5
Yesulɨ tuk ban baliliñnan ama no tɨmbɨ kɨndem dañguk
1 Nain nɨtepek ñaumbi, Juda amatamdok gwɨlat no tɨmbɨ dumalaumbi, Yesulɨ Galili kwet bimbi, Jelusalem undane ñam pakuk. 2 Jelusalem it kwettok sañ yama nolok koi wɨn Sipsiplok Yama, *Yama wolok sipsip yanañgɨlɨm lo-pɨt pa tɨñgɨlɨñ. tɨmbi yama wolok ñasɨñgan tuk ban no patak, wolok koi wɨn Judalok mandanjɨ plon Betesta kɨtɨañ. Tuk ban walɨ palanda kɨt tambongot, †Nandɨ-tale amalɨ eañ, wɨn tuk ban wɨn wopum sɨnɨk, amalɨ tɨndɨn, tɨmbi ban wɨn palandalɨ tambɨlɨmbi, tuktɨ tambon tambon pakɨmɨk, tɨmbi palandalɨ tuk ban wɨn ep kle-gɨmbut pakuk. 3-4 tɨmbi palanda wolok plon amatam jɨmbatsɨat asup, wɨn amatam dausɨ sipsipmɨn, ba kesɨsɨ kolan ba pɨñgɨpsɨ dalandañguk endɨ pakɨlɨñ. ‡Nandɨ-tale ama dɨwɨndɨ manda kusip no gamañgot patak eañ. Wɨn ñɨndɨñ, “Endɨ tuk sasɨk tɨmbektok mandɨ-pakañgɨlɨñ. Wɨn kusei ñɨndɨñda: nain no ba nola Wopumdok eñalo nolɨ tuknan pɨmbi, tuk tɨmbɨ sasɨk tɨñguk, tɨmbi nin endɨ tuk gɨnañ dama pɨlɨñguk endɨñgot jɨmbat wɨn ba wɨn inda-semguk walɨ tale-semlɨñguk.”
5 Ama no gwɨlat 38 gɨtɨk jɨmbat tɨkeñgukta endɨ bo wolok pakuk. 6 Yesulɨ tuk bannan ña tombi, ama wɨn kañbi ka-nandɨñguk, wɨn endɨ nain ombapgan wolok pakañguk. Wɨndɨñda endɨ ñɨndɨñ nɨ-nandɨmbi eñguk, “Dɨk kɨndem dauñdok nandɨ-galk tɨlañ ba?” 7 Eumbi, ama jɨmbalattɨ tambane nɨñguk, “Wopum, tuktɨ sasɨk tɨmbɨmbi, notna nolɨ nepmu plaptaumbi, tuk gɨnañ pɨut ñak! Nɨmda tɨmbi, natnañgan pɨmbɨlok gliñgliñ tɨmbambi, dɨwɨn nolɨ napma klembi, dama pa pañ.” 8 Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ nɨñguk, “Dɨk mɨlapi, ipaka tɨkembi ñau.” 9 Tɨmbi wolongan ama walɨ kɨndem dambi mɨlapi, ipal tɨkembi ñañguk.
Wɨn Sabat patnandɨ nainda wɨndɨñ indañgukta tɨmbi, 10 Juda ama biesɨlɨ ama kɨndem dañgukta ñɨndɨñ nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Man Sabat yañ! Dɨk nɨtek tɨmbi endɨkñe manda wɨpi, ipaka tɨkembi ñalañ?” 11 Eumbi tambane enguk, “Ama nep tɨmbɨ kɨndem dat endɨ ñɨndɨñ nanɨk, “Dɨk ipaka tɨkembi ñau.” 12 Eumbi nɨ-nandɨñgɨlɨñ, “Ama nindɨ ‘Ipaka tɨkembi ñau’ ganɨk?” 13 Gan Yesulɨ kɨmɨn wopum wolok pakɨlɨñ endok boñgɨpsɨnan paikukta tɨmbi, ama kɨndem dañguktɨ en nin sɨnɨk wɨn nɨm nandɨ-ñɨmɨñguk.
14 Siñgi kandañ Yesulɨ ama wɨn tapma it sañ jimba gɨnañ tɨmbɨ indaumbi nɨñguk, “Nandɨlañ, dɨk ip kɨndem dañguñda, yom nombo nɨm tɨmbekañ. Nɨm kañbi, mɨlap wopum sɨnɨk nolɨ gepmek!” 15 Eumbi, amalɨ walinin pɨm ña Juda ama biesɨloñ ñambi, Yesulɨ tɨmbɨ kɨndem dañguk wɨndɨñ eumbi nandɨñgɨlɨñ.
Kunum Yambattok Nɨñañ ba kuñgu sɨsɨnɨktok kusei wɨn Yesu en wakan
16 Yesulɨ kundit wandisɨ Sabat patnandɨ nainda pa tɨlɨñgukta tɨmbi, Juda ama biesɨlɨ kusei kɨmɨpi, mɨlap pa mɨñgɨlɨñ. 17 Tɨmbi Yesulɨ enlok ep tɨndɨn kasopmeuktok ama biesɨla ñɨndɨñ enguk, “Bepnalɨ yousɨyousɨñgan kena tɨ-ta-kulakta tɨmbi nak bo wɨndɨñgangot tɨ-ta-kuutat.” 18 Kusei wala tɨmbi Juda ama biesɨlɨ Yesu wɨlɨ kɨmbektok telak lonjɨ-sɨnɨk tañgɨlɨñ. Wɨn endɨ Sabattok endɨkñe manda lapɨkuk walañgot nɨm. Wɨn endɨ Kunum Yambatta “Bepna” eñguk, walɨ en tɨmbɨmbi, endɨ Kunum Yambat gɨt tuopset noñgan tɨñgukta tɨmbi wɨlɨ kɨmbektok telak lonjɨñgɨlɨñ.
19 Tɨmbi Yesulɨ ñɨndɨñ tambane enguk, “Manda et walɨ biañgan sɨnɨk. Tɨmbi ñɨndɨñgot sanba: nak Kunum Yambattok Nɨñañdɨ natnalok nanandɨnala nepek no tɨmbettok tuop nɨm. Tambo nokok Bepnalɨ nepek nek tɨmbɨmbi kalet, wɨngot gumañ tɨmbet. Wɨn Beptɨ nepek nek pa tɨlak, wɨndɨñgangot nak endok Nɨñañdɨ pa tɨlet. 20 Tɨmbi endɨ gɨnañlɨ nep kasɨlembi, enlok ep tɨndɨn gɨtɨk wɨn daut namum kañbi pa tɨlet. Tɨmbi sɨndɨ ka-sɨlɨkñembi, nanandɨ kena tɨnelɨñdok, endɨ kundit gɨtikñin daut namum kañbi tɨmbetat, tɨmbi walɨ kundit damañgan tɨñgut wɨn makle tɨnekalɨñ.
21 Wɨn ñɨndɨñ: Bepnalɨ ama kɨmnan nanin ep tɨmbɨ mɨlalɨmbi, kuñgu emlak, wɨndɨñgangot nak endok Nɨñañlɨ bo ama ninda kuñgu emepi nandɨlet enda emlet. 22 Tɨmbi wɨngot nɨm. Beptɨ ama no nɨm yambɨ-danlak. Tambo amalɨ kuñgulok ba kɨmkɨmlok wɨn eu taletale kena wɨn Beptɨ nokok kɨtnanan kɨmɨt-taleñguk. 23 Wɨn kusei ñɨndɨñda: endɨ enda kot gɨñgɨt mañ gɨtɨktɨ nak Nɨñañda wɨndɨñgangot kot gɨñgɨt namnelɨñdok nandɨlak. No en gɨñgɨnembi, nak Nɨñan kot gɨñgɨt nɨm namlak, endɨ Bep nanɨ-mukuk enda bo kot gɨñgɨt nɨm pa mɨlak. 24 Wɨn biañgan sɨnɨk.
Tɨmbi ñɨndɨñ sanba nandɨwɨt: nin endɨ nokok mandana kɨmɨt-klembi, Bep nanɨ-mukuk en nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨlak, endɨ kuñgu taletalen nɨmnat wɨn ikan palmɨlak. Wɨn endɨ damañgan kɨmlok gɨñgɨt kuñguk, gan kuñgu sɨsɨnɨk wolok gɨñgɨt ikan indambi kulak, tɨmbi yomɨnlok kɨnjan tambon nɨm ombɨ-tɨkeukak. 25 Manda walɨ biañgan sɨnɨk.
Tɨmbi nak ñɨndɨñ sanlet: nain indaup tɨlak wolonda amatam endok gɨnañjɨ tip kɨmkɨmɨn endɨ nak Kunum Yambattok Nɨñañ nokok mandana nandɨnekalɨñ. Biañgan ñak, nain wɨn ikan indak, tɨmbi mandana nandɨ-dasiañdɨ papat kwambɨñgan kunekalɨñ. 26 Wɨn kusei ñɨndɨñda: nokok Bepna en kuñgu molomdɨ amatam ep tɨmbɨ kaiktaumbi, kuñgu ememlok gembɨn palmɨlakta, tɨmbi nak endok Nɨñañdɨ wɨndɨñgangot tɨmbettok endɨ gembɨn wɨn naka bo namguk. 27 Tɨmbi nak Ama Sɨsɨnɨkta tɨmbi endɨ nak amatam yambɨ-danbettok ikan nanbɨ taleumbi, endɨ kuñgulok ba kɨmkɨmlok manda wɨn nak ewa taleukak.
28 Sɨndɨ wala nanandɨ kena nombo nɨm tɨnekalɨñ, wɨn kusei ñɨndɨñda: nain indaukak wolonda sembɨsembɨn gɨtɨk endɨ nokok mana malap nandɨmbi, 29 sumjɨ binekalɨñ, wɨn kɨndem tɨndɨ endɨ mɨlapi, kuñgu kwambɨñ kunekalɨñ, tɨmbi kolan tɨndɨ endɨ mɨlapi, nak mandanjɨ ewa taleumbi, endɨ kolanjɨlok tambon ombɨ-tɨkenekalɨñ. 30 Nak natnalok nanandɨnala nepek no tɨmbeptok tuop nɨm. Wɨn Bepnalɨ nɨtek nanlak, wolok tuopgan nak amatam pa yambɨ-danɨ tɨlet. Tɨmbi nak telak dɨndɨm plon yambɨ-danɨ tɨlet, wɨn kusei ñɨndɨñda: nak natnalok nanandɨna nɨm kɨmɨt-klelet, tambo Bep nanɨ-mukuk endok man tañgonembi kɨmɨt-klelet.”
Yesulok kusal tɨmbɨ inda-dakleuktok asup patak
31 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi, ama biesɨla enguk, “Tɨkap nak noñganlɨñgot natnalok kusatna e-daklewamda, sɨndɨ wala nandum biañgan nɨm tɨlak. 32 Gan kusatna e-daklelok no patak, wɨn Bepna en wakan. Tɨmbi nak ñɨndɨñ nandɨ-daklelet: endɨ manda nokok plon elak walɨ biañgan sɨnɨk tɨlak.
33 Tɨmbi sɨnɨ nokok kusatna tɨmbɨ inda-daklenelɨñdok ama enɨ-mulɨmbi, endɨ Yoane tuk i-sem-i-semloñ ñam nɨ-nandɨñgɨlɨñ, wolonda Yoanelɨ kusatna sɨsɨnɨk wɨn sanɨ-dakleñguk. 34 Natna kusatna inda-dakleuktok endok ba ama nolok mandan plon nɨm panjañganelet, ganmek sɨndɨ Yoanelok mandan nandɨ-dasiumbi, Kunum Yambattɨ kolanjɨlok kɨnjannan nanin sapma tɨkeuktok nak Yoanelok mandan wɨn sanɨ-kaikta tɨlet. 35 Sipalaktɨ duapi kolɨ salelak, wɨndɨñgan Yoanelɨ nokok kusatna tɨmbɨ sale-samumbi, sɨnɨ nain dumangan endok mandanla tɨmbi nandɨ-koñgomnat sɨlɨsɨlɨ wopumgan tɨñgɨlɨñ.
36 Kusatna tɨmba inda-dakleuktok nepek no pat-namlak, tɨmbi walɨ Yoanelok mandan maklelak. Wɨn nokok Bepnalɨ nak kena tɨmba taleuktok namguk, wɨn nak kundit pa tɨlet, walɨ wakan endɨ nak nanɨ-mulɨmbi indañgut wɨn tɨmbɨ inda-daklelak.
37 Tɨmbi wɨngot nɨm. Bepna nanɨ-mukuk endɨ bo kusatna tɨmbɨ inda-daklelak. Sɨndɨ nain nola endok man malap nɨm nandɨñgɨlɨñ, ba endok walan nɨm kañgɨlɨñ. 38 Tɨmbi endok mandan sɨndok gɨnañjɨ gɨnañ nɨm nandɨ-dasium patak, wɨn kusei ñɨndɨñda: endɨ nak wakan nanɨ-mulɨmbi indañgut, ganmek sɨndɨ nokok mandana nɨm nandɨ-kwambɨñ dañ.
39 Sɨndɨ kuñgu taletalen nɨmnat wolok telak wɨn manda youyoulɨn gɨnañ tɨmbɨ inda-samektok nandañda tɨmbi manda wɨn pinat-lonjɨ kena pa tɨ-kɨliñ eañ, tɨmbi manda walɨ wakan nokok kusatna eu daklelak, 40 gañgan sɨndɨ gɨñgɨnembi, nak sep tɨmba pañgɨtaumbi, kuñgu sɨsɨnɨk wɨn kasɨlenelɨñdok nokoñ nɨm pa bañ.
41 Amalɨ kot gɨñgɨt namañ ba nɨm namañ, nak wala nandɨ-koñgom nɨm pa tɨlet. 42 Gan sɨndok kandañla wɨndɨñ nɨm. Nak nandɨ-kɨliñ tɨ-sambi, sambɨ-nandɨ-daklelet, wɨn sɨndok gɨnañjɨlɨ Kunum Yambat nɨm kasɨleañ. 43 Neta, nokok Bepnalɨ nanɨ-mulɨmbi, endok kɨnjannan sɨndoñ bɨñgut, ganmek sɨndɨ siñgi wɨwɨt pa tɨ-namañ. Gan tɨkap ama nolɨ enlok nanandɨnla sɨndoñ bɨlakta, sɨndɨ not pa tɨñmañ. 44 Sɨndɨ nosiilɨ kot gɨñgɨt samañ wala nandɨ-koñgom pa tañ, gan Kunum Yambat noñgan sɨnɨktɨ kot gɨñgɨt samektok sɨn gembɨ nɨm pa kokañ. Wɨndɨñda tɨmbi sɨndɨ nɨtek nokok mandana nandɨ-kwambɨñ danelɨñ?
45 Bepnalok dainan nindɨ sɨnɨk mandalɨ sep youpi sanɨ-kolaukak? Wɨn nak nɨm! Sɨndɨ wɨndɨñ nɨm nandɨ-namnekalɨñ. Wɨn ama sɨndɨ sep kɨmɨlektok nandɨ-kwambɨñ dañ, wɨn Mose en wakan mandalɨ sep youlekak! 46 Endɨ nokok plon manda youkuk, wala tɨmbi tɨkap sɨndɨ endok mandan nandɨ-kwambɨñ daumda, nokok mandana bo nandɨ-kwambɨñ danelɨñ. 47 Gan tɨkap sɨndɨ Moselɨ manda youkuk wɨn nɨm nandɨ-kwambɨñ dañda, nokok mandana nɨtek nandɨ-kwambɨñ danelɨñ?”
*5:2: Yama wolok sipsip yanañgɨlɨm lo-pɨt pa tɨñgɨlɨñ.
†5:2: Nandɨ-tale amalɨ eañ, wɨn tuk ban wɨn wopum sɨnɨk, amalɨ tɨndɨn, tɨmbi ban wɨn palandalɨ tambɨlɨmbi, tuktɨ tambon tambon pakɨmɨk, tɨmbi palandalɨ tuk ban wɨn ep kle-gɨmbut pakuk.
‡5:3-4: Nandɨ-tale ama dɨwɨndɨ manda kusip no gamañgot patak eañ. Wɨn ñɨndɨñ, “Endɨ tuk sasɨk tɨmbektok mandɨ-pakañgɨlɨñ. Wɨn kusei ñɨndɨñda: nain no ba nola Wopumdok eñalo nolɨ tuknan pɨmbi, tuk tɨmbɨ sasɨk tɨñguk, tɨmbi nin endɨ tuk gɨnañ dama pɨlɨñguk endɨñgot jɨmbat wɨn ba wɨn inda-semguk walɨ tale-semlɨñguk.”