Ama Sɨsɨnɨk Yesulok gwañgwañiilɨ nɨtek kuñgulok
10
Gwañgwañiilɨ kenanjɨ nɨtek tɨndɨlok elak
1 Siñgi Yesulɨ bɨndambo gwañgwa 70 enbɨ taleumbi, endɨ it kwelan ba kwet ñaup eñguk tuop wandɨñ gwañgwañiilɨ tɨpet tɨpet telak dama ñanelɨñdok enɨ-mupi, 2 ñɨndɨñ enguk, “Bien mepmeptok wɨn asup, gan kena tɨndɨlok ama wɨn lakat, wala tɨmbi sɨndɨ kena molom nɨmolo tɨ-ñɨmɨumbi, kena ama dɨwɨn ep tɨmbɨ indaumbi, kenan gɨnañ enɨ-mulɨmbi ñanekalɨñ. 3 Ñawɨt! Ñambi, ñɨndɨñ nandɨnekalɨñ: sɨndɨ sipsip nɨñañ wandin kamot moyen sañan endok boñgɨpsɨnan nak sanɨ-mulambi ña kunekalɨñ. 4 Sɨndɨ ñanepi, mɨnem wakɨt lɨk ba kesɨsɨ gwɨlap wɨn nɨm mep ñanekalɨñ. Tɨmbi telak plon ama yambɨmbi, manda manda nɨm tɨ-semnekalɨñ.
5 It nolok ba nolok lonepi, dama it wolok pakañ enda we sembi, ñɨndɨñ enɨnekalɨñ, ‘Busuk pat-samun.’ 6 Tɨkap busuk molom nolɨ it wolok kulakta, busuk mandanjɨlɨ enda gwɨlam tɨ-ñɨmekak. Tɨkap nɨmda, busuk mandanjɨ walɨ sɨnloñ undane bɨukak. 7 Sɨndɨ it pɨmbɨñ nɨm kunekalɨñ. Kena tɨndɨn ama enda tuan ombɨ-mɨlok, wala tɨmbi it lonekalɨñ wolokgot pipat-mɨlat tɨmbi, nanañ tuk sep towiumbi nanekalɨñ walɨ wakan tuanjɨ tɨlak.
8 It kwet nolok ña tombɨmbi sep tiañembi, nanañ samumbi nanekalɨñ. 9 Tɨmbi wandɨñ ama jɨmbatsɨat ep tɨmbɨ kɨndem dambi, wɨnasɨla ñɨndɨñ enɨ-tɨ-kunekalɨñ, ‘Yambattɨ indañgan sambɨ-dɨkñeuktok nainñɨn dumala-talelak.’ 10 Tɨmbi nain nola it kwet nolok ña tomñɨlɨmbi, sep tiañem not nɨm tɨ-samumbi, wolonda sɨndɨ ipakanan ñambi, ñɨndɨñ enɨnekalɨñ, 11 ‘Nɨtɨ sɨndok plap no nɨm tɨke ñamɨk, wɨn sɨndok kɨlɨkɨlɨksɨlɨ kesɨtnetnan galɨlak wɨn bo wɨp mamañendambi pɨumbi, sɨnlok pat-samekak. Ganmek sɨndɨ ñɨndɨñ nandɨwɨt: Yambattɨ indañgan sambɨ-dɨkñeuktok nainñɨn dumala-talelak.’ Sɨndɨ wɨnasɨla wɨndɨñ enɨnekalɨñ.*Wɨndɨñ tɨnelɨñda, wɨnasɨla ñɨndɨñ daut semnelɨñ: no en gwañgwalok mandanjɨ siñgi wɨt-semañ endɨ Yambatta siñgi wɨlmañ. 12 Nak ñɨndɨñ sanlet: tombon ombɨ-tɨketɨkelok nainnan amatam siñgi wɨt-samsamɨn endok tombonjɨlɨ kolan tɨndɨn Sodom it kwelan kuñgɨlɨñ endok tombonjɨ maklelak.
13 Kolasin gɨt Betsaida nasɨ sɨndɨ kilañmet! Yambattɨ salamɨlekak! Nak kundit gembɨnat asup sɨndok kandañ tɨñgut walɨ Tilo ba Sidon it kwelan indaumda, platik sɨnɨk wɨnasɨlɨ gɨnanjɨ tambanembi, blandok dasindasin dasimbi, kwɨlɨñ plon pipatnelɨñ.†Kolasin gɨt Betsaida nasi endɨ Juda amatam, Tilo gɨt Sidon nasi endɨ Judalok sambat nɨm. Gan sɨndɨ gɨnañjɨ nɨm tambaneñgɨlɨñ, 14 wala tɨmbi Yambattɨ amatam yambɨ-danbekak wolonda sɨndɨ tombon ombɨ-tɨkenekalɨñ walɨ Tilo gɨt Sidon nasi tombonjɨ makleukak. 15 Tɨmbi Kapaneam nasi, sɨndɨ ‘Yambattɨ kunum gɨnañ nɨp loukak’ wɨndɨñ nɨm nandɨnekalɨñ! Nɨm sɨnɨk, sɨndɨ jɨmbɨñ sep kolɨ pɨnekalɨñ.”‡Yesulɨ Kapaneam it kwelan kuñɨpi dou-mɨlat tɨñguk, gan wɨnasɨ asuptɨ nanandɨ-kɨlɨktɨ nɨm tɨ-ñɨmɨñgɨlɨñ.
16 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi, gwañgwañiila enguk, “No en mandanjɨ nandɨ-tɨke-kɨliñ eukak endɨ nokok mandana nandɨ-tɨke-kɨliñ eukak. Tɨmbi no en siñgi wɨt-samekak endɨ naka siñgi wɨt-namekak. Gan no en naka siñgi wɨt-namekak endɨ Yambatta siñgi wɨlɨmekak, wɨn Yambat nindɨ nak nanɨ-mukuk enda siñgi wɨlɨmekak.”
17 Tɨmbi gwañgwa 70 Yesulɨ kena tɨndɨlok enɨ-mukuk endɨ sɨlɨsɨlɨ plon undane bɨmbi nɨmbi eñgɨlɨñ, “Wopum, nɨndɨ ñambi, dɨkok koka plon kena tɨnambi, yalɨ kolan endɨ bo mandanɨ pa tañgoneañ yañ!” 18 Eumbi enguk, “Nak Satandɨ pɨumbi ka-tuakut wɨn pɨsapɨsattɨ kunum gɨnañ nanin pɨlak wandin. 19 Nandañ: sɨndɨ malet ba kauñ ep yalinelɨñdok ba kanjɨknɨ Satan endok gembɨn gɨtɨk tɨke-pɨ yalinelɨñdok nak ikan gembɨ sam-taleñgut pat-samlak, wala tɨmbi nepek nolɨ sep tɨmbɨ kolauktok tuop nɨm. 20 Gañgan sɨndɨ yal kolandɨ manjɨ tañgoneañ wala sɨlɨsɨlɨ nɨm tɨnekalɨñ. Nɨm. Sɨndok kosɨ kunumdok kot sambat gɨnañ youyoulɨn patak wala mek nandɨ-koñgom tɨnekalɨñ.”
21 Nain wolonda Dɨndɨm Woñdɨ Yesulok gɨnannan sɨlɨsɨlɨ wopum tɨmbɨ tokñe-ñɨmumbi, ñɨndɨñ eñguk, “Bep, kunum kwet molom, nak ñɨndɨñda ganɨ-kɨndem dalet: dɨk nanandɨñga ama nanandɨnjɨat ba nandɨ-daklenjɨat enda kɨmɨsembɨñguñ, wandingan embi wɨn amatam nanandɨnjɨ nɨmnat enda tɨmbɨ dakle-semguñ. Biañgan sɨnɨk, Bep, dɨk wɨndɨñ tɨmbepi nandɨñguñ tuop tɨñguñ.” 22 Tɨmbi amatamda ñɨndɨñ enguk, “Bepnalɨ gembɨn ba nanandɨn gɨtɨk wɨn naka nam-taleñguk. En noñganlɨñgot nak Nɨñañ nɨtein wɨn nandɨ-namlak. Tɨmbi nak wakɨt ama nin nak ep kasɨlembi, Bep daut semlet nɨndɨñgot Bep en nɨtein wɨn nandɨ-ñɨmamɨñ.”
23 Yesulɨ gwañgwañii gɨta nɨsɨñgan palɨñɨlɨmbi, ñɨndɨñ enguk, “Amatam nindɨ nepek sɨndɨ kañ wolok tuop dausɨlɨ kañ endɨ amatam dɨwɨn yapma kle-pakañ. 24 Kusei ñɨndɨñda wɨndɨñ sanlet: plofet ama gɨta ama wapmañ damañgan kuñgɨlɨñ asuptɨ nepek sɨndɨ kañ wɨn kanepi nandɨ-koñgom tɨñgɨlɨñ, gan endɨ nɨm kañgɨlɨñ, ba manda sɨndɨ nandañ wɨn nandɨnepi nandɨ-koñgom tɨñgɨlɨñ, gan endɨ nɨm nandɨñgɨlɨñ.”
Samalia amalɨ ama no not tɨ-ñɨmɨñguk wɨndɨñgan gɨnañ busuk tɨ-kulok
25 Nain nola endɨkñe manda nandɨ-tale ama nolɨ Yesuloñ bɨ indambi, Yesulok nanandɨn ka-nanduktok e-ka tɨmbi nɨñguk, “Endaut, nak nɨtek tɨmbi, kuñgu taletalen nɨmnat wɨn kasɨlewɨt?” 26 Eumbi nɨ-nandɨmbi eñguk, “Endɨkñe manda nɨtek youyoulɨn patak? Wɨn nɨnɨmbɨm nandɨna.” 27 Eumbi, ñɨn tambane nɨñguk, “Dɨk gɨnañga ba gɨnañga tip, gembɨñga ba nanandɨñga wɨn Wopum Yambatka endok gɨtɨk bi-ñɨm-taleumbi palmekak. Tɨmbi dɨtnala nandɨlañ, wɨndɨñgangot nokala nandɨ-ñɨmekañ.”✡Lo 6:5, Wok Pris 19:18 28 Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ nɨñguk, “Manda wɨn tambane elañ wɨn dɨndɨm sɨnɨk. Dɨk wɨndɨñgan tɨ-ta-kulañda, kuñgu kwambɨñ pakamekak.”
29 Tɨmbi ama walɨ ‘Endɨkñe manda kɨmɨt-kle-taleñgut’ wɨndɨñ inda-dakleuktok Yesula ñɨndɨñ nɨ-nandɨmbi eñguk, “Tɨmbi ninda nandɨwambi, notna tɨmbekak?” 30 Eumbi, Yesulɨ tambane eyout manda no ñɨndɨñ eñguk, “Ama nolɨ Jelusalem nanin Jeliko it kwelan pɨm ñaupi, telaknan ñañɨpi, ama piñdasɨ endok kɨsɨnan loñguk. Loumbi wɨpi, dasindasin gɨt kwɨlɨkwɨlɨ gɨtɨkan lom tɨke-ñɨm talembi, ama en kak bim ñaumbi, kɨmbepi tɨ pakuk. 31 Palɨñɨlɨmbi, ñɨndɨñ indañguk: tapma ama nolɨ telak wolokgan pɨm ñambi ka-kɨmnembi, giñgiñgan ñambi, makle ñañguk. 32 Ñaumbi, tapma ittok kena ama nolɨ bo wolok bɨ tomguk endɨ wɨndɨñgangot ka-kɨmnembi, giñgiñgan ñambi, makle ñañguk. 33 Gan ama Samalia nanin no telak wolokgan ñañguk endɨ ama wɨn pakuknan bɨ sua kañbi, blan tɨ-ñɨmbi, 34 endoñnan ñambi, wandan wɨn tuk galkñat wakɨt wain tuktɨ wɨlɨpi tɨmɨlɨmɨñguk. Tɨ-talembi, enlok doñki plon kɨmɨlɨm loumbi nañgɨp ñambi, patnandɨ ilan kɨmɨpi ka-dɨkñeñguk. 35 Salaumbi kañɨp ñaupi, kena nain tɨpet wolok tuan mɨnem jimbi, patnandɨ it molom mɨmbi, ñɨndɨñ nɨñguk, ‘Dɨk ama ñɨn ka-dɨkñeukañ, tɨmbi mɨnem gamlet walɨ nain nɨtepektok tuop. Makleukakta, siñgi undane bɨmbi, yousɨmbi gametat.’ ”
36 Yesulɨ wɨndɨñ embi, endɨkñe manda nandɨ-tale ama nɨ-nandɨmbi eñguk, “Ama tɨpet gɨt no endɨ ama nin piñdasɨlok kɨsɨnan loñguk wɨn kañgɨlɨñ. Dɨk nɨtek nandɨlañ, endoñnan nanin ama nin endɨ ama wolok nol sɨnɨk indalak?” 37 Eumbi nɨñguk, “Gɨnañ busuk tɨ-ñɨmɨñguk en.” Tɨmbi Yesulɨ nɨñguk, “Dɨk bo ñambi, wɨndɨñgangot tɨ-kuukañ.”
Malialɨ Wopumdok mandan nandɨñguk wɨndɨñ tɨlok
38 Tɨmbi Yesulɨ gwañgwañii gɨt Jelusalem ñanepi, telaknan ñañɨpi, it kwet nolok tombɨmbi, tam no koi Mata endɨ ilnan nɨ-tiañeumbi loñguk. 39 Loumbi, Matalok dalañ koi Malia endɨ Wopumdok kesiinan bɨ pipapi, mandan nandɨ-pakuk. 40 Gan Mata endɨla nanañ neknek tɨ-jumupi, glimona tɨmbi, Yesuloñ indambi nɨ-ñombɨmbi nɨñguk, “Wopum. Dalana nambiumbi, natnañgan nanañ tɨ-jumut kena tɨlet. Dɨk wala nɨm nandɨlañ ba? Nɨmbɨm bɨm, nep kɨmɨlɨn.” 41 Eumbi, Wopumdɨ tambane nɨñguk, “Mata Mata. Dɨk nepek asuptok nandɨ-bendɨ wopum tɨmbi, gɨnañga mɨlatalak, 42 gan dɨk nepek noñgangotta tɨpɨkalañ. Malia endɨla wɨn ep tɨndɨ kɨndem kasɨlelak wɨn nɨm apma tɨkelok.
*10:11: Wɨndɨñ tɨnelɨñda, wɨnasɨla ñɨndɨñ daut semnelɨñ: no en gwañgwalok mandanjɨ siñgi wɨt-semañ endɨ Yambatta siñgi wɨlmañ.
†10:13: Kolasin gɨt Betsaida nasi endɨ Juda amatam, Tilo gɨt Sidon nasi endɨ Judalok sambat nɨm.
‡10:15: Yesulɨ Kapaneam it kwelan kuñɨpi dou-mɨlat tɨñguk, gan wɨnasɨ asuptɨ nanandɨ-kɨlɨktɨ nɨm tɨ-ñɨmɨñgɨlɨñ.
✡10:27: Lo 6:5, Wok Pris 19:18