13
Bwatano udoiꞌudoi heyaheyasonidi
Yesu bwatano pilipilidaina ye hasili
(Maleko 4:1-9, Luka 8:4-8)
1 Mayadai kesekesegana ne unai Yesu numa wa unai ye pesa ye dobi Galili Gabwana dedekanaena ye tuli. 2 Kabo bodalakilaki se tupagogoima iya unai, ede ye gelu waga hesau unai na ye tuli, na boda maudoidi se totolo nagali wa unai. 3 Na kabo ginauli gwaudi heyaheyasoniyena ye hedededi. Ye wane, “Tamowai hesau ye lau yona witi koyana unai na witi likena tumadiyao ye hesulu. 4 Ye hesuhesulu ede like wa hekadi se bekudobi kedaena. Na manuwa se laoma ede se kaidi. 5 Like wa hekadi se beku tano maladebadebana unai. Tano wa nige ye buluma, unai like wa se kinimwamwayau. 6 Na mahana ye dalasae na gigibwalina wa unai ede like wa se wowoya, matawuwuna like wa lamdi nige se dobi. 7 Hekadi se beku lagau gwaligwalidi luwadiyena. Lagau wa se kini ede like wa se yahaidi. 8 Yo hinage hekadi se beku bwatano namwanamwana unai, ede like wa se kini yo se kaniyo, hekadi gilulu kesega kesega udiyedi kaniyodi badodi 100, hekadi 60, yo hinage hekadi 30. 9 Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapuinamwanamwa!”
Matawuwuna saha to Yesu heyaheyasoni mo udiyedi ye laulauhekata
(Maleko 4:10-12, Luka 8:9-10)
10 Muliyena kabo Yesu yona hekahekatao se laoma iya se henamaiyei se wane, “Idohagi to heyaheyasoni ku hepaisowadi na ku hedehededelau tamowai udiyedi?” 11 Unai Yesu ye hededelau udiyedi ye wane, “Galewa basileiyana hedehededena wadawadamdi** Galewa basileiyana hedehededena wadawadamdi meta beyabeyana tamowai nige kabina se kata, na Yesu ye hededehemasalahadi yona hekahekatao maudoidi udiyedi. ya hededehemasalahadi komiu kalimiuyena, na siya meta nige ya hedededi udiyedi. 12 Kaiteyadi yogu lauhekata ta se lapulobaidi, siya galewa basileiyana nuwatulobaina kalidiwai kabo ye lakikalili. Na kaiteyadi yogu lauhekata nige se lapulobaidi meta saha se lapui wa kabo se nuwaluluhiyei yo ye gehe kalidiyena.** Lausoisoi ta Yesu heyaheyasoni unai ye hededegabaei, iya ede teina: “Kaiteya ginauli saha gagilina kalinawai meta Yaubada kabo ye helaki yo kalinawai kabo ye badokalili. Na kaiteya nige saha hesau gagilina kalinawai meta gagilina ne kalinawai kabo se haigabaei.” 13 Heyaheyasoni yogu hepaisowadi kalidiyena kaniyona ede bena
‘se kaikaikewa, na nige saha se kitalobai,
yo se lapulapui, na nige se lapulobai.’ (Yelemaiya 5:21)
14 Yodi laulau ta udiyedi meta peloweta Aisaiya yona hedehedede wa ye laoma ye mamohoi, doha ye wane,
‘Yogu hedehedede kabo kwa lapulapuidi,
na taba nige kwa lapulobaidi.
Yogu kabikabi kwa kitadi,
na taba nige kwa kitalobaidi.
15 Matawuwuna tamowai ta nuwadiyao meta se kwailolokalili,
yo beyadi se kolakola,
yo matadi se gibu.
Na taba matadi se lala, kabo se kitalobai,
yo taba beyadi se malapai, kabo hedehedede se lapulobaidi,
yo taba nuwadi se masalaha, kabo se nuwatulobai,
iyamo nigele.
Unai nige gonowana se nuwabui na ya henamwanamwadi.’ ” (Aisaiya 6:9-10)
16 Kabo Yesu yona hedehedede wa ye tubei ye wane, “Na komiu meta gonowana kwa gwauyala matawuwuna matamiyao udiyedi kwa kaikaikewa na beyamiyao udiyedi kwa lapulapui. 17 Ya hededemamohoi kalimiuyena: Peloweta yo tamowai dudulaidi se bado se henuwakalili saha kwa kitadi ta bena se kitadi, yo saha kwa lapuidi ta bena se lapuidi, na iyamo nige se kitadi yo nige se lapuidi.”
Yesu bwatano heyaheyasonina kaniyona ye hededehemasalaha
(Maleko 4:13-20, Luka 8:11-15)
18 “Kwa lapulapui, teina ta like tauhesuhesulu heyaheyasonina wa kaniyona ede: 19 Kaiteyadi galewa hedehededena ta se lapui na nige se nuwatulobai, kabo tauyababa ye laoma na saha namwanamwana nuwadiyena wa ye haigabaedi; siya meta doha like se hesuhesulu na hekadi se beku kedaena na manuwa se laoma ede se kaidi. 20 Tamowai hedehedede wa ye lapui na ye haimoei ma gwauyalana, iya doha like se hesulu maladebadeba unai. 21 Nige lamna, unai yona miya nige ye loha. Na huyana pilipili yo hewahewaiunu ye hekalodi yogu hedehedede ta debanaena meta ye nuwagwagwama na ye lausuwala.
22 Like se beku lagau gwaligwalidi luwadiyena meta doha tamowai hesau hedehedede wa ye lapui, na kaiyaulina nuwamodemodena udoiꞌudoi yo gogo gadosisidi nuwana se hemwayau, ede hedehedede wa kalinawai nige kaniyona. 23 Na like se bekutalu bwatano namwanamwana unai na kabo hekadi kaniyodi tumadiyao 100 se toledi, hekadi 60, yo hekadi 30, siya meta doha tamowai hesau hedehedede wa ye lapui yo ye nuwatulobai, ede kaniyona se masalaha.”
Witi yo lagau heyaheyasonidi
24 Yesu heyaheyasoni hesau ye hededeꞌuyoi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha tamowai hesau yona koya unai like namwanamwadi ye kuma. 25 Na boniyaiyena tamowai maudoidi se kenoko, na kana waiunu ye laoma ede lagau tumadi ye hesulu like namwanamwadi wa luwadiyena, na koya wa ye laugabaei. 26 Huyana like namwanamwadi wa se kini na se hetubu se kaniyo meta lagau wa hinage se kini.
27 Koya tanuwagana yona taupaisowa se laoma unai na se wane, ‘Tanuwaga, like namwanamwadi ku kumaidi yom koya ne unai, na lagau ne haedi se laoma ede se kini ne?’ 28 Ede koya tanuwagana wa ye wane, ‘Waiunu lagau me ye hesulu, ede se kini.’ Yona taupaisowa wa se wane, ‘Gonowana ka lau lagau ne ka upadi?’ 29 Na koya tanuwagana wa ye wane, ‘Taba nige, matawuwuna ena lagau ne kwa upadi, kabo witi ne kwa upahaikesegaidi. 30 Kwa toledi na se kinigogoi kana siga kelikeli kana huya, kabo ya hedede na witi tautanogogoidi lagau ne se tanobagunaedi se kuinidi na se gabudi, na kabo witi ne se tanogogoidi na se baheidima yogu sanalaena se toledi.’ ”
Tuma gagilidi yo yisti heyaheyasonidi
(Maleko 4:30-32, Luka 13:18-19)
31 Yesu heyaheyasoni hesau ye hededeꞌuyoi tamowai wa udiyedi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha kaiwa tumana gagilina** Kaiwa tumana gagilina: Kaiwa ne dimdim unai hesana se katai ede mustard. Isalaela unai kaiwa ta se kumakumai yodi koya udiyedi, na ye kinimwamwayau, saliyana nuwana kala kesega ye saedikwai. Kaiwa ne tumana se hai kadi kai kabahepanedi, yo luguna hinage se ligadi se kaidi. Saliba unai teina kaiwa mustard ta meta nigele. tamowai hesau ye hai na yona koyaena ye kumai. 32 Like maudoidi ne udiyedi iya meta tuma gagilikalilina, na ena ye kini koyaena meta iya kabo ye hemala kaiwa lakilakina, kabo manuwa se laoma lagana ne udiyedi se kabinoi.”
33 Hinage Yesu heyaheyasoni hesau ye hededeꞌuyoi ye wane, “Galewa basileiyana meta doha yisti gagilina. Waihiu hesau yisti ne ye hai na pwalawa disina lakilakina unai ye hebwali kabo yisti ne pwalawa maudoina wa ye hesese.”
Yesu heyaheyasoni ye hasilidi meta peloweta yodi hedehedede wa ye hemamohoiyedi
(Luka 13:20-21)
34 Yesu ginauli maudoidi ta ye hedededi boda wa udiyedi meta heyaheyasoni udiyedi ye hedehedededi. Na nige hedehedede dudulaidiyao udiyedi ye hedehedede. 35 Kaniyona ede peloweta hesau** Peloweta wa hesana ede Asapa. Same badodi 12 ye kulidi, na tamowai se hedede meta iya hinage peloweta hesau (2 Kolonikele 29:30). yona hedehedede wa ye hemamohoiyei,
“Kabo kawaguyena heyaheyasoni ya hedededi.
Yo hinage kaiyaulina yona huyatubu unai na ye laoma hedehedede saha Yaubada ye tolewadamdi wa kabo ya hemasalahadi.” (Same 78:2)
Yesu witi yo lagau heyaheyasonidi kaniyona ye hededehemasalaha
36 Yesu boda wa ye laugabaedi na ye mwalae numakaloyena. Na yona hekahekatao wa se laoma iya unai se wane, “Witi koyana unai lagau heyaheyasonina wa kaniyona ku hededehemasalaha kalimaiyena.” 37 Ye wane, “Like namwanamwana tauhesuluna, iya ede Tau Natuna. 38 Na witi koyana meta kaiyaulina, na like namwanamwadi ede Yaubada yona basileiya tamowaidiyao, na lagau meta tauyababa yona tamowai, 39 na waiunu ede diyabolo iya lagau tumana tauhesuluna. Na kelikeli huyana meta kaiyaulina kana siga, na taukelikeli meta Yaubada yona anelu. 40 Lagau ta se upadi na se gabudi meta kabo doha kaiyaulina yona huyagehe unai. 41 Tau Natuna yona anelu kabo ye hetamalidi se lau yona basileiya unai, na tamowai kadi kahao se woyahesuwalalaedi yababa unai, yo yababa tauginaulidi maudoidi se haigabaedi, 42 na kabo se tuudobiyeidi kaiwa kalakalasina gigigigibwalikalilina unai. Temenai kabo se doudou yo kawadi se kapuyahisidi. 43 Na siya tamowai dudulaidi kadi kao kabo se namanamali doha mahana, Tamadi yona basileiya unai. Kaiteyadi gonowana se lapulapui bena se lapulapuinamwanamwa!”
Wasawasa wadawadamna yo giniuba matapouna heyaheyasonidi
44 “Galewa basileiyana meta doha ginauli wasawasana hesau se tolewadam koyaena. Na tamowai hesau ye lobai bwatano luwanaena, ede ye puluhiwadamꞌuyoi, na ma gwauyalana ye lau yona gogo maudoidi ye lokunegabaedi na monina wa unai tano wa ye hemaisahai.
45 Yo hinage galewa basileiyana meta doha giniuba matapoudi taulokulokune tamowaina hesau giniuba namwanamwadi ye wasewase. 46 Ena giniuba namwanamwakalilina hesau ye lobai, kabo ye lau yona gogo maudoidi ye lokunegabaedi na monina wa unai giniuba wa ye hemaisahai.”
Hinaya heyaheyasonina
47 “Hinage galewa basileiyana meta doha hinaya se galaei gabwaena, na yama kadi kao udoiꞌudoi se hekonadi. 48 Hinaya wa yama ye mwayau ede tauyamayama hinaya wa se gayosaei salagomgom wa unai na yama wa se hekasadi, namwanamwadi se usaidi bosaena na yababadi se gabaedi. 49 Kaiyaulina kana siga kabo doha teina: Anelu kabo se dobima tamowai dudulaidiyao luwadiyena tamowai yababadi se tolehesuwaladi. 50 Na baꞌaya tamowaidiyao kabo se tuudobiyeidi kaiwa kalakalasina gigigigibwalikalilina unai. Temenai kabo se doudou yo kawadi se kapuyahisidi.”
51 Yesu yona hekahekatao wa ye henamaiyedi ye wane, “Teina ginauli maudoidi ya hedededi ta kwa nuwatulobaidi?” Se wane, “Aa, ka nuwatulobaidi.” 52 Ye hededelau udiyedi ye wane, “Unai, ena laugagayo taulauhekataena tamowaina hesau galewa basileiyana lauhekatana ye haidi, meta kana kao doha numa hesau tanuwagana yona gogo wasawasadi hauhaudi yo hinage beyabeyadi ye bahehepesadima na ye toledi tamowai matadiyena.” ** Gogo wasawasadi hauhaudi yo hinage beyabeyadi: Laugagayo taulauhekataena ne kabo lauhekata beyabeyadi yo hinage galewa basileiyana hedehededena ye hededehemasalahadi tamowai udiyedi.
Nasaleta unai Yesu se subu
(Maleko 6:1-6, Luka 4:16-30)
53 Yesu heyaheyasoni wa udiyedi ye lauhekatagehe ede magai wa ye laugabaei 54 na ye lau yona magai mamohoina Nasaleta. Na yodi sunago unai ye lauhekata ede tamowai wa se siliyata na se wane, “Teina tamowai ta yona sibasiba haedi ye hai? Yo yona gigibwali ne haedi ye hai na laulau gigigigibwalidi ye ginaulidi?” 55 Na hinage se wane, “Iya kabina ta katako meta kapenta Yosepa natuna, na sinana ede Maliya, yo kana kahao ede Yamesi, Yosepa, Simona, yo Yuda. 56 Na lounao maudoidi siya ede maiyadao ta miyamiya! Na haedi sonoga ta ye haidi?” 57 Unai Yesu se kouyalayalaei.
Na ye hededelau udiyedi ye wane, “Magai maudoidi peloweta kabo se hekasisiyei, iyamo yona magai mamohoina yo yona numa tamowaidiyao taba nige se hekasisiyei.” 58 Na Yesu laulau gigigigibwalidi hisa mo ye ginaulidi, matawuwuna tamowai wa nige se sunumaei.
**13:11: Galewa basileiyana hedehededena wadawadamdi meta beyabeyana tamowai nige kabina se kata, na Yesu ye hededehemasalahadi yona hekahekatao maudoidi udiyedi.
**13:12: Lausoisoi ta Yesu heyaheyasoni unai ye hededegabaei, iya ede teina: “Kaiteya ginauli saha gagilina kalinawai meta Yaubada kabo ye helaki yo kalinawai kabo ye badokalili. Na kaiteya nige saha hesau gagilina kalinawai meta gagilina ne kalinawai kabo se haigabaei.”
**13:31: Kaiwa tumana gagilina: Kaiwa ne dimdim unai hesana se katai ede mustard. Isalaela unai kaiwa ta se kumakumai yodi koya udiyedi, na ye kinimwamwayau, saliyana nuwana kala kesega ye saedikwai. Kaiwa ne tumana se hai kadi kai kabahepanedi, yo luguna hinage se ligadi se kaidi. Saliba unai teina kaiwa mustard ta meta nigele.
**13:35: Peloweta wa hesana ede Asapa. Same badodi 12 ye kulidi, na tamowai se hedede meta iya hinage peloweta hesau (2 Kolonikele 29:30).
**13:52: Gogo wasawasadi hauhaudi yo hinage beyabeyadi: Laugagayo taulauhekataena ne kabo lauhekata beyabeyadi yo hinage galewa basileiyana hedehededena ye hededehemasalahadi tamowai udiyedi.