1-2 Bukulipne, emelâk Kiristohât den pat âlepŋe kâsikum yiŋgimune nâŋgâm yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ gai. Yawuâk torokatmâ mannomai otmuâmâ Kiristoŋe âwurem ge meyekmu manman kârikŋahât bulâŋe menomai. Yâhâ den pat âlepŋe yakât nâŋgâŋetâ porap otmu Kiristo betgunomai yanâmâ bulâŋe ya ki menomai. Bulâŋe ya ki memaihât den pat âlepŋe yakât pâŋe tâlâwâk yuwu sâm heŋgeŋgumune nâŋgâŋet.

3-4 Emelâk Kiristohât aposololipŋe yeŋgâlembâ den kunŋe mewan ya ekyongomune ki nâŋgâm heŋgeŋguwi. Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Kiristoŋe nengât tosahât huhopŋe mem muop. Mum hân kâlehen katŋetâ tatmu hilâm kalimbu pesuk sâop. Yawu otmu yan Anitâŋe mumuŋambâ mem yahalop yakât den emet inânŋan poropete otmu lok nombotŋaŋe kulemguwi.

5 Yâhâ mumuŋambâ yahalop yakât kakŋan Petoro orop eŋakmâ den olowot. Yakât kakŋan ikŋe aposololipŋe mem teteyekmu yâk orop den otbi. 6 Yakât kakŋanâmâ lohimbiŋe yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeim manbi ya kiŋgitŋe orowâk, dopyeŋe 500 ya wangiop, ya teteyiŋgimu eŋakbi. Yawu gârâmâ lohimbi ekbi yamâ nombotŋe muŋetâ nombotŋe yawuâk mansai. 7 Otmu yakât kakŋan imiŋe Yakowo yâkâlen tetewaŋgimu eŋakmâ den olowot. Otmu yakât kakŋan aposololipŋe âlâkuâk teteyiŋgimu den otbi. 8 Otmu bâiŋeâmâ nâhâlen tetenihim aposolo âi sâm nihiop yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Wuân me wuân bilakŋe kâpekmai yakât dopŋeâk manmune Kiristoŋe menehop. 9 Yâhâ ki menehop yan ikŋe komot ya mem bâleyekminiwan. Yawu otyiŋgiminiwan yapâ menekmâ aposolo âi sâm nihiop yakât nâŋgâmune âlâ kândâkdâ otmap. Yawu otminiwan yakât ninahât nâŋgâmune gemap. Otmu aposolo yeŋgât kunyeŋe manbehât ki nâŋgâman. 10 Yawu gârâmâ Anitâŋe ikŋe eŋgatŋeâk otmâ nâŋgânihim Kiristo hâŋgângumu ge tetenihim aposolo âi sâm nihiop. Âi sâm nihimu yâkât wâtŋan kinmâ aposolo nombotŋaŋe âi memai ya hârohâk wangiyekmâ âi kârikŋeâk meman. Âi meman yukât amboŋe Anitâ. Ikŋe Wâtgât mâmâŋahât Heakŋe mâmâŋe otnihimu âi memune bulâŋe tetemap. 11 Yakât otmâ aposolo nombotŋe orop, nenŋe Kiristohât den pat konok yakâlâk lohimbi ekyongomunŋe nâŋgâmai. Otmu emelâk den pat yuwuâk ekyongomune nâŋgâm Kutdâhâlen biwiyeŋe katbi.

12 Otmu Anitâŋe Kiristo mumuŋambâ mem yahalop yakât den pat ekyongomunŋe nâŋgâwi. Yawu gârâmâ topŋe girawuhât otmâ yen nombotŋaŋe sâm hilipgum “Hâmbâi mumuŋambâ ki yahatnom,” sâmai? 13 Den yawu sâmai ya bulâŋe mâneâmâ Anitâŋe Kiristo mumuŋambâ mem yahalop sâm ekyongomain ya bulâŋe ki otbâp. 14 Otmu Kiristo mumuŋambâ ki mem yahalop mâne nenŋe imbiâk ekyongomunŋe biwiyeŋe yâkâlen katbâi. 15 Otmu Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuapgât dop ki tap mâne Anitâŋe Kiristo mumuŋambâ mem yahalop sâm den golâ ekyongombâin. 16 Otmu torokatmâ sâwe. Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuapgât dop ki tap mâne Kiristo mumuŋambâ ki mem yahatbâp. 17 Otmu Kiristo mumuŋambâ ki mem yahalop mâne yâkŋe tosanenŋe ki pilâm manman kârikŋahât pat kuningimbâp. Otmu nenŋe biwinenŋaŋe yâkâlen imbiâk kepeimbâin. 18-19 Yâhâ Anitâŋe manman kârikŋahât pat kuningiop yakât bulâŋe mene sâm Kiristohâlen biwinenŋaŋe kepeim mansain. Yawu gârâmâ munom yakât kakŋan mumuŋambâ mem yahatnenekmu manman kârikŋan mannomgât dop ki tap mâne nenŋe den perâkŋe nâŋgâmunŋe bulâŋe otbâp. Otmu lok belângen manmaiŋe nengât imbiâk otmâ hâhiwin kakŋan manmâ gai sâm nâŋgâningimbâi. Otmu emelâk lohimbi nombotŋe biwiyeŋaŋe Kiristohâlen kepeim mum gawiŋe orotmeme bâleŋe otminiwi yakât tosa ki pilâyiŋgimbâp. Yakât otmâ matŋe umatŋe yiŋgimu hâhiwin nâŋgâmbisâihât dop yawuâk tatbâp.

20 Bulâŋanâk Anitâŋe Kiristo mumuŋambâ mem yahalop. Yakât dopŋeâk lohimbiŋe Kiristohâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ gam muwi, me nen yâkâlen biwinenŋaŋe kepeim mansain, me gâmâlâk yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeinomai nen kerek mumuŋambâ mem yahatnenekbuap. 21-22 Lok topnenŋeâmâ konok. Tâmbânenŋe, kutŋe Aram sâm, ikŋahâk otmâ tâpikgum tosa miop. Yakât huhopŋe Anitâŋe mumuhât pat kuwaŋgiop. Yawu otmâ lohimbi yâkâlembâ tetemain nen kerekŋe eŋgatnenŋeâk watmâ otmunŋe bâlemu mum gara gara otmâ gamain. Yawu gârâmâ Kiristoŋe mumuŋambâ yahalop yan mumuŋambâ yahatmâ manman kârikŋan mannomgât mâtâp mem kusânningiop. Yakât otmâ yâkâlen biwinenŋaŋe kepeim manmâ munom yanâmâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekmu manman kârikŋan mannom. 23 Aŋgoân Kiristoŋe mumuŋambâ yahalop. Mumuŋambâ yahatmâ himbimân yâhâmu Anitâ orop tawot. Otmu âwurem gewuap yan lohimbiŋe yâkâlen biwiyeŋaŋe kepeim manmâ gam muwi, me nen yâkâlen biwinenŋaŋe kepeim mansain, me gâmâlâk yawuâk mannomai nen kerek Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuap. 24-25 Yawu gârâmâ sâp yupâek Kiristoŋe kunnenŋe tatmâ tihitnenŋe otmâ yâhâwuap. Otmu sâp pesuk sâwuawân Kiristohât kasalipŋe yu Anitâŋe mem ge katyekmu yâkât amutgen tatnomai. Lok, âi weke, emet amboŋe, senduk banearâ, susun, me sâtŋe metŋe topŋe topŋe ya kerek mem ge katyekbuap. Ya kerek mem ge katyekmu sâp pesuk sâwuap. Sâp pesuk sâmu nen Kiristohât komot kerek mumuŋambâ mem yahatnenekmu yu ya topŋe topŋe kerehâk yâkât amutgen tatnom. Yakât otmâ menduhunenekmâ âwâŋe Anitâ yâkât amutgen katnenekmu mannom. 26 Otmu sâp yan Mumuhât Amboŋe bunewâk mem ge katbuap. Yakât kakŋan nenŋe yâhâpŋe ki munom.

27-28 Yakât topŋe teteâkgât emelâk Anitâŋe lok âlâ den ekumu kulemguop ya yuwu tap.

Yâhâ “wahap topŋe topŋe” den yuŋe nen hânân gâtŋe, me himbimân gâtŋe, me hân kâlehen gâtŋe nen kerehâk meneneksap. Yâhâ Anitâ ikŋahâk menenekmâ nanŋahât amutgen katnenekbuap. Yakât otmâ den yuŋe Anitâ ikŋahât ki miap. Otmu nanŋahât gurâ ki miap. Anitâŋe nen kerehâk menenekmâ Kiristohât amutgen katnenekmu tatnom yanâmâ sâp pesuk sâwuap. Sâp pesuk sâwuap yan Kiristoŋe âi tuhum tiŋ pilâm nen kerehâk menenekmâ âwâŋe Anitâ yâkât amutgen katnenekbuap. Otmu ikŋe gurâ yawuâk âwâŋahât amutgen tatbuap. Yawu otmâ Anitâŋe kunnenŋe pato tatbisâp.

29 Otmu Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuap yakât torokatmâ sâwe. Bukulipyeŋe nombotŋaŋe “Mumuŋambâ ki yahatnom,” sâmai. Yawu gârâmâ den sâmai ya bulâŋe oap otmuâmâ girawuhât otmâ bukulipyeŋe emelâk muwi ya yeŋgât nâŋgâm kutyeŋe mem kinŋetâ toen katyeksai? Yâhâ Anitâŋe bukulipyeŋe mumuŋambâ mem yahatyekbuapgât dop ki tap otmuâmâ kutyeŋe mem kinŋetâ toen mem katyekmai yamâ imbiâk otmai.

30 Bukulipne, torokatmâ sâmune nâŋgâŋet. Nenŋe lohimbi hânŋan kulemŋan manmâ arai ya yeŋgâlen ari Kiristohât den pat âlepŋe ekyongomunŋe lohimbi nombotŋaŋe topŋe âlâlâ mâŋgâenenekŋetâ hâhiwin kakŋan manmâ gamain. Yawu gârâmâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuapgât dop ki tap mâne âi yu pilâmbâin. 31 Lohimbi âlâ me âlâ belângen manmaiŋe sâp girawuân me girawuân nohoŋetâ mumbom? Yawu nâŋgâm manman. Den ekyongoan yu biwinaŋe nâŋgâmune bulâŋe oap. Otmu yakât dopŋeâk yeŋgât yuwu nâŋgâmune bulâŋe oap. Emelâk Kiristohât den pat âlepŋe ekyongomune nâŋgâŋetâ bulâŋe otmu yâkâlen biwiyeŋe katbi. Yapâek biwiyeŋaŋe yâkâlen kepeim manmâ gai yakât nâŋgâm mepaeyeksan. 32 Emelâk nâŋe Epeso kapi yuân taka Kiristohât den pat âlepŋe ekyongowan. Sâp yan kapi ambolipŋe nombotŋaŋe kuk otmâ bâsok hâmene mem gulip tuhuwi. Yawu gârâmâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuapgât dop ki tap mâne Epeso kapiân yu âwurem taka nep yuwu ki tuhumbâm.

Otmu torokatmâ sâwe. Lohimbi belângen manmaiŋe yuwu sâmai. “Mumunŋe pesuk sâwuap. Yakât otmâ eŋgatnenŋeâk watmâ sot kâle soŋgo bau nem heroŋe kakŋan manne.” Den yawu sâmai. Yâhâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuapgât dop ki tap mâne soŋgo bau sot kâle nem heroŋe kakŋan manbâm. 33 Otmu lok yawuyaŋe taka yen orop yawuâk otŋetâ dondâ bâleap. Yakât yuwu sâmune nâŋgâŋet. Lok âlepŋaŋe lok bâleŋe orop hero karaŋgim yâhâm genomai yanâmâ lok bâleŋaŋe lok âlepŋe ya yeŋgât eŋgatyeŋan kioŋetâ otbuap. 34 Yeŋe nâŋgân nâŋgânyeŋe keterakyiŋgimu bukulipyeŋaŋe Anitâhât den kelaŋgatmai ya yeŋgât nâŋgân nâŋgân ki watŋetgât naŋgan. Ya kâmbukŋe. Den ekyongoan yu nâŋgâm aŋulakŋet.

35 Yawu gârâmâ yeŋgâlen gâtŋe âlâ me âlâŋe yuwu mon sâm âinohonomai. “Nenŋe girawu otmâ mumuŋambâ yahatnom? Me mumuŋambâ yahatnom yan towatnenŋe girawuya tetewuap?” 36 Yawu sâm âinohonomai yakât matŋe yuwu sâmune nâŋgâŋet. Nowo alikŋe mem hân kâlehen katmain ya mumu kâmŋe ga takamap. Ga takam hâlihit kânâŋgâmunŋe ya watmâ yâhâmap. Yâhâ alikŋe mem hân kâlehen katmain yamâ mumap. Mumu yaŋak kâmŋe ga takamu bonŋe aŋgo tetemap. Yen yukât topŋe nâŋgâmai yamâ girawu otmâ manmannenŋahât topŋe pâpgumai? Yawu gârâmâ alikŋe mem hân kâlehen katmain yakât dopŋeâk mum hân kâlehen mem ba karakmain. Otmu kâmŋe ga takamap yakât dopŋeâk mumuŋambâ yahatnom. 37 Otmu torokatmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Ârok kehetŋeâk mem hân kâlehen katmain. Yawu gârâmâ kâmŋe ga takam bonŋe kinmap yamâ towatŋe âlâ âlâ. 38 Anitâŋe ikŋe eŋgatŋeâk otmâ sot âlâlâhât bonŋe otmu kehetŋe yakât towatŋe ikŋiâk ikŋiâk kalop. 39 Otmu soŋgo bau, hambe gumbam, nâi luap, me soki kalapat topŋe topŋe yamâ towatyeŋe ikŋiâk ikŋiâk katyehop. Otmu lok manmannenŋe gurâ yawuâk ikŋiâk katningiop. 40 Yakât otmâ hânân âliwahap topŋe topŋe kalop ya towatŋe ekmâ “Yuâmâ hânân gâtŋe,” sâmain. Me himbimân emetsenŋe pitu âlâlâ kalop ya gurâ ekmâ “Ewamâ himbimân gâtŋe,” sâmain. 41 Hilâmgât emetsenŋe yakât laŋinŋe ya ikŋiâk. Otmu omoŋgât emetsenŋe yakât laŋinŋe ya gurâ ikŋiâk. Otmu pituhât laŋinŋe ya gurâ ikŋiâk tap. Yawu.

42-43 Otmu dop kum den ekyongoan yukât topŋe yuwu nâŋgânom. Meŋlipnenŋaŋe menenekbi yan wâtnenŋe ki teteop. Yâhâ wâtnenŋe tiŋ tiŋ sâmap yapâek mesek topŋe teteningimu mum gamain. Yakât otmâ mumunŋe hannongoŋetâ tâtuk sâmain. Yâhâ Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuap yan hâknenŋe âiŋe ningimu manman kârikŋan mannom. Otmu hâknenŋe âiŋe ya ningimu eŋakmunŋe âlepŋe nandoroŋe otbuap. 44-49 Kândikum emelâk Anitâŋe topŋe katmâ hân mem tâmbânenŋe, kutŋe Aram sâm, yâk tuhum yan umutŋe biwiŋe katbaŋgiop. Yâhâ lok tuhuop yakât Moseŋe den kulemguop ya yuwu tap.

Yakât otmâ lohimbi Aramgât towat tetewiŋe muop yawuâk mum gara gara otbi. Otmu nen gurâ dop yawuâk otmâ mum tâtuk sânom. Yawu gârâmâ lok âlâ himbimâmbâ ge manop yamâ Kutdânenŋe Yesu Kiristo. Yâkŋeâmâ umut biwinenŋe mem heweweŋ tuhumu yâkâlen biwinenŋaŋe kepeimunŋe manman kârikŋahât pat kuningiop. Yakât otmâ âwurem ge menenekbuawân Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekmâ hâknenŋe âiŋe ningiwuap. Yâhâ emelâk Kiristoŋe mumuŋambâ yahatmâ hâkŋe âiŋe miop yawuya ningiwuap.

50 Bukulipne, den ekyongoan yukât topŋe yuwu nâŋgânom. Emelâk tosanenŋahât huhopŋe hânân yu manmâ yâhâm munomgât Anitâŋe sâm kalop. Yakât otmâ hânân manman manmain yu torokatmâ himbimân yuwuâk mannomgât dop ki tap. 51-52 Yâhâ mumuŋambâ yahatnomgât Anitâŋe den biwinan kalop yamâ yuwu. Sâp pesuk sâwuawân aŋelo âlâŋe lâmun bâiŋe kunbuap. Lâmun kunmu Anitâŋe in yawu, sennenŋe peleŋ bok otmap yakât dopŋeâk mumuŋambâ mem yahatnenekbuap. Mem yahatnenekmu lohimbi mannomai ya orop menduhunenekbuap. Menduhunenekmâ manmannenŋe âiŋe ningiwuap yakât dop kum sâwe. 53 Soki âlâ sâmbâlâkŋaŋe tatmâ kon sâmap. Kon sâm bumbulele otmap. Yakât dopŋeâk nenŋe hâknenŋe hâŋgiŋe pilânom. 54-55 Pilâmunŋe hâknenŋe âiŋe ningimu haŋgalakmâ manman kârikŋan manbisâin. Yâhâ sâp yiwereŋe yuâmâ hâhiwin kakŋan manmâ mum gamain. Yâhâ hâmbâi hâknenŋe âiŋe ningimu menom yan hâhiwin barak manmâ yâhâmbisâin. Emelâk Anitâŋe ya sâm kalopgât otmâ yakât bulâŋe tetewuap. Yâkât poropete âlâŋe den kulemguop ya yuwu tap.

Otmu Anitâŋe poropete âlâ den yuwu ekumu kulemguop.

56 Yakât otmâ yuwu sâmune nâŋgâŋet. Biwinenŋambâ nâŋgân nâŋgân bâleŋe topŋe topŋe tetemu ya watmâ otmunŋe bâlemap. Otmunŋe bâlemap yan Anitâhât girem den nâŋgâmunŋe biwinenŋan hâumu girem den ya loŋgâem tosa miain sâm naŋgaŋgimain. Yawu manmain yakât huhopŋe Manman bâleŋahât Amboŋaŋe hâhiwin topŋe topŋe ningimu manmâ mum gamain. 57 Yawu gârâmâ Anitâŋe tihitnenŋe otmâ Kutdânenŋe Yesu Kiristo hâŋgângumu ge kawenenŋan kinmâ tosanenŋahât matŋe miop. Yakât otmâ yâkâlen biwinenŋaŋe kepeim yâkât wâtŋan kinmunŋe Manman Bâleŋahât Amboŋaŋe ki mem ge katnenekbuap. Yawuâk manmâ munom otmuâmâ sâp pesuk sâwuawân Anitâŋe mumuŋambâ mem yahatnenekbuap. Yakât otmâ Anitâ mepaenom.

58 Bukulipne, biwiyeŋaŋe Kutdâhâlen tiŋâk hikum mannomai. Yawu otmâ âi sâm yiŋgiop yakât biwiyeŋaŋe tiŋâk kepeim tuhuŋetâ bulâŋe topŋe topŋe tetewuap.