
33 Baing bungina Yesu tubatubadi, harua haruanga babung xumana bila bagudi li, sanga mana ditadi hatumingadingia. 34 Harua nadi sabasabia te, harua haruanga babundi ing ganina. Ne bungina gabu lipuxindi dinaxu mana ding ganiding duwa, baxanga namu longgalo nadi.
Sande 24 Yun 2018, Pentikos 5 (Gamatana)
2 Ko 6:1-13
Am gawaxata rangua Urana binabu am gaxusungang haringina bila li: Axap Urana kubolung atin dimoti ba, binabu labu ayunga xung mari olanggu tai. Namua na harua ba,
 
“Mana bungina ngabo ba ngalibu xai mang, ngalunguang,
saing mana xaidaba ngabo ba ngaxapkang muli, ngahauliang.”
 
Ngabalang ba, hatata bing bungina mana Urana libu xai, hatata bing xaidaba mana xapkang muli.
Mana oxata li am gatuxu, am gabo ba am galibu kubolu tela rangguti lipu tela te, nam axamang tela hanggalangia oxatamama yanoa. Ne mana axadi am galibudi am gatuba ba am gahatanga ba am Urana lipuxing oxatanam sibundi. Am galibu bila ba bungina am gali haringina mauxangang sabangia, bungina lipudi disina salaga nam, bungina axamandi dibo ba dahanggalangiam, bungina hatuminga xumana daxapkam, bungina ditaham, ditam salak yabania, xaung bungina dibura ba dilibu doa mam, xaung bungina am gamakasa, bungina sanga ba am gakinu xai te, xaung bungina gesagimam. Am gatuba ba am gahatanga ba am Urana lipuxing oxatanam sibundi mana kubolumam sigixinganamdi, mana xabiangamamdi, mana kubolumam atimam disala sap te, xaung kubolumam am galibu xai mana lipu teladi, xaung mana Urana Aningong oxatanoa maluxu mam, xaung mana kubolumam am murumam sibuna mana lipudi, xola mana languangua, xaung mana am gabaxanga haruanga maxunama, xaung mana am gawaxata Urana haringingania, am gatuxu kubolumam maringina bila axamang haungingamdi mana rimamam rimamo xaung rimamam xong. Lipu teladi daharua xai mam, ne teladi ditatuam. Teladi dahanggalangia yamamdi, ne teladi ditidi. Daharua ba am lipu murakkamdi, ne am gaharua maxung sibuna. Dibaguam bila lipu yaya teguamdi, ne am ramramo sabangadi. Dituba ba dunggam mati, ne bagu, am gawauyu. Ditahataham, ne am gamati te. 10 Dilibuam ayangamam, ne bungingbunginalo gamomamdi diyaha. Am gawa haxugina, ne am galibu lipu xumana duwa lipu xalaxalamdi. Am goxola, ne xalaxala longgalo amiadi.
11 Ang Korin mana, mana haruangamam longgalo am gaharua sabasabia nang, saing am gaxaxa gamomamdi sabanga ranguang. 12 Am gariba gamomamdi mang te, ne ang ba ariba gamoimdi mamgu. 13 Ngaharua nang bila ang garagudi. Bing axaxa gamoimdi ranguam bila am gaxaxa amiadi ranguang. Alaba hakhaxuyanga maringina.
Mk 4:35-41
35 Mana xaidapka baguba, yambonga sokkuba baing Yesu harua na lipuxindi dinaxu mana ba, “Takisi mala lang gamolingang hataina.” 36 Baing diyunga burangua, dahaing mana xai wagana Yesu wa mana ba, saing daxap mala xauna. Baing xai wagang teladi dila ranguadi. 37 Kimuya yang haringina mesa, baing rubadi dimakmatuxuya maluxu wagia, saing bo ba da. 38 Ne Yesu wa waga abinia, kinuʼm tabu kandilongia. Binabu lipudi dinaxu mana dahaunghaung saing daharua na ba, “Laku, Lipu Tubatubaingam, uhatum makira te? Tabo ba tangarauba!”
39 Baing mesa, bili yanga saing harua na rubadi ba, “Asauya! Awa mosiu!” Baing yanga mati, saing tega manilu sibuna.
40 Baing harua na lipuxindi dinaxu mana ba, “Amaxuwa baru? Ang hatumingaim haringin te?”
41 Baing dihixi buk mana, saing duxusunga ding ba, “Lipua li ina baru? Tabina lipudi ding ganiding te. Tabina yanga rubadi tang xauna, saing tang disu mana haruanganoa.”
Sande 01 Yulai 2018, Pentikos 6 (Gamatana)
2 Ko 8:7-15
Oxata baruamta atuxudi, atuxudi xai sibuna—kubolu hatuminga haringinama, haruanga xai, xabiangua, kubolua ahaxi mana ahauli lipudi, xaung muruim sibuna mam. Bila balau, binabu am gabo ba atuxu oxata li xai sibuna xauna, oxata sinaikkamga li ma rangua kuboluim atim dimoti.
Ngatabinang te, ne ngabagu lipu teladi kuboluding dahaxi mana dahauli haxugindi, saing ngabo ba ngatuba kuboluim muruim sibuna xaung dingia bu ngabagu kuboluima maxuna kimbo tegu. Namua na axabia Toxoratamona kiria Yesu Kristo kubolung atin dimoti. Xalinging xumang sibuna, ning sok haxugina bu hauliang. Namua sok haxugina bila ba bing asok lipu xalaxalam mana axamang aningoningoamdi.
10 Hatumingagua mana daxanga xai asu mana sinaikka ba bila li: Niani muganga amuga mana agugunia haulingaima. Adali teladi mana kubolua li ing ganina te, ne adalidi xauna namua na murungua li wa muga maluxu mang. 11 Binabu asahi oxatua ba hatata, bu kubolua ahaxi mana alibu nulana bagula wa hasusu mana kubolua asahi. Asina sianga sanga mana xalingim baruamta atuxudi. 12 Namua na nabu lipu tela hatuminganoa mesa ba sina axamang tela, bing Urana yaha mana kubolunoa. Hatumia xalingindi xola manadi te. Tegu. Yaha mana yahanganoa muruna ba sina mana xalingindi tuxudi ing ganina.
13 Ne murugu ba asina xalaxala xumana bu ding disok xai, saing ang gawa haxuk te. Tegu. Murugu mana ang longgalo awa hasusu. 14 Hatata xalingim xumana bagula hauli baraxintadi diraxap manadi. Baing ina naga, kimuya bungina ang garaxap, bing bagula dahauliang mana xalingiding xumana xauna. Bila balau bagula ang longgalo awa hasusu. 15 Bila Urana Xuanoa harua ba, “Lipua tagia xumana bing tuxu xumana buk te, saing lipua tagia kaxukana bing tuxu kaxukana buk te.”
Mk 5:21-43
21 Kimuya Yesu haing wagia, saing kisi muli mala lang gamolingang rubing hataina. Kisi mala baing buranga sabanga dima digugunia ma taxiya, lang rubinia. 22 Baing Yudadi sabungading numang yanamiding tela ma, yanoa Yairus. Bagu Yesu saing gung king tuxundi Yesu kinia, 23 saing xusunga haringina ba, “Nanuhangigua haxek sibuna ba mati. Laku, uma uta rimamdi mana, baing bagula sok xai muli saing wa.” 24 Baing ina naga, Yesu tang dila.
Buranga sabanga disu mana saing dibura mana. 25 Haing tela siba ri mua mana niani 12 wa la ba. 26 Haingga ba ila rangua lipu baxiam xumana, ne xap salak xumana maluxu mana haulingadingdi saing siangindi disup. Ditubatuba sus. Sok xai monga te, businganoa sok sabanga. 27 Haingga ba lungu Yesu naxuyanganoa, binabu hakhaxasilia mana lipudi masok Yesu ubunia saing ring imanginoa, 28 namua na hatum ba, “Nabu ngaring imanginoa ing ganina, bagula ngasok xai.” 29 Baing hata sibuna li sipka ri mua ba moti saing xunumia sanggania businganoa sup.
30 Baing Yesu xunumia sap maluxuʼm ing sibuna bila haringingua yunga. Xugia mala rangua lipudi saing xusunga ba, “Gaxarea ring imangigua?”
31 Baing lipuxindi dinaxu mana daharua na ba, “Ai, ubagu lipudi dibura buk maung, ne baruta uxusunga ba, ‘Gaxarea ring nga?’ ”
32 Ne Yesu bagu mauli, sai mana gaxarea libu bila ba. 33 Saking haingga ba, ina xabiau baraxinta sok mana ba, binabu maxuwa saing lulu ma gung king tuxundi kinia. Baing baxanga maxung sibuna. 34 Baing ina naga, Yesu bala ba, “Nanuhangigua, hatumingam haringina hamaringiaung. Ula xaung gamogamu xai, salaga sup ba.”
35 Harua mua ne lipu teladi disok, dima mana Yairus numanoa, Yudadi sabungading numang yanamidingga ba. Daharua ba, “Nanuhangima mati ba. Heku usina makasangua na Lipu Tubatubaingama.”
36 Ne Yesu hatumia haruangadinga te, bala Yudadi sabungading numang yanamidinga ba, “Umaxuwau tai. Uhatum haringina manga ing ganina.”
37 Bili lipudi ba dimau tai. Ne nai mana Pita, Yems kixinginoa Yon tung disu mana. 38 Bungina disok yanama numania, Yesu bagu buranga dibibi sabanga, lipudi dahatangitangi saing daxaba haringina. 39 Luxu saing harua nadi ba, “Abibi sabanga saing ahatangitangi baru? Haing nanunoa mati te, kinuʼm tabu ing ganina.” 40 Ne dimasisia.
Yesu sukadi masok laing sup, baing xap haing nanunoa baungtibundi xaung lipuxing tuwa dinaxu mana duwa rangua, saing diluxu mana longga haing nanunoa wa ba. 41 Yesu tuxu rimanoa saing harua na ba, “Talita kum!” (namuxinoa bing “Haing nanuna, ngabalaung ba umesa!”). 42 Baing hata sibuna li mesa saing haxa mauli (nianindi 12). Dibagu saing dihixi mana. 43 Baing bilidi ba dibaxanga na lipu telau tai. Baing baladi ba dulia haing nanuna ba anginga teladi bu xang.
Sande 08 Yulai 2018, Pentikos 7 (Gamatana)
2 Ko 12:2-10
Ngaxabia Kristo lipuxing tela. Baing niani 14 waleu, Urana xap mahaing mana long xai tuwa. Ne ngaxabia te, wa sanggania bungina haing bila ba, kimbo aningonoa ing ganina haing? Urana ing ganina xabia. 3-4 Ne nga ngaxabia ba Urana xap lipua ba mahaing long walinga xaiyamia. Wa sanggania, kimbo aningonoa wa halianga mana, ngaxabia te. Urana ing ganina xabia. La ba lipua ba lungu haruanga xai sibundi namuxidingdi dihisa buk, saing Urana bili lipudi ba dibaxangadiu tai. Bagula ngahasua mana lipua na bila ba, ne bagula ngahasua manga te. Tegu. Bagula ngahasua ing ganina mana axadi dahatanga ba nga haringingagu te. Ne nabu ngabo ba ngahasua, bing bagula kakahagu te, namua na hasuangagua ba bagula maxuna. Ne ngahasua bila ba te, nam lipu tela lungu haruangagua li saing iti yagua buk. Ne ngabo ba dahatumia nga sanga mana kuboluguadi dibagudi xaung haruangagudi dilungudi.
Wane, axadi Urana hatangadi nanga bila mibingadi ba, axamang xai sibundi. Ne bo ba ngahasua manga te. Binabu yunga axamang tela bila waxu ruxuna su sanggagua. Axa ba bing Satan uleginama ma sina salaga nanga, nam ngahasua manga. Bunging tuwa ngaxusunga Toxoratamona haringina ba unia sangua nga. Ne harua nanga ba, “Kubolugu atigu dimoti sanga maung, namua na haringingagua waxata sibuna mana lipu gaxarea xola mana haringingua.” Binabu bagula ngayaha bu ngahasua ba nga ngaxola mana haringingua, bu Kristo haringinganoa sanga ba wa manga. 10 Namua naga ngayaha baing. Bungina ngaxola mana haringingua, kimbo bungina daharungia nga, kimbo bungina ngaxoxi mauxangang xangxana, kimbo bungina disina salaga nanga, kimbo bungina mauxangandi daxap nga, ngayaha namua na ngatuxu Kristo oxatanoa. Sanga ba ngaharua bila ba, namua na bungina ngaxola mana haringingua, bing ngaxap haringinga sabanga.
Mk 6:1-13
Yesu sauya longga baguba, saing ila sok yabania Nasaret. Ina gabu lipuxindi dinaxu mana ding dila. Baing mana Xaidap Yaguangam ungguti tubatuba Yudadi sabungading numania. Baing lipu xumana dilungu dihixi mana haruanganoa. Daharua ba, “Si, lipua li xap haruangadi bagudi li bi? Gaxarea sina xabianga maringina na? Libu axamang haringindi buk baru! Lipua li, lipu numa tongtongianganam ing ganina, bo? Maria garanoa, kixingindi Yems, Yosep, Yudas xaung Saimon saing hamungandi duwa la li rangua kira, bo?” Baing gamodingdi didoa mana.
Baing Yesu harua nadi ba, “Urana lipuxing suxunguxunguama xap yaya sabanga mana long longgalo. Ning yabania, maluxu mana bakbagindi, bing ditatua.” Sanga ba libu axamang haringing sibung tela la ba te. Ta rimandi mana lipu unrangindi dibusi ing ganina, saing hamaringiadi. Baing hixi manadi, namua na dahatum haringina mana te.
Tauna, Yesu haxa mauli saing tubatuba long taining tainina duwa singia. Baing wagi Lipu 12 dima rangua saing soxidi mala luwa luwa, sina yaya nadi bu disuka xaungadi mala.
Tabinadi ba, “Bungina ala, labu axap xalingim haxangamdi malau tai. Axap anginga, tanga, xaung siang te. Axap tuki ing ganina. Asau xai sanggandi xaung imang, ning axap imang muli malau tai. 10 Bungina aluxu mana long tela saing ditang mana numa tela, awa mana numa ba laing ayunga longga baguba. 11 Nabu long tela daxapkang te, kimbo dilunguang te, bungina asauyadi bing atingting gagapdi duwa kim lunia mala bu daxabia ba duwa haruangia.”
12 Baing ina naga, dila dibaxanga ba lipu duxugia hatumingadinga. 13 Disuka xaunga xumana mala, disabaxaya guxenga mana lipu busingamdi saing libudi disok xai.
Ponde 12 Yulai 2018, ELC-PNG Sande (Sabuxana)
Ro 10:7-11
“Kimbo labu uharua hatumingamia bila liu tai: ‘Gaxarea bagula ri mala lipu matiandi Mabidingia?’ ” (Xusunganga baguba namuxina bing gaxarea bagula ri mala bu iti Kristo mesa muli.) Ning lipu gaxarea wa maringina mana daxanga hatuminga haringinama harua ba, “Ulega mosi mana usu mana. Wa suxungumia xaung hatumingamia.” Ulekka ba harua mana daxanga hatuminga haringinama am gabaxanga. Haruanga ba bing nabu ubaxanga suxungumia ba, “Yesu ina Toxoratamona,” xaung uhatum haringina hatumingamia ba Urana iti mesa mana matiyua, bing Urana bagula xapkung muli. 10 Namua na mana hatumingama uhatum haringina bing usok maringina Urana maxania, xaung mana suxunguma ubaxanga bing Urana xapkung muli. 11 Namua na Urana Xuanoa harua mana Lipuxing Mogunganama ba, “Lipu gaxarea dahatum haringina mana bagula memeyading te.”
Lk 24:44-53
44 Baladi ba, “Haruanga baguli ngabaxanga nang bungina ngawa ranguang nulana ba: Axamang longgalo duwa mana Moses Hanaunaungandi, Urana Lipuxing Suxunguxunguamdi xaung Olaidi, bing aningoding disok to.”
45 Baing xaxa hatumingadinga bu daxabia Urana Xuanoa rangrang. 46 Baladi ba, “Urana Xuanoa harua ba, Urana Lipuxing Mogunganama bing xap salaga muga baing mesa muli mana xaidap tuwa. 47 Saking ungguti mana long sabangga Yerusalem, mana yanoa bagula lipudi dibaxanga mana titi longgalo ba lipudi duxugia hatumingadingdi, baing bagula Urana yunga kuboludingdi. 48 Ang ba lipuadi abagu axadi li, saing bagula abaxanga na lipudi manadi. 49 Bagu bagula ngasina axamanoa nang ba Tibugu hau haruangua ba bagula sina—Aningona baing. Ning muga awa maluxu mana long sabangga li laing axap Urana haringinganoa.”
50 Baing muga manadi masok, saing dila haxek mana longga Betani. La ba iti rimandi saing guxamdi. 51 Haruauyu baing ina naga, yungadi, Urana xap mahaing long xaiya. 52 Baing diti yanoa saing digoxoya mala long sabangga Yerusalem, gamodingdi diyaha sibuna. 53 Baing xaidap taining tainina dila duwa Urana Numania, diti Urana yanoa.
Sande 15 Yulai 2018, Pentikos 8 (Gamatana)
Ep 1:3-14
Taiti Urana yanoa! Ina Toxoratamona kiria Yesu Kristo Tibuna. Sina guxama nakira xaung axamang long xaiyam longgalo dahauli aningoradi, namua na tataga rangua Kristo. Muga mana titi soginganoa, mogu kira ba tataga rangua Kristo bu tawa maringing sibuna xaung taxola mana mauxanganoa maxania. Murung sibuna makira, binabu hau hatuminganoa mugau sibuna ba bagula xapkuti kira ba tawa garang sibundi mana Yesu Kristo oxatanoa. Libu bila ba namua na libu ina yaha xaung muruna ba libu. Binabu taiti Urana yanoa mana kubolung atin dimoti makira bila ba. Kuboluna ba hatanga ralanoa, saing kubolunoa taxap olang namua na tataga rangua Garanoa murung sibuna mana ba. Tataga rangua, binabu Urana gim haxuyangaroa Garanoa sibinia, saing yunga kubolura diandi sanga mana kubolung xai sibuna atin dimoti ba. Kubolunoa ba matu sibuna makira laing tabaxagi mana, alaba gabu xabiangang xai xangxana. Hau hatuminganoa muga mana baraxinta bo ba libu Kristo oxatania. Muga hatuminganoa wa hisangia, ne kimuya yaha ba hatanga masok nakira. 10 Baing kimuya bungina xaidapkadi mogudi disup bagula libu hatuminganoa aningong sibuna. Bagula xap axamang longgalo duwa long xaiya xaung titia dima digugunia hawa mana Kristo rimanoa.
11 Bungingbunginalo Urana libu axamang longgalo disu mana murunganoa. Binabu su mana hatuminganoa saing moguam Yudadi ba am gataga rangua Kristo, namua na hau hatuminganoa muga mam bila ba. 12 Maluxuʼm bakbak longgalo, am Yudadi am gata ragunga mana Kristo muga. Binabu moguam bu am gaiti yanoa mana haringinganoa xaung ralanoa. 13 Baing ang Yuda Teguamdi xauna ataga rangua Kristo bungina alungu haruanga maxunama ba, ulek xaiya ba baxanga Urana xapkang muli ba. Baing bungina ahatum haringina mana Kristo ba, Urana moguang mogungia hatanga ba ang lipuxindi. Mogunga ba Aningonoa naga, hau haruangua ba sina nakira. 14 Aningonoa bila yahanga hataing tela Urana sina nakira, hau haruangua mana guxamdi Urana bagula sinadi nakira kimuya. Bagula wa rangua kira tawa iniadi laing taxap guxamdi. Libu bila ba bu taiti yanoa mana haringinganoa xaung ralanoa.
Mk 6:14-29
14 Xaitamoxi Herot Antipas lungu axamang longgalo Yesu libudi ba, namua na Yesu naxuyanganoa tubu. Lipu teladi daharua ba, “Ina Lipu Suguangama Yon naga mesa muli mana matiyua. Mana namua naga ina sanga ba libu axamang haringinadi ba.”
15 Ne teladi daharua ba, “Ina Elaitsa.” Baing teladi daharua ba, “Tegu, ina Urana lipuxing suxunguxunguam tela, bila Urana lipuxing suxunguxunguam mugauamdi.”
16 Ne bungina Herot lungu haruanga baguli, harua ba, “Yon ba, lipua ngaximguti waxungtuanoa ba, mesa muli saing wa!”
17-20 Harua bila ba namua na yau Herodias, sabanganoa Pilip haininoa. Binabu Yon hanaunau hanaunau Herot ba, “Kubolua oxop sabangama haininoa sangaʼm daxangua te.” Baing ina naga, Herodias atin disala mana Yon saing bo ba ung mati. Sai daxanga tela baing tegu, namua na Herot maxuwa mana Yon, bagu Yon lipu maringina Urana mogu naina binabu wasa mana. Herot hatuminganoa mauxana bungina harua rangua Yon, ning murunauyu mana lungu. Ne bo ba libu Herodias yaha, binabu soxi lipuxing haungingamdi ba dituxu Yon, digoxi dita salak yabania.
21 Baing ina naga, Herodias bagu gananganoa sok mana. Mana xaidapka Herot hatumia nianinoa, ina tongtongia taunga saing gugunia lipuxing yanamindi, lipuxing haungingam yanamidingdi xaung Galili lipu toxondi, ding dima diyaha rangua. 22 Baing Herodias nanuhanginoa luxu mala saing siga xai maxadingia. Baing Herot gabu lipudi dima taungania ba diyaha sibuna mana.
Binabu xaitamoxi harua na haing nanunoa ba, “Bagula ngalibu baru maung? Baraxinta ung murum mana saing uxusunga mana, bagula ngasina naung.” 23 Baing xaitamoxi xusunga Urana ba hanggalangia nabu su mana haruanganoa te, saing harua ba, “Baraxinta uxusunga nga mana ba, bagula ngasina naung. Nabu ubo ba ngahata yonggaxigua mana hataing luwa saing ngasina tela naung, bagula ngalibu.”
24 Baing sok mala saing xusunga bauna ba, “Ngaxusunga mana baraxinta?”
Baing bauna haxuya ba, “Uxusunga mana Lipu Suguangama Yon toxona ba.”
25 Goxoya mala sap rangua xaitamoxi saing harua ba, “Ngabo ba uximguti Lipu Suguangama Yon waxungtuanoa, uta toxona minia saing usina nanga hata sibuna li.”
26 Baing xaitamoxi hatumia, ne gamona mauxana buk. Ne mana namua harua maxung sibuna lipuadi dima taunganoa maxadingia, baing bo ba sukoxoya haruanganoa te. 27 Binabu hata sibuna li tabina lipu haungingam tela, soxi mala bu xap Yon toxonoa ma. Lipu haungingamga ba ila ximguti waxungtuanoa salak yabania. 28 Baing ta toxonoa minia saing rai ma, sina na haing nanunoa, saing sina na bauna. 29 Bungina lipuxindi dinaxu mana dilungu, dila daxap Yon sangganoa mala saing dikimang guhia gobagobia.
Sande 22 Yulai 2018, Pentikos 9 (Gamatana)
Ep 2:11-22
11 Ahatumia walingaim mugangua. Awa Yuda Teguamdi bungina bauimdi dahayauang. Yudadi ditatuang duxuang ba “lipu sangga xuxungang teguamdi”, ne kubolua ba lipudi dilibu rimadingia, saing xugia sanggadingdi ing ganina. 12 Ne ahatum muli to, muga awa halianga mana Kristo mana bungina baguba. Ang gawa Isrel bakbagindi te, binabu awa Urana lipuxindi te. Ang gawa lipu long telamdi. Ang gaxabia axadi Urana hau haruanganoa manadi rangua lipuxindi te. Ang goxola mana hatumingua ang gata ragunga mana axadi bagula disok kimuya. Awa titia li axabia Urana te. 13 Muga awa hasoya mana Urana, ning hatata ataga rangua Kristo Yesu, binabu mana Kristo sibinoa xapkang ma haxek rangua.
14 Namua na Kristo ing sibuna xap gamogamu mosiama ma rangua kira. Muga gamgaminga bixuama soxautiam Yudadi xaung ang Yuda Teguamdi. Ne xui gamgaminga ba mari, saing libu kira bakbak luwa tasok taininau. 15 Mana matianoa sahi hanaunaunga tabinangandi xaung bilingandi. Libu bila ba bu taga bakbak luwa bu disok taininau, binabu libudi disok gamogamu mosiu rangua ding. 16 Taga bakbak luwa ba disok taininau, saing libu Urana atin daxaringa manadi. Libu bila ba mana matianoa xai balingamia, saing bila balau ung mati kubolu bixuama wa liwe manadi. 17 Ma saing baxanga gamogamu mosiama. Baxanga nang lipu hasoyamdi, saing baxanga nam lipu haxekkamdi. 18 Taxabia ria baru, namua na Kristo xaxa daxangua mam Yudadi xaung ang Yuda Teguamdi, ba mana Urana Aningong taininau tala rangua Tibura.
19 Baing ina naga, ang gawa bakbak xan tela muli te. Ang gawa lipu titi telamdi muli te. Tegu. Awa long moxondi rangua Urana lipuxindi xaung awa lipu Urana bakbaginamdi. 20 Ang gawa bila numua Urana tongtongia etua mam aposeldi xaung lipuxing suxunguxunguamdi, tam bila tuxadi. Baing Kristo ing sibuna wa siang tuxang mugamugangama bu haringia sibuna numua. 21 Baing numa xalingindi digugunia xauna mana bu disok Toxoratamona numang maringinoa. 22 Ang xauna ataga rangua Kristo, binabu ranggang mali xauna bu asok bila numua Urana wa mana bungina Aningonoa rung maluxu mang.
Mk 6:30-34
30 Aposeldi digoxoya ma rangua Yesu saing dibaxanga mana oxata longgalo dilibu xaung ditubatuba baru. 31 Baing lipu xumana dila dima mua, sanga ba ganangang te mana Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana daxang, binabu bala lipuxindi dinaxu mana ba, “Ang ganim ama tala long xoliania, tayagua to.”
32 Baing ding ganiding dahaing wagia dila long xoliania. 33 Ne bungina dila, lipu xumana dibagudi saing daxabiadi ba, baing lipu xumana mana long longgalo diluki kidingia mala, saing disok muga manadi. 34 Yesu ri titia, bagu buranga sabanga, baing gamona usingadi, namua na duwa bila sipsipdi doxola lipuxiding wasangama. Baing ungguti tubatubadi mana axamang xumana.
Mk 6:53-56
53 Dikisi mala masup, baing diri titia Genesaret, saing digoti wagadinga lang rubinia. 54 Diri wagia masup, baing hata sibuna li lipudi dibagu daxabia Yesu. 55 Lipudi diluki mauli mana titia baguba, dibaxanga na lipudi. Bungina lipudi dilungu wa mana long tela, dahau lipu busingamdi duwa uxaingadingia dima rangua. 56 Baing long baruamta luxu mana, long sabanga, kaxukana, hataing hataina, lipudi daxap lipu busingamdi dima nawa yabania. Duxusunga haringina ba nai lipu busingamdi ba diring imanging sihinoa ing ganina. Baing lipu busingam gaxarea diring ba disok xai dup.
Sande 29 Yulai 2018, Pentikos 10 (Gamatana)
Ep 3:14-21
14 Bungina ngahatumia axadi ba, ngagung kigu tuxundi mari Tibura maxania. 15 Ing sibuna wa lipu longgalo duwa long xaiya xaung titia Tibuding. Ing sibuna libu bakbak longgalo disok. 16 Ngasabu ba haringia luimdi mana haringingua Aningonoa sina sanga mana ralang sabanga sibuna. 17 Ngaxusunga bila ba bu Kristo wa hatumingaimia namua na ahatum haringina mana. Baing ina naga, kuboluim murungam sibuna bagula haring bila xai tela oxaxandi diri titi lunia. 18 Binabu ang gagabu Urana lipuxing longgalo sanga ba axabia xai Kristo kubolung murungam sibuna mana lipudi sabanga sibuna baru, subingan tate. 19 Baing bagula axabia ba Kristo kubolung murungam sibuna li dali xabianga longgalo. Binabu bila balau Urana ing sibuna bagula baxagi sibuna mang.
20 Taiti Urana yanoa! Mana haringinganoa tuxu oxatanoa maluxu makira ba, sanga ba libu axadi didali sibuna axadi taxusunga manadi, kimbo axadi tahatumiadi xauna. 21 Kira lipu sabungam longgalo tataga rangua Kristo Yesu bing taiti yanoa. Kira tagabu lipu longgalo dima kimuya makira bing taiti yanoa bungingbunginalo. Maxung sibuna.
Yn 6:1-21
Kimuya, Yesu kisi mala Lang Gamolingania Galili hataina. (Lang gamolingana ba yan tela Taibirias.) Baing buranga sabanga disu mana, namua na dibagu axamang haringindi libudi bungina hamaringia lipu busingamdi. Baing Yesu haing mala mana xaxagang tela saing rung mari rangua lipuxindi dinaxu mana. Baing Yudadi Taungading Dalingama ma haxekkuba.
Bungina Yesu bagu mahaing saing bagu buranga sabanga dima rangua, harua na Pilip ba, “Bagula tagim salanga bi bu lipuadi li daxang?” Xusunga bila ba bu tuba ing ganina, namua na xabia masup baraxinta bagula libu.
Pilip haxuya na ba, “Lipu tela waxata sobak 8 giminaginoa sanga ba gim salanga sanga mana taining tainina daxang monga monga te!”
Lipuxindi dinaxu mana tela, yanoa Andru, Saimon Pita kixinginoa, harua ba, “Bagu gananung tela li. Songing luwa xaung salanga luwadi luwadi hiliadinga ditongtongia mana bali. Ning anginga kaxukana bila li sanga mana buranga li baru?”
10 Yesu harua ba, “Abala lipudi ba dirung mari.” Tatubang xumana duwa la ba, saing dirung mari. Lupdi ding ganiding bila 5,000. 11 Baing Yesu xap salangadi, harua xai sibuna mala rangua Urana, saing tuxu sinak mana lipuadi dirung ba, saing daxang sanga ba. Libu taininau mana songdi xauna.
12 Ding longgalo daxang sanga ba, baing harua na lipuxindi dinaxu mana ba, “Agugunia anginga hataindi duwauyu, nam teladi didoa olang.” 13 Binabu diguguniadi saing digam daba 12 dibaxagi mana anginga hataindi duwauyu mana salanga luwadi luwadi hiliadinga lipuadi daxang ba.
14 Lipudi dibagu axamang haringina ba Yesu libu, baing dungguti daharua ba, “Maxung sibuna lipua li Urana Lipuxing Suxunguxunguama mogu ba ma titia.” 15 Ne Yesu xabia ba dibo ba dituxu dimogu xaitamoxidinga, binabu yungadi muli saing haing mala xaxagania bu ing ganina wa.
16 Bungbung sibuna baing lipuxindi dinaxu mana diri mala lang gamolingania. 17 Baing dahaing wagia bu dikisi mala long sabangga Kaperneam, wa lang gamolingang hataina. Labianoa sok, ne Yesu ma ranguadi teguyu. 18 Yang haringina yubua saing rubadi dahaung. 19 Dui mala bila kilomita luwadi luwadi hiliadinga, baing dibagu Yesu sok haxek wagia, haxa tek ubunia, baing dimaxuwa buk. 20 Ne harua nadi ba, “Nga naga. Labu amaxuwau tai.” 21 Baing ina naga, diyaha ba daxap mahaing wagia. Baing hata sibuna li wagua sok tek rubinia dila mana ba.
Sande 05 Ogas 2018, Pentikos 11 (Gamatana)
Ep 4:1-16
Binabu ngaxusungang haringina ba ahaxa walingaimia sanga mana Urana lipua wagiang ba murunganoa. Nga lipu salak yabanama mana namua ngatuxu Toxoratamona oxatanoa, ngaxusungang bila ba. Bing bungingbunginalo atatuang, saing alibu kubolu xaringana mang. Labu atim disala sapku tai, ne nabu riaimdi disina mauxanganoa nang, bing axoxi xaung kuboluim murunga sibunam. Ahaxi ba awa taininau bila Urana Aningonoa tagang ba. Kubolua hatuminga taininau ba, bila waxu goxi kira bu tasok bakbak taininau tawa mosiu rangua kira. Kira lipu hatuminga haringinamdi tawa sangga taininau, saing Urana Aningonoa taininau. Bila balau Urana wagiang bu ata ragunga mana walinga taininau bagula sina nang kimuya. Toxoratamona taininau wa, xaung hatuminga haringinam taininau, xaung taxap lang taininau. Urana taininau wa. Ina kira longgalo Tibura. Ing sibuna wa etua mana kira longgalo, waxata liwe makira longgalo, saing wa maluxu makira longgalo.
Ne kira taining tainina taxap yahangadi sanga mana Kristo tuxu sinak manadi. Namua naga Urana Xuanoa harua ba,
 
“Bungina haing taxa mala eta lo,
xai bixuang bakbak sabanga dalidi ba dima kimuya mana,
saing sina yahangadi na lipudi.”
 
(Ne haruangua “haing mala” namuxinoa baru? Taxabiau, haing mala ing ganina te, muga ri ma hawa titia li. 10 Lipua ri mala bing lipua naga haing mala eta lo sibuna mana sabalunoa, bu libu long longgalo dibaxagi haringingania.) 11 Ina naga mogu lipu teladi ba duwa aposeldi, teladi ba duwa Urana lipuxing suxunguxunguamdi, teladi ba duwa lipu ulek xai baxanganganamdi, xaung teladi ba duwa pastodi xaung lipu tubatubaikkamdi. 12 Mogu adi na bila ba bu daxauxau Urana lipuxindi ba dituxu oxatanoa, bu kira Kristo sangganoa sanga ba tatubu hatumingara haringinia. 13 Tatubu mala laing hatumingara taininau, namua na kira longgalo tahatum haringina mana Urana Garanoa, xaung taxabia ina, xaung tasok lipu haringindi hatumingara haringinia, laing tawa sibuna bila Urana muruna mana, bila Kristo baing.
14 Sup baing bagula tawa bila garadi muli te. Bagula tawa bila rubadi diting kira mala te. Bagula tawa bila yanga yubua kira mauli te. Bagula taxukxugia hatumingaradi te, tayunga tubatubaik xangxana daxap kira mala bila ba te. Bagula haruanga murakkam xaung haruanga languangam daxap kira bila ba te. 15 Tegu. Bagula taharua haruanga maxunamdi dahatanga murura sibuna mana lipudi. Baing mana axamang longgalo bagula tatubutubu tasok bila Kristo, ina toxona mana sangganoa, sabungua baing. 16 Taga kira bu tawa bila waxuwaxundi ditaga sangganoa bu wa sangga taininau. Nabu hataing taining tainina dituxu oxatadingdi, bing sangga tubu saing sok haringina saing sangga hataindi muruding sibuna mading.
Yn 6:24-35
24 Buranga dibagu daxabia Yesu wa te xaung lipuxindi dinaxu mana xauna duwa te, binabu dahaing mana xai waganadi ba saing dila long sabangga Kaperneam bu disai mana Yesu.
25 Bungina disok mana Yesu lang gamolingang hataina, duxusunga ba, “Lipu Tubatubaingam, bungintabi uma la li?”
26 Yesu haxuya nadi ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, ang gaxang salangadi sanga ba, saing mana namua naga asai manga. Ne mana axamang haringindi ngalibudi, tegu. 27 Labu awaxata mana axap anginga dibuyau tai. Tegu. Bing awaxata mana axap anginga wa bungingbunginalo, anginga mana walinga subingang teguama. Lipua Ma Rangua Urana bagula sina nang. Namua na Tibuna sina yaya sabanga na bu libu bila ba.”
28 Baing duxusunga ba, “Bagula am garia baru bu am gatuxu oxatadi Urana muruna manadi?”
29 Yesu haxuya nadi ba, “Urana oxatanoa bila li: Bing ahatum haringina mana lipua soxi ma ba.”
30 Binabu duxusunga ba, “Axamang haringing baruamta bagula ung ba ulibu bu am gabagu, binabu am gahatum haringina maung? Bagula uria baru? 31 Mugangaradi daxang anginga duxu ba ‘manna’ long xoliania, bila dibung Urana Xuania ba, ‘Sina salanga ma long xaiya nadi bu daxang.’ ”
32 Baing Yesu harua nadi ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, Lipua sina salanga ma long xaiya nang bing Moses tate. Ne Tibugu sina salanga maxunama ma long xaiya nang. 33 Namua na salangua Urana sina, ina lipua ri long xaiya ma saing sina walinga na lipu titiamdi.”
34 Baing daharua na ba, “Lipu Sabanga, usina salanga ba nam bungingbunginalo!”
35 Baing Yesu baxanga nadi ba, “Nga ba salanga walingam. Lipu gaxarea ma rangua nga bagula gesagina te, saing lipu gaxarea hatum haringina manga bagula langa ung te.
Sande 12 Ogas 2018, Pentikos 12 (Gamatana)
Ep 4:25-32
25 Binabu bing ang taining tainina asauya kubolu murakkam, aharua maxuna na riaimdi, namua na kira longgalo tawa hataindi mana sangga taininau. 26 “Nabu atim disala, bing labu alibu kubolu dianau tai.” Labu axai atim salianoa mala laing xaidaba riu tai. 27 Baing labu asina ganangana na xaungadi yanamidinga bu tuxu oxatanau tai. 28 Lipu hanaunggama bing labu hanai muliu tai. Ne waxata, tuxu oxata xai mana ing sibung rimandi, bu xalingina bu ulia lipuadi diraxap.
29 Labu suxunguimdi dibuyau tai. Tegu. Baraxing baraxinta aharua manadi bing daharingia lipudi, daxai manadi, bu haruangaima hauli lipu gaxarea dilungu. 30 Baing labu alibu Urana Aningonoa ayanganau tai. Ina mogungua Urana ta mang ba hatanga ba ang lipuxindi. Mogungua ba wa laing xaidaba Urana sahi oxatanoa mana gim lipuxindi muli. 31 Bing asauya kubolu longgalo bila li: atim didoa, atim disala, agamia, aharua yabina, ahanggalangia riaimdi yadingdi, xaung kubolu longgalo dahanggalangia teladi. 32 Bing alibu kubolu xai mang xaung ausingang. Ayunga kuboluim diandi liwe mang, bila Urana yunga kuboluim diandi namua na ataga rangua Kristo.
Ep 5:1-2
Binabu bing asu mana Urana king babundi mana kuboluim longgalo, namua na ang garandi murung sibuna mang. Xauna, ahaxa kubolu murungam sibunia, bila Kristo murung sibuna makira saing yungaina ba mati makira, sok bila hananianga saminam libu Urana yaha.
Yn 6:35
35 Baing Yesu baxanga nadi ba, “Nga ba salanga walingam. Lipu gaxarea ma rangua nga bagula gesagina te, saing lipu gaxarea hatum haringina manga bagula langa ung te.
Yn 6:41-51
41 Baing ina naga, Yudadi dungguti daharungia namua na harua ba, “Nga salanga ri long xaiya ma.” 42 Daharua ba, “Lipua li Yesu, Yosep garanoa naga? Baungtibundi, am gaxabia dingtanggu. Binabu hatata harua ba ina ri long xaiya ma baru?”
43 Baing Yesu haxuya nadi ba, “Labu aharungia nga liwe manggu tai. 44 Lipu tela sanga ba ma rangua nga mana ing murunganoa te. Tegu. Tibugu soxi nga ma, xai hatuminganoa to bu ma rangua nga, saing bagula ngaiti mesa muli xaidap subingania. 45 Urana lipuxing suxunguxunguama Aisaya bung ba: ‘Bagula ding longgalo daxap tubatubaingua rangua Urana.’ Lipuadi dilungu Tibugu haruanganoa xaung daxap tubatubainganoa, ding dima rangua nga. 46 Lipu tela bagu Tibugu te. Ina ma rangua Urana ing ganina bagu Tibugu. 47 Maxung sibuna ngabalang ba, lipu gaxarea hatum haringina, ina xap walinga subingang teguama. 48 Nga salanga walingama. 49 Heku mugangaimdi daxang anginga duxu ba manna long xoliania. Ding dimati ba. 50 Ning salanga baguli ri long xaiya ma, bu lipu gaxarea daxang sanga ba dimati te. 51 Nga ba salanga walingam ri long xaiya ma. Lipu gaxarea xang salanga li, bing bagula wa bungingbunginalo. Baing salanga li bagula ngasina bu lipu titiamdi daxap walingua, bing mututungagua.”
Sande 19 Ogas 2018, Pentikos 13 (Gamatana)
Ep 5:15-20
15 Binabu amaxania mana haxangaimdi. Labu alibu kuboluadi lipu kakahandi dilibudiu tai. Tegu. Alibu kuboluadi lipu xabianga maringinamdi dilibudi. 16 Amaxania xai mana xaidap taining tainina, nam disup olang. Alibu oxata xai manadi, namua na xaidap hatatamdi didoa. 17 Binabu labu asok lipu kakahandiu tai. Tegu. Axap xabianga bu axabia Toxoratamona murunganoa baru. 18 Labu anung wain laing kakahaimgu tai. Alaba xaiang mana kuboluadi dahanggalangia walingaimdi. Ning ayungang ba abaxagi mana Urana Aningonoa. 19 Aharua nang xaung olaidi duwa Olaidi Xailongidingia, olaidi sabungua daxabiadi xaung olaidi Urana Aningonoa xapdi masok hatumingaimia. Awaya suxunguimia xaung hatumingaimia na Toxoratamona. 20 Baing bungingbunginalo aharua xai sibuna mana axamang longgalo na Tibura Urana mana Toxoratamona kiria Yesu Kristo yanoa.
Yn 6:51-58
51 Nga ba salanga walingam ri long xaiya ma. Lipu gaxarea xang salanga li, bing bagula wa bungingbunginalo. Baing salanga li bagula ngasina bu lipu titiamdi daxap walingua, bing mututungagua.”
52 Baing Yudadi dungguti dahakhaxi haringina liwe mading ba, “Lipua li sanga sina mututunganoa nam bu am gaxang baru?”
53 Binabu Yesu harua nadi ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, nabu axang Lipua Ma Rangua Urana mututunganoa te xaung anung sibinoa te, bing walingua sanga ba wa maluxu mang te. 54 Lipu gaxarea daxang mututungagua xaung dinung sibigua bing daxap walinga subingang teguama, saing bagula ngaitidi mesa xaidap subingania. 55 Namua na mututungagua anginga maxunam xaung sibigua nunginga maxunam. 56 Lipu gaxarea daxang mututungagua xaung dinung sibigua, ditaga rangua nga, xaung ngataga ranguadi xauna. 57 Tibugu wa bungingbunginalo, ina soxi nga ma. Binabu mana ing haringinganoa ngawa bungingbunginalo. Binabu lipu gaxarea daxang mututungagua bagula duwa namua na ngaharingiadi bila ba. 58 Alali salangua ri long xaiya ma. Mugangaimdi daxang anginga duxu ba manna, saing dimati. Ning lipu gaxarea daxang salanga li bagula duwa bungingbunginalo.”
Sande 26 Ogas 2018, Pentikos 14 (Gamatana)
Ep 6:10-20
10 Haruangagua ma xung la li. Bing ali haringina namua na ataga rangua Toxoratamona, saing axap haringinga haringingang sabangia. 11 Bing asau axamang haungingam longgalo Urana sinadi nang, bu sanga ba ali haringina bu asoxauti xaungadi yanamidinga muragindi tuxudi mang. 12 Namua na malimalira wa rangua lipudi te, ne malimalira wa rangua aningoningodi ding haringingadingdi, wa rangua aningoningodi yading sabangadi, wa rangua xaunga daxap yayadi etua mana titi labianamga li, xaung wa rangua aningoningo diandi duwa sabalunia. 13 Mana namua naga bing asau Urana xalinging haungingam longgalo, bu bungina xaidap dianama ma, sanga ba ali haringina ba ahaunggana. Baing bungina haungingua sup, bing bagula ali haringinauyu. 14 Binabu ali haringina xaung waxu haruanga maxunama agoxi wagigia ulemia. Baing asau kubolu maringinama bu soxauti mang bila imang ainggam soxauti mana lipu haungingam ringringinoa. 15 Bing ali haringina xaung haringingua ma rangua ulek xaiyua mana Urana kubolung gamogamu mosiama, bu axauxau masup ba. Asau kubolua ba kimia bila xai sanggandi. 16 Xaung axadi ba, bing asoxautiang xaung hatuminga haringina bila xai hataing soxautinganama, bu sanga ba aung xaunga yanamiding gulung yapkam longgalo mati. 17 Baing ahatum muli ba Urana xapkang muli, binabu asau xabianga baguba bila muxup ain haungingam. Baing axap atuxu Urana haruanganoa bila waxang sabanga ma rangua Aningonoa. 18 Baing bungingbunginalo asabusabu Aningong haringingania xaung sabunga xaung xusunganga xangxana. Bungina alibu bila ba bing amaxania saing asabu ba Urana hauli lipuxing longgalo, ayunga kubolua bau tai.
19 Baing asabu manga xauna. Asabu ba bunging bungina ngabaxanga bing Urana bagula sina haruangua nanga, bu sanga ba ngaxola mana maxuwangua, ngabaxanga hatuminga hisangama mana ulek xaiyua bila ba. 20 Ngabaxanga Kristo suxungunoa. Soxi nga ma mana oxata ba. Ne namua naga ngawa salak yabania. Binabu ngabo ba asabu ba ngaxola mana maxuwangua, ngabaxanga bila ba, sanga mana Urana murunganoa.
Yn 6:56-69
56 Lipu gaxarea daxang mututungagua xaung dinung sibigua, ditaga rangua nga, xaung ngataga ranguadi xauna. 57 Tibugu wa bungingbunginalo, ina soxi nga ma. Binabu mana ing haringinganoa ngawa bungingbunginalo. Binabu lipu gaxarea daxang mututungagua bagula duwa namua na ngaharingiadi bila ba. 58 Alali salangua ri long xaiya ma. Mugangaimdi daxang anginga duxu ba manna, saing dimati. Ning lipu gaxarea daxang salanga li bagula duwa bungingbunginalo.” 59 Baxanga haruanganoa ba bungina tubatuba lipudi Yudadi sabungading numania Kaperneam.
60 Lipuxindi dinaxu mana dilungu haruangana ba, baing xumana daharua ba, “Tubatubaikka li haxi baru! Gaxarea sanga ba xap?”
61 Ne Yesu xabia hatumingania lipuxindi dinaxu mana daharungia bila ba. Binabu xusungadi ba, “Baruta? Haruanga li hanggalangia hatumingaimdi? 62 Baing nabu abagu Lipua Ma Rangua Urana haing mala longga wa muga, bing baruta? 63 Urana Aningonoa ba sina walingua. Sangga sanga ba hauliang monga te. Haruanga nga ngabaxanga nang ba ma rangua Urana Aningonoa saing sina walingua. 64 Ning angia teladi ahatum haringin te.” (Yesu harua bila ba namua na lipu gaxarea dahatum haringina mana te, ina xabiadi muga. Xabia lipu gaxarea bagula ta bixuandi rimadingia xauna.) 65 Haruauyu, harua ba, “Namua naga ngabalang ba lipu tela sanga ba ma rangua nga mana ing murunganoa te. Tibugu xai hatuminganoa to bu ma rangua nga.”
66 Baing mana xaidapka baguba saing ila, lipuxindi xumana dinaxu mana diyamu saing diyunga. Dinaxu mana muli te.
67 Binabu Yesu xusunga Lipu 12 ba, “Baruta? Ang xauna abo ba ayunga nga?”
68 Baing Saimon Pita haxuya na ba, “Toxoratamona, bagula am gala rangua gaxarea? Ung ganim haruangama mana walinga subingang teguama. 69 Am gahatum haringina xaung am gaxabia ba ung Urana Lipuxina Mogu Naina.”
Sande 02 Septemba 2018, Pentikos 15 (Gamatana)
Ye 1:17-27
17 Yahanga xai xaung yahanga maringing sibung longgalo diri eta lo ma, diri ma rangua Tibura tongtongia luliang etaloamdi. Xugia bila yongga kikisingangam te. 18 Ing murunganoa, baing mana haruangang maxunama libu kira tasok garandi. Libu bila ba bu kira tawa mugamuga mana axamang longgalo tongtongiadi.
19 Riagu hatuminga haringinam mana, alungu to. Ang taining tainina bing ata tangaimliandi sap bu alungu haruangua, ahatum xai to tauna aharua, saing atim disala sapku tai, 20 namua na kubolu maringina Urana muruna mana ba, lipua atin disala sanga ba xap masok te. 21 Binabu asauya kubolu musunam longgalo xaung kubolu diang longgalo. Baing atatuang saing atuxu haruanga Urana xuma hatumingaimia. Haruanga ba sanga mana xapkang muli.
22 Bing alungu haruanga ba saing alibu kubolunoa xauna. Nabu alungu ing ganina, bing bila alanguang. 23 Nabu lipu tela lungu haruangua, ne su mana te, bing bila bagu ramramonoa babwia. 24 Kimuyu mana bagu babunoa, ila halingalinga sap ramramonoa muli. 25 Ne lipu gaxarea dibagu xai maluxu mana Urana hanaunaunganoa, haruanga baguba maringing sibuna saing xap lipudi muli sangua kubolu diang haringinganoa—lipuadi dilibulibu bila ba, dilungu saing dahalingalinga te, bing Urana bagula guxam oxatadingdi.
26 Lipu teladi dahatum ba disu maringina mana Urana, ne duwasa xai mana suxungudingdi te. Lipuadi na bila ba dilangua ding saing axadi dilibudi ba disu mana Urana, axamang olangdi. 27 Nabu abo ba asu mana Urana Tibura bu awa maringina xaung musuim te maxania, bing alibu bila li: Awasa mana hagudi xaung tapdi maluxuʼm mauxangadingdi, saing awasa xai mang, nam kubolu titiama libuang musuim.
Mk 7:1-8
Parisidi digabu lipu hanaunaunga tubatubainganam teladi diyunga Yerusalem digugunia ma rangua Yesu, saing dibagu lipu tela dinaxu mana Yesu daxang xaung rimading musuna, didamiadi muga te. (Parisidi xaung Yudadi disu mana mugangadingdi kuboludinga, bing didamia rimadingdi muga to, tauna daxang. Bungina digoxoya nawa yabania, nabu dibo ba daxang, bing didamia to. Baing disu mana mugangadingdi kuboluding teladi, bila didamia xubadi, nanggoladi xaung boridi.)
Baing Parisidi digabu lipu hanaunaunga tubatubainganamdi duxusunga Yesu ba, “Baruta lipuximdi dinaxu maung disu mana mugangaradi kuboludinga te? Ne daxang xaung rimading musundi baru?”
Yesu haxuya nadi ba, “Ang lipu manang luwamdi. Ang ba waleu sibuna Aisaya harua maxung sibuna mang bungina bung Urana haruanganoa mari bila li:
 
“ ‘Bakbakka baguli diti yagua suxungudingia ing ganina,
ne hatumingadingdi duwa hasoya manga.
Disabu manga olang,
namua na tubatubaingadingdi dima rangua lipudi ing ganina.’
 
Ayunga Urana hanaunaungandi masup, saing atuxu haringina lipudi kuboludinga ing ganina.”
Mk 7:14-15
14 Baing Yesu wagi lipudi muli dima rangua saing harua ba, “Ang longgalo alungu nga saing ahatumia xai to. 15-16 Baraxinta lipua xang sanga ba libu ina musuna Urana maxania te. Ne baraxinta sok sangua lipua libu ina musuna.”
Mk 7:21-23
21 namua na axadi disok sangua lipu hatumingania bing: hatum doa, libu kubolu miaxuam, hanai, ung lipua mati, kinu rangua gaxarea yau teguyu, 22 xawa, libu kubolu diandi, langua, hali mauli bila komadi, harua kimu, hanggalangia lipu tela yanoa, itina, saing libu kubolu kakahana. 23 Axamang dianadi bagudi li disok hatumingia saing libu lipua musuna.”
Sande 09 Septemba 2018, Pentikos 16 (Gamatana)
Ye 2:1-10
Riagu hatuminga haringinam mana, mana namua ahatum haringina mana Toxoratamona kiria Yesu Kristo, ina lipu ralanam, bing kubolua alibu hasusu mana lipu longgalo te, bing asauya. Ahatum to. Lipu tela ma sabungaimia, sau imang gumangina xaung raxu gol tela. Saing lipu haxuging tela sau imang musuna singina ma xauna. Baing alibu xai mana lipua sau imang gumangina saing aharua na ba, “Uma urung kabukabu xaiya li.” Ne abala lipu haxugina ba, “Uli la ba, kimbo urung mari titia.” Nabu alibu bila ba, bing ahata lipudi mana gugunianga luwa liwe mang, saing alibu kubolu diana, asuxuya lipudi doa.
Riagu hatuminga haringinam mana, alungu to. Lipuadi duwa haxugina mana lipu titiamdi maxadingia, Urana mogudi ba hatumingading haringindi ditubu xaung bagula diluxu Yonggaxinia, bila hau haruangua mana lipuadi muruding sibuna mana. Ne ang ba, ang gasina memeyua na haxugindi. Ahatum to. Gaxarea ditatuang saing disina mauxangandi nang? Gaxarea daxaiang mala haruangia? Haxugindi? Tegu. Lipu xalaxalamdi. Ding naga didaudau Kristo yang xai sibunoa sina nang ba.
Xaitamoxiroa hanaunau mana Xuanoa ba, “Ung murum sibuna mana lipu longgalo bila ung murum sibuna maung.” Nabu asu maringina mana hanaunaungana ba, bing alibu xai. Ne nabu alibu hasusu mana lipu longgalo te, bing alibu kubolu diana, saing hanaunaungua hatanga ba ang lipu hanaunaunga dalinganamdi. 10 Namua na lipu gaxarea disu mana Urana hanaunaungang longgalo ne xungdi mari mana taininau ing ganina, bing ding didali hanaunaunga longgalo saing musuding Urana maxania.
Ye 2:14-17
14 Riagu hatuminga haringinam mana, nabu lipu tela baxanga ba hatumingang haringina ning oxatan te, alaba xai? Tegu. Sanga ba hatumingang haringina bila ba xap muli? Tegu sibuna! 15 Nabu riaim hatuminga haringinam tela xola mana imang xaung anginga. 16 Baing angia tela harua na ba, “Ula, uwa xai. Oxong xai, saing gaurim te,” ning hauli sangganoa te, alaba xai? Tegu. 17 Bila balau, hatuminga haringina wa olang, nabu wa xaung oxatan te, bing mati.
Mk 7:24-37
24 Yesu yunga longga baguba saing ila titia long sabangga Taya wa mana ba. Luxu numa tela saing muruna te mana lipu tela xabia ba wa. Ne sanga ba wa hisangia te. Tegu. 25 Baing ina naga, bungina haing tela lungu wa la ba, ila rangua sap saing gung king tuxundi Yesu kinia, namua na xaunga tela wa mana nanuhanginoa. 26 Haingga baguba, xuanoa Grik, ne yabang sibuna Siroponisia, Yuda tela te. Xusunga Yesu haringina ba suka xaunga mala sangua nanuhanginoa.
27 Baing Yesu harua na ba, “Garagudi daxang muga to, namua na maring te mana ngaxap garadi angiadingdi saing ngatingdi mala na komadi.”
28 Ne haxuya ba, “Toxoratamona, maxung sibuna. Ne axamang tela xauna maxunau, komadi duwa kabukabu hanggaxobinia, ding daxang garadi angiading xuxundi.”
29 Baing Yesu bala ba, “Mana namua uhaxuya xai sibuna, bing sanga ba ugoxoya malauba. Xaungua yunga nanuhangima ba.”
30 Ila numia, saing bagu garanoa kinu kabukabia, xaungua yunga ba.
31 Baing Yesu yunga Taya titing hataina, haxa makisi Saidon, ri Lang Gamolingania Galili, sup mala Dekapolis titing hataina. 32 La ba lipudi daxap lipu tela ma rangua Yesu. Lipua ba tangangliandi dahaxatu xaung sanga mana harua xai te. Duxusunga haringina ba ta rimanoa mana.
33 Kimuya mana Yesu xap lipua mala singia sangua lipudi, simbaxang rimang uxundi maluxu mana lipua ba tangangliang ginangindi. Saking gip saing ring lipua mananoa. 34 Bagu mahaing long xaiya, yagua haringina saing harua na ba, “Epata!” (Namuxina bing “Axaxang!”) 35 Hata sibuna li, tangangliandi daxaxa ding, mananoa bisa, saing harua xai dupkuba.
36 Baing Yesu bilidi ba dibaxanga na lipu telau tai. Bilibilidi sus, daharing buk ba dinaxuya mana mauli. 37 Baing lipudi dihixi buk mana, daharua ba, “Libu axamang longgalo xai. Libu lipu tangadingliandi dahaxatu dilungu xaung lipudi daharua te daharua.”
Sande 16 Septemba 2018,
Pentikos 17 (Gamatana), PNG Independens
Ye 3:1-12
Riagu hatuminga haringinam mana, labu ang xumana asok lipu tubatubaingamgu tai. Namua na ang gaxabia ba Urana bagula suxuyam lipu tubatubaingamdi haringina mana lipu teladi. Kira longgalo talibu doa mana axamang xangxana. Ne lipu gaxarea dilibu doa mana haruangadinga te, ding lipu maringing sibundi, ding sanga mana duwasa xai sibuna mana kuboluding longgalo.
Kira tata ain hataing kaxukana maluxu mana hosidi suxungudingdi bu disu mana kira murungaroa. Binabu sanga ba taxugia asaxa sanggang longgalo. Kimbo ahatumia wagadi. Ding sabanga sibundi saing yang haringina yudi mala, ning axamang kaxukang sibuna xugiadi, dila mana long baruamta lipu xugiangama muruna mana. Bila balau, suxunguxungua bing sangga hataing kaxukana. Ning itina haringina. Ahatumia: Yap nanggixang kaxukana sanga ba tau timung sabanga. Baing suxunguxungua xauna bila yap tela. Baxagi mana diang xangxana, libu sangga musuna masup mana kubolung diandi. Sanga ba xugia walingaroa sok bila yap sabanga hanggalangiangam, namua na yabinoa ma taxa long salakkamia.
Lipudi daxap asaxa abunging xangxana bila asaxa, mang, moxa, asaxa tekkam, saing duxumbudi, waleu sibuna ma hatata. Ne lipu tela sanga ba xumbu suxungunoa te. Axamang xukxugiangam diana, baxagi mana baxi diang ungingam.
Mana suxunguradi bunging teladi taiti Toxoratamona Tibura yanoa, saing bunging teladi tahanggalangia lipuadi Urana tongtongiadi bila ina. 10 Mana suxunguxungu taininau sok itinga xaung haruanga hanggalangiangam. Riagu hatuminga haringinam mana, alali sanga te! 11 Sanga ba langa xaung tek tang bokboga masok mana banggum langing taininau? Tegu sibuna! 12 Riagu hatuminga haringinam mana, sanga mana wawai ua unggakdi, kimbo sanga mana axaiba ua wawaidi? Tegu. Bila balau sanga ba axu langa tegia te.
Mk 8:27-38
27 Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana dila longgadi duwa singia Sisaria Pilipai. Dahaxa malau saing xusungadi ba, “Lipudi daharua ba nga gaxarea sibuna?”
28 Dahaxuya ba, “Teladi daharua ba ung ba Lipu Suguangama Yon. Teladi daharua ba Elaitsa. Ne teladi daharua ba ung Urana lipuxing suxunguxunguam tela.”
29 Baing Yesu xusungadi ba, “Ne ang ba, ang gaharua ba nga gaxarea?”
Pita haxuya ba, “Ung Urana Lipuxing Mogunganama.” 30 Baing Yesu bilidi ba labu dibala lipu tela manau tai.
31 Baing ungguti tubatubadi ba Lipua Ma Rangua Urana bagula xap salak xumana. Lipu haringindi, lipu hananiangamdi yanamidingdi xaung lipu hanaunaunga tubatubainganamdi bagula dihitixiya, dung mati, ne kimuya mana xaidap tuwa bagula mesa muli. 32 Harua sabasabia nadi mana ala baguba. Baing Pita xap mala singia saing ungguti bili ba labu harua nadi bila bau tai.
33 Ne Yesu xugia mala, bagu lipuxindi dinaxu mana, bili Pita saing harua ba, “Satan, uhaya! Uhatumia bila Urana hatumia te. Uhatumia bila lipu titiamdi.”
34 Baing wagi buranga xaung lipuxindi dinaxu mana dima rangua saing harua ba, “Lipu gaxarea dibo ba dinaxu manga, bing dahalingalinga murungadinga, diti doxoxi xaiding balingamdi, saing dinaxu manga. 35 Namua na lipu gaxarea dituxu haringina walingadinga, bing bagula dahanggalang. Ne lipu gaxarea diyunga walingadinga bu dinaxu manga xaung ulek xaiyua, bing bagula daxap walinga sibuna. 36 Nabu lipu tela xap axamang titiam longgalo, ne ina walinganoa hanggalang, bing axadi bagudi li bagula daxap ina muli baru? 37 Baraxinta sanga ba lipu tela sina bu haxuya walinganoa? Tegu. 38 Lipu hatatam diyunga Urana xaung dilibu kubolu diang xangxana. Ne maluxu manadi, lipu gaxarea memeyading manga xaung haruangagua, bing kimuya Lipua Ma Rangua Urana bagula memeyana manadi xauna, bungina ma liwe mana Tibuna ralanoa, xaung ma rangua Urana uleginam maringindi.”
Sande 23 Septemba 2018, Pentikos 18 (Gamatana)
Ye 3:13-18
13 Lipu gaxarea liwe mang hatumingading daxai xaung xabiangading dimaring? Bing bungingbunginalo dilibu kubolu xaidi bu dahatanga na lipudi ba oxatading xai disok mana xabiangading maringina xaung kuboluding xaringana. 14 Ne nabu hatumingamia ubo ba utatua lipudi, ubo ba uwa mugamuga manadi, ubo ba uharua kimu manadi, nabu hatumingama doa bila ba, bing labu uitiung ba ung lipu hatuminga xaiyamgu tai, namua na bungina ulibu bila ba, uharua ba Urana haruanganoa maxun te. 15 Xabianga na bila li ri ma rangua Urana te. Tegu. Xabianga ba xabianga titiam, aningoningo teguam, ma rangua xaungadi. 16 Namua na long baruamta kubolu haruanga kimuam xaung kubolu tatuangam duwa, la ba bagula abagu kubolu utuutungam xaung kubolu diang longgalo.
17 Ning xabianga maringinoa ma rangua Urana bing muga sigixingang sibuna. Xauna, libu lipudi muruding mana kubolu gamogamu taininau, dirung mosi rangua lipudi, duwa hawa mana lipudi, dibaxagi mana kubolu usingangam xaung aningodingdi disok xai, dilibu hasusu mana lipu longgalo, xaung disu mana ding haruangadinga. 18 Lipu aningoxamdi ding bila duxuma anginga xuyang tela umangadingia, ua saing aningona bila kubolu maringing xangxana.
Ye 4:1-3
Baraxinta libu agamiang, ahakhaxi liwe mang? Sok mana sangga murungandi dahaung mua maluxu mang, maxuna? Ang murungaim mana axamang tela, ning axap te. Binabu aung. Axawa, ning sanga ba axap te. Binabu ahakhaxi, agamia. Axap axa abo mana te, namua na axusunga Urana te. Bungina axusunga, bing axap te, namua na axusunga hatuminga titiamia, bu asahi sangga murunganoa.
Ye 4:7-8
Binabu atatuang, awa hawa mana Urana. Asoxauti mang mana Satan, saing bagula yungang saing luki mala. Ala haxek rangua Urana, baing bagula ma haxek ranguang. Ang lipu kubolu dianam mana, adamia rimaimdi bu walingaimdi disok sigixinga. Ang lipu hatuminga luwam mana, ayamu hatumingaim diandi bu hatumingaimdi disu maringina mana Urana.
Mk 9:30-37
30 Diyunga longga baguba saing dahaxa maluxu Galili. Yesu hauxana ba lipudi daxabia ba wa bi, 31 namua na tubatuba lipuxindi dinaxu mana. Baladi ba, “Bagula dita Lipua Ma Rangua Urana bixuandi rimadingia. Bagula dung mati, ne kimuya mana xaidap tuwa, bagula mesa muli.” 32 Ne daxabia rangrang haruanga ba namua te, saing dimaxuwa ba duxusunga mana.
33 Dila Kaperneam. Bungina wa numia Yesu xusungadi ba, “Ahakhaxi mana baraxinta bungina ahaxa daxangia?” 34 Ne daharua te, namua na daxangia dahakhaxi liwe mading mana gaxarea wa mugamuga.
35 Baing Yesu rung mari, wagi Lipu 12 dima, saing harua ba, “Lipu gaxarea bo ba wa mugamuga, bing wa kimu sibuna xaung lipu haulingam mana lipu longgalo.”
36 Xap gara tela saing ta liwe manadi. Saking iti mahaing, sep saing baladi ba, 37 “Lipu gaxarea daxap gara bila li mana yagua, bing daxap nga. Saing lipu gaxarea daxap nga, bing daxap nga ganigu te. Tegu. Daxap ina soxi nga ma ba.”
Sande 30 Septemba 2018, Pentikos 19 (Gamatana)
Ye 5:13-20
13 Nabu mauxanganoa xap angia tela, bing sabu. Nabu angia tela gamonoa yaha, bing waya olaidi bu iti Urana yanoa. 14 Nabu angia tela busi bing wagi mana sabunga yanamindi bu dima, saing mana Toxoratamona yanoa disabu mana, disabaxaya guxengia. 15 Nabu dahatum haringina bungina disabu, bing Toxoratamona bagula libu lipu busingamdi disok xai muli, saing itidi. Baing nabu lipu busingamdi dilibu kubolu diandi, bing Toxoratamona bagula yunga kuboludingdi. 16 Binabu atula kuboluim diandi mang, saing asabu mang bu asok xai muli. Sabungadi lipu maringindi disabu, ding haringingading saing aningoding.
17 Elaitsa lipua na bila kira. Sabu haringina bu kuya ri te, baing mana niani tuwa xaung sobak tuwa tuwa kuya ri te. 18 Kimuya sabu muli, baing kuya ri ma sabalunia, saing anginga dahaing muli umangia.
19 Riagu hatuminga haringinam mana, nabu angia tela yunga haruanga maxunama, saing angia tela xap goxoya ma muli, 20 bing ahatumia alali: Lipu gaxarea duxugia lipu kubolu dianama goxoya ma muli sangua kubolung diandi, bing daxap muli sangua matiyua, saing dikaukau kubolung diang xumana.
Mk 9:38-50
38 Yon harua na ba, “Lipu Tubatubaingam, am gabagu lipu tela suka xaungadi mala mana yama. Ne, am gabili, namua na kiria tela te.”
39 Ne Yesu harua ba, “Labu abiliu tai, namua na lipu gaxarea dilibu axamang haringina mana yagua, bing sanga ba daharua diana manga sap te. 40 Lipu gaxarea dilibu doa makira te, bing kira riaradi. 41 Maxung sibuna ngabalang ba, lipu gaxarea disina langa nang mana yagua namua na ung Kristo bakbaging tela, bing maxung sibuna Urana bagula haxuya nadi.
42 “Lipu gaxarea xai lipu tela hatum haringina manga daxanga diania, heku lipua ba yan tate bila gara kaxukana li, Urana bagula sina salaga na. Nabu digoxi siang sabanga waxungtuania, saing diting mari tegia, bing salaga xap bagula kaxukana mana salaga xap yu Urana rimania. 43-44 Nabu rimama libung ulibu kubolu diana, bing utaxiti. Xai buk mana uluxu walinga maxaxayamia xaung rimam taininau. Nam rimam luwa ne uluxu long salakkamia, la ba yaba mati te. 45-46 Baing nabu kima libung ulibu kubolu diana, bing utaxiti. Xai buk mana uluxu walinga maxaxayamia xaung kim taininau. Nam kim luwa ne ditinggung mari long salakkamia. 47 Baing nabu maxama libung ulibu kubolu diana, bing uhasi. Xai buk mana uluxu Urana Yonggaxinia xaung maxam taininau. Nam maxam luwa ne ditinggung mari long salakkamia. 48 La ba,
 
“ ‘moxamoxa daxangxangiadi, moxamoxadi ba dimati te,
saing yap subingang teguama taudi.’
 
49 Bagula yaba ri mana lipu longgalo bila mosak ri mana anginga.
50 “Mosak axamang xai. Ne nabu dauyanoa sup, bing aria baru bu mosaga dau muli? Tegu. Mosaga libu angingadi didau, baing ina naga asok bila mosak xai saing arung mosiu ranguang.”
Sande 07 Oktoba 2018, Pentikos 20 (Gamatana)
Hb 1:1-4
Waleu sibuna, mana bunging xumana xaung mana daxanga xangxana Urana harua na mugangaradi lipuxing suxunguxunguamdi haruangadingia. Ne hatata mana xaidap subingandi harua nakira Garanoa haruangania, lipua tongtongia axamandi rimania ba, lipua mogu ba xap xalinging longgalo. Garanoa hatanga sibuna Urana ralanoa, saing maxang taining sibuna bila Urana. Libu axamang longgalo duwauyu mana haruangang haringina. Kimuya mana tongtongia daxanga kubolu diang damianganama, rung mari Toxoratamona Haringing Sibuna rimang rimamo rubinia long xaiya. Binabu dali Urana uleginamdi sibuna, namua na yaya xap ba dali yadingdi sibuna.
Hb 2:5-12
Walinga ma kimuya ba, walinga hauna hatata taharua mana ba, Urana mogu uleginamdi ba duwa etua mana te. Ne mana Urana Xuanoa lipu tela harua na Urana ba,
 
“Lipudi ding baraxinta bu uhatumiadi?
Garadingdi ding baraxinta bu uwasa manadi?
Uta lipudi hawa mana ulegimgamdi bunging mongaitau.
Ne ulibu lipudi yadingdi duwa sabanga, uitidi bila xaitamoxidi,
saing uta axamang longgalo hawa manadi.”
 
Baing haruanga “axamang longgalo” namua bing axamang tela wa olang singia te. Ne hatata tabagu axamang longgalo duwa hawa manadi te. Ning tabagu Yesu, lipua Urana ta hawa mana uleginamdi bunging gamoitau. Tabagu hatata xap yaya sabanga xaung Urana iti bila xaitamoxi, namua na xap salaga saing mati, bu mana Urana kubolung atin dimoti ba, Yesu xap lipu longgalo yabadinga matiania bu haulidi.
10 Urana tongtongia axamang longgalo xaung ding duwa mana ing murunganoa. Bo ba xap garang xumana mala bu duwa rangua ralania. Binabu maring ba libu lipua ila muga mana oxata baguba xap salaga, bu wa lipua sanga sibuna mana xaxa daxangua mana Urana xapdi muli. 11 Namua na lipua libudi dimaring xaung lipuadi disok maringina ba, ding duwa bakbak taininau. Namua naga Yesu memeyan te ba uxudi ba kixingindi. 12 Harua na Urana ba,
 
“Bagula ngatula yama na kixingigudi,
mana lipudi diguguniaʼm sabungua maxadingia ba,
bagula ngawaya olaidi diti yama.”
Mk 10:2-16
Parisi teladi dima, dibo ba dituba binabu duxusunga ba, “Hanaunaungua harua ba sangau mana lipu tela taxiti yaunganoa, kimbo tegu?”
Haxuya nadi ba, “Moses hanaunauang baru?”
Daharua ba, “Moses nai ba lipua bung taxiti yaunga xailongina saing suka hainga mala.”
Ne Yesu harua nadi ba, “Gamoim diriba ding, binabu Moses bung hanaunaunga baguli nang. Ne mugau sibuna, bungina Urana tongtongia axamandi, ‘tongtongiadi lup haing.’ ‘Mana namua baguli lup tela yunga baungtibundi saing taga rangua haininoa, baing tang disok lipu taininau.’ Baing ina naga, tang duwa luwauyu te, tang duwa bila lipu taininau. Binabu, baraxinta Urana taga masup, labu lipua taxitiu tai.”
10 Bungina duwa numia muli, lipudi dinaxu mana duxusunga Yesu mana haruanga baguba. 11 Baing harua nadi ba, “Lipu gaxarea taxiti yaunganoa saing yau haing tela muli, bing libu kubolu diana na haininoa mana yaunga daxanganoa. 12 Baing nabu hainga taxiti yaunganoa saing yau lup tela muli, bing libu kubolu diana mana yaunga daxanganoa.”
13 Lipu teladi daxap gara kaxukandi ma rangua Yesu bu ta rimandi manadi. Ne lipudi dinaxu mana dibilidi. 14 Bungina Yesu bagu dilibu bila ba, hatuminganoa doa manadi saing baladi ba, “Ayunga garadi dima rangua nga, labu abilidiu tai, namua na lipuadi duwa bila garadi bagudi li, Urana Yonggaxinoa dingia. 15 Maxung sibuna ngabalang ba, lipu gaxarea diyunga ding te ba duwa hawa mana Urana bila garadi dilibu, bing sanga ba diluxu Urana Yonggaxinia te.” 16 Baing iti garadi mahaing saing sepdi, ta rimandi manadi, saing xusunga Urana ba sina guxama nadi.
Sande 14 Oktoba 2018, Pentikos 21 (Gamatana)
Hb 4:12-16
12 Namua na Urana haruanganoa ina walinga xaung haringinga. Maxaxang sibuna saing maxaxanganoa dali waxang sabanga maxaxang luwam longgalo. Su lipua ila sup lung sibunia saing su saha lunoa xaung aningonoa, bila waxanga su saha tuang sigingandi xaung tuang orandi. Suxuya lipu hatuminganoa xaung murunganoa. 13 Axamang tela Urana tongtongia sanga ba hisa mana maxandi te. Axamang longgalo duwa sabasabia sibuna Urana maxania. Baing kimuya bagula tabaxanga kubolura longgalo namuxidingdi maxania.
14 Binabu tatuxu haringina hatuminga haringina kira tabaxanga, namua na kira lipuxira hananiangam mugamugangam sabanga, saing haing mala long xaiya masup. Ina Yesu, Urana Garanoa. 15 Maxung sibuna lipuxira hananiangam mugamugangama sanga ba usinga kira lipu haringinga teguamdi, namua na tubaik longgalo daxap bila daxap kira, ning ina libu kubolu dian tela te. 16 Binabu labu tamaxuwa mana tala haxek mana Urana kabukabung xaitamoxiamau tai, namua na atin dimoti makira. Tala bu taxap kubolu usingangam xaung kubolua atin dimoti, ba tang dahauli kira bungina mauxangandi daxap kira.
Mk 10:17-31
17 Yesu mesa ungguti haxa mala, baing lipu tela luki ma rangua saing gung king tuxundi maxania. Xusunga ba, “Lipu Tubatubaingam Xai, ngaria baru bu ngaxap walinga subingang teguama?”
18 Baing Yesu haxuya ba, “Baruta uxu nga ba xai? Lipu tela xai te. Urana ing ganina xai. 19 Uxabia hanaunaungadi: ‘Ung matiu tai, ukinu rangua tela uyau teguyu bau tai, uhanaiu tai, usu haruanga languangamgu tai, ulanglangua lipu tela bu oxop xalingindi olanggu tai, uwa hawa mana baumtibumdi.’ ”
20 Baing baxanga na Yesu ba, “Lipu Tubatubaingam, bungina ngawa garauyu ma laing hatata, hanaunaunga longga bagudi li ngasu manadi.”
21 Yesu bagu mua mana, murung sibuna mana, saing harua ba, “Axamang tela uraxap mana. Ula usina xalingimdi masup. Usina giminagidingdi na lipu haxugindi, bing bagula oxop axamang maxung sibundi maluxu long xaiya. Saking uma, unaxu manga.”
22 Bungina lungu haruanga baguba, baing ila, ayangang sibuna, namua na xalingindi xumang sibuna.
23 Baing Yesu bagu mauli, harua na lipuxindi dinaxu mana ba, “Laku, lipu xalaxalamdi dimakasa sibuna mana diluxu Urana Yonggaxinia!”
24 Baing lipudi dinaxu mana dihixi mana haruanganoa. Ne Yesu harua nadi muli ba, “Gananuna mana, makasa sibuna mana lipudi diluxu Urana Yonggaxinia! 25 Lipu xalaxalama bo ba luxu Urana Yonggaxinia, makasanganoa dali kamel tela ila luxu saxang ginanginia.”
26 Baing dihixi buk mana, saing duxusunga ding ba, “Si! Nabu bila ba, bing lipu gaxarea bagula daxap walinga subingang teguama?”
27 Yesu bagudi saing harua ba, “Lipu ding sibuding sanga tate, ne Urana ina sanga. Urana ina sanga mana axamang longgalo.”
28 Pita harua na ba, “Ai! Am ba, am gayunga axamandi masup bu am ganaxu maung.”
29 Yesu haxuya ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, lipu gaxarea dahatumia nga xaung ulek xaiyua saing diyunga yabadingdi, sabangadingdi, kixingidingdi, hamungadingdi, baudingtibudingdi, garadingdi, kimbo umangadingdi, 30 bing bagula daxap 100 muli mana bungina hatata. Bagula daxap axamang xumana: yabadingdi, sabangadingdi, kixingidingdi, hamungadingdi, baudingdi, garadingdi, umangadingdi, saing xauna, bagula daxap salakdi. Ne kimu sibuna, bagula daxap walinga subingang teguama. 31 Ne xumana duwa mugamugangia bagula duwa kimuya. Baing xumana duwa kimuya bagula duwa mugamugangia.”
Sande 21 Oktoba 2018, Pentikos 22 (Gamatana)
Hb 5:1-10
Lipu hananiangam mugamugangam longgalo, ding lipuadi Urana mogudi liwe mana lipudi. Mogu taining tainina ba li liwe mana Urana xaung lipudi, bu wa lipuxiding aningoxama, sina yahangadi xaung hananiangadi na mana lipudi kuboluding diandi. Lipu hananiangam mugamugangama sanga ba libu kubolu xaringana na lipudi hatumingadingdi dirabang, namua na kubolu haringing teguama xap xauna. Namua naga bing hanania mana ing sibung kubolung diandi xaung dingiadi xauna.
Baing lipu tela xap yaya sabangga ba ranguaina te. Tegu. Urana wagi mana oxata ba, bila wagi Aron waleu sibuna. Baing Kristo bila ba xauna. Iti yanoa ba xap lipu hananiangam mugamugangam oxatanoa te. Tegu. Urana naga mogu, harua na ba,
 
“Ung Garagua,
hatata ngasok Tibum.”
 
Baing Xuang hataing tela harua ba,
 
“Ung guwa lipu hananiangam bungingbunginalo,
maxang taininau bila Melkisadek.”
 
Bungina Yesu wa titia li, sabu haringina xaung maxang langindi diri, xaung wagi mana Urana ina haringinganoa sanga mana xap muli sangua matiyua, saing Urana lungu, namua na tatuaina xaung wa hawa mana. Maxuna, ina Urana Garanoa, ning xap salaga, saing bila balau xabia sibuna mana kubolua su mana Urana haruanganoa. Baing bila balau Urana hatanga ba Yesu maringing sibuna, sanga sibuna ba sok namu mana Urana xap muli lipu gaxarea disu mana haruanganoa, bu duwa xai bungingbunginalo. 10 Binabu Urana mogu ba sok lipu hananiangam mugamugangama, maxang taininau bila Melkisadek.
Mk 10:35-45
35 Baing Yems, Yon, Sebedi garandi, tang dima rangua Yesu saing daharua na ba, “Lipu Tubatubaingam, tam gabo ba ulibu mam baraxing baraxinta tam gaxusungaung mana ba.”
36 Baing xusungadi ba, “Tang gabo ba ngalibu baru mang?”
37 Baing tang dahaxuya ba, “Kimuya bungina urung kabukabu ralanamia, tam gabo ba tam garung mana rubimdi, tela rung rimamo, tela rung xong, tam gaxap yaya bila ba.”
38 Ne Yesu harua nadi ba, “Tang gaxabia te axusunga baru. Sanga ba tang ganung mana xuba salakkam bila nganung mana? Kimbo sanga ba axap lang matiama bila ngaxap?”
39 Dahaxuya na ba, “Wane, amtam sangau.”
Baing Yesu bala dingtang ba, “Maxuna, xuba nganung mana, bagula tang ganung mana xauna, saing langga ba ngaxap, bagula tang gaxap xauna. 40 Ning lipu gaxarea rung mana rimagu rimamo kimbo xong, nga sanga ba ngamogu te. Tegu. Urana xauxaudi masup na moxodingdi.”
41 Baing bungina lipu 10 dinaxu mana dilungu bila ba, gamodingdi didoa mana Yems Yon tang. 42 Yesu wagidi ma digugunia saing harua nadi ba, “Ang gaxabiau, Yuda Teguamdi yanamidingdi duwa etua manadi diti ding. Yanamidingdi dahaxi ba lipudi disu mana haruangadinga. 43 Ne heku awa bila ba. Tegu. Lipu gaxarea bo ba wa sabanga liwe mang, bing wa ang lipuxim haulingama. 44 Baing lipu gaxarea bo ba wa mugamuga liwe mang, bing wa lipu oxata olanggam mana lipu longgalo. 45 Namua na Lipua Ma Rangua Urana ing sibuna ma bu lipudi dahauli te. Tegu. Ma bu hauli lipudi, xaung yunga walinganoa bu gim muli lipu xumana.”
Sande 28 Oktoba 2018, Pentikos 23 (Gamatana)
Hb 7:23-28
23 Muga, lipu hananiangamgadi ba xumana, namua na matiyua soxautidi ba dituxu oxatadingauyu. 24 Ning Yesu wa bungingbunginalo, binabu yabanoa sanga ba sup te, tuxu oxatanoa bungingbunginalo. 25 Baing ina naga, sanga ba xap muli lipu gaxarea ma rangua Urana mana oxatanoa. Baing oxatanoa xung mari te, namua na bungingbunginalo wa bu sabu na Urana ba haulidi.
26 Lipu hananiangam mugamugangama na bila ba hauli kira sibuna. Maringing sibuna, xola mana kubolu dian tela. Sigixingang sibuna, xan tela sibuna mana lipu kubolu dianamdi, saing Urana iti mahaing sibuna etua long xaiya. 27 Raxap mana axamang tela te, bila lipu hananiangam mugamugangam teladi. Ding bing dahanania hananiangadi xaidap taining tainina mala, muga mana kuboluding diandi to, saking mana lipudi kuboluding diandi. Ning Yesu yunga ing sibuna ba wa hananiangua bungina mati bunging taininau mana lipu longgalo kuboluding diandi. Baing hananianga ba haringinganoa sanga ba sup te. 28 Hanaunaungua Urana sina na Moses mogu lipuadi haringingading te ba disok lipu hananiangam mugamugangamdi. Ning haruangua Urana hau ba ma kimuya mana hanaunaungua sina na Moses. Mana haruanga ba, mogu Garanoa, ina wa maringing sibuna bungingbunginalo.
Mk 10:46-52
46 Disok Yeriko. Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana xaung buranga sabanga, ding diyunga long sabangga ba, baing lipu maxa haxatiang tela, Batimeas (namuxina ba “Timeas garanoa”), rung mua daxanga rubinia, xusunga lipudi olang olang mana sianga. 47 Bungina lungu ba Yesu Nasaretiam ma, ungguti wagi ba, “Yesu, Xaitamoxi Debit Garanoa ba, usinga nga!”
48 Baing lipu xumana dibili, dibala ba, “Udik!” Dibalabala sus, haxi buk saing wagi sabanga ba, “Xaitamoxi Debit Garanoa ba, usinga nga!”
49 Baing Yesu li mua saing harua ba, “Awagi ma.” Baing duwagi lipua maxandi dahaxatu, daharua ba, “Uyaha! Umesa, wagiung baing.”
50 Baing ting imanging xabubungama mala singia, hixi mesa saing ma rangua Yesu.
51 Baing Yesu xusunga ba, “Ubo ba ngariaung baru?”
Lipua maxandi dahaxatu harua na ba, “Lipu Tubatubaingam, ngabo ba ngabagu.”
52 Baing Yesu harua na ba, “Ulauba, hatumingam haringina hamaringiaung.” Hata sibuna li maxandi disok xai dup, saing su mana Yesu daxangia.
Trinde 31 Oktoba 2018, Repomesen Xaidabinoa (Sabuxana)
Ro 3:19-28
19 Ne taxabia ba haruanga baruamta hanaunaungua harua mana ba, harua na lipu gaxarea duwa hawa mana hanaunaunga ba. Bila balau bu lipu longgalo dimumguti, sanga ba dahaxuya haruanga tela te, xaung bu hatanga ba lipu titiam longgalo mauxangading Urana maxania. 20 Baing ina naga, lipu tela sanga ba sok maringina Urana maxania mana kubolua su mana hanaunaungua te. Tegu. Hanaunaungua hatanga nakira rangrang ba talibu kubolu diandi ing ganina.
21 Ning hatata Urana hatanga daxanganoa mana tasok maringina maxania sok sabasabia ba. Halianga mana hanaunaungua. Ne daxanga ba Moses bung mana bungina bung hanaunaungadi Urana sinadi na, xaung Urana lipuxing suxunguxunguamdi dibung mana xauna. 22 Tasok maringina Urana maxania bungina tahatum haringina mana Yesu Kristo. Urana tongtongia daxanga tela mana Yudadi xaung tela mana Yuda Teguamdi te. Lipu longgalo disu mana daxanga taininau ing ganina. 23 Namua na lipu longgalo dilibu kubolu diandi. Ding longgalo diraxap mana axamang xai sibundi duwa Urana ralania. 24 Ne Urana atin dimoti makira saing mana kuboluna ba uxu kira ba maringina. Yahanga ba sina olang nakira. Libu bila ba mana Kristo Yesu oxatanoa bungina luba kubolura diandi sangua kira. 25 Urana ta Kristo masok ba wa hananianga ba gim kubolura diandi bungina sibinoa ri saing mati. Sisia kuboluradi namua na tahatum haringina mana Kristo oxatanoa. Bo ba hatanga ba kubolunoa maring, namua na muga mana Kristo ma, sina salaga na lipu kubolu dianam longgalo te. Binabu bagu bila kubolunoa maring te. Ning bagu halianga mana kuboluding diandi, namua na kubolunoa mosiu. 26 Libu bila ba bu hatata hatanga kira ba kubolunoa maring, namua na ing sibuna maringina xaung suxuya maringina, saing uxu lipu kubolu dianamdi ba dimaring maxania bungina dahatum haringina mana Yesu.
27 Binabu tahasua baru? Tegu. Nabu tasu mana hanaunaungua, bing baruta sanga ba tahasua te? Namua bing talibu axamang tela ba tasok maringina Urana maxania te, ne tasok maringina namua na tahatum haringina. 28 Namua na taxabia ba lipudi disok maringina Urana maxania mana dahatum haringina. Disok maringina mana kubolua disu mana hanaunaungua te.
Yn 8:31-36
31 Baing Yesu harua na Yudadi dahatum haringina mana ba, “Nabu asu mana haruangagua, bing awa lipuxigu sibundi dinaxu manga. 32 Baing bagula axabia haruanga maxunama, saing haruanga maxunamga ba bagula lubang bu ayunga walinga oxata olanggama.”
33 Dahaxuya na ba, “Am Ebraham bakbagindi, saing am gawa lipu tela lipuxing oxata olanggamdi bunging tela te. Uharua ba bagula haruanga ba lubam bu am gayunga walinga oxata olanggama baru?”
34 Yesu haxuya nadi ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, lipu longgalo dilibu kubolu diandi, ding duwa kubolu diana lipuxing oxata olanggamdi. 35 Lipu oxata olanggamdi duwa maluxuʼm numa moxong bakbaginoa bungingbunginalo te. Ning numa moxong garanoa wa maluxuʼm bakbaginoa bungingbunginalo. 36 Baing ina naga, nabu Urana Garanoa lubang bu ayunga walinga oxata olanggama, bing maxung sibuna bagula agiti mala sangua axadi digoxiang.
Sande 04 Nobemba 2018, Pentikos 24 (Gamatana)
Hb 9:11-14
11 Ning Kristo sok lipu hananiangam mugamugangama masup, saing xap axamang xaidi ma tabagudi baing. Bungina ma, luxu mana Urana Xahing xai sibuna wa long xaiya. Xahia ba lipudi ditongtongia rimadingia te. Sok bila axamang titiamdi te. 12 Luxu xaung meme sibinoa xaung bulmakau tutubing sibinoa te, ne luxu bunging taininau mana Urana Yabang Maringing Sibuna xaung ing sibung sibinoa. Mana oxatanoa ba luba kubolura diandi sangua kira bungingbunginalo. 13 Meme xaung bulmakau monindi sibidingdi, xaung bulmakau hagaxandi hayatadingdi kimuya mana ditaudi yabia daxaningxaningdi langia, axadi ba dirumiadi mari mana lipu gaxarea duwa sigixinga Urana maxania te, bu libudi disok sigixinga sabasabia. 14 Ning Kristo sibinoa dali sibuna axadi na bila ba. Namua na ing kubolung dian tela te. Baing ina naga, mana Urana Aningonoa wa bungingbunginalo haringinganoa, hanania ing sibuna mala rangua Urana. Binabu oxatanoa hamaringia hatumingaradi sibuna mana kuboluadi daxai kira mala mana matiyua, bu sanga ba tatuxu Urana walingama oxatanoa!
Mk 12:28-34
28 Lipu hanaunaunga tubatubainganam tela ma saing lungudi dahakhaxi mua. Lungu Yesu haxuya nadi xai, binabu xusunga ba, “Hanaunaunga baruamta mugamuga?”
29 Yesu haxuya ba, “Mugamugangama bing bila li: ‘Ang Isreldi, alungu! Toxoratamona Urana kiria, ing ganina wa Toxoratamona. 30 Bing ung murum sibuna mana Toxoratamona, Urana ungia, mana gamom longgalo xaung lum longgalo xaung hatumingam longgalo xaung haringingam longgalo.’ 31 Luwa bing bila li: ‘Bing ung murum sibuna mana riam longgalo bila ung murum sibuna maung.’ Hanaunaunga tela dali bagudi li te.”
32 Lipua ba haxuya na ba, “Lipu Tubatubaingam, haruangama maring. Maxung sibuna uharua ba Urana taininau ing ganina, ne tela muli te. 33 Saing murura sibuna mana, mana gamora longgalo xaung hatumingara longgalo xaung haringingara longgalo. Saing murura sibuna mana riara longgalo bila murura sibuna makira. Hanaunaunga luwadi bagudi li didali hananianga asaxam longgalo ditau xaung hananianga teladi.”
34 Yesu lungu lipua ba haxuya haruanga bila lipu xabiangam, baing harua na ba, “Uwa hasoya mana Urana Yonggaxinoa te.” Baing kimuya mana bungina baguba, lipu longgalo dimaxuwa mana dituba mana xusunganga tela muli.
Sande 11 Nobemba 2018,
Pentikos 25 (Gamatana) Sande Skul Sande
Hb 9:24-28
24 Namua na Kristo luxu mana xahia lipudi ditongtongia rimadingia te. Luxu mana xahia wa kisinganga mana xahi sibunoa te. Tegu. Luxu mana long xaiya baing, bu li Urana maxania ba hauli kira. 25 Ne luxu long xaiya bu hanania ing sibuna bunging xumana te, bila lipu hananiangam mugamugangama luxu Urana Yabang Maringing Sibunia niani taining tainina xaung ing sibung sibinoa te. Tegu. 26 Nabu bila ba, bing Kristo bagula xap salaga bunging xumana mana titi soginganoa laing hatata. Ning hatata hatangaina masok bunging taininau ing ganina mana xaidap subinganoa bu sisia kubolu diandi mana kubolua hanania ing sibuna. 27 Lipudi kuboludinga bing dimati bunging taininau, saking dili haruangia Urana maxania. 28 Bila balau Kristo yungaina bunging taininau ba wa hananianga ba sisia lipu xumana kuboluding diandi. Baing bagula ma muli. Mana xaidapka ba, bagula xoxi lipudi kuboluding diandi muli te, ning bagula ma ba xap muli lipu gaxarea diragu mana.
Mk 12:38-44
38 Tubatuba mala, baing harua nadi ba, “Amaxania mana lipu hanaunaunga tubatubainganamdi. Ding muruding buk mana disau imang maxaxaya bu dahaxa mauli, saing dibo ba lipudi ditidi daharua xaidap xai nadi mana nawa yabandi. 39 Ding muruding buk mana dirung mana kabukabu mugamugangamdi mana sabunga numandi, saing dibo ba dirung kabukabu yayamdi mana taungadi. 40 Dilanglangua tapdi bu dahanai xalingidingdi, saing disabu maxaxaya bu disok xai lipudi maxadingia. Kimuya, mana xaidap subinganoa, bagula daxap salak sabanga.”
41 Yesu ila rung singia long sinaikkamia, bagu lipudi ditata siangdi maluxu Urana Numang siang yabania. Lipu xalaxalam xumana dita siang xumana maluxu. 42 Ne tap haxuging tela ma saing ta siang kaxukang mukiring luwa maluxu, disok bila toia taininau.
43 Yesu wagi lipuxindi dinaxu mana ma rangua saing harua nadi ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, tap haxugina sinainganoa dali sianga lipu longgalo dita maluxu siang yabania. 44 Namua na lipu teladi disina hataing kaxukana mana siangiding xumana. Ne tapka ba, raxap sibuna saing sina sianging longgalo, siangindi disup mana gim anginga xaung axamandi.”
Sande 18 Nobemba 2015 Pentikos 26 (Gamatana)
Hb 10:11-14
11 Xaidap taining tainina lipu hananiangam longgalo dili dituxu hananianga oxatanoa. Dahanania dahanania hananianga maxang taininau mala, ning sanga ba axadi ba disisia kubolu diandi te. 12 Ning Kristo libu bila ba te. Tegu. Hanania hananianga taininau ing ganina mana bungingbunginalo bu sisia kubolu diandi. Laing sup, baing rung mari Urana rimang rimamo rubinia. 13 Baing hatata ragu laing Urana bagula ta bixuandi hawa mana. 14 Namua na mana hananiangang taininau ba libu lipu gaxarea Urana mogudi ba disok iniadi ba duwa maringing sibuna maxania bungingbunginalo.
Hb 10:19-25
19 Riagu hatuminga haringinam mana, Yesu sibinoa damia kira masup, binabu taxabia rangrang ba sanga ba taluxu mana Urana Yabang Maringing Sibunoa. 20 Yesu xaxa daxanga haunua xaung daxanga walingama ba taluxu mana Urana Yabang Maringing Sibunoa. Bila tahaxa maluxu mana imang maxaxaya ba soxauti Urana Xahing lunama. Sangganoa bila imang maxaxaya ba. 21 Baing xauna, kira lipuxira hananiangam mugamugangam sabanga wa etuaʼm Urana lipuxindi. 22 Bila balau, binabu tala haxek rangua Urana, hatumingara daharing mana hatumingara haringindi, namua na hatumingaradi disu kira ba, Yesu rumiadi sibinia bu tasok sigixinga, saing damia sanggaradi lang sigixingang sibunia. 23 Bing tatuxu haringina kubolua tabaxanga hatumingara haringina. Urana bungingbunginalo libu haruanganoa, binabu tata ragunga mana ba libu bila ba. 24 Bing tahatumia daxanga ba, taiti hatumingaradi bu murura sibuna makira xaung talibu kubolu xaidi makira. 25 Labu tayunga kubolua tagugunia rangua kirau tai, bila teladi dilibu. Tegu. Taharingia kira. Tahaxi ba talibu bila ba, namua na tabagu Toxoratamona xaidabinoa ma haxekkuba.
Mk 13:1-8
Bungina Yesu sok sangua Urana Numanoa, lipuxing tela naxu mana harua na ba, “Lipu Tubatubaingam, ubagu! Sianggadi li ditubu baru! Numa gumanging sibundi baru!”
Yesu haxuya ba, “Ubagu numa xai sibunadi li? Xaidaba ma yu bungina siang tela bagula wa etua mana rianoa te. Tegu. Bagula ding longgalo disup mari.”
Yesu rung Xaxagania Olip saing bagu makisi mala Urana Numania. Baing Pita, Yems, Yon digabu Andru ding ganiding duwa, baing duxusunga ba, “Ubaxanga nam, bungintabi bagula axadi bagudi li disok? Baing baraxinta bagula sok muga bu hatanga ba axadi li dibo ba disokkuba?”
Yesu harua nadi ba, “Amaxania, nam lipu tela langlanguang. Lipu xumana bagula dima dilangua daxap yagua saing bagula daharua ba, ‘Nga lipua naga Urana soxi ma!’ Bagula dituxu murak mana lipu xumana. Bungina alungu haruanga mana haungingadi duwa haxek, duwa hasoya, bing amaxania—labu ahixi manadiu tai. Axadi na bila ba bagula disok to, ne subinganoa sok teguyu. Numanumadi bagula dimesa dahaunggana ding, saing yonggadi bagula dilibu taininau. Noxiga sabangadi bagula disok mana long xangxana, saing gesak sabangadi bagula disok xauna. Ne axadi bagudi li unggutingua ing ganina, bila bungina haing tela ungguti xunumia salak hayauxingamdi.
Sande 25 Nobemba 2018, Pentikos Sande Kimuam (Gamatana)
HM 1:4-8
4-6 Nga Yon ngabung nang sabunga 7 awa probinsia Esia:
 
Ngaxusunga Urana, Aningonoa, xaung Yesu Kristo ba tung dilibu xai mang xaung dilibu gamoimdi duwa mosiu. Urana bing hatata wa, mugau wa, saing bagula ma yu. Aningonoa wa kabukabung xaitamoxiam maxania bing ing haringingang 7. Yesu Kristo bing ina baxanga Urana rangrang na lipudi. Ina matuau mana lipuadi Urana itidi mesa mana matiyua. Ina wa etua mana xaitamoxi titiam longgalo.
Yesu murung sibuna makira. Xap kira sangua kubolura diandi mana sibinoa saing sisia haxuyangaroadi. Libu kira tasok yongga tela xaung lipu hananiangamdi, bu tatuxu Tibuna Urana oxatandi. Binabu taharua ba ralang sabanga xaung haringinga sabanga wa rangua bungingbunginalo! Maxung sibuna!
 
Bagu Yesu ma liwe mana mugapdi,
saing lipu longgalo bagula dibagu,
adi disu gulia ba bagula dibagu xaunau,
saing bakbak titiam longgalo bagula dahatangitangi namua na bagula sina salaga nadi.
Maxung sibuna!
 
Toxoratamona Urana harua ba, “Nga ba ngaungguti axamang longgalo, saing bagula ngasahi axamang longgalo.” Hatata wa, mugau wa, saing bagula ma yu. Ina Sanga Haringinga Longgalo.
Yn 18:33-37
33 Baing Pailat goxoya maluxu gabman numania muli saing xusungadi ba daxap Yesu ma saing xusunga ba, “Ung ba xaitamoxi Yuda dingia?”
34 Baing Yesu haxuya ba, “Haruangamga ba ung hatumingama? Kimbo lipu teladi daharua naung manga?”
35 Pailat haxuya ba, “Nga Yuda tela te! Ung bakbagim xaung lipuxim hananiangamdi yanamidingdi ditaung rimagia. Uria baru?”
36 Yesu haxuya ba, “Yonggaxigua ina titiam te. Nabu bila ba, bing lipuxigu haulingamdi bagula dahaung bu disoxauti manga, nam Yudadi yanamidingdi dituxu nga. Ning Yonggaxigua ina titiam te.”
37 Baing Pailat harua na ba, “Binabu ung xaitamoxi tela?”
Yesu haxuya ba, “Ung ba uharua ba nga xaitamoxi. Dahayau nga mana namua naga, mana namua naga ngari ma titia li, bu ngabaxanga haruanga maxunama. Lipu gaxarea dahatum haringina mana haruanga maxunama dilungu waxugutuanoa.”
Sande 02 Disemba 2018, Adben 1 (Sikokop)
1 Ts 3:9-13
Am gaharua xai sibuna mala rangua Urana mang baru? Haruangamam xai sibunam diraxap. Namua na am gayaha buk mang Urana maxania. 10 Xaidap yambong am gasabu haringina ba am gabaguang muli xaung ba am gasahi hatumingaim haringing hataindi diraxapkuyu.
11 Amtum gaxusunga Tibura Urana xaung Toxoratamona kiria Yesu ba tang dahamaringia daxangua bu am gama ranguang. 12 Am gaxusunga ba Toxoratamona libu kuboluima ang muruim sibuna mana riaim hatuminga haringinamdi tubu, xaung muruim sibuna mana lipu longgalo xauna, laing kubolua ba baxagi saing matuxuyana mang, bila amtum murumam sibuna mang. 13 Baing am gaxusunga Toxoratamona ba haringia hatumingaimdi bu anaxu mana Urana daxanganoa ing ganina, laing Toxoratamona kiria Yesu goxoya ma xaung uleginam maringindi. Bila balau bungina ali Tibura Urana maxania, bagula baguang bila lipuxindi saing bagula kuboluim diandi duwa te.
Lk 21:25-36
25 “Mana bungina baguba, hatangangadi bagula disok mana xaidaba, sobaga xaung hatungdi. La li titia, numanumadi bagula dimaxuwa dahatum xumang sibuna bungina dilungu tega halunglung saing bibi sabanga. 26 Lipudi bagula dimakmatia namua na dimaxuwa sibuna, dahatum xumana mana baraxinta bagula sok mana titia, namua na axamang haringindi duwa sabalunia bagula dilulu. 27 Mana bungina baguba lipudi bagula dibagu Lipua Ma Rangua Urana ma mana mugap tela xaung haringinganoa xaung ralang sabanga. 28 Bungina axadi bagudi li dungguti disok, amesa abagu mahaing, namua na xaidaba mana Urana xapkang muli sangua bixuaimdi rimadingia ma haxekkuba.”
29 Baing baladi mana haruanga babuna li: “Abagu xaiya pik xaung xai longgalo. 30 Bungina loding, ang sibuim abagu saing axabia ba gesaga sokkuba. 31 Bila balau, bungina abagu axadi bagudi li disok, axabia ba Urana Yonggaxinoa ma haxekkuba.
32 “Maxung sibuna ngabalang ba, bagula lipu hatatamdi disup teguyu, laing axadi bagudi li disok to. 33 Sabaluna xaung titi bagula disup, ne xuagu marandi sanga ba disup te.
34 “Awasa xai, labu ahatum xumana mana walingaima mana titia liu tai. Labu anung lang haringina buk xaung kakahaimgu tai, saing labu alibu kubolu diandiu tai. Nam xaidapka baguba bagula tuxuang bila bitinga tuxu asaxua. 35 Namua na bagula ma bila ba mana lipu longgalo duwa titia li. 36 Bungingbunginalo amaxania, saing asabu ba bagula agiti sangua axamandi bagula disok, asabu sanga ba ali Lipua Ma Rangua Urana maxania.”
Sande 09 Disemba 2018, Adben 2 (Sikokop)
Pi 1:3-11
Ngaharua xai sibuna na Urana ngayua bungingbunginalo bungina ngahatumiang. Mana sabunga longgalo ngasabu mang, bungingbunginalo ngasabu xaung gamogua yaha, namua na muga laing hatata, ababa nga mana ulek xai oxatanoa. Baing hatumingagua haring ba Urana ungguti oxata xai maluxu mang ba, bagula libulibu oxatanoa mala laing baxagi mang mana Kristo Yesu xaidabinoa ma kimu.
Maring ba ngaxunumia ba gamogua yaha mang, namua na atigu mang. Heku ngawa lipu salak yabanama bila hatata kimbo ngabaxanga ulek xaiyua sabasabia, ngahatanga rangrang lipudi maxadingia ba maxuna. Ang longgalo ataga rangua nga mana oxata li, taxap sinaga rangua Urana mana kubolung atin dimoti. Urana xabia hatumingagua xauna, binabu sanga ba baxanga nang ba Kristo Yesu libu nga atigu mang xaung ngabo sibuna ba ngabaguang muli.
Baing sabungagua bing: Ngabo ba kuboluim murungam sibuna bagula tubu tubu mala, baing ina naga, xabiangaima mana Urana bagula maring, xaung suxuyangaima mana xai xaung diana bagula xai sibuna. 10 Ngasabu bila ba bu sanga ba axabia axamang baruamtadi daxai sibuna xaung sanga ba awa sigixingang sibuna, axola mana kubolu dian tela laing Kristo xaidabinoa ma kimu. 11 Baing bagula abaxagi mana kubolu maringing aningonoa ma rangua Yesu Kristo, bu lipudi bagula diti Urana yanoa, disina yaya sabanga na.
Lk 3:1-6
Taibirias wa Romdi yanamidinga Sisa niani 15 saing Pontias Pailat wa gabana mana titia Yudia, Herot wa etua mana titia Galili, kixinginoa Pilip wa etua mana titiadi Ituria xaung Tirakonaitas, Lisanias wa etua mana titia Abalin, xaung Anas, Kayapas tang duwa Yudadi lipuxiding hananiangam mugamugangamdi. Baing mana bungina baguba Urana sina haruanganoa na Yon, Sekaraya garanoa, bungina wa long xoliania. Binabu ila haxa mauli maluxuʼm titi longgalo duwa Langga Yodan singia. Baxanga baxanga na lipudi bu duxugia hatumingadingdi, saing daxap langa bu hatanga ba, saing Urana bagula yunga kuboluding diandi. Yon lipua naga Urana lipuxing suxunguxunguama Aisaya bung waleu sibuna mana bila li:
 
“Waxutu tela wagi mua long xoliania ba,
‘Axauxau daxangua mana Toxoratamona,
atongtongia daxanga maringindi mana.
Goma longgalo bagula dibaxagi mahaing,
bimbi xaung xaxagang longgalo bagula diri hawa.
Daxangadi doga bagula disok maringina,
daxanga xurungxurungiding bagula disok gomading.
Baing lipu titiam longgalo bagula dibagu Urana xap kira muli baru.’ ”
Lk 1:68-79
68 “Taiti Toxoratamona, Urana Isreliam, yanoa,
namua na ri ma saing xap kira lipuxindi muli sangua bixuaradi rimadingia ba.
69 Liwe mana lipuxing oxatama Xaitamoxi Debit bakbaginoa ba,
rang lipu haringing tela mali bu xap kira muli.
70 Waleu sibuna mana lipuxing suxunguxunguamdi mogudi naina, ina harua ba,
71 bagula xap kira muli sangua bixuaradi
xaung lipudi hauxading sibuna makira rimadingia,
72 bu hatanga usingangua na mugangaradi,
saing hatumia muli ba hau haruangang maringina,
73 haruanga maxunamga ba harua maxuna na mugangaroa Ebraham ba:
74 bagula xap kira muli sangua bixuaradi rimadingia,
baing libu kira hatumingara dimaxuwa te bu tatuxu oxatanoa,
75 bagula libu kira tawa iniadi sibuna,
saing hauli kira ba talibu kubolu maringina maxania mala mana walingara longgalo.
 
76 “Baing ung ba, garagua, bagula duxung ba, Urana Eta Loam Sibuna lipuxing suxunguxunguama,
namua na bagula umuga mana Toxoratamona bu uxauxau daxangua mana,
77 bu sina xabianga mana xabinga muli na lipuxindi,
bungina Urana yunga kuboluding diandi,
78 namua na Urana kiria usinga sibuna lunia,
baing bagula ma rangua kira bila xaidaba haing,
79 bu saxaxangia lipuadi duwa labiania
xaung lipuadi matia kaudi,
bu ta kira gamogamu mosiam daxangania.”
Sande 16 Disemba 2018, Adben 3 (Sikokop)
Pi 4:4-7
Bing gamoimdi diyaha bungingbunginalo namua na ataga rangua Toxoratamona. Ngaharua muli ba: Gamoimdi diyaha! Kuboluim xaringana bing wa sabasabia bu lipu longgalo dibagu. Toxoratamona malinganoa ma haxek ba. Labu ahatum xumana mana axamang telau tai. Ning mana axamang longgalo, asabu na Urana, abala ba araxap mana baraxinta, saing axusunga ba hauliang. Xauna, aharua xai sibuna na mana axadi libudi mang. Baing ina naga, Urana kubolung gamogamu mosiama bagula wasa mana gamoimdi xaung hatumingaimdi, namua na ataga rangua Kristo Yesu. Baing kubolung gamogamu mosiama ba, dali axamang longgalo sanga ba taxabia.
Lk 3:7-18
Buranga dima rangua Yon bu daxap langa rangua. Harua nadi ba, “Ang bila moxa diang garandi! Gaxarea balang ba aluki mala, agiti Urana ating salianoa ma yu? Kuboluim aningondi duwa bi? Muga bing alibu kubolu xai bu hatanga ba axugia hatumingaimdi. Heku aharua nam bila li: ‘Kira mugangaroa Ebraham. Binabu Urana sanga ba hanggalangia kira te.’ Namua na ngabalang ba Urana sanga ba xugia sianggadi li mala disok Ebraham bakbagindi. Urana xauxau masup ba hanggalangiang nabu axugia kuboluim diandi te! Bila lipu tela ta galisia matabu xai namuya, bu tui mari saing ting mala yabia nabu aningon te.”
10 Buranga dingia teladi duxusunga ba, “Laku, am garia baru bu Urana hanggalangiam te?”
11 Yon haxuya nadi ba, “Nabu angia tela imanging luwa bing hauli lipu gaxarea xola, saing nabu angia tela angiana bing libu kubolu taininau.”
12 Lipu takis xabinganam teladi dima xauna ba daxap langa. Duxusunga ba, “Lipu tubatubaingam, am garia baru bu Urana yaha mam?”
13 Baladi ba, “Axap sianga sanga mana gabman mogu ba axap ing ganina. Labu axap tela muliu tai.”
14 Baing lipu haungingam teladi duxusunga ba, “Am ba, am garia baru?”
Haxuya ba, “Labu alibu lipudi dimaxuwa kimbo asu haruanga languangam nadi bu disina sianga olang nanggu tai. Ang gawa mosiu mana sianga lipuxim haringindi digimgang mana.”
15 Lipudi diragu dibagu mua mana Urana Lipuxing Mogunganama ma. Ding longgalo duxusunga ding hatumingadingia ba bola Yon lipua naga kimbo tegu. 16 Binabu Yon haxuya nadi ba, “Nga ba ngasuguang mana langa. Ning lipu tela haringinganoa dali haringingagua ma yu. Sanga mana ba ngaunia xaing sanggandi te, namua na yanoa dali ngayua sibuna. Bagula suguang mana Urana Aningonoa. Ne lipu gaxarea dahatum haringina mana te, bagula taudi yabia. 17 Xauxau ba hata lipu xaidi xaung lipu diandi, bila lipu wit umangang oxatanamdi dihitixiya sangsangdi mana witdi. Bagula gugunia lipu xaidi numania bila lipu oxatamdi digung wit maluxu anginga numania. Ne lipu diandi, bagula taudi maluxu yap subingang teguamia bila ditau sangsangdi.” 18 Yon tubatubadi haruanga xumana mana ulek xaiyua, bala lipudi ba duxugia kuboludinga.
Sande 23 Disemba 2018, Adben 4 (Sikokop)
Hb 10:5-10
Namua naga bungina Kristo bo ba ri ma titiauba, harua na Urana ba,
 
“Hananianga xaung yahanga xangxana murum manadi te,
ne uxauxau sanggagua ba sok hananianga xai.
Hananianga taungamdi xaung hananianga kubolu diang sisianganamdi
ung guyaha manadi te.
Binabu ngaharua ba, ‘O Urana, bagu ngama li, ngama bu ngalibu murungama,
bila dibung manga Xuamia.’ ”
 
Muga harua ba, “Hananiangadi xaung yahangadi, hananianga taungamdi xaung hananianga kubolu diang sisianganamdi murum manadi te, xaung ung guyaha manadi te.” (Ning maxuna hanaunaunga tabina ba dahanania axamandi bila ba.) Saking harua ba, “Bagu ngama li, ngama bu ngalibu murungama.” Mana haruanga ba unia haruanga mugamugangama Urana hau ba, saing ta kimuama ba xap yabanoa. 10 Kristo libu bila Urana muruna mana, saing hanania sangganoa mala rangua bunging taininau mana bungingbunginalo. Baing ina naga, mana alaba Urana libu kira tasok maringina.
Lk 1:39-45
39 Ila sup baing Maria xauxau, ila sap mala long tela wa titia Yudia wa etuaʼm bimbidi. 40 Haxa mala laing sup, baing luxu Sekaraya numania saing harua xaidap xai na Elisabet. 41 Bungina Elisabet lungu Maria baing ina naga, Elisabet garang kambagina wa gamonia ba xukxugia, saing Urana Aningonoa luxu mana Elisabet bu baxagi mana. 42 Wagi sabanga ba, “Urana libu xai sibuna maung mana haing longgalo, saing libu xai sibuna mana garama bagula uhayau baing! 43 Ne uma rangua nga baru? Nga haing olang. Ung bagula usok Toxoratamona ngayua bauna! 44 Ngaxabia alaba namua na hata sibuna li waxumtuanoa ri mana tangaguliandi, baing gara wa gamogia xukxugia namua na yaha sibuna. 45 Urana yaha maung, namua na haruanga ba Toxoratamona balaung mana ba, uhatum haringina bagula sok baing!”
Mande 24 Disemba 2018, Krismas Yambong (Usamana)
Tai 2:11-14
11 Utubatuba lipu hatuminga haringinamdi bila ba, namua na Urana hatanga sabasabia ba atin dimoti makira, mana tongtongia daxangua bu xap lipu longgalo muli. 12 Kubolunoa ba tubatuba kira ba tayamu kubolua Urana yaha mana te, ba tayamu kubolu sanggam titiamdi. Tubatuba kira ba tawasa mana kira kuboluradi, tawa maringina, xaung talibu kubolua Urana yaha mana ba mana bungina hatata li. 13 Talibulibu bila ba, baing bunging taininau tata ragunga mana axa ba bagula libu kira tayaha sibuna mana. Taragu mana Urana sabanga kiria, mana Lipuxira Xabinga Muliama, Yesu Kristo, ba goxoya ma ralania! 14 Yunga ing sibuna walinganoa bila giminak bu xap kira muli sangua kubolu diang haringinganoa! Bu damia kira. Bu libu kira tawa ing sibung lipuxindi kira tahaxi mana talibu kubolu xai longgalo.
Lk 2:1-14
Bila bungina Elisabet hayau Yon, Romdi yanamidinga Sisa Augastas tabina lipu longgalo duwa hawa mana Romdi ba, bagula daxap yadingdi bu daxap takis manadi. (Alali bunging mugamugangam dititi lipudi bungina Kwairinias wa gabana mana probinsia Siria.) Baing ina naga, lipu longgalo dila mana mugangadingdi yabadingdi bu dibung yadingdi mari.
Binabu Yosep xauna yunga titia Galili mana longga Nasaret, goxoya mahaing titia Yudia long tela duxu ba Betlehem, Xaitamoxi Debit yabania, namua na ina Debit sibing tela. Haing mala xaung Maria bu tang dita yadingdi. Tang dila namua na dahau gabisia manadi. Ne Maria gamona. 6-7 Bungina disok mana longga ba, lobu numana ganangan te, binabu duwa bulmakau numania. Gara ruha Maria la ba, saing hayau garang matuaua, gara ba lup. Kaukau mana imang hataindi saing tuxuyaʼm tabu asaxadi minadingia.
Tauna, mana yambongga baguba, lipu sipsip wasanganam teladi duwa singia, duwasa mana sipsibiding bakbak sabanga raxangia. Urana uleginam tela owa masok manadi, baing Toxoratamona ralanoa saxaxangia taxiyadi, saing dimaxuwa haringing sibuna. 10 Ning uleginama baladi ba, “Labu amaxuwau tai! Bagu ngaxap ulek xaiyua ma ranguang. Haruanga li bagula lipu longgalo gamodingdi diyaha sibuna mana. 11 Mana xaidapka baguli, ala Xaitamoxi Debit yabania, haing tela hayau Lipuxim Xabingama Muli. Ina Kristo, Toxoratamona. 12 Hatanganganoa bing: Bagula abagu gara kambaging tela dikaukau mana imang hataindi saing kinuʼm tabu asaxadi minadingia.”
13 Hata sibuna li uleginam bakbak sabanga dowa masok rangua uleginama, diti Urana yanoa, daharua ba,
 
14 “Taiti Urana yanoa eta lo sibuna,
saing hawa titia li sina gamogamu mosiu na lipu longgalo yaha manadi ba.”
Tunde 25 Disemba 2018, Krismas (Usamana)
Hb 1:1-4
Waleu sibuna, mana bunging xumana xaung mana daxanga xangxana Urana harua na mugangaradi lipuxing suxunguxunguamdi haruangadingia. Ne hatata mana xaidap subingandi harua nakira Garanoa haruangania, lipua tongtongia axamandi rimania ba, lipua mogu ba xap xalinging longgalo. Garanoa hatanga sibuna Urana ralanoa, saing maxang taining sibuna bila Urana. Libu axamang longgalo duwauyu mana haruangang haringina. Kimuya mana tongtongia daxanga kubolu diang damianganama, rung mari Toxoratamona Haringing Sibuna rimang rimamo rubinia long xaiya. Binabu dali Urana uleginamdi sibuna, namua na yaya xap ba dali yadingdi sibuna.
Yn 1:1-14
Mugamugau sibuna, Haruanga wau. Haruanga ba wa rangua Urana, saing Haruanga ba Urana naga. Wa rangua Urana mugamugau sibuna.
Ina naga Urana xap axamang longgalo masok mana. Axamang longgalo disok, disok mana daxanga tela te. Disok mana ing sibuna. Walinga namua wa rangua, saing walinga ba sina lulianoa na lipu longgalo. Lulianoa saxaxangia labianoa, ne labianoa sanga ba dali te.
Lipu tela Urana soxi ma, yanoa Yon. Ma bila lipu baxangangam, bu baxanga luliana ba, bu lipu longgalo sanga ba dilungu dahatum haringina mana. Ing sibuna luliana ba te, ne ma bu baxanga luliana ba. Baing luliang sibuna sina lulianoa na lipu longgalo ba, ri ma titiauba.
10 Ma wa titia. Ina naga Urana xap axamang longgalo duwa titia masok mana. Baing tegu. Lipu titiamdi dibagu daxabia te. 11 Ila yabania, ne bakbagindi daxap te. 12 Ne lipu gaxarea daxap, lipu gaxarea dahatum haringina mana yanoa, lipuadi ba ina libudi disok Urana garandi. 13 Disok Urana garandi mana baudingtibudingdi sibidingdi te, kimbo mana lipu tela murunganoa te, kimbo mana namua lipu tela bo ba xap garadi disok bila ina te. Tegu. Urana ing sibuna libudi disok garandi.
14 Baing Haruanga sok lipu, saing ma wa liwe mam. Am gabagu ralanoa ba, ralanoa mana Gara taininau baguli, ma rangua Tibuna. Baxagi mana kubolua atin dimoti xaung haruanga maxunama.
Trinde 26 Disemba 2018, Krismas 2 (Usamana)
Tai 3:4-7
4-5 Talibulibu bila ba, ning Urana xap kira muli! Libu xai makira, murung sibuna makira, saing xap kira muli! Talibu kubolu maringin tela te bu libu bila ba makira. Tegu. Ing sibuna libu bila ba namua na usinga kira! Xap kira muli bila li: Damia kira bu sina unggutinga hauna xaung walinga hauna nakira mana Aningonoa ina ta maluxu makira. Urana hatuminganoa mesa makira bungina matu Aningonoa makira, mana axamana Yesu Kristo, Lipuxira Xabinga Muliama, libu. Libu bila ba bu tasok garandi, binabu tata ragunga mana taxap walinga subingang teguama. Daxanga mana axadi bagudi ba wau, namua na baxanga ba kira tawa maringina mana kubolua atin dimoti makira.
Lk 2:8-20
Tauna, mana yambongga baguba, lipu sipsip wasanganam teladi duwa singia, duwasa mana sipsibiding bakbak sabanga raxangia. Urana uleginam tela owa masok manadi, baing Toxoratamona ralanoa saxaxangia taxiyadi, saing dimaxuwa haringing sibuna. 10 Ning uleginama baladi ba, “Labu amaxuwau tai! Bagu ngaxap ulek xaiyua ma ranguang. Haruanga li bagula lipu longgalo gamodingdi diyaha sibuna mana. 11 Mana xaidapka baguli, ala Xaitamoxi Debit yabania, haing tela hayau Lipuxim Xabingama Muli. Ina Kristo, Toxoratamona. 12 Hatanganganoa bing: Bagula abagu gara kambaging tela dikaukau mana imang hataindi saing kinuʼm tabu asaxadi minadingia.”
13 Hata sibuna li uleginam bakbak sabanga dowa masok rangua uleginama, diti Urana yanoa, daharua ba,
 
14 “Taiti Urana yanoa eta lo sibuna,
saing hawa titia li sina gamogamu mosiu na lipu longgalo yaha manadi ba.”
 
15 Daharua laing sup, diyungadi dila long xaiya, baing lipu sipsip wasanganamdi daharua nading ba, “Talauba. Tala hata Betlehem, tabagu baraxinta sok, axa Toxoratamona bala kira mana ba.”
16 Binabu dila sap saing dibagu Yosep, Maria tang digabu gara kambagina, ina kinuʼm tabu asaxadi minadingia. 17 Dibagu laing sup, saing dinaxuya mana uleginama harua baru mana gara ba, 18 baing ding longgalo dilungu ba, dihixi mana naxuyangadinga. 19 Ne Maria ba, ta haruangadi ba hatumingania saing hatumiadi mua. 20 Lipu sipsip wasanganamdi digoxoya mala, diti Urana yanoa mana axadi dibagudi saing dilungudi ba, namua na disok taxa bila uleginama baladi ba.
Ponde 27 Disemba 2018
Kl 1:15-20
15 Garanoa hatanga Tibuna Urana kubolundi masok, Tibuna lipu tela sanga ba bagu te. Ina matuau mana axamang longgalo Urana tongtongiadi. 16 Namua na bungina Urana tongtongia axamandi, mana Garanoa rimanoa tongtongiadi. Tongtongia axamandi long xaiya xaung titia, axadi tabagudi xaung axadi sanga ba tabagudi te. Axamandi bila Urana uleginam haringing xangxana, aningoningo yayam xangxana, xaung axamang haringing yayam longgalo. Tongtongia axamang longgalo Garanoa rimania, bu diti Garanoa yanoa. 17 Baing Garanoa wa muga mana axamang longgalo, saing libudi duwa xai xaung duwaxata bila Urana hatumia. 18 Baing ina toxona mana sabungua, saing sabungua bing sangganoa. Ina unggutingua, matuau mana lipuadi Urana itidi mesa mana matiyua, bu sok mugamuga mana axamang longgalo xaung lipu longgalo. 19 Namua na Urana muruna mana ing sibung walinganoa xaung kubolung longgalo wa maluxuʼm Garanoa ba, binabu Urana baxagi sibuna mana. 20 Baing mana Garanoa, Urana atin daxaringa manadi, axamang titiamdi xaung axamang long xaiyamdi xauna. Binabu yunga Garanoa mati xai balingamia, sibindi diri, saing hatata axamang longgalo sanga ba duwa gamogamu taininau rangua.
Praide 28 Disemba 2018,
Mt 2:13-18
13 Dila masup baing Toxoratamona uleginam tela sok mana Yosep mibingia. Harua ba, “Umesa! Ugabu gara xaung bauna tung gagiti mala numanuma Isip. Awa la ba laing ngabalang ba sanga mana agoxoya ma, namua na Xaitamoxi Herot bagula sai mana garua bu ung mati.” 14 Baing ina naga, Yosep mesa, xap gara bauna tang mana yambongga baguba, saing tung digiti mala numanuma Isip. 15 Duwa la ba laing Herot mati. Ala baguli libu Toxoratamona haruanganoa aningona waleu lipuxing suxunguxunguama Hosea bung ba: “Ngawagi garagua ma sangua numanuma Isip.”
16 Bungina Herot xabia ba lipu hatung suxinganamdi dituxu murak mana, atin disala buk. Baing soxi lipu haungingamdi mala longga Betlehem xaung longga duwa singia bu dung gara lupdi nianiding luwa saing hawa mati, namua na lipu hatung suxinganamdi dibala mana xaidapka dibagu hatungga sok muga ba. 17 Kubolu diana li libu haruanga aningona Urana lipuxing suxunguxunguama Yeremaya bung waleu ba:
 
18 “Dilungu waxutu tela longga Rama—
tangtang saing hatangitangi sabanga.
Retsel tangia garandi,
hauxana mana lipudi ditatua atindi,
namua na garandi disup ba.”
Sarare 29 Disemba 2018,
1 Yn 1:1-7
Ngabung haruanga mala ranguang mana lipua wa muga mana titi unggutinganoa. Ina naga am galungu haruanganoa, ina naga am gabagu maxamamia, ina naga am gabagu mana, xaung am gatuxu rimamamia. Baing lipua ngabung mana bing Haruanga Walingama. Baing walinga namua ba sok. Am gabagu saing am gabaxanga, saing am gabaxanga walinga subingang teguama nang. Muga wa rangua Tibura saing sok makira. Am gabaxanga nang axadi am gabagudi am galungudi, bu sanga ba ataga awa taininau ranguam. Baing tagangaroa wa rangua Tibura Urana xaung Garanoa Yesu Kristo. Am gabung haruanga li mala ranguang bu gamoradi dibaxagi mana yahangua.
Ulekka am galungu rangua Kristo ba, am gabaxanga nang ba: Urana bing luliana. Baing labiang monga wa maluxu mana te. Nabu taharua ba kira tataga tawa taininau rangua, ne tahaxa labiania, bing talangua saing walingaroadi disu mana Urana haruangang maxunama te. Ning nabu tahaxa luliania, bila ina wa luliania, bing tataga tawa taininau rangua kira, saing Garanoa Yesu sibinoa damia kubolura diang longgalo mala.
Sande 30 Disemba 2018,
Sande mugamugangama kimuya mana Krismas (Usamana)
Kl 3:12-17
12 Ang Urana lipuxing mogunganamdi, ing sibuna lipuxindi murung sibuna manadi. Binabu asau kuboluadi bila li. Hatumingaimdi dusinga lipudi, alibu kubolu xai manadi, atatuang, alibu kubolu xaringandi, saing aragu labu agamia lipudi sapku tai. 13 Nabu angia tela libu axamandi sanga mang te, bing labu ahatumiadiu tai, saing lipu gaxarea libu kubolu diandi mang bing ayunga ayunga kubolundi. Ayunga kuboludi bila Toxoratamona yunga kuboluimdi ba. 14 Baing etua mana kubolu xaiyadi ba, bing asau kubolua muruim sibuna mana lipudi, kubolua ba bibiang longgalo bu awa taining sibuna. 15 Urana moguang ba awa mosiu ranguang mana guguniangaima bila sangga taininau, binabu anai mana gamogamu mosiu Kristo sina ba wa etua hatumingaimia. Baing bungingbunginalo aharua xai sibuna mala rangua Urana. 16 Anai mana Kristo uleginoa baxagi mang. Atubatubang xaung asina hatuminga nang xaung xabianga maringing longgalo Urana sina. Tubatubainga kubolunoa bing awaya olaidi duwa Olaidi Xailongidingia, olaidi sabungua daxabiadi xaung olaidi Urana Aningonoa xapdi masok hatumingaimia. Awayadi na Urana xaung haruanga xai sibuna hatumingaimia. 17 Baing baraxing baraxinta alibudi xaung aharua manadi, bing alibudi mana Toxoratamona Yesu yanoa. Bungina alibudi bing aharua xai sibuna mala rangua Tibura Urana mana lipuxira liwama Kristo.
Lk 2:41-52
41 Niani taining tainina baungtibundi dahaing mala long sabangga Yerusalem mana Taunga Dalingam. 42 Tauna, nianing 12 baing ding dahaing mala mana Taungua, disu mana kuboludinga. 43 Taunga xaidabindi disup, baing baungtibundi digoxoya mala yabadingiauba. Baing gananuna Yesu wauyu Yerusalem, ning baungtibundi tang daxabia te. 44 Dahagaxa ba haxa mala rangua bakbagidingdi, baing dahaxa mala xaidap tela. Baing ina naga, disai mana rangua bakbagidingdi xaung riadingdiuba. 45 Disaisai sus, binabu digoxoya mala Yerusalem muli bu disai mana. 46 Kimuya mana xaidap tuwa baing dibagu, wa Urana Numang yabania, rung mua rangua lipu tubatubaingamdi, lungudi saing xusunga xusungadi. 47 Ding longgalo dilungu haruanganoa dihixi mana xabianganoa xaung haxuyangandi. 48 Bungina baungtibundi dibagu, tang dihixi mana. Bauna harua na ba, “Garagu, baruta ulibu bila ba mamtam? Bagu tibum tam gahatum xumana, tam gasaisai maung baing!”
49 Xusungadi ba, “Tang gasai manga baru? Sanga ba ngawa long tela te, ne ngawa Tibugu numania ing ganina. Axabia alaba te?” 50 Ne tang daxabia rangrang haruangang namuxina harua na dingtang te.
51 Baing ri mala ranguadi Nasaret saing bungingbunginalo su mana haruangadinga. Ning bauna ta axadi ba hatumingania saing tuxudi mua. 52 Baing Yesu tubu. Hatuminganoa xai xauna tubu. Urana yaha sibuna mana, saing lipudi diyaha xauna.
Mande 31 Disemba 2018, Niani Subinganoa (Usamana)
1 Pt 1:22-25
22 Ang gasu mana haruanga maxunama. Bila balau adamiang asok sigixinga. Binabu murungaim sibuna mana riaim hatuminga haringinamdi, hatumingaim luwa te. Baing ina naga, bing alibu tubu sibuna xaung muruim sibuna mana hatumingaim longgalo. 23 Alibu bila ba namua na hatata axap walinga hauna mana Urana Xuanoa subingang teguam. Wa baing. Walingaim haunua sok mana axamang tela bagula sup te. Tegu. Sok mana axamang tela bagula wa bungingbunginalo. 24 Namua na Urana Xuanoa harua ba,
 
“Lipu longgalo bila tatubangdi,
saing yauyaungading longgalo bila haidanga oxandi.
Tatubangdi dimutuxu saing haidangadi oxadingdi bagula diri,
25 ne Toxoratamona haruanganoa bagula wa bungingbunginalo.”
 
Baing haruanganoa bing ulek xaiya naga dibaxanga nang ba.
Lk 13:6-9
Baing baladi haruanga babuna baguli: “Lipu tela xuma xai pik tela wain umangania. Ila sai mana marandi susu. Binabu harua na lipua wasa mana wain umanganoa ba, ‘Niani tuwa ngama ngasaisai mana xaiya pikka li marandi susu. Utui mari! Sahi titi orandi baru?’
“Ne haxuya ba, ‘Lipu sabanga, uyunga mali niani tela muli. Bagula ngaki taxiya saing ngata asaxa taindi mana. Nabu ua niani etuam, bing xai sibuna! Nabu tegu, bing utui mari.’ ”
Tunde 01 Yanueri 2019,
Niani Hauna—Sina yaya na Yesu (Usamana)
Pi 2:5-11
Hatumingaima bing sok taininau bila Kristo Yesu:
 
Maxuna ina Uranau,
ne haxi mana wa hasusu mana Urana te.
Ne yunga yabanoa,
sok hasusu mana lipu oxata olanggam,
sok lipu sibuna.
Baing lipudi dibagu wa lipu sibuna.
Bila balau tatuaina,
saing su mana Urana haruanganoa sanga mana yungaina ba mati.
Wane, mati xai balingamia bila lipu salak yabanam!
Binabu Urana iti mahaing taxa eta lo,
saing sina yaya na ba dali yaya longgalo,
10 bu axamang longgalo bagula digung kiding tuxundi bungina dilungu Yesu yanoa,
axamang longgalo duwa long xaiya xaung hawa titia li xaung mari titi lunia,
11 saing suxunguxungu longgalo dibaxanga ba Yesu Kristo ina Toxoratamona,
saing bila balau Urana Tibura bagula xap yaya sabanga.
Lk 2:15-21
15 Daharua laing sup, diyungadi dila long xaiya, baing lipu sipsip wasanganamdi daharua nading ba, “Talauba. Tala hata Betlehem, tabagu baraxinta sok, axa Toxoratamona bala kira mana ba.”
16 Binabu dila sap saing dibagu Yosep, Maria tang digabu gara kambagina, ina kinuʼm tabu asaxadi minadingia. 17 Dibagu laing sup, saing dinaxuya mana uleginama harua baru mana gara ba, 18 baing ding longgalo dilungu ba, dihixi mana naxuyangadinga. 19 Ne Maria ba, ta haruangadi ba hatumingania saing hatumiadi mua. 20 Lipu sipsip wasanganamdi digoxoya mala, diti Urana yanoa mana axadi dibagudi saing dilungudi ba, namua na disok taxa bila uleginama baladi ba.
21 Mana xaidabing 8 duxuxu sangganoa, disina yaya Yesu na, yaya ba uleginama bala Maria muga bungina gamona mana teguyu.
Sande 06 Yanueri 2019, Epipeni (Usamana)
Ep 3:1-12
Mana namua ba, nga Pol ngawa lipu salak yabanama, namua na ngatuxu Kristo Yesu oxatanoa bu hauli ang Yuda Teguamdi.
Ngahatum ba bola alungu ba Urana sina oxata li nanga ba ngabaxanga nang kubolung atin dimoti mang. Bila ngabung monga mana xailongigua, Urana ing sibuna hatanga hatumingang hisangama masok manga. Baing bungina atiti haruanga li, bing bagula abagu axabia ba Urana sina xabianga nanga mana hatuminga hisangama mana Kristo. Hatuminga hisangamga ba Urana hatanga masok na lipu mugangadi te. Ne hatata Aningonoa hatanga masok na aposelindi xaung lipuxing suxunguxunguam maringindi. Hatuminga hisangamga ba bila li: Mana ulek xai daxanganoa, Yuda Teguamdi digugu Isreldi daxap Urana guxaminganoa, ding longgalo duwa sangga hataindi mana sangga taininau, saing ding daxap sinaga mana haruangua Urana hau rangua adi dahatum haringina mana Kristo Yesu.
Urana mogu nga ba ngaxap ulek xaiya ba mala. Yahanga ba ngaxap rangua Urana namua na atin dimoti manga, saing haringia nga mana yahanga ba. Ngawa hawa sibuna mana Urana lipuxing longgalo, ning Urana sina yaya ba nanga bu ngabaxanga ulek xaiyua na Yuda Teguamdi mana guxam Kristoam subingang teguamdi. Guxamgadi ba hatumingaradi diraxap sibuna manadi. Xauna, Urana mogu nga bu ngahatanga rangrang haruangua wa hisangia mugau sibuna ma na lipu longgalo ba Urana bagula ria baru. Lipua tongtongia axamandi yameng haruanga ba namuxinoa ranguaina. 10 Hatuminganoa hau bing hatata sabungua bagula hatanga Urana xabiangang sabanga rangrang na aningoningo yanamidingdi duwa sabalunia. 11 Alaba sanga mana murunganoa wa waleu sibuna muga mana titi soginganoa, saing libu sok mana Toxoratamona kiria Kristo Yesu oxatanoa. 12 Baing mana namua tataga rangua xaung mana namua tahatum haringina mana, bing sanga ba tala haxek rangua Urana, ne tamaxuwa te, tali haringina maxania.
Mt 2:1-12
Maria hayau Yesu longga Betlehem wa probinsia Yudia mana bungina Xaitamoxi Herot. Kimuya, lipu hatung suxinganam teladi titidinga wa Yudia karagia ba dima long sabangga Yerusalem, saing duxusunga ba, “Gara wa Yudadi xaitamoxidinga wa bi? Am gabagu hatunging hayauxingama bungina haing, saing am gama bu am gasabu mana.”
Xaitamoxi Herot lungu haruanga baguba, baing hatum xumana. Yerusalem longgalo xauna dahatum xumana. Tauna, wagi lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipu hanaunaunga tubatubainganamdi dima. Dima digugunia, baing xusungadi ba, “Urana lipuxing suxunguxunguamdi dibaxanga ba Urana Lipuxing Mogunganama bauna bagula hayau bi?” Dahaxuya ba, “Longga Betlehem mana probinsia li Yudia, namua na Urana lipuxing suxunguxunguama Maika bung ba:
 
“ ‘O longga Betlehem mana Yudia,
uwa long olang sibuna maluxuʼm Yudia te,
namua na yanam tela bagula sok sanguang,
bagula sok lipuxigu Isreldi lipuxiding wasanganama bila lipu tela wasa mana sipsipdi.’ ”
 
Baing Herot sina haruanga na lipu hatung suxinganamdi hisangia, xusungadi ba dima rangua. Xusungadi saing xap xabianga mana bunging maringina dibagu hatunga muga. Soxidi mala longga Betlehem saing baladi ba, “Ala asai haringina mauli mana gara ba. Abagu laing sup baing agoxoya ma abala nga bu sanga ba ngamala ngasabu mana xauna!”
Dilungu xaitamoxi haruanganoa laing sup, baing dilauba. Baing hatungga ba muga dibagu karagia, ina muga manadi laing wa mua etua mana longga gara ba wa mana. 10 Bungina dibagu hatungga ba, gamodingdi diyaha sibuna ba! 11 Disok numia, diluxu saing dibagu gara gabu bauna Maria, baing digung kiding tuxundi mari saing disabu mana. Saking daxaxa tangadingdi saing disina yahanga xaitamoxiamdi na. Disina gol, xai susung saminamdi xaung baxi tela duxu ba mer. 12 Ne bungina dibo ba digoxoya mala titidingia, dinaxu daxanga xan tela, namua na Urana baladi haringina mibingia ba labu digoxoya mala rangua Herotku tai.
Sande 13 Yanueri 2019, Epipeni 1—Yesu xap langa (Usamana)
Ap 8:14-17
14 Bungina aposeldi duwa Yerusalem dilungu naxuyanga ba Samariadi daxap Urana haruanganoa, disoxi Pita Yon tang mala ranguadi. 15 Tang disok baing tang disabu manadi bu daxap Urana Aningonoa, 16 namua na Urana Aningonoa ri ma manadi teguyu. Ding daxap langa mana Toxoratamona Yesu yanoa ing ganina. 17 Baing ina naga, Pita Yon tang dita rimadingdi manadi, saing daxap Urana Aningonoa.
Lk 3:15-17
15 Lipudi diragu dibagu mua mana Urana Lipuxing Mogunganama ma. Ding longgalo duxusunga ding hatumingadingia ba bola Yon lipua naga kimbo tegu. 16 Binabu Yon haxuya nadi ba, “Nga ba ngasuguang mana langa. Ning lipu tela haringinganoa dali haringingagua ma yu. Sanga mana ba ngaunia xaing sanggandi te, namua na yanoa dali ngayua sibuna. Bagula suguang mana Urana Aningonoa. Ne lipu gaxarea dahatum haringina mana te, bagula taudi yabia. 17 Xauxau ba hata lipu xaidi xaung lipu diandi, bila lipu wit umangang oxatanamdi dihitixiya sangsangdi mana witdi. Bagula gugunia lipu xaidi numania bila lipu oxatamdi digung wit maluxu anginga numania. Ne lipu diandi, bagula taudi maluxu yap subingang teguamia bila ditau sangsangdi.”
Lk 3:21-22
21 Muga, bungina Yon sugua lipuadi ba, Yesu xap langa xauna. Baing Yesu sabuba. Sabu mua saing long xaiya xaxaina, 22 saing Urana Aningonoa ri ma mana, bagunganoa bila baxaliku. Baing waxutu tela sok ma long xaiya, harua ba, “Ung Garagu sibuna, nga murugu sibuna maung. Ngayaha sibuna maung.”
Sande 20 Yanueri 2019, Epipeni 2 (Gamatana)
1 Ko 12:1-11
Tauna, riagu hatuminga haringinam mana, hatata ngabo ba ngahaxuya xusungangaima mana yahangadi Urana Aningonoa sinadi. Ngabo ba ahasuxi manadi te. Axabiau, muga bungina axabia Urana teguyu, axamang xangxana daxaiang ahanggalang daxangia asu mana babu mumgutingamdi. Binabu ngabo ba axabia rangrang ba Urana Aningona libu lipu tela harua bila li te: “Xai nabu Yesu hanggalang.” Bila balau, Urana Aningonoa ing ganina sanga ba libu lipu tela harua ba, “Yesu ina Toxoratamona.”
Yahanga xangxana duwau, ne Urana Aningonoa taininau ing ganina. Daxanga xangxana duwau bu tuxu Toxoratamona oxatanoa, ne Toxoratamona taininau ing ganina. Oxata xangxana duwau, ne Urana taininau ing ganina sina haringinga na lipu longgalo ba dituxudi.
Urana hatanga Aningong haringinganoa masok maluxuʼm lipu taining tainina, bu lipu longgalo daxap haulingua. Tela xap haringinga rangua Aningonoa bu baxanga xabianga maringina. Tela xap haringinga rangua Urana Aningong taininau bu baxanga xabiangadi hatangadi masok na. Tela xap haringinga rangua Aningong taininau bu hatum haringina. Tela xap haringinga rangua Aningong taininau bu hamaringia busingadi. 10 Bila balau, tela libu axamang haringindi. Tela xap Urana suxungunoa saing baxanga. Tela suxuya baraxing baraxintadi dima rangua Aningonoa. Tela harua xuaxua xangxana xabiadi te, saing tela xugia xuaxuadi ba bu lipudi daxabia harua mana baraxinta. 11 Haringinga longgalo ba dima rangua Urana Aningong taininau oxatanoa, saing tuxu sinak manadi na lipu taining tainina sanga mana ing murunganoa.
Yn 2:1-11
Xaidap luwa disup, baing yaunga taungam tela sok longga Kena mana titia Galili. Yesu bauna wa la ba, saing duxusunga Yesu gabu lipuxindi dinaxu mana ba dima taungia xauna. Wain disup baing Yesu bauna harua na ba, “Wainiding disup lo.”
Yesu haxuya na ba, “Baugu, axamang ngayua te. Bunging ngayua teguyu.”
Baing bauna harua na lipu oxatamdi ba, “Alibu baraxinta balang mana ba.”
Baing nanggola sianggam sabanga 6 duwa haxek, oxatadinga bing Yudadi didamia ding bu disu mana hanaunaungadinga, tubungadinga sanga mana bila 80 ila 120 litadi mana taining tainina.
Yesu harua nadi ba, “Axu nanggoladi langia.” Binabu duxudi laing masok xuadingia.
Baing baladi ba, “Tauna, asolia teladi saing axap mala rangua taunga lipuxing wasanganama.”
Dilibu laing sup, baing taunga lipuxing wasanganama tuba langga xugia masup mala sok wain ba. Ina xabia te daxap bi, ning lipu oxatamdi disolia ba daxabiau. Baing wagi lipu yaunga haunama ila singia 10 saing harua ba, “Bungingbunginalo lipudi daxap wain xai sibunama masok muga. Baing bungina lipudi dinung haringing sibuna, daxap wain siang kaxukanama ma. Ning usaxangia wain xai sibuna laing hatata oxop ma.”
11 Alali axamang haringing mugamugangama Yesu libu, libu mana longga Kena mana titia Galili. Binabu hatanga ralanoa sabasabia, saing lipuxindi dinaxu mana dahatum haringina mana.
Sande 27 Yanueri 2019, Epipeni 3 (Gamatana)
1 Ko 12:12-31
12 Kira sanggara urunging taininau, ne hataing xumana. Maxuna hataing xumana, ne ding longgalo disigi ding duwa taininau. Baing bila balau mana lipuadi ditaga rangua Kristo. 13 Namua na kira longgalo taxap langa mana Urana Aningong taininau libu kira tasok sangga taininau. Heku tawa Yudadi kimbo Yuda Teguamdi, heku tawa lipu oxata olanggamdi kimbo lipuadi duwasa mana ding sibuding walingadinga, kira longgalo taxap Urana Aningong taininau maluxu makira.
14 Kira sanggara hataing taininau ing ganina te. Tegu. Hataing xumana. 15 Bola kia bagula harua ba, “Nga rima te, binabu nga sangga hataing tela te.” Nabu harua bila ba, bola maxuna sangga hataing tela te? Tegu! 16 Bola tangalia bagula harua ba, “Nga maxa te, binabu nga sangga hataing tela te.” Nabu harua bila ba, bola maxuna sangga hataing tela te? Tegu! 17 Nabu sangga urungina wa maxa ing ganina, bagula lungu baru? Nabu sangga urungina wa tangalia ing ganina, bagula yuyu baru? 18 Bila ba te. Urana hamaringia sangga hataing taining tainina disok sanga mana ing murunganoa. 19 Nabu ding longgalo duwa hataing taininau, bagula wa sangga baru? 20 Ne bila ba te. Tegu. Sangga hataing xumana, ne sangga taininau.
21 Maxa sanga ba harua na rima bila li te: “Oxatagua maung te!” Baing toxotaxu sanga ba harua na kia bila li te: “Oxatagua maung te!” 22 Bila ba te! Sangga hataindi tahatum ba haringingading te, ding naga dituxu oxata sabanga sanggaria baing. 23 Sangga hataindi tatatuadi ba, ding naga tayauyaudi baing. Baing hataindi sanga mana lipudi dibagudi te, ding naga takaukaudi baing. 24 Ne sangga hataing teladi sanga mana lipudi dibagudi ba, tayungadi duwa olang. Ning Urana gugunia sangga hataindi masok bila ba, sina yaya sabanga na hataindi diraxap mana. 25 Libu bila ba bu sangga hataindi dutu ding te, ne ding taining tainina duwasa mading longgalo, hatumingadingdi dahasusu mading. 26 Nabu hataing tela xap salaga, bing ding longgalo daxap salaga xauna rangua. Nabu hataing tela xap yaya, bing ding longgalo diyaha rangua.
27 Baing ina naga, ang ba Kristo sangganoa. Baing ang taining tainina awa ina sanggang hataing tela. 28 Baing liwe mana lipu sabungamdi, Urana mogu aposeldi duwa muga. Luwa bing Urana lipuxing suxunguxunguamdi. Tuwa bing lipu tubatubaingamdi. Saking lipudi dilibu axamang haringindi, xaung lipudi yahangadinga bing dahamaringia busingadi, lipudi yahangadinga bing dahauli teladi, lipudi yahangadinga bing duwa yanam, xaung lipudi yahangadinga bing daharua xuaxua xangxana daxabiadi te. 29 Baruta? Ding longgalo aposeldi? Ding longgalo Urana lipuxing suxunguxunguamdi? Ding longgalo lipu tubatubaingamdi? Ding longgalo dilibu axamang haringindi? 30 Ding longgalo yahangadinga bing dahamaringia busingadi? Ding longgalo daharua xuaxua xangxana daxabiadi te? Ding longgalo duxugia xuaxuadi ba bu lipudi daxabia daharua mana baraxinta? Tegu sibuna! 31 Ne ahaxi mana yahanga sabangadi.
Baing hatata bagula ngahatanga daxanga xai sibuna nang dali daxanga longgalo.
Lk 4:14-21
14 Yesu goxoya mala titia Galili xaung Urana Aningong haringinganoa. Naxuyanganoa ila mana long longgalo duwa singia. 15 Tubatubadi maluxuʼm sabungading numandi, saing ding longgalo diti yanoa.
16 Baing ina naga, ila sok Nasaret, longga tubu mana ba. Xaidap Yaguangam sokkuba, baing luxu sabungading numania namua na ina kubolunoa. Baing mesa bu hatanga bo ba titi Urana Xuanoa nadi. 17 Disina Urana lipuxing suxunguxunguama Aisaya xailongina na. Walalia, saing bagu hataina bung ba:
 
18 “Toxoratamona Aningonoa wa rangua nga,
namua na mogu nga
bu ngabaxanga ulek xaiyua na lipu haxugindi.
Soxi nga bu ngabaxanga ba
lipu salak yabanamdi, Urana uniadi,
lipu maxa haxatiandi, dibagu muli,
lipuadi lipudi ditatuadi dilibu doa manadi, Urana uniadi,
19 xaung bunging xai mana Toxoratamona sokkuba.”
 
20 Titi laing sup, baing luki xailonga, sina muli na lipu oxatama, saing rung mari bu tubatubadi. Ding longgalo duwa sabungading numania dita maxa mana mua. 21 Tauna, ungguti haruanganoa, harua nadi ba, “Hatata abagu haruanga li aningona maxaimia.”
Sande 03 Pebuari 2019, Epipeni 4 (Gamatana)
1 Ko 13:1-13
Nabu ngaharua mana lipudi xuading xangxana, xaung mana Urana uleginamdi xuadingdi, ne nga kubolugu murungam sibuna te, bing ngawa bila wagua sau olang, kimbo bila toxia sau olang. Baing nabu nga yahangagua ngawa Urana lipuxing suxunguxunguama, saing xabiangagua maxaxaya sibuna xaung ngaxabia axamang hisangam longgalo, saing nabu nga hatumingagu haringina sanga mana duduxang bimbiadi mala, ne nga kubolugu murungam sibuna te, bing nga namuxigu te. Nabu ngasina xalingigu longgalo na lipu haxugindi, saing ngayunga lipudi ditau sanggagua yabia laing ngamati bila hananiangua, ne nga kubolugu murungam sibuna te, bing nga haxuyangagu rangua Urana te.
Kubolu murungam sibuna bila li. Kubolu ragungam, kubolu xai. Kubolu xawangam te. Hasua te, iti ing sibung yanoa te. Duduna te, haxi mana ing sibung murunganoa te. Atin disala sap te. Hatum hatum mana kubolu diandi teladi dilibudi mana te. Kubolu murungam sibuna yaha mana kubolu diandi lipudi dilibudi te, ne gamona yaha mana haruanga maxunama. Bungingbunginalo xoxi mauxangandi lipudi disinadi na. Heku baraxing baraxintadi disok, yunga kubolu hatuminga haringinama te. Bungingbunginalo ta ragunga mana Urana, saing mana mauxangang longgalo bungingbunginalo li haringina.
Kubolu murungam sibuna subingan te. Yahangadi mana Urana lipu suxunguxunguamdi duwau, ne bagula dahanggalang. Yahangadi mana daharua xuaxua xangxana daxabiadi te duwau, ne bagula disup. Yahanga xabiangamdi duwau, ne bagula dahanggalang. Namua na, hatata xabiangara sanga teguyu. Xauna, hatata taxap Urana suxungunoa saing tabaxanga sanga teguyu. 10 Ne kimuya, bungina axamang subingang teguamdi disok, bing axamang subingandi bagula disup. 11 Bungina ngawa garauyu, ngaharua bila gara, ngahatum bila gara, saing hatumingagua bila garadi. Bungina ngatubu, ngasauya garadi kuboludinga. 12 Hatata tabagu galanga te bila tabagu baburadi langia. Ning kimuya bagula tabagu axamandi rangrang sibuna. Hatata xabiangagua sanga teguyu, ne kimuya bagula ngaxabia axamandi rangrang sibuna, bila hatata Urana xabia nga sibuna.
13 Baing ina naga, hatata kubolu tuwa duwau: hatuminga haringina, ta ragunga mana Urana, xaung kubolu murungam sibuna. Ning kubolua dali adi ba bing kubolu murungam sibuna.
Lk 4:21-30
21 Tauna, ungguti haruanganoa, harua nadi ba, “Hatata abagu haruanga li aningona maxaimia.”
22 Ding daharua xai mana, saing dihixi mana haruanga xaidi baxangadi suxungunia. Ne teladi duxusunga ba, “Lipua li Yosep garanoa ing ganina, bo?”
23 Baing Yesu baladi ba, “Maxung sibuna, kimuya bagula abala nga haruanga muganga li: ‘Lipu baxiam, uhamaringiaung ung sibum!’ Namuxina bing: ‘Ulibu axamang haringindi la li yabamia bila am galungu ulibu longga Kaperneam lo.’ ”
24 Baing harua ba, “Maxung sibuna ngabalang ba, Urana lipuxing suxunguxunguama bing lipudi dilungu haruanganoa yabania te. 25 Maxung sibuna, tap xumana duwa Isrel bungina Elaitsa. Baing xaidap sabanga niani tuwa xaung sobak 6, saing gesak sabanga xap lipu longgalo duwa Isreldi titidingia ba. 26 Ne Urana soxi Elaitsa mala rangua teladi te. Tegu. Soxi mala longga Sarapat haxek mana long sabangga Saidon, bu hauli Yuda Teguam tap tela. 27 Xauna, xumana duwa Isrel saksaxading bungina Urana lipuxing suxunguxunguama Elisa. Ning dingia tela sok sigixinga te. Tegu. Neman, Yuda Teguam tela mana numanuma Siria, ing ganina sok xai.”
28 Lipu longgalo duwa maluxu sabungading numania, bungina dilungu haruanga baguba, atiding disala haringina. 29 Dimesa, disuka mala sangua longa. Longga ba, wa mana xaxagang tela. Daxap mala xaxagang rubinia bu diting mari rabanganiauba. 30 Ning haxa taxa maluxuʼm burangua saing ilauba.