1 Hayou malwoh kinhipwen, pe iyamulan King tahu Yisip inihinih tehe iro tine ngilse Ndran Nayil. 2 Pe inime hu mbulmwakau manandrtimou, ara huro ndran pe husa paingan pwaki ndran, pe huroyan ndromwindriu. Yihu mbulmwakau ara, ara husai iya, pe nombuwehu, ara imuh. 3 Pwen hu mbulmwakau manandrtimou i, ara husarayah mulan pe huro ndran husa paingan, pe yihu ara ndruwi-ndruwihu ko, pe sangihu ara imwiling. Yihu sa pe huro tine iyasura hu mbulmwakau para mamu, pe huro ngilse Ndran Nayil. 4 Pwen hu mbulmwakau mepo humwiling ara, ara huini topwe hu mbulmwakau mepo nombuwehu imuh pe isai ara. King inime nihinih ara ihipwen pe itine.

5 Pwen pe imatin porosih i pe inihinih paiwe. Pe inime pele mbuwa youyou manandrtikou ara hu masih huro wule pweye pele hakou o. Pe mbuwa youyou ara hupwai hiyan, pe hurayah namandran pe mwayih. 6 Pwen iyamulan hape yi, pe pele mbuwa youyou manandrtikou husarayah i; pe nimnim tahu pele mbuwa youyou ara, ara tehe ngandraha nohai iro kol pwosowen kintimwi hu masih kene. Pe huiki mbuwahu ara hurayah mendreheh o. 7 Pe pele mbuwa youyou mepo mendreheh masih ara, huro pe hundrimi hu mbuwa youyou mepo mbuwahu namandran. Pwen king ara itine pe ipahasaniy tehe inihinih.

8 Pwen mandroulang ara iro pe ilolohonge soyon iya. Pwen iyoh hu ndramat para lohonge hiyan para kol Yisip–yihu ndramat mepo ngara hu karakau. Pwen itiyani nihinih tan iya kili hu para yihu katiyaniy, hapeko hamou tahu kinlahiy para kitiyani ndroiyi nihinih tan pwi.

9 Pwen pe ndramat iro mu para yukiya wain ta king ipa, “Yo mepo andre kupohopoh kiya sehe melit ukose iya aliy. 10 Wou koluw ara ndrinam ilokuh to pe ta ndramat mepo para timwa ndrinanohun. Pwen pe aiki youlu ya pe youlu ro nondriya kou kili pohon tahu makundrayin mepo ngara kiro nimnim kiya nondriya seu tam. 11 Pwen ping sih yo pe yiy youlu nihinih, pe nihinih to ara handra pe atan ara handra. 12 Pe wihou hamou para Hipuruw ara irosura yowu. Yiy ara ndramat hamou ngara kiropo mbulen nondriya seu ata pohon tahu makundrayin . Pe youlu tiyani nihinih toulu, pe yiy itiyani ndroiyi nihinih isato pe ata ndramat para timwiya ndrinanohun ara. 13 Melit masih kinsarayah mannan tehe kintiyaniy kinsa kili youlu–tehe yo ara umui usa mbulyo, pe yiy ara hundruyani yiy.”

14 Pwen king ipwai iyatahu ndramat para poya mbulyan, pe huya wiri Yosep iro nondriya kou isa ngawan. Pwen Yosep irasingi yiy pe isuluye koiwen, pwen isa mbulmara king.

15 Pe king ipwai iya kili yiy ipa, “Yo ara unihinih pe kinlahi hamou para kitiyani meresaya nihinih to ara pwi. Yo ara uhulong tehe ngara wou ahalingi nihinih pe alahiy para aratiyani ndroiyin.”

16 Pwen Yosep ipa, “Yo ara kunlahiy para kumbusi hapesah pwi, hapeko Ngindrai opu ara andre kipwaingani topwe nihinih tam masih mepo ata lohonganiy.”

17 Pwen king ipa, “Yo unihinih pe unime utatine ngilse Ndran Nayil. 18 Pwen pe unime hu mbulmwakau manandrtimou, huro ndran pe husa paingan pwaki ndran pe huro yan ndromwindriu. Yihu mbulmwakau ara husai pe lalahayahu iya pe nombuwehu ara imuh. 19 Pwen hu mbulmwakau manandrtimou i husa paingan, ara ndruwi-ndruwihu ko pe sangihu ara imwiling. Yo ara kunoho nime hu mbulmwakau tehen tora koro Yisip pwi. 20 Pe hu mbulmwakau mepo ndruwi-ndruwihu ko ara huini hu mbulmwakau mepo nombuwehu imuh ara. 21 Hapeko iyamulan para huini hu topwei, kinlahi hamou para kiyirowei pwi; nimnim tahu ara iro manau nokuhu ko tehe mamu. Pwen usa tine.

22 Pe yo unihinih porosih i, pe unime pele mbuwa youyou manandrtikou ara hu masih huro wule pweye hakou o. Pe mbuwa youyou ara hupwai soyon, pe hurayah namandran pe mwayih. 23 Pwen iyamulan hape yi, pe pele mbuwa youyou manandrtikou isarayah i, pe nimnim tahu pele mbuwa youyou ara, ara tehe ngandraha nohai iro kol pwosowen kintimwi hu masih kene. 24 Pwen pe pele mbuwa youyou mepo mendreheh masih ara hundrimi hu mbuwa youyou mepo mbuwahu namandran.

Yo utiyani nihinih to aro iya kili hu ndramat para takau, hapeko hamou tahu kinlahiy para kitiyani ndroiyi nihinih to pwi.”

25 Pwen Yosep ipwai iyata king ipa, “Nihinih malndra kene ndroiyi hilu ara handra kopu. Ngindrai ara ipwainganiy isatam sehe melit yiy nakimbusiy. 26 Pe hu mbulmwakau manandrtimou hiyan ara iranonoyani hayou manandrtoyoh; pe hu pele mbuwa youyou manandrtikou hiyan ara tehen aliy opu. Nondriya nihinih malndra kene ara ipwaingani melit handra ko. 27 Pe hu mbulmwakau manandrtimou pe iyasura pele mbuwa youyou manandrtikou iro ngawan o, pe ngandraha nohai itimwiy hu, ara iranonoyani hayou manandrtoyoh andre mundruwai namandra-namandran kisarayah.

28 Kiya, tehe upwai satam–Ngindrai ara ipwainganiy isatam sehe melit yiy nakimbusiy. 29 Nondriya hayou manandrtoyoh ara, andre anandrinai kisarayah soyon iya kiro kol Yisip masih. 30 Hapeko kiyamulan, andre mundruwai namandra-namandran kisarayah nondriya hayou manandrtoyoh i; pe hu hayou isarayah hiyan mamu ara, andre koyumowu kimayit aliy. Mundruwai namandran ara andre kipwalngani kol pwan masih. 31 Yihu ndramat masih andre koyuhu kirut hu hayou hiyan kanna mepo anandrinai soyon iya isarayah iro aliy, paratesah, mundruwai namandran nakisarayah kamulan, ara nakirayah namandra-namandran iya pe andre kipwalngani kol masih. 32 Pe nihinih tam kinsarayah malndra ara, paratesah Ngindrai kinlohonganiy pwen tehe nakimbusiy, pe yiy andre kimbusiy ndrokonan. Pe iyinganiy tehe kindrou pwi melit ara andre kisarayah.

33 Pe mahapo ara, hiyan para wou aten hamou ndramat mepo lohongan hiyan, para kiro nimnim kiya kol namandran masih Yisip. 34 Pe wou arakinima hu ndramat hayah hukasarayah pohon para kol hakol-hakol para nondriya kol namandran masih iye. Pe nondriya hayou manandrtoyoh mepo anandrinai nakisarayah soyon kiro aliy, pwen andre yihu ndramat huro mu iya pohombulen ara andre hu kawiri piyang hasai kiro nondriya piyang mayimisai tahu ndramat masih. 35 Yihu ndramat hu kaya mu para pohombulen ara, hu kambultani anandrinai masih kiyawule nondriya hu yumwa anandrinai ta king. Pe hu koropo mbulen kiya pahandram pe hu karawurani mbuwa youyou handra-handra, pe hu kaikiy kiya wum namandran kiro kol hakol-hakol para anandrinai. 36 Pe anandrinai ara, ara andre yihu kaikiy kiro. Pe kiro mwonen hayou manandrtoyoh para mundruwai namandran nakisarayah kiro Yisip, pwen andre hu ndramat masih andre kanmat kinna mundruwai pwi.”

37 Pwen King para Yisip iyasura hu ndramat namandran huya mu para pohombulen, yihu hilingi nongna Yosep pe hupwes iya aliy. 38 Pe king isok yihu ipa, “Worou andre tukaten hiyeh hira ndron? Mwoiwa Ngindrai ita kili ndramat iye ko.” 39 Pwen king ipwai iyata Yosep ipa, “Ngindrai ara kinpwaingani melit masih kinsa kili wou; pwen hamou ndramat waison pe lohongan hiyan para kiratiyani melit kiwayis tehe wou ara kinto iye pwi. 40 Yo andre kuiki wou aya mu para kol namandran masih iye, pe andre hu ndramiro masih hu koro hilingi wou o. Melit masih ita pahandram, pe ngolo kopu, ara iyerahin kili wou.” 41 Pwen king ipwai iyata Yosep ipa, “Yo mahapo uiki wou aro yapane kol namandran masih Yisip.” 42 Pwen king ite pwenah iro ndrakopweniman, pe iykiy iya ndrakopwenima Yosep. Pwenah ara, ara kinima king iyeraliy. Pe king inowi Yosep iya koyau lahayan iya, pe iyki sowiy hasou humbusiy iyau kolt* Eng: gold chain; TP: wanpela sen gol pe inosi Yosep iya aliy. 43 Pwen king iwiri karis hakou isa, karis mepo iho mulan iya karis atan, pe iykiy iya kili Yosep pe iho saisai iya aliy.† Eng: He had him ride in a chariot as his second-in-command; TP: Em i larim Josep i raun long namba 2 karis bilong king Pe hu ndramat huro mu kili yiy ara huyoh hupa, “Akaya mawen sai!” Iya lohonge aro ko king iyinganiy tehe Yosep kinsarayah yapane kol Yisip.

44 Pe king ipwai iyatan ipa, “Yo kopu ara king; hapeko kinlahi hamou ndramat iripo Yisip kimbusi handra melit kiya lohonge tan o mwaihei ara pwi. Kapa hiyeh nakimbusi sehe melit ara andre kisok wou kimu.” 45 Pe king ipohowe ngala Yosep handra ara Sapenat-Paneyah, pe iyki Asenat SuPotipera iya nambuyun. Potipera ara, yiy hamou pris para nondriya kol namandran Heliyopolis.

46 Pwen King tahu Yisip iyki mbulen iya kili Yosep, ara ndrohonga hayou ta Yosep iro matingui. Pwen king iro pe Yosep irikai iya kene nondriya kol masih para Yisip. 47 Iro manne hayou manandrtoyoh, hu anandrinai husahapuh pe huhon huya soyon iya. 48 Pe iro mwonen hayou ara, Yosep imbultani hu anandrinai soyon iya huro pinge hamou-hamou pe irawuraniy pe iykiy hu huro yumwa anandrinai huro nondriya kol namandran hakol-hakol. 49 Pe anandrinai ara iya soyo-soyon iya tehe kalayeng ita poholeng. Pwen pe Yosep koyun iyarut ndromwoyahu.

50 Pwen hayou para mundruwai namandran kinsarayah mapu, pe nambuyu Yosep, Asenat SuPotipera, imwalahiy iyata noru Yosep kamai malmou. 51 Yiy ipa, “Ngindrai imbusiy, pe koyu ara irut iya nopwaran to iyapolo tomo pe nali hu.” Pwen pe ipohowe ngala norun ndrihou kamai ara Manasseh‡ Ngalan “Manasseh” ara pohoweyan ipakeh kili nongan handra ipa “koyu irut”; Eng: “Manasseh” sounds like the Hebrew word for “forget”; TP: Long tok Hipuruw, nem “Manase” i klostu wankain olsem dispela tok, “Lusim tingting” 52 Iyamulan para norun kopwan isarayah pe Yosep ipa, “Ngindrai iyki noru hilu malmou, iro nondriya kol para nopwaran ato.” Pwen pe ipohowe ngala norun kopwan ara Eprayim.§ Ngalan “Eprayim” ara pohoweyan ipakeh kili nongan handra ipa “iyki maporoluwoh”; Eng: “Ephraim” sounds like the Hebrew for “twice fruitful”; TP: Long tok Hipuruw “Efraim” i klostu wankain olsem dispela tok, “Givim pikinini” 53 Pe hayou manandrtoyoh para anandrinai soyon ara kinhipwen nondriya kol Yisip, 54 pe isarahaihai hayou manadrtoyoh para mundruwai namandra-namandran isarayah, tehe Yosep kinpwai. Mundruwai namandran ara iro kol hakol-hakol, hapeko anandrinai ara iro nondriya kol Yisip masih. 55 Tandrohongan ara yihu Yisip ara humundrui. Pwen yihu rang iya kili king para kihang hu anandrinai. Pe yiy ipwai iyatahu ipa, “Akaya kili Yosep, pe akambusi sehe melit nakipwai kisa kili wawu.”

56 Mundruwai ara, ara isilihi kol masih. Pwen pe Yosep itipe yumwa anandrinai, pe hu ndramat masih para Yisip husa sou anahu anandrinai. 57 Pe hu ndramat para kol hakol-hakol nondriya kol pwan masih ara husa Yisip para hu kasou anandrinai iro kili Yosep, paratesah, mundruwai namandran ara isilihiy pe ipwalngani topwe kol pwan masih.