1 Sabat patnandɨ nain nola Yesulɨ plaua mɨnjɨp kenanan dɨkñe ñañɨlɨmbi, gwañgwañii en gɨta ñañgɨlɨñ endɨ plaua bien mep pañgɨpi, mɨnjɨp kaik nañgɨlɨñ. 2 Tɨmbi Falisi ama dɨwɨndɨ wɨn kañbi, nandum tuop nɨm tɨmbɨmbi engɨlɨñ, “Nɨtek tɨmbi sɨndɨ Sabattok endɨkñe manda wɨpi, kena nɨm tɨndɨlok elak wɨn tañ?”

3 Tɨmbi Yesulɨ tambane enguk, “Endɨkñe manda wɨwɨttok kandañ sɨndɨ Devit gɨta noliilɨ nanañ gawat palɨñɨlɨmbi, nɨtek tɨñguk wolok kasat wɨn nɨm pinap nandañ ba? 4 Endɨ Yambattok ilan lombi, plaua nanañ endok bi-ñɨmɨmɨn wɨn mepi nañguk. Endɨkñe mandalɨ elak wolok tuop nanañ wɨn tapma ama endɨñgot nanalok, gan Devittɨ wɨn joñgo mep nambi, noliila bo emumbi nañgɨlɨñ.”* Devittɨ endɨkñe manda wɨkuk, gañgan Yambattɨ gimbɨt nɨm tɨ-ñɨmɨñgukta tɨmbi Yesulɨ Falisi amalɨ enlok gwañgwañiila gimbɨt nɨm tɨ-semnelɨñdok eñguk. 5 Wɨndɨñ embi yousɨmbi enguk, “Nak Ama Sɨsɨnɨktɨ Sabat patnandɨ naindok molomda tɨmbi wolonda nek guma tɨndɨlok wɨn ewa talelak.”

6 Sabat patnandɨ nain no indaumbi, Yesulɨ it kiyau gɨnañ lombi, enɨ-daut tɨ-palɨñɨlɨmbi, ama no kii dɨndɨm dalandañguk endɨ bo wolok bɨm pakuk. 7 Tɨmbi Falisi gɨta endɨkñe manda nandɨ-tale ama endɨ Yesu kɨt yout tɨ-ñɨmnelɨñdok kusei lonjɨñgɨlɨñ, wɨndɨñda endɨ Yesulɨ Sabat patnandɨ nainnan ama no tɨmbɨ kɨndem dauk ba nɨm wolok ka-tuakɨlɨñ. 8 Gan Yesulɨ nanandɨnjɨ wɨn ka-nandɨmbi, ama kii dalandan wɨn kɨtɨ-ñɨmɨmbi nɨñguk, “Mɨlap bɨmbi, ñolok it!” Wɨndɨñ eumbi mɨlapi, dausɨnan ikuk. 9 Tɨmbi Yesulɨ enbi eñguk, “Nak ñɨndɨñ sanɨ-nandutet: Sabattok endɨkñe mandalɨ nek tɨneñdok nandɨ-nɨmlak - ama tɨmbɨ kɨndem dalok ba ama tɨmbɨ kolalok, kuñgun tɨke-kɨmɨttok ba tɨmbɨ kɨmlok?” Wɨndɨñ embi, 10 amatam wolok pakɨlɨñ yambɨ-ta-ña-talembi, ama kii dalandan ñɨndɨñ nɨñguk, “Kɨka kot suat” nɨmbɨmbi, wɨndɨñ tɨmbɨmbi, kiilɨ salaptambi, kɨndem dañguk.

11 Tɨmbi gimbɨt wopumdɨ ama biesɨlok gɨnañjɨ tokñeumbi, Yesu nɨtek tɨmbɨ kolanelɨñdok wala nɨsɨñgan e-nandɨ tɨñgɨlɨñ.

12 Nain wolonda Yesulɨ nɨmolo tɨmbepi kwet jañgɨnnan lombi, tim ombap Yambat nɨmolo tɨ-ñɨmɨñguk. 13 Kwet salaumbi, ama asup en kleañgɨlɨñ kɨtɨ-semum bɨumbi, endok boñgɨpsɨnan nanin ama 12got ep danbi, ‘enɨmumulɨn’ kot emguk. 14 Ama ep danguk endok kosɨ ñɨndɨñ: Simon (koi no Petlo kɨtɨñguk), tɨm kwayañ Andlu, Yakobo, Yoane, Filip, tɨm Batlomio, 15 Matayo, Tomas, tɨm Yakobo Alifaialok nɨñañ, tɨm Simon koi wɨn ‘Selot ama’ kɨtɨñgɨlɨñ, 16 tɨm Judas Yakobo nɨñañ, gɨta Judas Iskaliot, ama nin siñgi Yesu bola tɨ-ñɨmɨñguk.

17 Tɨmbi Yesulɨ gwañgwañii ep danguk en gɨta kwet jañgɨnnan nanin pɨmbi, kwet kɨmbat nolok tombɨmbi, gwañgwañii asupgan dɨwɨndɨ en gɨta wandɨñ pakɨlɨñ. Tɨmbi endɨñgot nɨm, wɨn amatam kɨmɨn wopum Judia kwet tuop nanin ba Jelusalem nanin, ba Tilo Sidon it kwet tɨpet tuk kimbɨñ baliliñ pakamɨknan nanin 18 endɨ Yesulɨ manda eumbi nandɨnelɨñdok ba jɨmbatsɨ ep kle-kot tɨ-semektok bɨ palɨmbi nandɨ-sembi, ama dɨwɨn yal kolandɨ mɨlap emguk wɨn bo ep tɨmbɨ kɨndem dañguk. 19 Tɨmbi amatam kɨmɨn wopum endɨ Yambattɨ Yesu gembɨ mɨumbi, amatam gɨtɨk ep tɨmbɨ kɨndem daumbi kañgɨlɨñ, wala tɨmbi endɨ tɨke-ka tɨnelɨñdok bañak lonjɨñgɨlɨñ.

20 Tɨmbi Yesulɨ gwañgwañiiloñ dei yambɨmbi, ñɨndɨñ enguk,

27 Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Mandana tɨkembi kuañ sɨnda ñɨndɨñ sanlet: sɨndɨ kanjɨksii gɨnañ kɨndem tɨ-sem-ta-kunekalɨñ, wɨn nandɨ-kola tɨ-samañ enda tɨ-kɨndekɨndem tɨ-sem-ta-kunekalɨñ, 28 yala tɨ-samañ enda gwɨlam tɨ-sem-ta-kunekalɨñ, kolan tɨ-samañ enda nɨmolo tɨ-sem-ta-kunekalɨñ.

29 Ama nolɨ bumga tambon wɨtakta, tambon bo wɨlektok tambane-ñɨmekañ. Ba nolɨ sauloñga galom tɨke-gamlakta, kiupɨñga bo bi-ñɨmɨumbi tɨkeukak. 30 Dɨk nepek nola ganɨ-nandɨ tañ enda emekañ, ba nolɨ nepenepeka galom mep gamlak ombɨ-gamektok nɨm nɨ-gɨñgɨneukañ. 31 Ep tɨndɨn gɨtɨk dɨk nandɨ-galk tambi, amatamdɨ dɨka wɨndɨñ tɨ-gamnelɨñdok nandɨ-semlañ, dɨk bo wɨndɨñgan tɨ-sem-ta-kuukañ.

32 Tɨkap dɨk amalɨ gɨnañ kɨndem tɨ-gamañ endañgot gɨnañ kɨndem tɨ-semɨñda, nekta Yambattɨ ganɨ-kɨndem dawɨk? Yom ama endɨ bo wɨndɨñgangot pa tañ, wɨn endɨ ama nin gɨnañ kɨndem tɨ-semlak enda gɨnañ kɨndem tɨ-ñɨmañ. 33 Ba tɨkap dɨk amalɨ kɨndem tɨ-gamañ endañgot kɨndem tɨ-semɨñda, nekta Yambattɨ ganɨ-kɨndem dawɨk? Yom ama endɨ bo wɨndɨñgangot pa tañ. 34 Ba tɨkap dɨk ama nindɨ tambon ombɨ-gamnelɨñdok tuop wɨn nandɨ-kwambɨñ dalañ endañgot emɨñda, nekta Yambattɨ ganɨ-kɨndem dawɨk? Yom ama endɨ bo yom amala nepek emañ, wɨn tambon wolok tuopgan ombɨ-semnelɨñdok wɨndɨñ pa tañ.

35 Nɨm, wɨndɨñ nɨm tɨlok. Tambo sɨndɨ kanjɨksɨ gɨnañ kɨndem gɨt kundit kɨndem tɨ-sembi, nepek tambon nɨmnat embi, ombɨ-samnelɨñdok nɨm pa mandɨnekalɨñ. Sɨndɨ wɨndɨñ tɨnekalɨñda, tuanjɨ wopum pat-samekak, tɨmbi sɨndɨ Besɨ Yambat Loloñ Sɨnɨk endok ep tɨndɨn klembi, wembe gwañgwañii kuañ wɨn inda-dakleukak. Neta, endɨ wakan ama kolan pa tañ ba sɨmba kɨndem manda nɨm pa eañ enda kɨndem pa tɨ-semlak. 36 Bepsɨlɨ amatam gɨnañ busuk tɨ-semlakta, wɨndɨñgangot sɨndɨ gɨnañ busuk tɨ-semnekalɨñ.

37 Sɨndɨ amatam enɨ-pɨ nɨm tɨ-kunekalɨñ, tɨmbi Yambattɨ wɨndɨñgangot sanɨ-pɨ nɨm tɨmbekak. Sɨndɨ amatam yom plon nɨm ep kɨmɨt tɨ-kunekalɨñ, tɨmbi Yambattɨ wɨndɨñgangot yom plon nɨm sep kɨmɨlekak. Sɨndɨ amatamdok yomjɨ bi-sem tɨ-kunekalɨñ, tɨmbi Yambattɨ bo yomjɨ bi-samekak. 38 Sɨndɨ amatam plap tɨ-sem tɨ-kunekalɨñ, tɨmbi Yambattɨ wɨndɨñgangot plap tɨ-samekak. Sɨndɨ plap tañ wolok tuop endɨ plap tɨ-sambi, nombo yousɨmbi, sam tokñe sɨnɨk taumbi, dɨwɨn lamɨp pɨukak. Nekta, sɨndɨ amala nɨtek tɨ-semañ, wolok tuopgan Yambattɨ sɨnda bo tɨ-samekak.”

39 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi, eyout manda ñɨndɨñ enguk, “Ama dai sipmɨsipmɨn endɨ nol no dai sipmɨsipmɨn gumañ nañgɨlek ba? Nɨm ya! Wɨn nɨset tɨpelat ban gɨnañ pɨndemɨk bek. 40 Gwañgwa no endɨ nɨndaulɨn nɨm maklelak, gan endɨ nandɨnandɨ kena tɨmbɨ taleumek, endɨ nɨndaulɨndok tuop indauk bek.

41 Nɨtek tɨmbi, dɨk nokalok dai gɨnañ kɨlɨkɨlɨk wɨn kalañ, gan dɨtnalok dauka gɨnañ komba bem patak wɨn nɨm ka-daklelañ? 42 Dɨk komba bem dauka gɨnañ patak wɨn nɨm kañbi, nɨtek nokala ñɨndɨñ nɨmbeñ, ‘Notna, nak dauka gɨnañ kɨlɨkɨlɨk patak wɨn klewa lambɨ-gamɨñ.’ Ama man mamben tɨpelat, dama dɨtnalok dauka gɨnañ komba bem patak wɨn kle kopmek, siñgi kandañ ka-dɨndɨm embi, nokaloñ dai gɨnañ kɨlɨkɨlɨk patak wɨn kɨndem kleu lambɨ-ñɨmek.

43 Komba kɨndem no endɨ bien kolan nɨm pa lalilak, wɨndɨñgangot komba kolan no endɨ bien kɨndem nɨm pa lalilak. 44 Komba walɨ nɨtein wɨn bienlɨ mek tɨmbɨ daklelak. Kuañgɨmdɨ bien mandañ sɨnɨk indaumbi tɨkelok ba? Ba gɨnjattɨ bien gip indaumbi tɨkelok ba? Nɨm ya! 45 Amalok kandañ wɨn wɨndɨñgot: nepek endok gɨnan tokñe patak walɨ wakan man gɨnañ lambumbi elak. Wolok tuop nepek kɨndem ama kɨndemlɨ gɨnan gɨnañ dasi-mɨñguk walɨ wakan bien kɨndem tɨmbɨ indalak, tɨmbi wɨndɨñgangot nepek kolan ama kolandɨ gɨnan gɨnañ dasi-mɨñguk walɨ wakan bien kolan tɨmbɨ indalak.

46 Nekta slakan ‘Wopumnɨ’ manjɨlɨñgot pa nanañ, gan manda sanlet wɨn nɨm tañgoneañ? 47 Ama no nokoñ bɨmbi, mandana tɨke kulak endɨ ama nɨtein wɨn sanɨ-daut tɨ-sametet. 48 Endɨ ama it kwambɨñ tɨñguk wandin. Endɨ it kɨndilɨñɨpi, ban ombap kɨndilɨm pɨumbi, ita mambɨ ilɨmbi, kawat ta kusei gɨnañ melɨ pɨumbi, gembɨnatgan youlɨ gɨlɨm da-taleñguk. Tɨmbi tuk gwam wopum indambi, it plon suañguk, gan endɨ tɨ-kɨndem dañgukta tɨmbi mɨnjulɨm, sasɨk nɨm tɨñguk. 49 Tɨmbi ama no mandana nandɨ-kɨmkɨmnelak endɨ ama it joñgonjoñgo kɨndikuk wandin. Endɨ it kɨndilɨñɨpi, ta plongan kɨmɨpi, joñgonjoñgo kɨndikuk. Tɨmbi tuk gwam wopumdɨ it wolok plon suambi mɨnjulɨmbi, platik sɨnɨk gɨlom pɨmbi lɨlɨme-taleñguk.”