6
Jesudi Falisi heki Sabat diniŋ mede tubu-udaneeŋ yeniŋguk
(Matiyu 12:1-8; Mak 2:23-28)
Sabat foloŋ Jesu adi mihiŋiye dut wit fiye gineŋ talik ugiŋ. Uŋila mihiŋiyedi wit folooŋ wootitiila fagihiŋa kaipmuŋ nagiŋ. Kaŋ Falisi heki adi yabune tuwot mu tubune yenintoŋa indiŋ yeniŋgiŋ, “Yodoko Medenikdi Sabat foloŋ kwanai mu titiŋdok yolak kaŋ hidi maŋgoŋde unduŋ tiiŋ?”
Unduŋ yobune Jesudibo yeniŋguk, “Hidi Dewit tiŋa meŋiyedi map nadiŋa tigiŋ u mube kunali nadiiŋ? Dewit adi wooŋ Bepaŋ’walaŋ Siloŋyotneŋ fooŋ Bepaŋdok belet uŋgoniŋ yoŋa kamegiŋ u tiŋa naaŋ meŋiye yembune nagiŋ. Kaŋ Yodoko Medenikdi unduŋ mu titiŋdok yoŋit, adi Siloŋyot diniŋ talitimeŋdi hogok nanaŋdok yoŋit.”
Tiŋa tomboyoula indiŋ yeniŋguk, “Unduŋ doktiŋa Me Kobumuŋ adi Sabat maaŋ kadokolak.”
Jesudi Sabat foloŋ me niŋ kohoŋ kumuŋ tubukedebaguk
(Matiyu 12:9-14; Mak 3:1-6)
Sabat noli foloŋ Jesu adi Judahi’walaŋ bopyotneŋ fooŋ Mede Momooŋ yoyo tuguk kaŋ me niŋ kohoŋ didimeniŋ kumuŋ tuguk adi uŋgoŋ ikuk. Kaŋ Falisi tiŋa Yodoko Mede hinale heki adi Jesudi Sabat foloŋ nebek nenobu tubukedebaune kaŋ mede gineŋ kameŋdok yoŋa yamaŋgoŋ ila kakuwakiŋ.
Kaŋ Jesu adi nadinadihik u kanadiŋa me kohoŋ kadakaniŋ u niŋguk, “Pilali iŋgoŋ labeŋ.” Unduŋ niŋguk kaŋ me u pilali yakuk kaŋ metam yeniŋguk, “Nu yonadi niŋ tibit. Yodoko Medenikdi Sabat foloŋ dediŋ titiŋdok yolak? Meeniŋ yehitubu-lodadok be yehitubu-kadakadok yolak? Be meeniŋ hatihatihik tomboyouyemdok be yehitubu-kadakayemdok yolak?”
10 Unduŋ yoŋa metam uŋoŋ ikiŋ yabudapmaaŋ me kohoŋ kumuŋ niŋguk, “Kohoge kihiwaleŋ.” Nimbune kohoŋ kihiwalune utumbahinakaguk.
11 Kaŋ Falisi heki adi kwihitaŋgoŋ hinek nadiŋa Jesu dediŋ timindok u nehi uŋgoŋ yonadigiŋ.
Jesudi mihiŋiye 12 yehikahileeŋ yehidaneguk
(Matiyu 10:1-4; Mak 3:13-19)
12 Nai uŋaniŋ Jesu adi kweboboe niŋ foloŋ looŋ timiŋ Bepaŋ ninadi kwanai hogok ha-timilune heleguk. 13 Kaŋ haniŋ metam Jesu keleyagiŋ yenimbu buŋa bopneune me 12 yehidaneeŋ wohik Aposel yeniŋguk. 14 Me yehidane tuguk wohik indiŋ: Saimon (wou noli Pita), agaŋ kwayaŋ Endulu, Jems, Jon, Filip, agaŋ Batolomi 15 Matiyu, Tomas, agaŋ Jems Alifiya mihiŋiŋ, agaŋ Saimon Selot, 16 eŋ Judas Jems mihiŋiŋ, tiŋa Judas Kaliotniŋ, adi kougoŋ hatigene Jesu memik kohohik foloŋ kameguk.
Jesu’walaŋ saŋiniŋŋiŋdi metam fee yehitubu-kedebaguk
(Matiyu 4:23-25)
17 Jesu adi unduŋ tiŋa mihiŋiye dut kwet gutuneŋ fooŋ metamŋiye fee gut hatilune metam Judiyahi, Jelusalemhi, tiŋa ime gagayeŋ Taiya dut Saidonhi 18 adi Jesu medeŋiŋ nadiune yagit mebimebihinit yehitubu-kedebadok yoŋa bugiŋ.
Jesudi metam yabaphinit yehitubu-kedebaguk 19 tiŋa saŋiniŋŋiŋdi metam hogohogok yehitubu-kedebaguk doktiŋa metam feegoŋ nehi wehemila kedebadok gigine tigiŋ.
Jesudi metam fofoŋhinit mede yeniŋkiliti tiŋa mute mede yeniŋguk
(Matiyu 5:1-12)
20 Jesudi metam yabuŋa indiŋ yoguk,
“Metam nai indinde fiyewakahi hatiiŋ, hidi Bepaŋdi kahaŋ tihamulak. Hatihati Uŋgoniŋ adi’walaŋ hebeŋ gineŋ hatak u hiditok gigit, wendoktiŋa hiditok adi nadiwene utumba tilak.
21 “Metam nai indinde map tiiŋ, hidi Bepaŋdi kahaŋ tihambune kougoŋ natoki tineeŋ. Wendoktiŋa hiditok adi nadiwene utumba tilak.
“Metam nai indinde kobulabulaye tiiŋ, hidi Bepaŋdi kahaŋ tihambune kougoŋ nadifooŋ gege tineeŋ. Wendoktiŋa hiditok adi nadiwene utumba tilak.
22 “Hidi Me Kobumuŋ’walaŋ mede tiloloŋ tubune me nolidi habukwihitaaŋ hehikelekut tiŋa hanimpekit tineeŋ wendok nadibedi mu tineeŋ. Bepaŋdi kahaŋ tihambaak doktiŋa habunadiwene utumba tilak.
23 “Metam nemek undihi tihamneeŋ wondok nadibedi mu tineeŋ. Hidi kougoŋ kibikoŋ kunum gineŋ moŋgotneeŋ wondok nadifo tineŋ. Me unduŋ tiiŋ heki adi koom papahiyedi polofet hekidok undugoŋ tiyemagiŋ.”
24 Unduŋ yoŋa mute mede indiŋ yoguk, “Me muneeŋ bomboŋhinit hidi hatihati kulemaŋ agaŋ hatiiŋ doktiŋa habunadiwe tuwot mu tilak. 25 Me kobuk nai indidegoŋ natoki tiiŋ hidi kougoŋ map tineeŋ doktiŋa habunadiwe tuwot mu tilak. Me gegeham tiiŋ hidi malabumuŋ wapum hinek tubumintaaŋ kobulabulaye tineeŋ doktiŋa habunadiwe tuwot mu tilak.
26 “Me metamdi haniutumba tiiŋ hidi habunadiwe tuwot mu tilak. Koom papahiyedi polofet yalayalaŋ hekidok undugoŋ hinek tiyemagiŋ. Unduŋ dokti nadinadiŋale hatineeŋ.”
Jesudi memikniye welenikdi yabukahileeŋ menot tiyemdok yoguk
(Matiyu 5:38-48; 7:12)
27 “Metam medene nadiiŋ hidi indiŋ hanilat. Memikhiye yabukahileeŋ menot tiyemaneeŋ, tiŋa me habukwihita tiiŋ maaŋ undugoŋ momooŋ tiyemaneeŋ. 28 Me mede kadakaniŋ haniiŋ u not tiyemaneeŋ tiŋa me momooŋ mu tihamiiŋ aditok Bepaŋ ninadiyaneeŋ. 29 Nebek niŋ fauge foloŋ ulune kaŋ fambekeneŋ kotigoŋ fauge fukuniŋ maaŋ mimbune utuwaak. Be nebek niŋ dahidahi wahiniŋ golom tubune kaŋ dahidahi hinek* Dahidahi wahiniŋ u saketdok yolak. Eŋ dahidahi hinek adi siŋgilis wendok yolak. maaŋ kwihimiluwaaŋ. 30 Metam neeŋdi nemek niŋdok ganimbune u kedem miluwaaŋ, tiŋa nebek niŋdi nemek du’walaŋ golom beune kaŋ koti gamdok mu niluwaaŋ. 31 Metam nolidi titiŋ dediniŋ tihamdok nadiiŋ, undugoŋ hinek hidi maaŋ aditok tiyemaneeŋ.
32 “Hidi metam kibi momooŋ tihamiiŋ aditok hogok kibibo momooŋ nobu tiyemiŋa kahaŋ deti moŋgotneŋ? Me kadakaniŋhinit adi undugoŋ metam nolidi nadiyemiiŋ u kibimaaŋ undugoŋ tiyemiiŋ. 33 Tiŋa hidi metam momooŋ tihamiiŋ hekidok hogok kibimaaŋ momooŋ tiyemiŋa kahaŋ deti moŋgotneŋ? Metam kadakaniŋ titiŋ adi undugoŋ tiiŋ. 34 Tiŋa hidi nemek niŋ metam yembune kotigoŋ hamdok nadiŋa yemiiŋ aditok hogok yemiŋa kahaŋ detiŋa moŋgokaneeŋ? Me kadakaniŋhinit adi maaŋ nemek me nolidok yemiŋa undihigoŋ moŋgotdok nadiiŋ.
35 “Unduŋ adi mu taneeŋ, hidi adi memikhiyedok nadiyemiŋa momooŋ tiyemiŋa nemek yemaneeŋ u toboniŋ moŋgotdok mu nadiyaneeŋ, kibikoŋ adi kougoŋ moŋgotneeŋ, tiŋa Bepaŋ Loloŋnit’walaŋ wapmihi tineeŋ. Tiŋa metam noli mu nadimiiŋ be metam kadakahi u maaŋ momooŋ tiyemulak. 36 Unduŋ doktiŋa hidi Behikdi welekulema ha-tilak undugoŋ hidi maaŋ metam welehikdi hinek yabukahileeŋ welekulema tiyemaneeŋ.”
Welekulemanit hatiŋa yom bibiŋ taneeŋ
(Matiyu 7:1-5)
37 “Hidi metam yomhikdok kibikoŋ tiyemdok mede mu yodapmayaneeŋ kaŋ Bepaŋdibo kibi hide’walaŋ yomhikdok kibikoŋ tihamdok mede mu yodapmawaak. Tiŋa undugoŋ hidi meeniŋ yomhinit yenisilone mu tiyaneeŋ kaŋ Bepaŋdi maaŋ undugoŋ hide mu hanisilonewaak. Unduŋ doktiŋa hidi me noli’walaŋ kadakaniŋhik biyembune kedem Bepaŋdi hidi’walaŋ kadakaniŋhik maaŋ bihamuluwaak.
38 “Tiŋa hidi metam noli nemenemek yemaneeŋ kaŋ Bepaŋdi kibibo hamuluwaak. Iŋgoŋ hidi metam nolidok dediniŋgoŋ yemaneeŋ kaŋ Bepaŋ adi u kaŋ kabe-kalakapmeeŋ wapumgoŋ hamuluwaak.”
39 Unduŋ yeniŋa yoyout mede indiŋ yeniŋguk, “Me niŋ dawi sipmakaŋ adi noliŋiŋ tuwot mu nagila talik nindidimeeŋ udemek. Unduŋ tiŋa wooŋ adi ham gineŋ noŋgoŋ mademek. 40 Be pepayot wapmihi niŋdi hinaleŋiŋ kalakapme mu tilak, iŋgoŋ pepayot wapmihi adi pepayothik fodapmaaŋ mindaŋ hinale dut noŋgonoŋgoŋ tiiŋ.
41 “Du maŋgoŋde noke dawi gineŋ figifigi kaŋ da’walaŋ dauge gineŋ kwet muŋ wapum fooŋ ihelak u mu kadakalelaŋ? 42 Kwet muŋ wapum dauge gineŋ ihelune noke indiŋ detiŋa nimbeŋ: ‘Notne nadiune figifigi dauge gineŋ ihelak u tukulit.’ Yalaŋ-me du! Da’walaŋ dauge gineŋ kwet muŋ wapum itak u timeŋ tukulaŋa diwedakaleeŋ kedem noke’walaŋ dawi gineŋ figifigi u kaŋ tukulimimbeŋ.”
Bem dediniŋgoŋ yetiiŋ adi folooŋ undiniŋgoŋ mintalak
(Matiyu 7:17-20; 12:34-35)
43 “Bem fofooŋ foloŋ mindipmuŋ hogoli mu mintaiŋ, be bem hogoli foloŋ mindipmuŋ fofooŋ mu mintaiŋ. 44 Bem hogohogok kiliki mintaiŋ u agaŋ nadiyam. Hidi bim u ŋaso foloŋ mu youyapmaiŋ, be kopi u haut foloŋ mu tomiiŋ. Jesudi bem kilik fofooŋ yendok wain eŋ fik yoguk. 45 Unduŋ doktiŋa me momooŋ adi weleŋ gineŋ nemek momooŋ hatak u miŋgoŋ yobihitak, eŋ me hogoli adi weleŋ maaneŋ nemek hogoli hatak u miŋgoŋ yobihiletik. Nemenemek welehik maaneŋ ikiiŋ u folooŋ mahikdi eŋ namandahik foloŋ yobihikiiŋ.”
Yot mamaŋ diniŋ mede
(Matiyu 7:24-27)
46 “Wapumne, Wapumne naniiŋ, hidi maŋgoŋde nu nemek titiŋdok hanilat u mu tiiŋ? 47 Metam hogohogok nu’walaŋkade buŋa medene nadiŋa keleŋ tiiŋ adi yadi indihi. 48 Me niŋ adi yot niŋ maguk, yot mawe kwet wenetafooŋ yot taka kawade foloŋ wenedaguk. U yot fafaŋeŋ maguk doktiŋa ime gabuŋ wapum buŋa yot foloŋ youkiŋgineeŋ uguk iŋgoŋ yot waliwali mu tuguk.
49 “Kaŋ me medene nadikabeleeŋ mu keleŋ tiiŋ adi indihi. Me niŋ adi yot kiŋ foloŋ maguk, kaŋ ime gabuŋ wapum buŋa yot foloŋ youkiŋgineune yot u maaŋ golomunumunuke tuguk. Me medene nadiŋa mu keleŋ tiiŋ adi undihi kuyoŋ.”

*6:29: Dahidahi wahiniŋ u saketdok yolak. Eŋ dahidahi hinek adi siŋgilis wendok yolak.

6:44: Jesudi bem kilik fofooŋ yendok wain eŋ fik yoguk.