27
Ene Pol Yolo, Wanggo Sanganimo Yetoyi, Rom Melako Oolouweloyimbolo
1 Ene kuli mande elo gosiyolo yokootoyi, noole Itali melako Rom endemo oolouweloyi, ngulo elo, ya biyomimo oni gidalega Poldodo suleyelootoyi, Rom oolouweloyimbolo. Enendo me onilo tabango oowooyi Yuliyas, noole ngu kandeyemo yoyetoyi, ngundo yoyolo oolouweloyimbolo. Ngu me onilo tabango, enendo me oni onibi kandegula (100) sobosobo oluwolo. Yuliyas me oni yanggango oowooyidodo, ngundo ngu me oni gidalega oowooyidodo ngulomu gula, ngundo Sisalo ya oo bidodo sobowoowolo. 2 Ngu naluno, noole ngu Adaramitiyam ende ngulo wanggo ngu sanganimo oolewooto. Ngu wanggoga ngu Esiya melako wanggo uteku, nguno uwelo oolouwonggori. Asa, noole ooloutooye, Aristakas oningga ngu Tesalonayika ende oni, melani ngu Masedoniya, ngundo nooledodo wanggono oolelo oolouwooto. 3 Sengetoni suwoononggo, noole yade oololo, Sayidon endemo wanggo gosiyowooto. Yuliyasndo damoni metemi Polno elo tetoni, ngulo ene Polndo mete ngu endemo uya, dobooguliyi yeyonilo ewolo. Ngunonggo ene oolo wenonootoni ngu, enengo dobooguliyibo inowonggori. 4 Asa, noole Sayidon ende yokolo, ootookoolo, ooloutooye, doogo ulunggado wanggo wenggelemoowolo. Wenggelemootoni, ngulo noole Sayiparas meladoni, ngu kootusina oolouwooto. 5 Ariya, noole yade oololo, Silisiya mela, Pampiliya mela ngulo wendeyi ngu kewoolokuli toongoolo oolouwooto. Noole yade oololo, Mayira ende Lisiya melako nguno tunootewootowo.
6 Ngu endemo nguno ulo, me onilo tabangonggaku wanggo gula kenootoni, ngu wanggoga ngu Alekisandiriyanonggo, ene Itali melako oolouwelo tewolo. Ngulo ngu, ngundo noole yoyolo, wanggono oolewootowo.
7 Ariya, noole ngu wanggoga nguwoole oolengo yade yade oololo, nalu gidalega nguno kinitewolo. Ene ko yanggango teloodoyi, noole yade yade oololo, Nayidas mela namoko tunootewootowo. Ngu naluno nguno, doogo yanggango ulungga ootookoolo, ngundo noole nenengo toongeweloyigaku ngu gosiyelootoni, ngulo noole gulasinanggo sawooto. Ngundilo ngulo, noole yade yade oololo, Krit meladoni ngu kootusina, Salomon ende ngulo mela sosowoo ngu namoko oolouwootowo. 8 Ene ko yanggango oolengo telo, noole Krit wendeyi ngu dabemiwoole oolouwooto. Kootusina, noole musiyo gula ngu wendeyi kandeyi musiyo gome, wanggo nguno gome oluweloyi. Ngu musiyonggano ngu Lasiya ende ngu namoko.
9 Doogobo wendeyi yeni biyomi yetoni, ngulo nalu oowooyingga ngu noole kuli yokowolo. Yuda onindo oowali sunggi yeyingomu, ngu nalu kundingiyi ngu kuli kinitewolo. Ngundilo kinitetoni ngu, asa, Yuda oni bidodo ene gome watayi. Wendeyi biyomi oolengo yeteku naluno, nguno ngu, wendeyino endeyoweloyi nalu kinilo ingowonggori. Ngundilo ngulo, Polndo mande yanggango yunololo ewolo. 10 Ye ingondale teyi! Ataga ngu wendeyino doogo ulungga tunooteyingo nalu. Noole ataga oololo ngu, asa, noole kowuli kenowato. No kuli ingooteno. Noole oololo ngu, asa, wanggo, oo sitowi, noolengo nguya oonatewatolo ewolo. 11 Ene ngundilo etoni, me onilo tabango, wanggo dowooweloyi oni tabango, ko, wanggo ngulo tabango oni, ngu bidodo Pollo mandeni ngu ingootoyi, ene hamoo ma teyingo. 12 Ngu musiyongga ngu doogo ulungga, ngulo wanggo oluweloyi nenengo kini. Ngundilo ngulo, wanggono oniku bidodo mande gulanangge, elo gosiyolo, ngu musiyongga ngu yokolo sawelolo ewonggori. Ngundilo ngulo, ene salo, oololo, Piniks endemo oluwato. Nguno ngu, doogo ulunggano mete oluweloyilo ewonggori. Piniks ngu Krit meladoni ngulo wendeyi kandeyiga. Ngu musiyongga ngu doogo ulunggano kombitelo oluweloyi musiyo gome.
Doogo Ulunggado Wendeyi Yeni, Biyomi Yewolo
13 Sa utesinanggo, ngu doogo imakeyingo tunootewolo. Wanggono oniku ngundilo kenolo ingowonggori. Ataga metemi, nga wendeyi gidalesina nganonggo sawatolo ingowonggori. Ngundilo telo, ene wanggo utoyiku, wesiyolo, yolo, ene Krit meladoni ngulo wendeyi dabemi nguwoole oolouwonggori. 14 Nalu bodaga nangge yokolo ngu, asa, ngu naluno, sono doogo yanggango ulungga oolengo, ngu Krit meladonimonggo nguno ombuwolo. 15 Doogobo wanggo ngu yanggango oolengo wenggelemoolo, wanggo pawangolo ulo, ngulo ngu, ene nenengo toongeweloyi kini. Ngundilo tetoni, ngulo noole ngu wendeyi songgulano nguno, kingo awoongololuwootowo. 16 Ngundilo telo, doogobo wenggeleyelootoni, noole meladoni bodaga ngu oowooyi Kooda, ngu kootusina uwootowo. Noole ngundilo ulo, ko yanggango telo, wanggo bobodimu yowokolo, wanggo ulunggaku sanganimo yoyelo gosiyowonggori. 17 Wanggo bodagaku yowokolo, wanggo ulunggaku sanganimo yemukolo ngu, asa, uto yolo, ngundo wanggo ulunggakudodo gooboongoo yelo, yanggango gosiyowolo. Wanggo tabango oniku ngu elo, doogobo noolengo wanggo ngu yolo yeni, Aprika melako sakiko nguno solelo yulewa, bine, elo, ngulo ene sosoleyingo ulungga tewonggori. Ngundilo ingolo, ngulo ene wanggolo uto yanggango pelungga, ngu sosowoomo nguno Ayen kowuli ulungga oolooteku ngu yolo, wendeyi newendemo oolongootoyi, kelidi sono newendemo oolooteku, ngu dowoowolo. Ngundo kelidi dowootoni, nguno wanggoga ngu uto yanggangongga, ngundo dowootoni, kingo pawangolo, awooyelootoni oluwolo. 18 Doogobo noole yanggango biyomi yombulibaliyelootoni, ngulo noole sosoledooye sengetoni ngundilo, ene damoni yelo, sitowi dolowooyi wendeyino uwonggori. 19 Nalu kabusayi ngu kinitetoni nguno, wanggo ngulo oo nggilinggalani nguya dolowooyi wendeyino uwonggori. 20 Nalu oowooyingga oolengo, noole sa, dootu nga ma kenoyingo. Doogo ulunggado noole yombulibaliyelolo oluwootowo. Ngundilo ngulo, noole ngandilo ma ingowooto. Kootusina, mela gulano tunootewato, bine, ngundi kini bine? Kinitetoni ngu, asa, noole ngu oonatewatolo ingowootowo.
21 Nalu oowooyingga, wanggono oniku oowali ma neyingo. Ngulo ngu, Polndo ootookoolo, kewooloyemo dikalo ewolo. Ye nolo mande ingoyingo ngu, asa, Krit mela ma yokolo, ngu noole ngandilo kowuli ma kenootooye, oo sitowi nguya ma yombuliyootenggo. 22 Ene no ataga yeno eteno. Ye komo nowoondoye imakeni. Ndatelo ngulo, ye kewooloyemo ngano oni gula ma oonatewa. Kini, wanggoga nga nangge ngu oonatewaku nga! 23 Suwoono, Anutlo Engel oni, ngundo no doongenemo ombulo dikawolo. Ngu Anutga nguno nangge no yambo mande telo, no enengo ko oni telo oolooteno. 24 Ngu Engel oningga, ngundo nono ngandilo ewolo. Pol ge ma sosolewelo. Ge komo oolouya, melako oni koleteyingo, Sisa, Nggawono (Koot) nguno doongeyimo dika. Ingo! Anutndo enengo sumangeni, ngundo wanggono oni oolootenggoku, ko, ge nguya ngundo gome soboyelowalo ewolo. 25 Ngundilo ngulo, ye ma sosolewelo. No Anutno nowoondonemo hamoo, ngulo mande ewoku, ngundilo nangge, komo engge tunootewa. 26 Ene wanggoga nga, ngu yade oololo, meladoni gula ngulo kelidi sanganimo oolelo, nguno biyomi yewalo ewolo.
27 Suwoo kande elaya kegidembolo namolaya nguno, wendeyi ngundo kingo awooyelolo, yade oololo, wendeyi oowooyi Ederiyatik, nguno ngu, suwoo kewoolo oolengomo ngu wanggolo ko onindo ngu ingoyingomu, ngu meladoni gula namoko mayetetolo ingowonggori. 28 Ngundilo ngulo, ene wendeyi yowoko ngu logo yowelo. Ngundo onibi elaya (40 Mita) logowoowonggoku ngu, ngundilo kenolo, yokolo, noole bodaga nguya oololo, ko yowoko logowoowonggori. Logowootoyi ngu, onibiga kande elaya (30 Mita) yowoko logo yewonggori. 29 Ngulo ene sosolewonggori. Noole yade oololo, mela digidodomuno ngu sanganimo bine oolewatolo ingowonggori. Ngundilo ngulo, ene wanggo ngulo dowooweloyi digi, oowooyi Anka namolaya yokootoyi uwonggori. Ene mela sodedo sengetoni kenowelo, elo ngulo yemboongewonggori. 30 Wanggo ngulo ko oniku wanggo yokolo, saweloyimbolo oole erewewonggori. Ngundilo telo, ene wanggo bodagaku uto wesiyolo yokootoyi, oolengo wendeyi sanganimo uwolo. Ene ngundilo telo saweloyimbolo, ene wanggolo oni sobosoboku ganayelolo, wanggo yanggango dowooweloyi Anka wesiyootoyi, oolengo wendeyino uwonggori. Ene ngundilo ganayelootenggoku, ene hamoo oolengo wanggo sosowoosina gosiyolo, nguwoole saweloyimbolo tewonggori. 31 Ene ngundilo tetoyi, Polndo oo kenolo, wanggo ngulo tabango nguno, me onikuno nguya elo ewonggori. Nga ko oni, ngando wanggoga nga yokolo samukootoyi ngu, ye oonatewanggolo ewolo. 32 Ngundilo ngulo, me onikundo wanggo bodaga ngulo utoku toongootoyi, wendeyino uwonggori.
33 Sengewelo, mela debi udooketoni, Polndo oni simoo bale bidodo mande yunowolo. Polndo ngu oowali neyi, elo, mande ingonduduye yanggango yunololo ewolo. Nalu kande elaya kegidembolo namolaya kingo yokootoyi, noole usenayimo kingo neyingo. Noole oowalingga nguya ma newootowo. 34 Ariya, ngundilo ngulo, no ye yanggango mande yunooteno. Ye komo oowali gula neyi! Ngundo ngu ye yanggango yunowa. Ingoyi! Yengo tabayemo uye gula ma biyomi yewa. Kini, ye bidodo gome oluwanggoku ngu! Elo ewolo. 35 Ngundilo elo, asa, ene doongeyemo oomanongoyingo gula yolo, Anutno esetelo, oosowoolo damoni yelo newolo. 36 Ngundilo tetoni, oni simoo bale nowoondoye metemi ingolo, ene nguya oowali yolo newonggori. 37 Noole wanggono oni ngu bidodo onibi kande elaya, ko, onibi kabusa kande elaya gula, ko, kandegula gidembolo gulanangge gula soweyolo nguya (276) ngundilo wanggono oluwootowo. 38 Oniku oowali mete nelo yokolo, ene Wit sisiku yolo, dolowooyi wendeyino utoyi, ngulo wanggo kowuli ulungga ma yeyingo.
Wanggo Biyomi Yewolo
39 Sengelo sa ooletoni, ene mela kenowonggoku ngu, mela gula ene ngu melangga ngulo ma ingowonggori. Ene wendeyi omuyi gula kenootoyi, ngulo kelidi tama nguya gome. Ngulo ene wanggo nguno gosiyowelo ingowonggori. Wanggo yade ulo, tolige kelidigo ooletoni ngu, ngu metelo ingowonggori. 40 Mande ngundilo elo ingolo, asa, wanggo gosiyowonggoku utoyiku bidodo toongootoyi, wanggo ngulo dowooweloyi digi, oowooyi Anka, ngu wendeyino nguno yokowonggori. Nguno nguya wanggo yoonenengootoni toongeweloyi, ngulo utoyi nguya toongoowonggori. Ngundilo telo, ene wanggo ngulo towi ngu doogobo ngu dowootoningga, wendeyi tamako oolouni, elo ngu yeyi oolewonggori. 41 Ene oo ngundilo tetoyi ngu, asa, wanggogaku, ngu digi sanganimo oolelo, nguno ndindi tewolo. Nguno yanggango oolengo gagiwi yewolo. Wendeyi ulungga dookelo, ngundo wanggo sosowoomo oolongootoni, wanggogaku ukewolo.
42 Ngundilo tetoni, me onindo ngu ya biyomimo oni wanggono yoyolo mayeyingoku, yuleyi kumoowelo tewonggori. Ngundilo ingolo, ngulo wanggono oni ngu gula ma toongewelolo ingowonggori. 43 Ene me oni ngulo tabango oninggakundo, ngu Pol hooloowewelo ingolo, ngulo ene me onino ewolo. Oni sono sanganiwoole sawelo ingootenggoku ngu, ene mete koleteya sakiko oolouyi. 44 Ye oni sungo ngu, ene de sosi yoya, ko, wanggo ngalo gidale sosisosi yoya, ngu sanganiwoole sakiko oolouyi! Elo ewolo. Ngundilo etoni, ngulo oni bidodo sakiko mete oolemukowonggori.